Tôi đi thực tập. Ở trường cấp ba có hẳn một chương trình hoạt động hướng nghiệp cho học sinh được triển khai qua các tháng, mỗi tháng mỗi lần, kéo dài từ lớp 10 cho đến 12. Tôi thấy lứa trẻ bây giờ có được sự quan tâm chu đáo hơn lứa chúng tôi ngày ấy. Đó là một điều mừng.

Chủ đề mà tôi phải thực hiện trong tháng này (chủ đề đầu tiên tôi cần làm ở đợt thực tập của mình) là “Nghề nghiệp với nhu cầu của thị trường”. Tôi đã giãy nảy lên cho đến khi tôi xem sang các chủ đề ở các tháng, các khối khác…có quan tâm đến “Em thích nghề gì?”, “Năng lực bản thân và truyền thống gia đình”…

Song, tôi vẫn còn tự hỏi, có cần thiết không khi phải đưa vào “Nghề nghiệp với nhu cầu của thị trường”?

Nhu cầu thị trường là một cái ngoài ta, phải vậy không? Nó là mong muốn của họ, mà chạy theo cái họ muốn thì có đang lạc mất chính mình và nhất định sẽ đuối, sẽ lạc lõng? Nhu cầu thị trường còn là cái sẽ biến đổi trong vài năm hoặc cho dù chục năm đi nữa…có vững bền bằng sở thích, niềm đam mê trong mỗi con người?

Nhu cầu thị trường là một cái có thể nghiên cứu. Sở thích và sở trường cũng vậy. Nhưng rõ ràng việc có thông tin về nhu cầu thị trường, về ngành nào đang “hot” thì chỉ cần tra trên google là có thể cập nhật đủ. Duy có điều, ai sẽ tra được sở thích, đam mê, và khả năng của họ trên google?

Điều gì sẽ dẫn dắt một con người đi suốt cuộc đời còn lại? Chọn lấy cái trăm họ thì có phải tự làm khó bằng một cuộc hành trình sẽ không biết đâu là đích đến, trong khi chọn lấy cái riêng mình thì gần như chỉ một đích nhắm không đổi của trái tim?

Và liệu có nên trong khi để nhu cầu thị trường của thời điểm này sẽ có một bộ phận tốt nhất trong việc đáp ứng, và trong nhu cầu thị trường ở vào một thời điểm khác sẽ có một bộ phận khác tốt nhất trong việc đáp ứng? Phải cần đến nhiều bộ phận với những năng lực khác nhau để đáp ứng nhu cầu thị trường. Mỗi người đều có thế mạnh của riêng mình để đáp ứng nhu cầu của thị trường trong một thời điểm nào đó, chứ không phải luôn luôn. Nhu cầu thị trường có nhiều, trong khi thế mạnh đủ khả năng đáp ứng của bạn tại thời điểm nhất định của nhu cầu thị trường là chỉ một hoặc vài. Nhu cầu của thị trường của từng thời điểm sẽ chọn bộ phận có khả năng đáp ứng tốt nhất cho nó tại thời điểm ấy, và bạn có đủ khả năng để nằm trong số được chọn lựa?

Thực ra nãy giờ vẫn nói đến nhu cầu thị trường với tính chất nhu cầu số đông chứ không phải một nhu cầu chung chung, toàn diện. Trong nhu cầu thị trường luôn luôn có sự cùng tồn tại của nhiều (đủ) tất cả các loại nhu cầu, bởi vì có đủ thứ thị hiếu. Nhưng sẽ có sự chuyển dịch khi nào nhu cầu nào nhiều hay ít. Việc mải chạy theo sẽ khiến bạn không thể tập trung đầu tư cho thế mạnh bản thân, phát huy nó, và như thế sẽ dễ nhàn nhạt, không bao giờ có đỉnh cao. Bạn sẽ thấy thiếu một cái gì đó làm bừng sáng trong cuộc đời mình. “Cảm xúc là nhiên liệu, và trí óc là hoa tiêu, để phối hợp với nhau lái con tàu tiến bộ văn minh”.

Ngọc Nho