Chúng ta đã nói trước đây nhiều lần rằng thể phủ định rất yếu trong tâm thức con người. Ví dụ: “Tôi không ghét anh ấy.” Câu này rất mù mờ chẳng nghĩa lý gì cả–Vậy thì anh có thích anh ấy không? Hay nói về hai nguời đang tranh luận “Tôi chẳng chống đối ai cả”, thì chẳng nghĩa lý gì cả–Vậy anh có ủng hộ ai không?

Thể phủ định thường nói rất ít, rất yếu, mù mờ, và thường tiêu cực trong bản chất—tôi không thích… tôi không yêu … tôi không làm…
Vì thế trong suy tư cũng như trong ăn nói và viết lách, các thầy luôn luôn dạy học trò nên suy tư, nói và viết ở thể xác định: Tôi thích hoa hồng, tôi ủng hộ thành phố xanh…

Nguyên tắc của phủ định /xác định rất quan trọng trong vấn đề luyện tâm.

Chúng ta đã thấy rất thường xuyên người ta hứa bỏ một điều gì đó mãi, nhưng không được. Chàng say nói “Tôi không bao giờ uống rượu nữa”, nhưng cùng lắm là được hai ngày rồi lại tiếp tục uống. “Tôi không tranh cãi với bạn bè nữa”, đã hứa nhiều lần như thế mà vẫn chứng nào tật nấy. “Tôi không nói nhiều về tôi nữa”, nhưng rồi vẫn chứng nào tật nấy.

Đó là vì một lời hứa thể phủ định “tôi sẽ không…” có sức mạnh rất yếu trong tâm thức con người. Đã hứa là sẽ không tranh cãi, nhưng ngồi với nhóm bạn ngậm miệng như hến thì cũng kỳ, nhưng mới mở miệng ra được 3 phút, thấy hắn nói chuyện phi lý quá, là ta bắt đầu phải chỉnh một chút, hai phút sau là hăng say tranh cãi, quên hết mọi lời hứa.

Chính vì thế mà khi bạn muốn bỏ một thói xấu, đừng hứa “sẽ không làm” thói xấu đó nữa, mà bạn nên thay nó bằng một thói tốt: “Khi nói chuyện tôi sẽ chỉ luôn luôn tìm các điểm để có thể đồng ý với bạn tôi, nếu không đồng ý 100% thì cũng phải 50%.” Khi bạn đã có một mục tiêu cụ thể và tích cực như thế này, thì trong mỗi đối thọai đầu ớc bạn sẽ bận rộn tìm các điểm để đồng ý, và sẽ không còn thời gian để tranh cãi. Các mục tiêu cụ thể và tích cực thường giúp tâm trí ta tập trung rất mạnh vào đó, cho nên tâm trí không đi lang thang vào các vùng ta không muốn tâm trí ta đến.

Đó là lý do mà trong bài Nghệ thuật có nghĩa là thực hành, chúng ta nói: “Mỗi chúng ta có một hai khuyết điểm nặng, cứ nhắm vào một hai khuyết điểm đó và thực hành thái độ tích cực ngược lại khuyết điểm đó.”

Hứa “không làm điều xấu” thường không có đủ sức mạnh nội tâm, cho nên ta nên “hứa làm một điều tốt” ngược hẳn với điều xấu ta đang muốn bỏ. Lời hứa tích cực này sẽ mang đến sức mạnh tích cực cho tâm trí của ta, để đạt được điều ta muốn—mất thói xấu và có được thói tốt.

Chúc các bạn một ngày vui.

Mến,
Hoành