Philippines công khai chỉ trích Trung Quốc
Báo Philippines vừa đăng bài bình luận nói Trung Quốc đang có xu hướng bắt nạt cả khu vực, sau sự kiện tàu Trung Quốc gây hấn với tàu thăm dò của nước này tại Biển Đông.
Tờ Manila Times ấn bản điện tử hôm thứ Hai 07/03 đăng bài của tác giả Dan Marino trong chuyên mục ‘Big Deal’ (‘Chuyện lớn’) với tựa đề ‘Kẻ du côn trong khu vực’ (‘Regional bully’) nói về cách hành xử của chính quyền Trung Quốc.
Liên tục sau đó, thứ Ba 08/03 báo này lại đăng xã luận tựa đề ‘Sức mạnh của Trung Quốc’ (‘Chinese might’) gọi hành động của nước láng giềng là ‘trực tiếp xâm phạm lãnh thổ Philippines’.
Tờ báo tiếng Anh lâu năm nhất Philippines nhắc lại sự kiện hôm 02/03, khi hai tàu chiến có gắn súng máy của Trung Quốc gây hấn với tàu thăm dò MV Venture của Philippines hoạt động trong khu vực Bãi Cỏ rong (Reed Bank), cách đảo Palawan 200 km về phía tây.
Vị trí thăm dò được Manila nói là nằm sâu trong khu vực kinh tế đặc quyền (EEZ) của Philippines.
Lực lượng vũ trang Philippines (AFP) đã điều hai chiến đấu cơ tới hỗ trợ tàu thăm dò.
Bài bình luận của Manila Times nói Đại sứ quán Trung Quốc chưa đưa ra giải thích về vụ việc, và phía Trung Quốc dường như muốn “phủi nhẹ” sự kiện này đi, như “trâu nước đuổi ruồi muỗi”.
Dan Marino cho rằng, lý do gây hấn của Trung Quốc không có gì ngoài quyền lợi kinh tế, vì khu vực Bãi Cỏ rong được cho là có chứa trữ lượng khí gas và dầu lửa khổng lồ (440 triệu thùng dầu).
“Trong khi giá dầu thế giới đang lại tăng cao ngất thì việc thăm dò dầu khí ngoài Biển Đông sẽ được tăng cường.”
Cây viết này cho rằng cả Philippines và Trung Quốc đều không trông đợi sự cố này là lần cuối.
Không ngang sức
Mới đây, chỉ huy không quân Philippines thừa nhận rằng nước này còn thiếu cơ sở vật chất kỹ thuật để có thể đối phó hữu hiệu với các tàu nước ngoài xâm phạm hải phận Philippines, thua kém nhiều so với Trung Quốc, Việt Nam hay Malaysia, là các quốc gia cùng tranh chấp chủ quyền trong khu vực.
Manila Times nói hai chiến đấu cơ OV-10 và Islander được điều tới hiện trường đều là loại cũ kỹ, ọp ẹp, “không thể làm được gì trong trường hợp phía Trung Quốc muốn gia tăng căng thẳng.”
Tác giả Dan Marino kể lại một chuyến bay mà chính ông đã trải nghiệm trên chiếc Islander, khi máy bay của Không lực Philippines này mất độ cao ngay sau khi cất cánh.
Không quân Philippines bị nói là ‘quá lạc hậu’
“Trong khi quân đội Philippines đang tụt hậu so với các nước trong khu vực, phần lớn vì các tướng tá tham nhũng, thì quân đội Trung Quốc đang được trang bị súng to pháo lớn.”
Bài viết nhắc tới việc Bắc Kinh tăng ngân sách quốc phòng hai chữ số trong năm nay, và nói điều gây quan ngại nhất là thái độ của Trung Quốc.
“Bắc Kinh không ngại có xung đột vũ trang trong việc khẳng định “chủ quyền lịch sử” đối với quần đảo Trường Sa mà Trung Quốc gọi là Nam Sa. Năm 1988, cũng quanh quần đảo này, Trung Quốc đã hải chiến với Việt Nam mà kết quả là hơn 70 thủy thủ Việt Nam thiệt mạng.”
Tác giả nhận định rằng sự cố Bãi Cỏ rong tuần rồi cho thấy Bắc Kinh sẵn sàng rũ bỏ các cam kết đã đưa ra năm 2002 khi ký vào Tuyên bố chung về Cách hành xử ở Biển Đông.
“Với lực lượng quân sự mạnh mẽ hơn bao giờ hết, Bắc Kinh có thể nhăm nhe quay lại vai trò lịch sử là kẻ du côn trong khu vực.”
Yêu cầu đối ngoại
Trong khi đó, trong xã luận mới nhất đăng hôm 08/03 cũng về chủ đề nói trên, Manila Times gọi hành động của Trung Quốc là “trực tiếp xâm phạm lãnh thổ Philippines”.
“Sự việc này một lần nữa cho thấy, Trung Quốc thật là đáng sợ, chứ không phải là quốc gia hiền lành như các nhà ngoại giao nước này rêu giảng.”
Sự kiện hôm 02/03 không phải lần đầu và cũng sẽ không phải lần cuối Trung Quốc phô diễn sức mạnh trước các quốc gia nhỏ hơn và yếu hơn ở Đông Nam Á.
Xã luận trên Manila Times
Báo này nói thanh niên Philippines có thể khó hình dung độ hiếu chiến của Trung Quốc, nhưng những gì mà nước này cho thế giới thấy trong những năm 1950, trong thời kỳ chiến tranh Triều Tiên và gần nhất là trong cuộc chiến 1979 với Việt Nam đã chứng tỏ điều đó.
“Sự kiện hôm 02/03 không phải lần đầu và cũng sẽ không phải lần cuối Trung Quốc phô diễn sức mạnh trước các quốc gia nhỏ hơn và yếu hơn ở Đông Nam Á.”
Manila Times nói người Philippines đã nếm trải quyền lực của Trung Quốc tại Trường Sa vài lần trong quá khứ.
“Người Philippines cần có chính sách đối ngoại phù hợp, không để Trung Quốc muốn giần nhừ tử hải đội ọp ẹp của chúng ta lúc nào họ thấy cần trừng phạt chúng ta.”
Bài xã luận kết thúc bằng câu: “Điều này không có nghĩa chúng ta phải cầu phục Trung Quốc mà có nghĩa là chính sách đối ngoại của chúng ta phải hướng tới làm sao để Trung Quốc không dám đối xử với chúng ta như những gì họ đã làm với Việt Nam năm 1979.”
Giới bình luận khu vực cho rằng từ sau khi ông Benigno Aquino lên cầm quyền, chính phủ Philippines đang có các động thái thắt chặt quan hệ chiến lược với Hoa Kỳ.
Biển Đông là nơi có tranh chấp giữa nhiều nước
Lãnh đạo Philippines và Indonesia bàn đề xuất cùng khai thác dầu khí tại khu vực tranh chấp ở Biển Đông.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino III và người đồng nhiệm Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono đã đề cập chủ đề này trong cuộc hội đàm hôm thứ Ba 08/03 tại Jakarta nhân chuyến thăm chính thức của tổng thống Philippines.
Ông Aquino sau đó nói với báo giới rằng ý tưởng khai thác chung tại khu vực gần quần đảo Trường Sa đã được đề xuất.
Ông nói: “Có lẽ chúng ta cần tiếp tục thảo luận với các nước cùng tuyên bố chủ quyền khác (ở Biển Đông)”.
Ngoài hai nước trên, Việt Nam, Trung Quốc và Malaysia cũng tham gia tranh chấp chủ quyền tại Trường Sa.
Tuy nhiên truyền thông và các kênh chính thức của Việt Nam chưa đưa thông tin liên quan tới khả năng khai thác dầu khí chung nào với các quốc gia khác tại khu vực đó.
Tiềm năng dầu khí Biển Đông, tuy còn chưa được kiểm định chính xác, đã góp phần làm cho tranh chấp lãnh thổ tại đây thêm gay gắt.
Chính phủ Việt Nam và Trung Quốc thay nhau chỉ trích các dự án thăm dò của nước láng giềng, gọi chúng là hành động “vi phạm chủ quyền quốc gia”.
Các hãng dầu khí nước ngoài làm ăn tại đây cũng bị áp lực chính trị từ các nước chủ nhà.
Tuy nhiên gần đây, với các động thái mạnh bạo của Trung Quốc trong khẳng định quyền kiểm soát Biển Đông cùng chương trình hiện đại hóa hải quân của nước này, các nước nhỏ hơn trong khu vực dường như đang tìm kiếm hợp tác để đối phó.
Hợp tác giữa các nước nhỏ
Lãnh đạo Indonesia và Philippines trong cuộc họp cũng thống nhất tăng cường tuần tra chung trên biển với mục tiêu “chống khủng bố” và đẩy mạnh việc phân giới lãnh hải giữa hai bên.
Trong khi đó, hải quân Philippines lại đưa ra sáng kiến mời hải quân Việt Nam giao hữu thể thao để gây dựng lòng tin.
Báo Philippines đưa tin một chỉ huy quân đội Philippines, Trung tướng Juancho Sabban đã gửi lời mời hải quân Việt Nam đóng trên đảo Song Tử Tây thuộc quần đảo Trường Sa tham gia giao hữu bóng đá và bóng chuyền với hải quân Philippines hiện đóng trên đảo Pagasa, cũng thuộc Trường Sa (mà Phiippines gọi là Kalayaan).
Tướng Sabban nói thư mời này đã được gửi tới sứ quán Việt Nam ở Manila, và đại diệnViệt Nam tại đây phản hồi rằng cần phải qua các kênh chính thức mới có thể trả lời chấp thuận hay không.
Theo chỉ huy quân đội Philippines, thời điểm cho các trận bóng giao hữu này được đề xuất là tháng Tư tới, nhưng phải hoãn.
“Bộ Ngoại giao nói còn nhiều câu hỏi chưa được giải quyết, vì nếu chúng tôi giao hữu với Việt Nam thì Trung Quốc có thể ghen tức và nghi ngờ. Thế cho nên Bộ Ngoại giao muốn chúng tôi mời thêm cả các nước khác.”
Thông thường hoạt động giao hữu thể thao hay được tổ chức trong các chuyến thăm viếng của tàu chiến nước ngoài.
Ông Yukio Edano nói Nhật Bản sẽ kiểm chứng với phía Trung Quốc về vụ CNOOC ‘hút dầu’
Nhật Bản nói sẽ điều tra tin rằng tập đoàn dầu khí Trung Quốc, CNOOC đã khai thác dầu từ bãi còn đang tranh chấp tại biển Đông Trung Hoa, trong dấu hiệu quan hệ hai nước lớn tại châu Á vẫn chưa êm thắm.
Hôm thứ Tư, 9/3/2011, ông Yukio Edano, Chánh Văn phòng Phủ Thủ tướng Nhật Bản nói rằng họ sẽ nhìn nhận vấn đề do báo Asahi nêu ra.
Tờ báo đưa tin rằng ông Tống Ân Lai, Chủ tịch tập đoàn khai thác dầu khí ngoài khơi của Trung Quốc (CNOOC), khoe hôm thứ Ba rằng họ đã bơm dầu lên từ bãi Xuân Hiểu (Chunxiao), mà người Nhật gọi là Shirabaka.
Ông Edano nói gọi tuyên bố của quan chức CNOOC là việc làm “đáng tiếc” và hứa rằng chính phủ Nhật sẽ kiểm chứng điều này với đối tác Trung Quốc.
Vi phạm thỏa thuận?
Chúng tôi đã khai thác bãi đó và đã bơm dầu lên
Lãnh đạo CNOOC
Hồi năm 2008, hai nước Trung – Nhật thỏa thuận trên nguyên tắc là sẽ giải quyết tranh chấp dầu khí ở vùng biển này bằng cách cùng khai thác.
Nhưng sau đó, việc hợp tác không tiến hành được vì Nhật Bản cáo buộc Trung Quốc tự ý hút khí, vi phạm thỏa thuận đã nêu.
Khi phát biểu về bãi dầu khí Xuân Hiểu/Shirabaka, quan chức CNOOC ý thức rõ về tầm quan trọng của vấn đề, cho rằng “Đây là chuyện tế nhị, nhưng chúng tôi đã khai thác bãi đó và đã bơm dầu lên”.
Báo chí nước ngoài trích đánh giá của Trung Quốc nói rằng bồn dầu khí tại vùng biển giữa Nhật Bản và Trung Quốc có thể có trữ lượng lớn về khí đốt và 20 triệu thùng dầu.
Mới trong tuần này, Tokyo phản đối chính thức với Bắc Kinh vụ một trực thăng của Trung Quốc bay lại gần khu trục hạm của Nhật trong vùng biển, theo Bộ trưởng Quốc phòng Nhật, ông Toshimi Kitazawa.
Trong tháng này, Nhật đã điều các phi cơ chiến đấu lên giám sát phi cơ hải quân của Trung Quốc bay gần một số hòn đảo tranh chấp dù máy bay của Trung Quốc không xâm phạm không phận của Nhật.
Chủ Nhật vừa qua, trước cuộc họp Trung – Nhật – Hàn dự kiến vào tuần tới, Ngoại trưởng Nhật, ông Seiji Maehara, một nhân vật có tiếng là ủng hộ Mỹ và cứng rắn với Trung Quốc, đã từ chức vì một vụ scandal hiến tặng tiền cho mục tiêu chính trị.
Hiện chưa rõ tân ngoại trưởng Nhật, Takeaki Matsumoto, người lên thay ông Maehara, có dự cuộc hội đàm đó hay không.
Ông Yukio Edano đã từng bay đến vùng lãnh thổ phía Bắc thị sát chuyện liên quan đến tranh chấp đảo với Nga
Liên doanh Nga – Trung
Hồi giữa tháng 2 năm nay, báo chí Nga và Nhật nói có một dự án hợp tác về hải sản của Trung Quốc và Nga sẽ được thực hiện ngay gần đảo Shikotan ngoài khơi Hokkaido.
Đây là một trong bốn hòn đảo Liên Xô chiếm từ tay đế quốc Nhật khi kết thúc Thế chiến 2 và gọi là Nam Kurils nhưng Nhật Bản vẫn coi là của mình.
Hôm 15/2, hai công ty Nga và Trung Quốc công bố họ đã ký biên bản về chuyện khai thác và chế biến hải sâm ngay gần đảo Kunashiri.
Sự kiện Nga mời công ty Trung Quốc vào làm ăn chung tại vùng biển đảo còn tranh chấp khiến chính giới và dư luận Nhật rất bất bình.
Đó là chưa kể, sau khi Tổng thống Nga Dmitry Medvedev thăm Kurils, một quan chức ngư nghiệp Nga, ông Alexander Savelyev được trích lời nói: “Không ai có thể ngăn cản Nga đánh bắt hải sản trong lãnh hải của mình”.
Lãnh đạo Nhật Bản, trong đó có Thủ tướng Naoto Kan, liên tục phản đối việc Nga khai thác vùng này.
Bản thân ông Edano đã trực tiếp bay đến vùng đảo này để thị sát nhưng không xuống thăm được vì các đảo do Nga quản lý
Đọt Chuối Non 