Chào các bạn,
Trong các vấn đề sâu thẳm về trái tim con người mà chúng ta gọi là các vấn đề tâm linh, chúng ta thường nói, dùng từ ngữ Phật học, người có căn cơ cao có thể hiểu rất nhanh và người có căn cơ thấp thì hiểu chậm và có nhiều điều không thể hiểu được. Nhưng căn cơ đó là gì? IQ (intelligent quotient)? EQ (emotional quotient)? Hay cả hai? Hay là điều gì nữa?
Mình vẫn chưa chắc là mình nắm vững hết vấn đề, nhưng đây là các điều mình nhận thấy:
1. Người khiêm tốn: Người có cái tôi càng nhỏ thì càng hiểu nhanh mọi điều. Cái tôi lớn thường che mắt ta trong những vấn đề tâm linh. Chính vì vậy mà theo nhà Phật, vô ngã là giải thoát, là Phật.
Cái tôi không chỉ là trái tim kiêu căng của bạn, mà thói quen của bạn “dính” vào những điều của bạn—cách tư duy của bạn, thói quen phán xét của bạn, các định kiến và thành kiến bạn đã có bao nhiều năm nay mà chính bạn cũng không biết, thói quen làm việc của bạn…
2. IQ có thể giúp người ta suy nghĩ tốt về một vài điểm đòi hỏi suy luận cao. Nhưng trong tổng thể thì IQ giúp rất ít, mà có thể cản trở thì nhiều, nếu người ta lệ thuộc quá nhiều vào IQ để suy nghĩ.
3. Người có EQ cao thì hiểu được những vấn đề tâm linh nhanh hơn, vì các vấn đề tâm linh thường là các vấn đề tình cảm ở mức cực kì sâu sắc, giữa mình và những người khác, và giữa mình và Chúa/Phật/Allah và thần thánh của mình.
4. Người quan tâm đến trái tim con người hiểu các vấn đề tâm linh nhanh hơn, người quan tâm đến những điều bên ngoài trái tim con người thường không hiểu được tâm linh. Các vấn đề bên ngoài trái tim con người có thể là tượng Chúa, tượng Phật, sao trên trời, đủ thứ gió nước (phong thủy), lễ nghi tôn giáo, quyền lực, giáo hội, địa vị nhất là địa vị của các thầy tôn giáo, đoàn thể, đền thờ chùa chiền, việc từ thiện, cách ngồi Thiền, cách mở các luân xa, cách hít thở Yoga… Các điều này có thể chiếm vị thế quan trọng khoảng 10% của đời sống tâm linh, hay ít hơn, thì không sao, nhưng khi chúng là điều chính của đời sống tâm linh, thì thường là người ta bị thất lạc. Một trái tim khiêm tốn, thành thật, yêu người và tĩnh lặng (và yêu kính Thượng đế trong trái tim mình) là nền tảng của đời sống tâm linh, không phải là điều gì ngoài trái tim.
Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể nhìn một người, dùng các điểm trên, và kết luận là họ có các yếu tố tạo thành “căn cơ” hay không, vì người hôm nay chẳng có chút căn cơ nào, đột nhiên ngày mai bị đụng xe rất nặng phải vào viện rất lâu, có thể có sự trưởng thành tâm linh rất lớn làm họ trở thành có căn cơ; hay người quá bận rộn công việc hôm nay, ngày mai về hưu và có dịp chậm lại và họ trở thành nhạy cảm với con người hơn và thành căn cơ cao hơn… Chỉ một biến cố hay một thay đổi gì đó trong cách sống có thể thay đổi căn cơ của một người. Cho nên nhận xét của ta về một người có thể đúng hôm nay, nhưng ngày mai là có thể khác rồi.
Theo mình quan sát, đó là vài yếu tố quyết định căn cơ của con người, tạm gác bên ngoài các yếu tố khó thẩm định như duyên tiền định từ nhiều kiếp trước. Nếu các bạn tập trung vào các yếu tố “biết được” này, các bạn có thể tăng “căn cơ” cho bạn và hiểu được những vấn đề tâm linh nhanh hơn.
Chúc các bạn luôn tăng tiến.
Mến,
Hoành
© copyright 2014
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com
Đọt Chuối Non 
Hi Thu Thủy,
“Căn cơ” là từ của Phật gia, nói đến vốn liếng của con người mình — trí thông minh, đức hạnh, tâm tính, cũng như duyên nghiệp từ trước đến nay. Từ này có ý nghĩa tốt.
“Căn cao số nặng” hay “căn cao số lính” là từ của những người đồng bóng (Đạo Mẫu) nói đến một người có số được/bị các “Thánh” đòi phải hầu đồng. Nếu không hầu đồng thì sẽ bị phạt như làm ăn thất bại, người hay bệnh hoạn, tai nạn v.v… (Đó là người ta nói vậy).
Em nói rất đúng, “căn cơ” và “căn cao số nặng” có cảm xúc khác nhau. Căn cơ là tích cực, căn cao số nạng là bị đòi đi làm “lính” của các “Thánh.”
LikeLike
em ko hiểu căn cơ là gì? tuy nhiên khi nói rằng căn cơ cao so với khi nói căn cao, số nặng em cảm thấy 2 cách diễn đạt này có những cảm xúc khác nhau.
LikeLike
Có phải ai cũng có căn cơ và căn cơ của ai cũng đều là bình an trong sáng?
Căn cơ thấp là do bị che lấp bởi quá nhiều tham, sân, dính mắc, xung động?
Hiểu lẽ vô thường, tin luật nhân quả, giữ lòng tĩnh lặng, là trở về với căn cơ?
LikeLike
Cảm ơn anh Hoành đã chia sẻ một chủ đề thú vị.
Em thấy rằng cái căn cơ, hay cái duyên này là sự khác biệt để phân biệt khi có người thắc mắc bắt bẻ niềm tin tâm linh là brainwashing vì có lẽ những người đó thiếu mất hoặc chưa có mấy cái căn cơ này đủ mạnh 🙂
LikeLike
Em cũng đôi khi suy nghĩ về căn cơ của mỗi người và thấy được sự thay đổi qua các biến cố lớn như anh nói (đôi khi dịu hiền thích nghi, đôi khi cay đắng trách hận, đôi khi cả hai lúc này lúc kia). Thực ra về sau này em nhận thấy căn cơ của một người tại một thời điểm phụ thuộc rất sâu vào Niềm Tin Tâm Linh của người đó tại thời điểm đó. Thế nào là lòng tin tâm linh thì không dễ để định nghĩa (vì rất dễ bị nhầm với lòng tin mê tín) nhưng hiểu một cách đơn giản nhất có lẽ là niềm tin vào một sự công bằng tuyệt đối.
Em luôn nhớ đến bài viết “Cái tôi của nước” em đọc được trong những ngày đầu đọc ĐCN, ngay lúc đó em đã phát triển lòng tin vào những lời dạy và mơ ước em có thể có ngày sống được mềm mại như nước:
Cái tôi của nước: https://dotchuoinon.com/2009/10/12/cai-toi-c%E1%BB%A7a-n%C6%B0%E1%BB%9Bc/
“Nước lướt qua một cọng cỏ cũng không làm trầy cỏ. Đụng đá tảng thì mơn man đá tảng như bạn hiền và vòng quanh đá tảng mà đi.
Nước đến khắp mọi nơi mà không cần gây đổ vỡ, không làm trầy trụa ai, và là bạn của tất cả mọi người mọi thứ.”
Có lẽ là căn cơ của em cũng đã bắt đầu được hình thành rõ ràng hơn khi em có niềm tin đó chăng? 🙂
Em cảm ơn anh
Em Hường
LikeLike