trà đàm

Nắm được chân lý

5 Comments

Chào các bạn,

Trong việc tu tập, các bạn đã từng nghe nói tu luyện khó đến thế nào. Tâm ta như khỉ nhảy choi choi thường xuyên thế nào, và khó đến thế nào để giữ tâm hoàn toàn kỷ luật.

Thiền tông có 10 bức tranh chăn trâu gọi là thập mục ngưu đồ để giảng giải tiến trình luyện tâm—từ lúc cưỡi trâu đen vào nơi hoang vắng, cột trâu vào một chỗ tập cho thuần, đến lúc trâu không cần bị cột, đến lúc trâu đen đã thành trâu trắng, rồi lại cưỡi trâu về chợ… Một tiến trình mấy mươi năm trong đời người.

Nhưng cũng có người như Thiền tông ngũ tổ Huệ năng, không biết chữ, nhưng ngộ ngay tức thì. Hay 3 em bé Famita, ngày nay đã được phong là Á thánh, chỉ biết dốc lòng cầu nguyện như Đức Mẹ dạy.

Điều gì là bí quyết cho sư khác biệt giữa mấy mươi năm và tức thì?

Mình nghĩ rằng đó là cái tôi—có cái tôi hay không có cái tôi.

Nếu người ta có cái tôi—bám vào tài sản của tôi, danh dự của tôi, trí tuệ của tôi, uy tín của tôi, đường tu hành của tôi, sự nghiệp tu hành của tôi, Phật tính của tôi, kiếp sau của tôi—bất kì điều gì thuộc về tôi như thế đều làm cho tâm trí của chúng ta bị che mờ.

Bằng không còn tôi nữa, và chỉ nghĩ về nhân loại, con người, chúng sinh, chư pháp, chúa Giêsu, mẹ Maria… thì tâm ta vượt qua khỏi mọi màn tối để lộ được tính trong sáng, tinh tuyền, yêu người.

Chỉ là một điều có thể tạo ra sự khác biệt mấy mươi năm, hoặc có thể là vô lượng kiếp.

Bố tát Quán tự tại thấy được vô ngã (không tôi) bèn giác ngộ và vượt qua mọi khổ nạn (Bát nhã tâm kinh).

Một người bạn của mình, một bác sĩ người Brazil đã từng nắm nhiều chức vụ ở Liên Hợp Quốc, có một lần nói: “Tôi đã suy nghĩ nhiều năm: Tội là gì? Cái gì làm nên tội? Và tôi bây giờ tôi cho rằng tội là đứt lìa khỏi Thiên chúa. Nếu ta còn liên kết với Thiên chúa, ta không có tội. Nếu ta bị đứt lìa khỏi Thiên chúa, đó là tội.”

Đây không chỉ là một khái niệm tinh yếu của Ki tô giáo, và ngay cả trong Phật giáo, nắm được Không, hiểu rằng mình với Không là một, đó là đạt đạo. Vô ngã là Không. Vô chấp là Không. Niết bàn là Không. Tách rời khỏi Không, bám vào các “tướng” bên ngoài, đó là “mộng huyễn bào ảnh” (mộng ảo bọt bóng, Kinh Kim Cang). “Phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng, nhược kiến chư tướng phi tướng tắc kiến Như Lai.” Còn có tướng thì đó là cái nhìn không thực, nếu nhìn mọi tướng là không tướng là thấy Như Lai.”

Các suy nghĩ này có một điểm giống nhau, đó là: chỉ có một điều, nếu ta nắm được điều đó, liên kết được với điều đó, thì ta đạt được chân lý; nếu ta không nắm được điều đó, không liên kết được với điều đó, thì ta không đạt được chân lý.

Trong Ki tô giáo điều đó là Thiên chúa, hay Giêsu. Trong Phật giáo điều đó là Không.

Đây là điều rất cốt tủy của hai nền tâm linh khác nhau, nhưng thực là không khác nhau lắm, và giống nhau rất nhiều. Chỉ một điều để ta hoặc là ở trong bóng tối hay là ở trong sự sáng.

Nếu chúng ta nắm được điểm cốt lõi này, thì có lẽ ta sẽ không tốn quá nhiều thời giờ để nắm được chân lý trong tay.

Chúc các bạn luôn thấy đường.

Mến,

Hoành

5 thoughts on “Nắm được chân lý”

  1. Em cảm ơn anh Tâm đã khích lệ em rất nhiều ạ, em thường tự đặt ra cho mình những câu hỏi rất “ngô nghê” vì tò mò, và trong tâm linh thì những câu hỏi đơn giản nhất đôi khi lại chính là câu hỏi khó trả lời nhất. Ví dụ như hôm trước em coi TV show [Everyone Love Raymond] đứa bé đã hỏi bố mẹ nó là: Why God put us here on the Earth? (Tại sao Thiên Chúa/Thượng đế đưa chúng ta đến Trái đất này?). Câu hỏi của đứa trẻ con này đưa cả đại gia đình vào một sự rắc rối lớn, ông bác bắt đầu đưa ra một loạt câu hỏi: Mục đích cuộc sống này là gì? Bên ngoài vũ trụ này là gì? Mà bên ngoài thì có khái niệm ngoài trong không? Trước Big Bang là gì? Mà trước đó thì có khái niệm thời gian trước sau không? Thời gian là gì? v.v… Ông bố bắt đầu gọi điện cho linh mục và bà nội thì mở Thánh Kinh tìm câu trả lời, em xem mà buồn cười mãi.

    Dù sao thì, TV show này cũng nói đến một điều em đã viết trong comment trên: em đã tin rằng sự thật là không có God từ nhỏ (nền tảng vô thần), còn bé gái trong đoạn phim hài hước này thì đã được dạy là có God từ nhỏ (trong gia đình có đạo). Và chỉ đơn giản là hai hướng niềm tin thôi, không có gì sai hay đúng vì cả hai hướng đều dạy những giá trị đạo đức tốt đẹp, chỉ khác là một hướng có biết và suy tư về God, một hướng thì không.

    Nếu lấy định nghĩa ở trên: “Tội lỗi là không biết/tin Thiên Chúa, tội lỗi là bị chia cắt khỏi Thiên Chúa” thì em đã tự đặt ra hai câu hỏi:
    (1) Những người vô thần có tội lỗi hơn những người theo đạo không?
    (2) Tại sao Đức Phật không trả lời câu hỏi về Thượng đế/Thiên Chúa?

    Câu hỏi thứ nhất, em nghĩ là đạo (hay tôn giáo) không đủ để người nào tội lỗi người nào không, nếu ta nhớ đến những cuộc Thánh chiến đẫm máu gây ra bởi những người nhân danh Chúa. Chưa kể là nền tảng vô thần của em được bắt đầu khi em được nghe kể về nhà vật lý ưa thích của em, Galileo, bị Giáo hội Công giáo Rôma cấm đoán quản thúc vì đã nói lên sự thật: Trái đất quay quanh Mặt trời, vì “trái ngược với Kinh Thánh linh thiêng”. Thực sự thì chỉ có God là linh thiêng, không có lời nói/quyển kinh/con người nào có quyền phán xét điều gì cả. Em nghĩ là chỉ có những người sống theo cách Jesus dạy: nhẫn nhục, khiêm tốn, yêu người, mới có thể đem Chúa đến cho người khác, và mới hiểu được sự cứu rỗi sự chữa lành kì diệu của God – unconditional love.

    Câu hỏi thứ hai, lý do thì có thể nói đến hai điều, (i) một là do thời điểm đó ở Ấn Độ có hàng trăm giáo phái làm đủ thứ chuyện vô bổ và mê tín dị đoan, thờ hàng trăm thần thánh nên Phật Thích ca cảm thấy cần phải đưa mọi người lên một cấp tâm linh cao hơn các chuyện đó và (ii) hai là Thượng đế không phải dễ dàng để hiểu được bằng lý luận và trí tuệ thế gian, cho nên Đức Phật dạy chúng ta tập trung vào con đường diệt khổ hơn là hỏi về Thượng đế. Tuy vậy, sự thật vẫn là Đức Phật không trả lời, không phủ nhận cũng không khẳng định.

    Em nhận ra là nền tảng vô thần của em là do em đã coi trọng sự thật hơn là quyển Thánh kinh, cho nên em đã chưa bao giờ nghĩ là cuốn Thánh kinh đó có gì hay cả. Cho đến khi sống gần 30 năm trong một cuốn “Thánh kinh” khác (triết học Mac-Lê) và chứng kiến đủ những nghịch lý điên rồ, áp đặt tư tưởng “cách mạng vô sản cuối cùng của nhân loại đến thiên đường cộng sản”, em mới tìm đọc cuốn Thánh kinh mà em đã gạt ra từ ban đầu kia, nhờ vào những lời giảng dẫn dắt của anh Hoành.

    Sự thật, cuối cùng như em tìm thấy, cũng là một tên gọi khác của God (the Spirit of truth), và cũng là cái nền Sự Thật mà Đức Phật đã luôn luôn nói đến: gạt bỏ tham sân si và sẽ nhìn được sự thật. Và không điều gì có thể làm thay đổi hay ảnh hưởng đến Sự thật. Theo đuổi chân thiện mỹ, cuối cùng cũng là con đường dẫn đến với God, và khi biết được tình yêu, sự thật và công bằng tuyệt đối, vô điều kiện này chúng ta sẽ không bao giờ còn cảm thấy bị bỏ rơi nữa. Mục đích của sự sống là sống trong God (https://dotchuoinon.com/2014/06/17/be-one-with-god/) và sau khi chết được an bài theo ý God.

    Em chia sẻ một chút những suy nghĩ của mình ạ.

    Em Hường

    Like

  2. Bài này Anh Hoành viết như là Review về Chân lý, em đọc mãi, thật là may mắn được đọc những bài Anh viết.
    Em thật sự thích và bất ngờ về trình độ hiểu biết về tâm linh của Hường, dù sao em cũng là người đi sau. Hường có khả năng phân tích và lý luận về vấn đề trừu tượng từ phức tạp thành đơn giản dễ hiều, từ lý thuyết đến thực tế, từ cá nhân đến xã hội tập thể. Thật ngưỡng mộ! Cảm ơn Hường đã chia sẻ.
    “Khi sự không tin nằm ở cá nhân thì đó chỉ là tư do tư tưởng, tuy nhiên, khi sự phủ nhận God tự mình nhận là chân lý và lên ngôi chính trị trong xã hội Cộng sản đã gây ra quá nhiều vấn đề…” Đây là một trong những lý do làm đất nước mình cứ lẹt đet mãi?

    Like

  4. Em cảm ơn anh về những bài viết trọng tâm cốt lõi của triết lý: không còn cái tôi, hay vô ngã, hay khiêm tốn tận cùng, cũng là lúc đạt được/kết nối được với chân lý.

    Trong bài viết này em có quan tâm nhất đến câu này:
    “Một người bạn của mình, một bác sĩ người Brazil đã từng nắm nhiều chức vụ ở Liên Hợp Quốc, có một lần nói: “Tôi đã suy nghĩ nhiều năm: Tội là gì? Cái gì làm nên tội? Và tôi bây giờ tôi cho rằng tội là đứt lìa khỏi Thiên chúa. Nếu ta còn liên kết với Thiên chúa, ta không có tội. Nếu ta bị đứt lìa khỏi Thiên chúa, đó là tội.”

    Tư tưởng này khi hồi đầu em mới nghe từ những truyền thống Thiên Chúa giáo cảm thấy vô cùng kì lạ: “Tội lỗi là không biết Thiên Chúa, không được kết nối với Thiên Chúa”, chỉ duy nhất một điều đó.

    Trong khi theo triết lý nhà Phật thì tội lỗi vô vàn vố số kể (như cát sông Hằng ^^): bất hiếu, kiêu căng, gian dối, tham lam, sân hận, si mê, tà dâm, dục vọng,… tội lỗi trong từng Ý tâm vọng động! Em tu theo đường nhà Phật thời gian đầu lúc nào cũng nhìn thấy tội lỗi hết!

    Nhưng tư tưởng về “Tội lỗi là không biết Thiên Chúa” thì những ngày đầu lại quá kì lạ với em, vì:
    – Nếu Thiên Chúa không tồn tại thì sao? (vì em đã được dạy là hoàn toàn không có thần thánh mà thế giới con người được tiến hóa từ động vật, qua thuyết tiến hóa về đấu tranh sinh tồn của Darwin, và tư tưởng bị ảnh hưởng theo hướng này đã rất lâu)
    – Nếu Thiên Chúa vô hình, hoàn toàn thinh lặng thì làm sao có thể kết nối/nói chuyện được?
    – Những người thánh thiện như Mẹ Teresa (một trong những người em ngưỡng mộ nhất, kính trọng nhất) nói rằng Mẹ không làm gì cả, tất cả là do Chúa làm. Em đã nghĩ những việc đó thực sự Mẹ Teresa đã đích thân tận tụy làm, tại sao lại nói là do Chúa làm?…

    Tất cả những điều kì lạ đối với tư duy/tư tưởng của em ban đầu này vì một lý do hết sức đơn giản: em chưa từng biết đến sự tồn tại của God, cho nên khi sang những nền văn hóa khác em vô cùng sững sờ khi trong xã hội bên này hầu hết mọi người sinh ra đều đã biết có God rồi!

    Sau đó em mới biết rằng, lý do triết học duy vật Mac-Lê ra đời một phần vì sự chuyên quyền độc đoán của Giáo hội công giáo suốt mấy trăm năm, và Cac-Mac&Ăng-ghen đã nghĩ rằng sự độc đoán đó là do tin vào Thiên Chúa cho nên đã phủ nhận Thiên Chúa và xây dựng nên một nền triết học vô thần mà em được sinh ra trong xã hội đi theo hướng đó.

    Em nghĩ rằng, việc không biết/không tin sự tồn tại của Thiên Chúa thực ra cũng có thể chấp nhận được, đó là lý do tại sao Jesus nhập thế để nói cho mọi người biết về God. Ngay cả trong xã hội Tây Âu gần gũi với niềm tin vào God cũng có vô số người vô thần và không tin. Sự tồn tại hay không tồn tại của Thiên Chúa là không thể chứng minh bắng lý luận, nhưng có thể cảm nhận được, như Mẹ Teresa đã nói và anh đã nói, và bây giờ em đã cảm nhận được Chúa trong trái tim mỗi người, liên tục nhắc nhở những điều tốt đẹp.

    Khi sự không tin nằm ở cá nhân thì đó chỉ là tư do tư tưởng, tuy nhiên, khi sự phủ nhận God tự mình nhận là chân lý và lên ngôi chính trị trong xã hội Cộng sản đã gây ra quá nhiều vấn đề mà trước đây khi em lớn lên trong xã hội đó em không hề có bất cứ một ý tưởng gì rằng sự sai lầm trong lý thuyết Cộng sản có liên quan đến việc chối bỏ Thiên Chúa. Bởi vì tiên đề của triết học đó là không có Chúa, nhưng tiên đề đó là điều không thể chứng minh mà khi bỏ tiên đề này đi thì mới có thể tiến bộ trên con đường nhận thức, như Đức Phật đã nói: Đừng tập trung vào tìm câu trả lời cho câu hỏi có Thượng đế hay không.

    Nếu suy ngẫm theo hướng có God, thì đúng là tội lỗi của cộng sản đúng là bắt đầu từ khi tin rằng không có God, tức là sự sai lầm đã có ngay từ trong tiên đề! Điều này quả thực quá khó để có thể nhận ra ngay, khi mà trong lý thuyết đó vẫn bao gồm những lý tưởng vô cùng cao thượng (công bằng, bình đẳng, bác ái – tư tưởng của Jesus) và những giá trị đạo đức thế tục (khiêm tốn, thật thà, dũng cảm). Tuy nhiên em nghĩ rằng chính nền tảng chối Chúa đã khiến cho con người trong xã hội đó không có nền tảng tâm linh đủ mạnh (tin vào sự tồn tại, tình yêu và sự dẫn dắt của Thiên Chúa) để có sức mạnh sống công chính và vượt qua cám dỗ vật chất. Và điều này lại quay lại điểm đầu tiên như câu bạn anh nói và em đã trích: “Tôi đã suy nghĩ nhiều năm: Tội là gì? Cái gì làm nên tội? Và tôi bây giờ tôi cho rằng tội là đứt lìa khỏi Thiên chúa. Nếu ta còn liên kết với Thiên chúa, ta không có tội. Nếu ta bị đứt lìa khỏi Thiên chúa, đó là tội.”

    Đúng là một đường đi vòng tròn ạ, em cảm thấy sự tiến hóa tâm linh đúng là luôn đi theo đường vòng tròn như vậy 🙂

    Em cảm ơn anh và cả nhà đã dành thời gian đọc đến đây
    Em Hường

    Like

  5. Cảm ơn anh Hoành.

    Nhiều lúc em bị cuối theo cuộc sống, bản ngã, và chợt nghĩ lại mình. Sao mình lại nâng cao cái TO^i của mình quá. Và bừng tỉnh anh ạ.

    Like

Leave a comment