Dark eyes (Đôi mắt huyền) là một ca khúc rất nổi tiếng và được người Gypsy xem như tài sản riêng của mình, dù xuất xứ của nó còn nhiều tranh cãi.

Người Gypsy còn được gọi là người Zigan, Các từ tiếng Anh Gypsy (hay Gipsy) bắt nguồn từ từ Hy Lạp Αιγύπτοι (Aigyptoi), tiếng Hy Lạp hiện đại là γύφτοι (gyphtoi), do niềm tin sai lầm rằng người Di-gan bắt nguồn từ Ai Cập (Egypt), và đã bị đày biệt xứ vì tội đã che dấu Jesus thời bé.

Hầu hết người Di-gan tự gọi mình là rom hoặc rrom, tùy theo phương ngữ. Từ này có nghĩa “chồng”, còn romni/rromni có nghĩa “vợ”.

Do nhiều người Di-gan sống ở Pháp đã đến đây từ Bohemia, nên họ còn được gọi là người Bohémien (Bohémiens). Từ này sau đã được biến đổi để miêu tả lối sống nghệ sĩ nghèo, phiêu bạt – trường phái Bohémien (Bohemianism).

Trong tiếng Việt tên gọi “Di-gan” có nguồn gốc là phiên âm của các tên gọi dùng tại Châu Âu.

Quả là một dân tộc rắc rối vì quá nhiều tên gọi, họ lại không có tổ quốc và thích sống …lang thang.:D

Việc thiếu vắng của một cuốn sử về nguồn gốc và lịch sử ban đầu của người Di-gan từ lâu đã là một điều bí ẩn. Từ 200 năm trước, các nhà nhân học văn hóa đã đưa ra giả thuyết về nguồn gốc Ấn Độ của người Di-gan, dựa trên các chứng cớ về ngôn ngữ. Ngày nay, thông tin di truyền đã khẳng định giả thuyết này.

Người ta tin rằng người Di-gan có nguồn gốc từ các vùng Punjab và Rajasthan của bán đảo Ấn Độ. Họ bắt đầu di cư đến Châu Âu và Bắc Phi qua cao nguyên Iran vào khoảng năm 1050.

Bài hát “Đôi mắt huyền” rất nổi tiếng ở Nga, dựa trên giai điệu của người Zigan- Nga.

Sau này ca từ của bài hát được viết bởi một nhà thơ & nhà văn Ukraine: Yevhen Hrebinka và trở nên phổ biến.

Các bạn nghe vài phiên bản của Dark eyes (Đôi mắt huyền):

Bản tiếng Tây Ban Nha: Nathalie- Julio Iglesias hát: