Từ biệt

Thiền sư Chân Như hớp một ngụm trà, đặt lại tách trà vào chiếc khay đỏ trên chiếu, rồi nói với đệ tử là Thiền sư Khải Huệ đang quỳ trước mặt:

– Thầy sẽ nhập thất 7 ngày, đến đúng ngọ trưa ngày thứ 7, con mở cửa thất, mang thầy đi thiêu.

Khải Huệ nhìn thầy đăm đăm, gật đầu nhè nhẹ và “Dạ, thầy” rất khẻ. Ngăn dòng cảm xúc đang dâng, Khải Huệ hỏi rất nhỏ:

– “Thầy cần căn dặn gì con nữa không?”

Thiền sư Chân Như nói:

– “Thật là không cần gì. Nhưng theo truyền thống các tổ sư để lại, thầy muốn để lại cho các con một bài thơ trước khi từ biệt. Thầy đọc rồi con viết cho thầy.”

Khải Huệ lẳng lặng chồm đến khay giấy bút, rút ra một tờ giấy trắng dài, rồi rút bút, chấm mực, ngồi yên chờ đợi. Thiền sư Chân Như ngước nhìn trần nhà vài phút rồi đọc chầm chậm:

“Từ vô lượng kiếp trò và thầy
Gặp nhau tại cõi ta bà này
Hỏi rằng ai dạy và ai học?
Trong cõi vô cùng ai là thầy?”

Khải Huệ viết xong ngước mắt nhìn thầy. Thầy đang nhìn Khải Huệ đăm đăm. Khải Huệ nói:

– “Con đã học thầy bao nhiêu điều trong 30 năm. Công ơn thầy không bao giờ con có thể trả hết.”

Thiền sư Chân Như với tay lấy tách trà, nâng lên miệng uống một ngụm nhỏ, và đặt tách trà lại vào khay. Thiền sư nhìn Khải Huệ với ánh mắt rất dịu dàng:

– “Con nghĩ vậy sao? Con nghĩ là thầy dạy con nhiều vậy sao? Sự thật là con dạy thầy 10 lần nhiều hơn thầy dạy con. Những thắc mắc và câu hỏi của con đã luôn làm thầy suy nghĩ và thành sâu sắc hơn. Những cố gắng của con vượt hàng rào chữ nghĩa để vào thẳng chân lý cho thầy hiểu thế nào là quyết tâm của một người mù để thấy được ánh sáng. Những tia sáng giác ngộ của con đã cho thầy biết con đã có thể là thầy của thầy. Khi thầy thấy con dần dần giác ngộ, thầy đã biết thế nào để thầy có thể nhỏ đi.”

– “Dạ, con không dám.”

– “Sao lại không dám? Sau 30 năm miệt mài cùng con, rốt cuộc thầy đã nhận ra là trí tuệ của con hơn thầy nhiều bậc. Thầy đã nói với con nhiều lần như thế. Con cần tự tin vào điều đó để hướng dẫn các sư đệ và sư muội.”

– “Thưa thầy, con sẽ nắm vững điều đó để lo cho các em,” Khải Huệ nói từ tốn nhưng chắc chắn.

Thiền sư Chân Như nhìn ra cửa sổ. Cây hoa đào đã nở những cánh hoa hồng. Gió xuân lay động đào hoa. Thiền sư đọc:

“Hoa đào năm trước lại về đây
Cùng ta chào đón buổi xuân này
Chào nhau từ biệt về vô lượng
Mai sau gặp nhau nhớ hôm nay?”

Đọc xong thiền sư quay lại nhìn Khải Huệ:

– “Đó là công án thầy để lại cho con và các em. Con đáp thế nào?”

– “Con sẽ cho các em học công án này. Phần con lời đáp của con là:

“Đã luôn cùng nhau
Đang luôn cùng nhau
Sẽ luôn cùng nhau
Nào đâu ly biệt?”

Thiền sư Chân Như gật đầu và mỉm cười.

– “Tốt lắm. Thôi con về nghỉ đi. Bảy ngày nữa lại gặp thầy.”

Khải Huệ quay ra khung cửa sổ, nhìn cành đào lung lay trong gió, chắp hai tay trước ngực, nói với thầy:

– “Đào hoa lại đến mỗi xuân qua.”

Thiền sư cung kính vái thầy 3 lạy rồi nói:

– “Bảy ngày nữa con lại gặp thầy.”

Thiền sư đứng dậy, lui dần ra cửa, và khép cánh cửa, nhìn thầy đang nhìn mình lần cuối, với ánh mắt thẳm sâu mà Khải Huệ đã chưa bao giờ nhìn thấy.

TĐH
Virginia April 16, 2014

17 thoughts on “Từ biệt”

  1. Ngẫu hứng phản hồi bài Từ Biệt của anh Trần đình Hoành.

    Thế gian chơn vọng có trò thầy
    Tiền kiếp tác duyên học hỏi đây
    Người nói kẻ nghe tâm lãnh giáo
    Kẻ thưa người dạy ý mơ thầy
    Cùng nhau duyên nghiệp vòng tròn quẩn
    Trói buộc biệt ly thất bảy ngày?
    Năm trước hoa đào vui trước gió
    Năm nầy vẫn thế biệt từ ai?

    Like

  2. Ngỡ rằng bên nhau mãi
    Nào hay diệu vợi xa
    Hơn hai ngàn năm lẻ
    Người đi ngày lại xa
    Mong gì trông thấy nhau

    Cảm ơn chủ nhà về bài viết!

    Like

  3. Hi anh Thắng,

    Em cảm ơn anh vì đã giải thích giúp em mặc dù em cũng chưa hiểu rõ lời giải thích của anh lắm hehe.

    Em hi vọng sau này mình lớn hơn tí sẽ hiểu.
    Em cảm ơn anh nhé!

    Chúc anh sức khỏe và anh bình.

    Em Trinh Tường.

    Like

  4. Trinh Tường
    THÁNG TƯ 17, 2014 AT 2:35 SÁNG

    Hi bạn Trinh Tường,

    Bạn đã khi nào trở thành học trò của một người thầy?

    Người thầy ấy cho bạn rất nhiều về tinh thần nhưng không nhận lại gì hoặc nếu có nhận lại thì đó chỉ là sự đòi hỏi bạn phải tiến bộ theo từng ngày.

    Bạn đã khi nào trở thành người thầy của ít nhất một học trò?

    Người học trò ấy ngày đêm mang thắc mắc suy tư để nhờ thầy giải đáp một cách miễn phí, người học trò ấy lại hầu như luôn có thắc mắc và suy tư hàng ngày, hàng giờ.

    Bài viết này không dễ để hiểu nếu bạn chưa có trải nghiệm, bạn Trinh Tường ạ,

    Cũng có khi bạn phải mở trái tim mình ra để tìm hiểu một điều mà bạn thấy không hiểu. Vì khi đầu óc bạn không hiểu thì bạn chỉ có thể hiểu qua trái tim hoặc qua trải nghiệm thực tế.

    Mình chúc bạn Trinh Tường một ngày bình an.

    Thắng. 🙂

    Like

  5. Cảm ơn anh Hoành. Hai thầy trò quả là tri kỷ. Em gửi tặng anh Hoành và cả nhà bài thơ Tri kỷ em chép lại trên website của Làng Mai:

    Tri Kỷ

    Xin thắp lên ánh sáng cho bừng tỉnh những tối tăm

    Tạ ơn Người đã chảy vào đời dòng tâm linh mầu nhiệm

    Đêm nay, cho con ngồi lại đây,

    bên một góc trời yên vắng

    Thầm gọi tên Người – tri kỷ tự vô biên

    Hơi thở con đang nối lại nhịp với mạch đêm

    Trời sao xa buốt giá

    Bỗng nghe thoáng chút ngậm ngùi

    Một khung trời bình yên vẫn mở vào lòng đêm khơi

    Mang ý thức về ôm lấy niềm hờn tủi

    Người vẫn còn đó

    Tràn ngập niềm bao dung

    Có ánh mắt nào của con không phải là ánh mắt của Người ?

    Có giọt lệ nào của con không phải là giọt lệ của Người ?

    Đã từng nhìn, từng xót xa,

    từng khổ đau hay hạnh phúc….

    Đêm nay xin quay về, nhìn thấu tận nguồn cơn

    Cùng ngắm những dòng sông trôi qua –

    những dòng sông trở về, lặng lẽ

    Và cùng thở cho cõi lòng lắng nhẹ

    Khơi mạch nguồn trong lại suối từ tâm…

    Tạ ơn Đời, còn đó những tri âm…

    vui như ngày hỏi han, ấm lại trời đông giá

    những con mắt tâm linh vẫn dạt dào từ muôn ngả

    những đôi tai nghe suốt cõi lặng thinh

    những bàn tay thắp sáng lại niềm tin

    và đôi chân dẫn lối về một miền tươi sáng…

    Tạ ơn Người, tạ ơn Đời

    xin chắp tay hướng về

    nguyện dốc lòng tu học

    để mỗi mỗi phút giây

    sẽ còn thương, còn nhớ Con Người…

    Liked by 1 person

  6. cảm ơn anh Hoành nhiều ạ !
    Công án của thầy và lời đáp của trò rất hay
    đọc bài viết này thật hiểu.

    Like

  7. Em không hiểu gì cả, em chỉ nhận thấy được sự khiêm tốn của cả 2 người. Mong mọi người giải thích thêm giúp em ạ

    Em xin cảm ơn anh chị.

    Like

  8. Cám ơn anh Hoành, cho phép em chép lại:
    ““Đã luôn cùng nhau
    Đang luôn cùng nhau
    Sẽ luôn cùng nhau
    Nào đâu ly biệt?”

    Like

  9. Cám ơn anh Hoành, bài viết rất hay, có một chiều sâu không đo lường được trong câu chuyện của hai thầy trò thiền sư

    Like

Leave a comment