1- Có lẽ không người Việt Nam nào không biết và không tự hào với huyền thoại cội nguồn về cuộc hôn phối giữa Cha Rồng Lạc Long Quân, Mẹ Tiên Âu Cơ, để sinh ra chiếc bọc một trăm trứng, nở thành một trăm người con. 50 con theo Cha lên rừng, 50 con theo Mẹ xuống biển .
2- Ở các tỉnh Tây Nguyên, không biết tự bao giờ, trong mọi giao tiếp với bà con các dân tộc, hoặc nội dung trao đổi về công tác dân tộc ( kể cả chính thức và không chính thức, thậm chí đôi khi ngay trong cả các văn bản, cụm từ “ người đồng bào ”, luôn được dùng để nói đến các đối tượng là người dân tộc thiểu số.
v3- Trong quá trình xây dựng các chương trình phát thanh tiếng dân tộc Tây Nguyên của Cơ quan thường trú đài TNVN ngay từ buổi ban đầu, Nhà giáo Ưu tú Siu Pơi, cố vấn của chương trình phát thanh tiếng Jrai, đã có lần nhắc nhở các biên dịch & phát thanh viên người dân tộc, không sử dụng cụm từ “ người đồng bào” trong các bản tin và bài dịch.
4- Trong một cuộc giao lưu tư vấn tuyển sinh ở trường phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh tháng 4-2011, tôi nhận được mảnh giấy ghi câu hỏi của một học sinh lớp 12 “ học trung cấp ra rất khó xin việc làm phải không cô? nhất là lại là người đồng bào nữa ” . Rất nhiều bà con, trí thức lẫn sinh viên người các dân tộc thiểu số Tây Nguyên cũng tự gọi “ mình là người đồng bào”, như một sự đương nhiên.
5-Tôi vốn không thuộc loại có trí nhớ hạng siêu, nên chỉ mang máng rằng ngày đọc Tuyên ngôn Độc Lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, tại quảng trường Ba Đình năm 1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh có một câu ngoài văn bản rằng “ Tôi nói đồng bào nghe rõ không?”. Có thể lúc đó Bác e ngại mình nói tiếng xứ Nghệ, nên bà con khó nghe, hoặc lo âm thanh mới lắp đặt chưa được chuẩn, mà quảng trường rộng, tiếng của Người không nghe được rõ chăng? Tôi không có ý định bàn về tình cảm hoặc lý do vị Chủ tịch nước nêu lên câu hỏi này – vì đã có rất nhiều người bình luận – mà chỉ muốn nói đến hai chữ “ đồng bào” Bác Hồ sử dụng khi ấy. Bởi sau này, trong quá trình học phổ thông, qua sách báo, tôi được dạy rằng : Bác Hồ luôn dùng hai chữ này với ý nghĩa kêu gọi đại đoàn kết, bởi tất cả mọi người dân Việt Nam đều là anh em ruột thịt, vì đã cùng đồng sinh ra từ một bào thai chung của Cha Rồng, mẹ Tiên , trong huyền thoại “ Câu chuyện một trăm trứng” . Cho dẫu chỉ là huyền thoại đi nữa, thì hai tiếng “ ĐỒNG BÀO” thân thương từ ngày ấy, cũng là biểu hiện, là niềm tin cho nguồn gốc 54 dân tộc anh em của quê hương Việt Nam .
Vậy tại sao bây giờ lại tách ra chỉ có dân tộc thiểu số mới gọi là
“ người đồng bào”? Lẽ nào chỉ có 53 dân tộc ít người mới cùng sinh ra trong một bào thai của Mẹ Âu Cơ ? Nếu đúng như vậy thì cứ thế mà dùng cũng được. Còn nếu vẫn là anh em cùng Mẹ Tiên, Cha Rồng, thì nên chăng cần trân trọng hai tiếng “ đồng bào” thân thương ấy? Thậm chí không cần phải dùng đến cụm từ “ thiểu số” vay mượn của chữ Hán nữa, bởi tiếng Việt mình chẳng đã có từ dùng rất chính xác rằng “ các dân tộc ít người” đó sao?
Linh Nga Niê Kdăm
Đọt Chuối Non 
Chào anh em
Đúng như anh Ngô Xuân Thảo nói.
Tôi được sinh ra và lớn lên ở miền Tây từ trước năm 1975 thời Chế độ “Việt Nam Cộng Hòa” 2 tiếng “Đồng Bào” tôi được nghe từ Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu và một người nữa tôi nghe qua radio phát thanh là ông Hồ Chí Minh . hai tiếng ” Đồng Bào” nghe nó thân thương làm sao Hai tiếng “Đồng Bào” là nói chung cho tất cả Người Việt trên “Cao Nguyên, Đồng Bằng hay Miền Duyên Hải” đều la anh em một nhà
LikeLike
Đúng thế anh ạ. Chúng ta dùng chữ rất bất cẩn. vậy nên tôi mới đề nghị xem lại cho chính xác đây. Người Việt mình sính dùng chữ vay mượn quá . Cứ gọi là dân tộc ít người có đơn giản hơn là thiểu số không? Cám ơn anh đã chia sẻ và đồng cảm
LikeLike
” ĐỒng bào các dân tộc ít người”là đúng anh Thảo ạ . Nhưng gọi người thiẻu số là ” Người đồng bào” thì có đúng không anh?
LikeLike
Cam on anh Hoanh dã chia se cam xuc và dong cam
LikeLike
Chinh vi vay ma toi moi de nghi dung chi gọi nguoi thieu so là ” nguoi dong bào” day Tuan oi
LikeLike
Theo em thì lại khác. Người Kinh hay người đồng bào cũng như nhau. Có giặc đến thì cùng cầm súng. Chúng ta không nên phân biệt người đồng bào và người Kinh. Người đồng bào cũng chỉ là một tên gọi người Kinh cũng thế. Quan trọng là trong mắt mình họ là anh em. Quyền bình đẳng thì phải được hoàn toàn bình đẳng. Em thấy chính người đồng bào là thật thà. Lao động chăm chỉ. Chúng ta nên tôn trọng họ.
Tuấnmtk31
LikeLike
Chào anh Thảo,
Anh Thảo nói rất đúng. Nhưng minh nghĩ là anh hiểu lầm trọng tâm của bài viết của chị Linh Nga rồi. Từ “đồng bào” ở đầy là người ta dùng để người dân tộc thiểu số TỰ gọi mình, và người Kinh gọi người dân tộc thiểu số, như là một TÊN riêng (proper noun) cho một dân tộc.
Nếu người Kinh tự gọi mình là “người đồng bào” như là tên của mình thì đó là sai văn phạm. Ví dụ: Nếu ta nói: “Đừng bảo chúng tôi ăn gạo nếp mỗi ngày. Người đồng bào chỉ ăn gạo tẻ hàng ngày được thôi” thì đó là sai văn phạm. Phải nói là: “Đừng bảo chúng tôi ăn gạo nếp mỗi ngày. Người Kinh chỉ ăn gạo tẻ hàng ngày được thôi”.
Hơn nữa, khi người Kinh dùng từ “người đồng bào” là TÊN gọi cho đồng bào thiểu số (mà không tự gọi người Kinh là “người đồng bào”), từ “người đồng bào” trở thành một từ kì thị–chỉ người thiểu số mới bị/được gọi là “người đồng bào”, người Kinh không phải là “người đồng bào”.
(Còn từ “đồng bào” như là một danh từ chung có nghĩa là anh em cùng mẹ–không phải là tên gọi–như là cụ Hồ dùng trong ví dụ của chị Linh Nga, không phải là vấn đề trong bài viết này).
Chúc anh Thảo vui khỏe.
LikeLike
Đồng bào là những người đồng sinh ra từ một bào thai chung. Tất cả mọi người của 54 dân tộc anh em đều là đồng bào. Mọi người dân Việt Nam thuộc 54 dân tộc đều có thể gọi nhau là đồng bào. Người Kinh gọi người anh em các dân tộc khác là đồng bào. Và người anh em các dân tộc khác gọi lại người Kinh cũng là đồng bào. Đồng bào cả !
Bạn và tôi cùng học một môn võ. Tôi gọi bạn là “bạn đồng môn”, bạn hiểu rằng tôi cũng là “bạn đồng môn” của bạn, chứ không phải “bạn đồng môn” chỉ là tên gọi của tôi dành cho bạn.
Để nói đến đồng bào của 53 dân tộc, ngoài dân tộc Kinh, tôi nghĩ cách gọi “đồng bào các dân tộc ít người” là đúng.
LikeLike
Cách gọi DTTS bây giờ rất bất cập. Ngoài “người đồng bào”, ta còn hay nghe cụm từ “người dân tộc”.
Không biết ai sáng tạo ra những từ hết sức …tối tăm
thế nhỉ?
LikeLike
Cám ơn chị Linh Nga.
Đây là lần đầu tiên mình biết là từ Đồng Bào dùng để gọi riêng các dân tộc thiều số (thay vì là một từ chung cho tất cả mọi dân tộc).
Chắc là các anh chị em nên sử dụng từ đó có lợi cho mình thế này: “Nếu quý vị muốn gọi anh chị em chúng tôi là Đồng Bào thì ít nhất là nên xử với chúng tôi như là Đồng Bào của quý vị. Đừng đạo đức giả và tiếp tục xâm lấn quyền lợi của chúng tôi. Hành xử như thế thì ít ra ta nên thành thật với nhau và gọi chúng tôi là Dị Bào. Không được gì thì ít ra cũng được chữ “thành thật”.
LikeLike