Chào các bạn,

Nói về tháng Năm, mình thường nghe đọc câu “Tháng Năm chưa nằm đã sáng” nên mới năm giờ sáng, trời đã sáng bửng. Anh em Buôn Làng mình gần như không ai có đồng hồ, chỉ căn cứ vào mặt trời để đi làm nên sáng sớm, trên đường chạy xe từ trong Buôn Làng ra ngoài nhà Lưu Trú, mình gặp các em nhỏ đi chăn trâu, chăn bò rất nhiều. Nhất là đang mùa nghỉ hè nên các em đi chăn trâu, chăn bò thay cho bố mẹ hoặc các anh chị của các em, để người lớn đi làm cỏ đậu, cỏ bắp hoặc cỏ mì, có thể làm cho gia đình hoặc đi làm thuê, vì mùa này mưa nhiều nên cỏ cũng lớn nhanh, lớn mạnh!

Trên đường từ Buôn Làng ra ngoài nhà Lưu Trú, khi xe chạy được khoảng ba cây số, mình nhìn thấy phía trước có bốn con bò thuộc loại bò choai, và đi chăn bốn con bò đó là hai em trai gầy, cao, khoảng mười lăm tuổi. Một em vừa đi vừa ăn trái xoài xanh – Tây nguyên tháng này bắt đầu vào mùa xoài, vừa cầm một cây roi tre rất dài!

Còn em kia vai mang một cái túi vải nhìn không giống túi các em đựng cơm, nhìn giống cái túi các em đựng sách vở đi học. Điều làm mình ngạc nhiên và chú ý: Trên tay em cầm một cuốn sách. Em vừa đi vừa chăm chú đọc đến độ xe mình chạy gần đến, em chỉ tránh qua một bên chứ không ngẩn lên nhìn!

Nhìn em, mình tò mò quá nên dừng xe lại sát bên cạnh. Lúc đó, em mới ngẩn lên nhìn mình và gật đầu chào. Mình nói: Đi chăn bò mà đọc truyện say sưa như vậy không sợ bò nó chạy mất sao? Em nói: Mình không đọc truyện! Vậy em đang đọc cuốn sách gì cho Yăh xem một chút được không? Em đưa cho mình cuốn sách em đang đọc và đúng, không phải cuốn truyện mà là cuốn sách Văn lớp Năm có nhãn vở ghi tên A Thiêm. Mình hỏi: Em là A Thiêm, đang học lớp Năm? Em lắc đầu nói: A Thiêm là anh của em, em tên A Thul, hết hè này mới lên lớp Năm.

Em A Thul kể: Em A Thul đi học nói tiếng Kinh không giỏi, trong lớp, mỗi lần cô giáo hỏi cũng như mỗi lần làm bài văn, em A Thul thường hay nói ngược. Như khi cô giáo hỏi về việc làm của những người trong gia đình, em A Thul kể: Gia đình em A Thul có người anh trai mới đi về bộ đội (đi bộ đội về) hoặc trước khi đi học về, lúc đi ngang qua bàn cô giáo, em A Thul nói: Chào cô, em về đi (chào cô, em đi về)…

Cũng vì nói ngược nên khi làm bài văn, em A Thul cũng thường viết ngược nên điểm môn Văn của em A Thul không cao, trong khi các môn khác em A Thul học tương đối khá. Vì vậy, trước khi nghỉ hè, cô giáo nói với em A Thul: Sang năm học lớp Năm là lớp cuối cấp I, em A Thul cố gắng học tốt hơn môn Văn bằng cách đọc trước những bài văn lớp Năm, để học cách sắp xếp câu, sắp xếp từ cho đúng.

Em A Thu nói tiếp: Bây giờ nghỉ hè, mình đi chăn bò cho bố mẹ đi làm. Đi chăn bò, mình học thêm để không nói ngược nữa!

Matta Xuân Lành