Chào các bạn,

Trên đường cùng về nhà với mình, mẹ Ke nói: Những điều Yăh nói về anh em Buôn Làng mình đều đúng. Chẳng hạn Yăh nói khi hỏi đến một chuyện gì lớn hoặc nhỏ, kể cả chuyện liên quan đến chính bản thân mình, cũng được nghe trả lời không biết! Mà đúng thật như vậy Yăh hể. Và mẹ Ke thấy nhiều nhất là khi đi khám bệnh về, anh em Buôn Làng mình ít biết người nhà bị bệnh gì. Vì khám bệnh xong không dám hỏi bác sĩ, vì vậy về nhà gặp Yăh hoặc bà con Buôn Làng hỏi con cháu đau bệnh gì, được trả lời không biết. Cũng như được nhà nước hỗ trợ gạo, anh em Buôn Làng lên xã người ta đưa bao nhiêu nhận bấy nhiêu, không ai dám hỏi mỗi người trong gia đình được nhận bao nhiêu kí, vì vậy về nhà gặp Yăh hỏi lại nói không biết và được Yăh chỉ cho không biết làm sao biết gia đình mình được nhận đủ hoặc thiếu bao nhiêu, và mẹ Ke thấy Yăh chỉ cho như vậy là đúng.

Vừa đi mẹ Ke vừa kể những chuyện anh em Buôn Làng không biết vì nhút nhát không dám hỏi, dần dần mẹ Ke nhớ đến chuyện không biết trong gia đình mẹ Ke, nguyên nhân do bố Ke cố ý giấu không cho mẹ Ke biết:

– “Trước kia khi bố Ke chưa đi với ông bà, bố Ke luôn say xỉn vì vậy trong gia đình có cái gì bố Ke cũng lấy đem bán hoặc đổi để lấy rượu uống với bạn, đến khi không còn gì để bán, bố Ke bắt đầu bán trâu, bán trâu nhưng bố Ke giấu không cho mẹ Ke biết. Đây là mẹ Ke không biết không do mẹ Ke không dám hỏi hoặc do không quan tâm, nhưng cái không biết này là do bố Ke có ý giấu cho đến khi mẹ Ke nghe anh em Buôn Làng hỏi mẹ Ke, bố Ke bán trâu mẹ Ke có biết không? Lúc đó mẹ Ke về nhà, ra chuồng trâu đếm thấy thiếu một con trâu, mẹ Ke hỏi bố Ke đã bán con trâu cho ai? Bố Ke nhất định không nói. Sau mẹ Ke hỏi những người biết chuyện, họ chỉ cho mẹ Ke biết bố Ke bán con trâu cho người Kinh ở Đức Lễ. Mẹ Ke đến nhà người Kinh hỏi, được biết bố Ke bán con trâu ba triệu đồng, trong khi con trâu đó phải bán được sáu triệu đồng.”

– “Khi biết chuyện, mẹ Ke về có nói gì với bố Ke không?”

– “Mình không nói nhưng những người con lớn trong gia đình của mình nói với bố Ke: ‘Bố Ke làm như vậy là sai. Trong gia đình, bố Ke muốn bán trâu phải nói với mẹ Ke, và sau khi bán bố Ke cũng phải đưa cho mẹ Ke một phần tiền để mẹ Ke lo cho gia đình, chứ bố Ke không được lấy hết tiền bao cho những người bạn rượu của bố Ke.’

Hôm nay mẹ Ke kể lại không phải do mẹ Ke ghét bố Ke, nhưng vì Yăh nói đến chuyện cái gì anh em Buôn Làng cũng nói không biết. Thực tình mẹ Ke đã tha thứ cho bố Ke, mặc dầu khi còn sống bố Ke không tốt với mẹ Ke. Không ai giận người chết nhưng tha thứ cho họ, để họ được Chúa nhận vào nhà Chúa là điều mọi người đều cầu mong cho những người đã chết.”

Matta Xuân Lành