Chào các bạn,

Chiều Thứ Bảy, lúc mình đang đứng ở sân nhà sinh hoạt giáo xứ, mẹ Xel đến báo cho mình biết sáng Thứ Hai này là lễ cưới người con trai thứ hai của mẹ Xel, mẹ Xel mời hai chị em mình chiều Chúa Nhật đến ăn cơm gia đình mừng trước đám cưới. Mình chưa kịp chúc mừng và cảm ơn thì trời đổ mưa lớn. Lúc đó trong sân nhà xứ có một số lồng gà con mới nở, nên mọi người chạy tán loạn để mang vào cho kịp kẻo bị ướt mưa. Mẹ Xel và mình cùng hòa nhập vào đoàn người xách những lồng gà mới nở đó vào. Lúc làm xong, nhìn không thấy mẹ Xel nên mình đi về, không kịp nói cho mẹ Xel biết một giờ nữa là mình đi Sài Gòn. Và lúc ở Sài Gòn đúng ngày lễ cưới của người con trai mẹ Xel, mình quên nên không gọi điện về chúc mừng. Mãi cho đến sáng nay, chợt nhớ ra mặc dầu đám cưới đã qua năm ngày, nhưng mình cũng ghé qua thăm để chúc mừng gia đình mẹ Xel có thêm một thành viên mới.

Gia đình mẹ Xel ở xóm Đào. Mẹ Xel trên bốn mươi tuổi, làm cán bộ xã. Bố Xel làm nương rãy như bao người trong Buôn Làng. Gia đình bố mẹ Xel có sáu người con. Người con gái lớn có gia đình, đã ra riêng và lần này là đám cưới người con trai thứ hai. Gia đình bố mẹ Xel là một trong số ít gia đình biết làm ăn trong Buôn Làng, vì biết làm ăn nên đã xây được nhà. Nhà bố mẹ Xel hiện giờ thuộc loại đẹp nhất nhì trong xóm Đào.

Lúc nói chuyện, mình thấy trong nhà ngoài trừ mẹ Xel ra, không còn ai ở nhà và mình hỏi thì mẹ Xel cho biết: Bố Xel đi gặt lúa đổi công còn bốn đứa nhỏ đi học. Mình hỏi mẹ Xel: Người con trai thứ hai của mẹ Xel mới lập gia đình năm nay em bao nhiêu tuổi? Mẹ Xel nói: Năm nay em hai mươi hai tuổi. Mình nói với mẹ Xel: Sao con trai mới hai mươi hai tuổi, còn nhỏ đã cho lập gia đình sớm vậy? Mẹ Xel nói: Mình muốn con đi học nhưng con không muốn đi học, con muốn lấy vợ nên bố mẹ Xel phải cưới vợ cho con! Mình nói: Đúng là người dân tộc mình, con muốn là trời muốn hể! Nghe mình nói như vậy, mẹ Xel cười và không nói gì!

Nói chuyện với mẹ Xel một lúc không thấy cô dâu nên mình hỏi thăm. Mẹ Xel cho biết cô dâu và chú rể đã về ở với bố mẹ cô dâu. Nhà bố mẹ cô dâu ở Buôn 52, cách Buôn Làng mình khoảng 50 Km. Mình nói với mẹ Xel: Người dân tộc mình theo chế độ mẫu hệ, nên trước khi con trai mình về bên nhà cô dâu ở, thì cô dâu phải ở gia đình chú rể một thời gian theo thỏa thuận trước khi cưới của hai gia đình đúng không? Vậy sao chưa gì chú rể, con mẹ Xel đã về ở luôn bên kia rồi vậy?

Mẹ Xel nói: Đúng là tục lệ người dân tộc mẹ Xel là trước khi con trai đi về bên gia đình vợ ở luôn, thì con gái sẽ ở bên nhà chồng mấy tháng hoặc một năm theo như thỏa thuận, nhưng không phải lúc nào cũng như vậy! Có những trường hợp mình nhường cho họ, như trường hợp gia đình bố mẹ của con dâu mới của mẹ Xel, hai ông bà bên đó đã trên bảy mươi tuổi và các con lớn đã có gia đình ra riêng hết, trong khi gia đình bố mẹ Xel mới trên bốn mươi tuổi, nên bố mẹ Xel đã cho hai con về ở để giúp đỡ bố mẹ già bên đó! Mình phải biết nhường nhịn và giúp đỡ! Như vậy mình mới là con người của Buôn Làng chớ!

Matta Xuân Lành