Con người là cái gì nhỏ xíu
Và bạn tôi hoa hồng đã nói sáng nay
Tôi sinh ra trong hào quang
Rửa tội bằng sương sớm
Tôi bừng nở
Hạnh phúc và yêu đương
Trong ánh dương
Tôi đóng kín tôi ban đêm
Tôi thức dậy già cỗi…
Những người Việt nghe nhạc trẻ từ thập niên 1960s đến 1990s đều đã nghe vài bài nổi tiếng của cô ca sĩ người Pháp Françoise Hardy, với giọng hát rất hồn nhiên và chân thật.
Francoise Hardy lớn lên ở Paris với em gái Michèle. Bố mẹ xa nhau từ lúc hai chị em còn bé và bố chẳng giúp đỡ mẹ con chút tài chánh nào, và cũng chẳng quan tâm đến hai cô con gái. Nhưng ông bố lại thuyết phục được mẹ của Francois tặng cho cô một cây đàng guitar nhân dịp cô xong bằng tốt nghiệp trung học cấp ba.
Francoise được ảnh hưởng từ nhỏ bởi các ca sĩ Pháp Charles Trenet và Cora Vaucaire, cũng như các ca sĩ hát tiếng Anh Paul Anka, the Everly Brothers, Cliff Richard, Connie Francis và Marty Wilde mà cô nghe được trên chương trình phát thanh tiếng Anh của Radio Luxembourg. Sau một năm học ở Đại Học Sorbonne, cô trả lời một quảng cáo tìm ca sĩ trẻ,, và ký được hợp đồng với hảng thu âm mới Vogue vào tháng 11, 1961.
Vào tháng 4/1962, sau khi bỏ Đại Học, cô phát hành đĩa nhạc đầu tiên cùng Johnny Hallyday, và bản “Tous les garcong at les filles” của cô thành công ngay lập tức, bán hơn 1 triệu đĩa lên đến mức đĩa vàng.
Francoise hát tiếng Pháp Anh, Ý, Tây Ban Nha và Đức, và một bài tiếng Bồ Đào Nha. Năm 1963 cô về hạng năm trong giải cuộc thi dấu Eurovision Song Contest với bản “L’amour s’en va”. Cũng trong năm 1963, cô đoạt giải Grand Prix Du Disque của Charles Cros Academy.
In 1981, cô thành hôn với Jacques Dutronc , người bạn đường đã lâu năm và là bố của con trai của cô, Thomas Dutronc, sinh 1973.
Năm 1994, Francoise hợp tác với ban nhạc Anh Blur để làm phiên bản hài “To The End”. Tháng 5 năm 2000, chị phát hành album “Clair Obscur” trong đó con trai chị đánh guitar và chồng chị hát cùng chị bài “Puisque Vous Partez En Voyage”. Iggy Pop và Étienne Daho cũng có mặt trong album này. (theo wikipedia)
Thật là một sự nghiệp nghệ thuật dài và đáng phục!
Ở phía bên nay bán cầu, chúng ta vẫn còn giữa mùa đông, lạnh, trắng và đôi khi cô quạnh. Đây là lúc để nghe Song of Winter (1970) mà Francoise Hardy đã làm nổi tiếng 40 năm về trước.
Và nhân dịp nghe Francois Hardy chúng ta sẽ cùng nghe thêm 2 bản nhạc tiếng Pháp của chị mà mọi người nghe nhạc trẻ của thập niên 60s cho đến thập nên 90s đều biết: Tous Les Garcons Et Les Filles (1962) và Le Temps de L’Amour (1962), và bản nhạc hiện sinh thời thập niên 1960 và 1970, Mon Amie La Rose, mà mình dịch lời sang tiếng Việt và giải thich một chút về hiện sinh thời đó để các bạn tiện theo dõi.
Bài ca mùa đông
Tôi là bài ca mùa đông
Tôi là tuyết đang rơi
Anh có nghe tôi gọi anh
Mỗi khi gió bắc về
Tôi là giá lạnh chiều đêm
Tôi là mảnh trời lụa gấm
Anh có nghe tôi gọi anh
Mỗi khi gió nhẹ ngang qua
Ô, anh có nghe tôi gọi
Ô, anh có nghe không, anh yêu
Ô, anh có nghe tôi gọi anh
Dù anh đang ở đâu
Tôi đang gửi đến tình tôi
Tôi là cầu vồng sương phủ
Tôi là cánh sao rơi
Anh có nghe tôi gọi anh
Tình tôi ở bất kì nơi nào có anh
Ô, anh có nghe tôi gọi
Ô, anh có nghe không, anh yêu
Ô, anh có nghe tôi gọi anh
Ngày nào anh trở lại
Tôi sẽ đang chờ đợi, anh yêu
Tôi là bài ca mùa đông
Tôi là tuyết đang rơi
Tôi là giá lạnh chiều đêm
Tôi là mảnh trời lụa gấm
Tôi là cánh sao rơi
Tôi là cầu vồng sương phủ
(TĐH dịch)
Song of Winter
Singer: Francoise Hardy
I’m the song of winter
I’m the falling snow
Can’t you hear me calling you
Whenever the north wind blows
I’m the cool of evening
I’m the velvet sky
Can’t you hear me calling you
Whenever the breeze passes by
Oh, can’t you hear me calling
Oh, can’t you hear my love
Oh, can’t you hear me calling you
For wherever you are
I am sending my love
I’m the misty rainbow
I’m a falling star
Can’t you hear me calling you
My love is wherever you are
Oh, can’t you hear me calling
Oh, can’t you hear my love
Oh, can’t you hear me calling you
On the day you return
I’ll be waiting, my love
I’m the song of winter
I’m the falling snow
I’m the cool of evening
I’m a velvet sky
I’m a falling star
I’m a misty rainbow
Song of Winter (1970)
Tous les garçons et les filles
Singer: Francoise Hardy
Tous les garçons et les filles de mon âge
se promènent dans la rue deux par deux
tous les garçons et les filles de mon âge
savent bien ce que c’est d’être heureux
et les yeux dans les yeux et la main dans la main
ils s’en vont amoureux sans peur du lendemain
oui mais moi, je vais seule par les rues, l’âme en peine
oui mais moi, je vais seule, car personne ne m’aime
Mes jours comme mes nuits sont en tous points pareils
sans joies et pleins d’ennuis personne ne murmure “je t’aime”
à mon oreille
Tous les garçons et les filles de mon âge
font ensemble des projets d’avenir
tous les garçons et les filles de mon âge
savent très bien ce qu’aimer veut dire
et les yeux dans les yeux et la main dans la main
ils s’en vont amoureux sans peur du lendemain
oui mais moi, je vais seule par les rues, l’âme en peine
oui mais moi, je vais seule, car personne ne m’aime
Mes jours comme mes nuits sont en tous points pareils
sans joies et pleins d’ennuis oh! quand donc pour moi brillera le soleil?
Comme les garçons et les filles de mon âge connaîtrais-je
bientôt ce qu’est l’amour?
comme les garçons et les filles de mon âge je me
demande quand viendra le jour
où les yeux dans ses yeux et la main dans sa main
j’aurai le cœur heureux sans peur du lendemain
le jour où je n’aurai plus du tout l’âme en peine
le jour où moi aussi j’aurai quelqu’un qui m’aime
Tous les garcons et les filles (1962)
Le Temps de L’amour
Singer: Francoise Hardy (1962)
C’est le temps de l’amour,
Le temps des copains et de l’aventure.
Quand le temps va et vient,
On ne pense a rien malgre ses blessures.
Car le temps de l’amour
C’est long et c’est court,
Ca dure toujours, on s’en souvient.
On se dit qu’ a vingt ans on est le roi du monde,
Et qu’ éternellement il y aura dans nos yeux
Tout le ciel bleu.
[ Lyrics from: http://www.lyricsmode.com/lyrics/f/francoise_hardy/le_temps_de_lamour.html ]
C’est le temps de l’amour,
Le temps des copains et de l’aventure.
Quand le temps va et vient,
On ne pense a rien malgre ses blessures.
Car le temps de l’amour
Ca vous met au coeur
Beaucoup de chaleur et de bonheur.
Un beau jour c’est l’amour et le coeur bat plus vite,
Car la vie suit son cours
Et l’on est tout heureux d’etre amoureux.
C’est le temps de l’amour,
Le temps des copains et de l’aventure.
Quand le temps va et vient,
On ne pense a rien malgre ses blessures.
Car le temps de l’amour
C’est long et c’est court,
Ca dure toujours, on s’en souvient.
Le temps de l’amour (1962)
TĐH: Lời của bản nhạc “Bạn Tôi Hoa Hồng” sau đây mang đặc tính tiêu cực và chán đời, tinh thần chính của triết lý hiện sinh thời (existentialism) 1960s và 1970s–chống lại các giáo huấn truyền thống cũ, nhưng không biết con đường mới là gì, luôn luôn lạc lõng, bơ vơ, tìm kiếm, và nhìn về cuộc đời rất u ám. Đây cũng là tư tưởng chính trong giới trí thức miền Nam Việt Nam thời 60s và 70s.
Mình dịch lời này sang tiếng Việt để các bạn thấy một chút tư tưởng hiện sinh thời đó thế nào.
Đây hoàn toàn trái ngược với tư tưởng hiện sinh tích cực “sống ở đây lúc này” của Thiền Tông, mà chúng ta đề cập thường xuyên trên ĐCN.
Mon Amie La Rose
Singer: Francoise Hardy
on est bien peu de chose
et mon amie la rose me l’a dit ce matin
à l’aurore je suis née
baptisée de rosée
je me suis épanouie
heureuse et amoureuse
aux rayons du soleil
me suis fermée la nuit
me suis réveillée vieille
pourtant j’étais très belle
oui, j’étais la plus belle
des fleurs de ton jardin
on est bien peu de chose
et mon amie la rose me l’a dit ce matin
vois le Dieu qui m’a faite
me fait courber la tête
et je sens que je tombe
et je sens que je tombe
mon coeur est presque nu
j’ai le pied dans la tombe
déjà je ne suis plus
tu m’admirais hier
et je serai poussière
pour toujours demain
on est bien peu de chose
et mon amie la rose est morte ce matin
la lune cette nuit
a veillé mon amie
moi, en rêve, j’ai vu
éblouissante et nue
son âme qui dansait
bien au-delà des nues
et qui me souriait
crois celui qui peut croire
moi, j’ai besoin d’espoir
sinon je ne suis rien
ou bien si peu de chose
c’est mon amie la rose
qui l’a dit hier matin.
Bạn Tôi Hoa Hồng
Con người là cái gì nhỏ xíu
Và bạn tôi hoa hồng đã nói sáng nay
Tôi sinh ra trong hào quang
Rửa tội bằng sương sớm
Tôi bừng nở
Hạnh phúc và yêu đương
Trong ánh dương
Tôi đóng kín tôi ban đêm
Tôi thức dậy già cỗi
Tuy nhiên tôi rất đẹp
Vâng, tôi đẹp nhất
Trong những đóa hoa vườn nàng
Con người là cái gì nhỏ xíu
Và bạn tôi hoa hồng đã nói sáng nay
Hãy nhìn Thượng đế người đã tạo tôi
Làm tôi cúi đầu
Và tôi có cảm tưởng tôi đang rơi
Và tôi có cảm tưởng tôi đang rơi
Trái tim tôi gần như trần truồng
Một chân đứng trong mộ
Tôi không còn hiện hữu nữa rồi
Bạn ngưỡng mộ tôi hôm qua
Và tôi sẽ là cát bụi
Vĩnh viễn ngày mai
Con người là cái gì nhỏ xíu
Và bạn tôi đóa hồng đã chết sáng nay
Mặt trăng tối nay
Giữ bạn tôi thức
Tôi, trong mơ, tôi thấy
Lấp lánh và trần truồng
Linh hồn nàng nhảy múa
xa phía sau những đám mây
và mỉm cười với tôi
Tin đi, những người có thể tin
Tôi, tôi cần hy vọng
Nếu không, tôi không là gì cả
Hay chỉ là cái gì rất nhỏ
Đó là bạn tôi hoa hồng
Đã nói như vậy sáng hôm qua
(TĐH chuyển ngữ)
Mon Amie La Rose (1970s ?)
Đọt Chuối Non 