Chào các bạn,

Anh em Buôn Làng mình rất ít nói, thường được hỏi đến đâu sẽ trả lời ngắn gọn, không biết diễn giải sâu rộng, nghĩa đen nghĩa bóng gì cả! Chính vì vậy mình ở với anh em Buôn Làng nhiều năm, nhưng vẫn còn rất nhiều điều liên quan đến tập tục, đến bản sắc văn hóa mình chưa được biết.

Không phải do anh em Buôn Làng muốn giấu hoặc không muốn nói, nhưng do mình không biết để hỏi và anh em Buôn Làng không rành tiếng Kinh để kể cho mình nghe. Chẳng hạn tập tục đón dâu ban đêm của anh em Buôn Làng, mãi sau hai năm mình mới biết, do một lần tình cờ nói chuyện với các mẹ sau một ngày đám cưới của em Đo.

Cho đến hôm nay, cũng do tình cờ mình biết thêm một vài tập tục khác của người sắc tộc Sêđăng trong việc đón dâu cũng rất thú vị.

Sáng thứ Ba trời mưa nhỏ, mình đi với Hằng, Huấn và Thùy Linh đến thăm gia đình bố mẹ Nhúp. Bố mẹ Nhúp trên ba mươi tuổi, có ba người con: Hai người con trai và một người con gái. Bố Nhúp giáo viên dạy cấp I trong Buôn Làng, cũng là anh trai của chú rể Kiệt mới đón dâu hôm Chúa nhật.

Khi cả nhóm vào đến sân nhà thì chó chạy ra sủa inh ỏi, mẹ Nhúp với tiếng cười giòn rộn rã đã ra đuổi chó và mời nhóm mình vào nhà. Vào nhà không thấy bố Nhúp, mẹ Nhúp cho biết từ sáng bố Nhúp ra thị trấn Phước An mua phân bón. Còn người con trai út thì qua nhà hàng xóm chơi, hai em lớn học trên Buôn Mê Thuột chưa về.

Nói chuyện được một lúc, mình nhớ hôm nay gia đình mẹ Phong đón dâu được hai ngày, theo tập tục anh em Buôn Làng, sau khi đón dâu về nhà chồng được hai ngày, cô dâu chú rể sẽ về lại bên gia đình vợ để lấy áo quần của cô dâu. Vì theo tập tục ngày đón dâu, cô dâu không mang theo một thứ gì về nhà chồng ngoài bộ áo quần cô dâu đang mặc trên người. Biết như vậy nên mình hỏi mẹ Nhúp: “Hôm nay em Kiệt và em Thoan đã về bên nhà bố mẹ vợ chưa? Vì hôm nay đã đúng hai ngày sau ngày đón dâu.”

Mẹ Nhúp cười nói: “Hai em đã đi rồi. Sáng nay mẹ Nhúp đứng trong sân nhìn thấy em Kiệt chở em Thoan đi”. Mẹ Nhúp kể tiếp: “Chiều hôm qua em Kiệt dẫn em Thoan ra thăm, và khoắng nước các đám ruộng lúa của gia đình, sau đó hai em xúc tôm cá. Ngày trước bố Nhúp đón mình về, mẹ chồng không nói mình đi nên mình không đi!”.

Mẹ Nhúp kể đến đây, mình chưa kịp hỏi thêm đã thấy mẹ Phong đi vào. Ngồi chơi nói chuyện và xem hình cưới thêm một chút, nhóm mình chào về.

Về nhà mình vẫn thắc mắc tập tục đi ra thăm ruộng và xúc tôm cá của cô dâu, nên chiều hôm sau mình lại qua nhà mẹ Phong hỏi, và được mẹ Phong cho biết: “Đi thăm ruộng và khoắng nước ruộng, có ý nói người đó được quyền làm chủ ruộng của gia đình chồng, còn xúc tôm cá ngoài ruộng về nấu mời bố mẹ chồng ăn, là tỏ lòng thảo hiếu, và để công việc của gia đình mới được chúc phúc lành của Chúa và của bố mẹ.”

Matta Xuân Lành