Chào các bạn,

Trong Buôn Làng, mình nhận thấy bà con bên xóm Đào tương đối chăm chỉ và biết tính toán làm ăn. Các ông bố bên xóm Đào rất siêng, ban ngày làm nương rãy, chiều về đi bắt rắn, bẫy chuột hoặc bắt tôm, bắt cá và các gia đình chăn nuôi trâu bò, gà vịt cũng nhiều. Trong các gia đình ở xóm Đào, bố mẹ cũng biết khuyến khích con cái đi học nên số các em học sinh cấp III bên xóm Đào tương đối cũng nhiều hơn các xóm khác trong Buôn Làng. Xóm Đào ở tận cùng Buôn Làng. Từ xóm Đào đến nhà thờ giáo xứ cũng như đến trường học khá xa, vì vậy khi nhận học sinh Lưu Trú, bao giờ mình cũng ưu tiên cho các em ở xóm Đào trước.

Còn hai tuần nữa là vào năm học mới. Các em học sinh Lưu Trú đang nghỉ hè nên mình tranh thủ đến thăm gia đình các em. Mình đến xóm Đào trước, vừa chạy xe vừa tìm nhà các em học sinh mới. Đang khi xe chạy ngang qua sân một nhà có rất nhiều các em nhỏ đang chơi, thấy xe Yăh chạy qua, các em vui vẻ chào Yăh inh ỏi, làm mình có cảm giác các em mong thấy Yăh để chào. Vì cũng không vội nên mình dừng lại nói chuyện với các em một chút. Trong khi nói chuyện, mình thấy một mẹ khoảng trên ba mươi tuổi, địu em bé đứng gần đó nhìn mình cười. Mình cũng cười đáp lại nhưng thật tình mình không biết mẹ!

Khi chuẩn bị đi tiếp, thấy mẹ vẫn đứng đó, mình hỏi: “Nhà mẹ ở gần đây?” Mẹ gật đầu chỉ nhà đối diện và nói: “Yăh vào nhà mình chơi.” Vào nhà nói chuyện, hỏi tên, mới biết đó là em Loan. Khi nhắc đến em Loan, mình nhớ cách đây vài tháng, chuyện em Loan và ba Trôi cũng nổi đình nổi đám kinh thiên động địa! Nhưng không hiểu sao sau đó, tất cả lại im ắng? Nhìn em bé ngủ ngon trong địu mẹ Loan, mình hỏi: “Con trai hay con gái và con của ba Trôi phải không?” Em Loan gật đầu và nói là con gái.

Nhắc đến ba Trôi – người thôn Năm, mình được biết ba Trôi có sáu người con và cách đây hai năm, vợ ba Trôi bị sét đánh chết khi đang làm rãy. Sau khi vợ chết, ba Trôi đã nối lại với người yêu cũ là mẹ Tá, chồng cũng chết và đã có năm người con.

Trong thời gian ba Trôi và mẹ Tá nối lại tình xưa, em Loan hơn ba mươi tuổi chưa lập gia đình đã gặp ba Trôi và chuẩn bị có em bé với ba Trôi, vì vậy mà nổi đình nổi đám trong Buôn Làng. Mình hỏi: “Trước đó Yăh nghe chuyện của em Loan với ba Trôi rất lộn xộn, nhưng sau đó đã giải quyết như thế nào?”

Em Loan nói: “Lúc đó mình mang thai em bé được hai tháng, mẹ Tá cũng mang thai giống mình! Mình rất đau khổ nhưng cứ nghĩ đi nghĩ lại, mình thấy mình sai vì ba Trôi yêu mẹ Tá trước chớ không phải mình nên mình gặp mẹ Tá, mình nói: Mẹ Tá làm đám cưới với ba Trôi đi! Vì mẹ Tá là người yêu của ba Trôi trước.”

Nghe em Loan kể, mình ngẫm thấy anh em đồng bào Buôn Làng mình dễ thương thật. Nhìn sự việc đúng sai một cách thật đơn giản, và cứ đúng sự thật mà sống, dù là sự thật đó có đem lại cho mình sự thiệt thòi hay đau khổ.

Matta Xuân Lành