All posts by Phạm Nga

I am who I am

Từ bức ảnh bi tráng đến bức tượng hào hùng của hai nghệ sĩ quân đội VNCH tài danh

TĐH: Điêu khắc gia Nguyễn Thanh Thu, tác giả bức tượng Thương Tiếc trong bài này vừa qua đời ngày 6/5/2025 ở Sài Gòn. Cảm ơn anh Phạm Nga nhắc lại anh Thu với bài này.

*Ghi chép PHẠM NGA

Trước tháng 4/75 ở miền Nam, qua sách báo, tạp chí và thời sự văn học – nghệ thuật trong nước và cả nước ngoài, gần như gây âm vang cùng thời là danh tiếng của nhiếp ảnh gia quân đội VNCH Nguyễn Ngọc Hạnh (1927- 2017) cùng điêu khắc gia quân đội VNCH Nguyễn Thanh Thu (1934-2025). Continue reading Từ bức ảnh bi tráng đến bức tượng hào hùng của hai nghệ sĩ quân đội VNCH tài danh

Chuyện hồi nhỏ học sinh ngữ Pháp rồi mê sách hình tiếng Pháp

Ký PHẠM NGA

*Tưởng nhớ BS Nguyễn Vĩnh Gia (1948 – 2011)

1.

Vào thời chưa có Internet, sách báo online…, tức chỉ có sách báo in, sách báo giấy thì đối với trẻ em – tức thiếu niên nhi đồng, dù đã biết đọc tiếng Việt hay chưa thì truyện tranh (hay tranh truyện) thường là loại sách, báo ưa thích của đa số các cháu. Như vào thập niên 1960 thế kỷ trước, tôi mới 12-13 tuổi ở đất Sài Gòn, truyện tranh (hay tranh truyện) được gọi khác đi, đó là SÁCH HÌNH, thì sách hình tiếng Việt còn khá ít ỏi, do đó bọn nhóc chúng tôi tìm đến sách hình tiếng Pháp, cụ thể như bộ truyện về anh chàng cao-bồi tài ba Luki Luke, được nhập từ Âu châu.

Continue reading Chuyện hồi nhỏ học sinh ngữ Pháp rồi mê sách hình tiếng Pháp

Nhớ bánh căn xóm Kim Bồng

1.

Lâu nay, khi đến với Nha Trang thì hầu như hiếm ai có thể bỏ qua một món đặc sản ngon kiểu dân dã, đó là ‘bánh căn’ mà ở Sài Gòn và nhiều người dân Sài Gòn lại gọi là ‘bánh khọt’. 

Có thể thấy cái gốc ‘dân dã’ của bánh căn thể hiện ngay ở nguyên liệu chính để làm bánh là bột gạo và cái khuôn đổ bánh bằng đất sét. Tuy nhiên, ngay tại TP Nha Trang, nhằm phục vụ khách du lịch, từ lâu rồi các quán/tiệm bánh căn nổi tiếng đã có nhiều cách đổ bánh biến điệu rất sáng tạo. Khác với bánh căn ở một số nơi khác như Sài Gòn, Đà Lạt…(*), bánh căn Nha Trang ưu tiên dùng những hải sản dồi dào, phong phú của đất biển, như: tôm, mực, con ruốc, hến…, sau đó mới đến trứng cút, trứng gà, thịt ba rọi, thịt bò… để tạo các mùi thơm khác nhau, kích thích vị giác người ăn. Đặc biệt ở mỗi đĩa bánh căn có thể kèm theo 2 viên xíu mại ngập trong sốt là nước mắm hẹ cùng xoài bào sợi. Đáng chú ý là phần tôm, mực, ruốc… của bánh căn Nha Trang luôn làm cho thực khách thích thú bởi vì thứ nào cũng khá to và để nguyên con, nhất là khi bạn thử món bánh căn thập cẩm đặc biệt.

Continue reading Nhớ bánh căn xóm Kim Bồng

Thời bị cấm hát, Lệ Thu từng hát ở tận vùng đồng bưng Củ Chi

Lệ Thu

Khoảng đầu năm 1977, vừa học tâp cải tạo về tôi đã bị UB phường buộc đi làm thủy lợi ở Thủ Đức. “Hoa rụng chọn gì đất sạch!”, tôi đăng ký luôn với Hội Trí thức yêu nước TP, tình nguyện đi đào kênh ở nông trường Thái Mỹ, Củ Chi. Khi tôi đã được chuyển từ khâu đào kênh ngoài đồng bưng sang khâu cất nhà lá cho BCH nông trường, một bữa nọ, tổ của tôi được lịnh khuân một số cây, ván trong kho ra phụ với ban văn hóa thông tin UBND xã ráp, dựng, chạy dây điện… một sân khấu dã chiến (không có mái) tại một bãi cỏ hoang nằm bên lề hương lộ 7, đối diện BCH nông trường. Continue reading Thời bị cấm hát, Lệ Thu từng hát ở tận vùng đồng bưng Củ Chi

Công tử ‘bột’ ra ngủ ngoài đồng

Tản văn PHẠM NGA

1.

Linh, 17 tuổi, học lớp 11, sức khỏe rất tốt, hơi béo phì, nước da trắng trẻo như con gái. Là con trai thứ của một doanh nhân phát đạt, cậu ‘công tử bột’ này chỉ quen sinh hoạt trong căn biệt thự của bố mẹ, vừa rộng lớn vừa dư dả tiện nghi. Hằng ngày, ngoài giờ đến trường hay đi chơi, cậu thường tự nhốt mình trong căn phòng riêng có gắn máy điều hòa không khí. Được bố mẹ nuông chiều gần như muốn-gì-được-nấy, Linh được sắm riêng laptop, Epad… cùng bộ thiết bị chơi game trọn gói mạnh nhất cho tật mê chơi game của thiếu gia nhà mình. Continue reading Công tử ‘bột’ ra ngủ ngoài đồng

Khúc vong tình Valentine


Truyện ngắn Phạm Nga

Cơn mưa đột ngột buổi chiều vào ngay giờ cao điểm đông xe, đông người trên phố. Trở lại công việc ngay mùng 3 Tết, bữa nay thì phải chạy giao hàng từ sáng sớm, tôi mệt mỏi tách chiếc ‘cánh én’ cà tàng của mình ra khỏi luồng xe, tấp đại vô một mái hiên. Một chiếc hai bánh khác cũng tấp theo và một cặp trai gái hối hả bỏ xe chạy vô đứng cạnh tôi. Đã đỡ ướt át khó chịu, tôi nhìn quanh nhìn quẩn một chút… Thì ra bên cạnh tôi chỉ là hai đứa thiếu niên. Cô bé tuổi khoảng 15 hay 16, mặc váy ca-rô, áo sơ-mi trắng, toàn may bằng hàng mắc tiền trông rất sang trọng, trên tay cầm một cánh hoa hồng bọc giấy kính. Cậu con trai trắng trẻo, bảnh bao, cử chỉ đầy âu yếm khi bảo cô bé đưa cho cậu xem cành hoa hồng có bị ướt nước mưa không.

Continue reading Khúc vong tình Valentine

Làm báo xuân liên trường hồi xưa

*Ký PHẠM NGA

1.

Hồi học các năm đệ tam/nhị/nhứt trường PetrusKý (1964 -1967), tôi tập tành viết lách, sáng tác kiểu… học trò. Thời đó, trong giới làm thơ, viết lách trẻ ở Sài Gòn rộ lên phong trào lập thi văn đoàn, trong đó thi văn đoàn nhóm tôi có tên khá độc đáo: ‘Văn nghệ TIM’. Thời đó trong đám bạn trẻ chơi thi văn đoàn có đến 90% chỉ làm thơ, hiếm tay nào viết văn xuôi; còn bút hiệu thì đa số chọn những cái tên nghe sến não nùng – như: Đỗ Lệ, Hoài Mộng Thủy, Sa Chi Lệ, Trầm Mặc Nghệ Thế, Thường Tang Nhân, Bạch Chi Uyên Chi.v.v… Continue reading Làm báo xuân liên trường hồi xưa

Bài tản văn về cây khuynh diệp

 

Cây khuynh diệp trắng

Phạm Nga

1.

Hôm thứ sáu 8/12 vừa qua, dự báo thời tiết cho biết vùng Liverpool – nơi gia đình tôi cư ngụ – phải chịu đựng thêm một ngày nóng khủng khiếp, cỡ trên 40 độ C nữa. Con tôi bàn: “ Để trốn nóng thì nhà mình đã đi ra biển, bãi Manly hôm kia. Giờ lên rừng, lên núi đi bố!”. Tôi OK ngay vì thoáng nghĩ hồi còn ở VN, tránh cái nóng ở thành phố thì dân Sài Gòn hễ có điều kiện thì cũng có thể chọn, hoặc đi ra biển hoặc đi lên rừng núi. Đó là ra Vũng Tàu. Long Hải tắm biển, ăn hải săn – hoặc đi lên cao nguyên, rừng núi Đà Lạt, Lâm Đồng ngắm hoa, ăn trái cây…

Continue reading Bài tản văn về cây khuynh diệp

Tản mạn về cơn mưa coi như đầu mùa

Tản văn

*PHẠM NGA

1.

Trận gió lớn đột ngột thổi đến khua động mấy tấm tôn trên mái nhà, tiếng cây lá xào xạc hòa vào tiếng cửa sổ va đập. Cơn mưa ào ạt tuôn xuống đường phố như đã bị ai đó kềm giữ từ lâu lắm rồi. Mưa đấy, nhưng tiếc là chỉ kéo dài độ 15 phút, chỉ vừa đủ làm ướt mặt đường và trời cũng chỉ mát hơn chút đỉnh.

Thật ra, đã một vài lần trong tháng 4 nóng bức kéo dài này, bầu trời chợt tắt nắng và mây chuyển sang màu xám xịt cả buổi nhưng vẫn không mưa nổi. Cũng có lần, vào một sáng thứ bảy, vài hạt nước từ trên trời đã rơi xuống một cách chóng vánh, thưa thớt, y như một trò thao diễn tượng trưng của thời tiết. Dân Sài Gòn tiu nghỉu, thất vọng, tiếp tục tính chuyện nghỉ cuối tuần là phải chạy thẳng ra biển Vũng Tàu, Long Hải hay ít ra là kéo nhau về vùng ngoại ô còn cây xanh, vườn tược để tránh nóng…

Continue reading Tản mạn về cơn mưa coi như đầu mùa

Phim “GATTACA”:  Tính phi nhân bản của sự sùng bái “lý lịch gen”

Điểm phim

*Phim khoa học viễn tưởng của Hãng Columbia Pictures sản xuất –  Đạo diễn&viết kịch bản: Andrew Niccol – Diễn viên: Ethan Hawke, Uma Thurman, Jude Law… –  Phát lại trên kênh Hollywood Classics ngày 18/2/2023.

TÓM TẮT NỘI DUNG PHIM

Sinh ra đời cậu bé Vincent rất ốm yếu và phát triển kém. Máy kiểm tra gen dự báo cậu sẽ mắc cùng lúc bệnh thần kinh cùng bệnh tim mạch và chết năm 30 tuổi, Anton, em trai Vincent – được cha mẹ dồn hết yêu thương và “đầu tư” mọi mặt –  cao và khỏe hơn anh mình nhiều, thường qua mặt Vincent trong mọi trò tranh đua thể lực, nhất là khi thách nhau bơi trên biển… Đang là thời đại sùng bái “lý lịch gen”, xã hội thẳng tay phân biệt đối xử người có gen khiếm khuyết, nhưng Vincent vẫn nuôi hoài bão thiết tha là được bay lên không gian. Vincent bỏ nhà ra đi, sau khi nhờ liều mạng mà run rủi thắng được Anton trong trò bơi ra khơi.

Continue reading Phim “GATTACA”:  Tính phi nhân bản của sự sùng bái “lý lịch gen”

Nét đẹp hoa xương rồng

Ghi nhanh 

Vào ba ngày tết, trong mâm quả chưng cho đẹp bàn thờ tổ tiên, ngoài bộ trái cây cầu may mắn theo truyền thống là “cầu/dừa/đủ/thơm (hay sung hoặc xoài)”, có người lại thích chưng thêm trái thanh long, do cái màu hồng thiên nhiên rất đẹp của loại trái này. 

Cây thanh long thuộc họ xương rồng. Cũng thuộc họ “nhà gai” này còn có nhiều cây khác tuy không cho quả ăn được nhưng cũng rất đẹp, có loại từ thân, nhánh đến hoa còn đẹp hơn thanh long rất nhiều. Nhắc đến xương rồng thì ai cũng liên tưởng tới một loài cây trồng chậu, một loại cây cảnh quen thuộc trong nhà hay trong những vườn kiểng theo cảnh quan nhiệt đới. 

Continue reading Nét đẹp hoa xương rồng

Bài học từ đứa gái điếm và mụ ăn mày

Truyện ngắn

Ông Bảy mơ hồ muốn thay đổi không khí, muốn tìm đến một khung cảnh sống nào khác. Đối với tay thương gia lọc lõi, bao lâu nay đầu óc chai sạn với toàn những tính toán thực dụng trong kinh doanh làm giàu, đất làm ăn là cái thành phố tỉnh lẻ quen thuộc đã nhuốm toàn gam màu đen tối thảm thiết bởi cái chết đột ngột của bà vợ nhỏ mà ông Bảy vô cùng quí yêu. Thêm lý do nữa khiến ông xuống dốc tàn mạt là, ngoài chuyện rất khéo chìu chuộng ông chồng già, bà vợ còn khá thanh xuân này còn là một trợ thủ rất đắc lực cho chồng trên thương trường, tính toán rất khôn ngoan, nhanh nhạy… Nay mất bà rồi, việc làm ăn của ông Bảy đã có ngay dấu hiệu bê trễ, sa sút.

Continue reading Bài học từ đứa gái điếm và mụ ăn mày

Phim “Nước mắt đàn ông” của Clint Eastwood: Tình thương ẩn chứa bên trong lão cao-bồi…

Điểm phim

*Phạm Nga

Hãng phim Warner Bros. Pictures (2021) – Đạo diễn: Clint Eastwood – Diễn viên: Clint Eastwood, Dwight Yoakam, Eduardo Minett, Ivan Hernandez, Natalia Traven… – Ra rạp và phát trực tuyến trên HBO Max vào ngày 17/9/2021. HBO Max vừa phát lại cuối tháng 4-2022.

Lâu nay, Clint Eastwood vẫn được khán giả điện ảnh nhớ đến qua hình ảnh một gã cao bồi hay nhân viên cảnh sát ‘hầm hố’, sẵn sàng thực thi luật pháp bằng súng trong các phim loại cao bồi, hình sự… Hơn thế, ông cũng rất thành công qua các bộ phim phim loại tình cảm-tâm lý do mình đạo diễn hoặc tham gia diễn xuất. Sau các bộ phim ‘được khen’ thuộc loại này, như: Play Misty for Me (1971), The Mule (2018), Richard Jewell (2019), Bridges of Madison County (1995)…, vào năm 2021, Clint Eastwood đã trình làng bộ phim mới: ‘Cry Macho’, tựa tiếng Việt ‘Nước Mắt Đàn Ông’.

Continue reading Phim “Nước mắt đàn ông” của Clint Eastwood: Tình thương ẩn chứa bên trong lão cao-bồi…

Cà phê, một chân dung vui vẻ ngày xuân

Tản văn Phạm Nga

1.

Xưa nay, với ai cũng vậy, rất bình thường là tách cà phê buổi sáng. Giờ đang là tháng chạp, chút hạnh phúc bình dị khi sáng ra được cái lạnh nhè nhẹ ngoài trời, nhâm nhi cà phê, lãng đãng nghĩ ngợi trước laptop, giai điệu bossa nova mở thật nhỏ vừa đủ gợi gây hưng phấn…

Đúng ra không riêng gì buổi sáng, người Việt mình bất kỳ ở thành phố hay thôn quê, cũng với bất kỳ nguyên cớ nào đó, đều có thể uống cà phê bất kỳ giờ giấc nào trong ngày. Như bạn bè rỗi rảnh rủ nhau ra quán cà phê. Như đồng nghiệp giữa giờ làm việc kéo nhau xuống căn-tin hay ra quán trước sở làm ‘làm’ cái cà phê xả hơi. Như bạn cũ đã lâu mới tình cờ gặp lại giữa đường, kéo nhau vào cà phê để hỏi han tin tức về nhau cái đã, trước khi hẹn một chầu nhậu kéo dài để tha hồ chuyện vãn. Như dân làm ăn bàn áp-phe, ký hợp đồng, chốt giá, giao nhận hàng… cũng rất thường là tại quán cà phê. 

Continue reading Cà phê, một chân dung vui vẻ ngày xuân

Những ngày dính ‘F Không’

*tản văn Phạm Nga

1.

Xưa nay, người đời thường dùng từ ‘mắc dịch’ để chửi thậm tệ ai đó, cụ thể là tỏ ý nguyền rủa, công khai muốn cho người bị chửi gặp phải một trong những chuyện xấu nhất, hại nhất trong đời sống con người, đó là mắc bệnh dịch – loại bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm bởi gây chết người hàng loạt, trong lịch sử thế giới có đợt giết hằng triệu sinh mạng, như : dịch hạch, cúm, đậu mùa, sốt thương hàn, Ebola, SARS… Continue reading Những ngày dính ‘F Không’