Tag Archives: trà đàm

Bước về hướng mặt trời

Ngày bé, tôi và bạn chơi trò thổi nước. Chúng tôi tin rằng cứ thổi hàng ngàn hàng vạn giọt nước nhập vào nhau như thế, chúng tôi sẽ có một biển lớn. Lớn lên, niềm tin ấy bị tước đoạt (dĩ nhiên) nhưng chúng tôi lại nhận ra rằng: Nếu mỗi người là một giọt nước, thì cứ thổi những giọt nước lại gần nhau, chúng ta sẽ tạo lên được một đại dương nhân loại. Đó chính là sự rộng lòng, là quan tâm, là sẻ chia, là kết nối của người với người.

“Hạnh phúc là một tấm chăn quá hẹp mà người này co thì người kia bị hở” (Nam Cao). Vì vậy, mà sự quan tâm và cảm thông đang tìm cách nối dài thêm tấm chăn đó, vá víu nó lại, có thể nó không đủ cho tất cả nhưng nó cho phép người ta tin vào một tấm chăn sẽ rộng hơn trong tương lai.

Cuộc sống lao đi càng nhanh, chúng ta lại đánh rơi càng nhiều, đôi khi đó là cả những mất mát về mặt tinh thần và vật chất mà không còn kịp để lấy lại. Vì thế, sẻ chia như một như cầu cần thiết để xoa dịu những nỗi đau đớn đồng thời sự quan tâm, cảm thông chính là sợi dây níu kéo chúng ta khỏi bước chân của sự trốn chạy, để chúng ta chấp nhận và chiến đấu với phần cuộc sống tiếp theo thay vì ngủ vùi, tìm kiếm trong những thứ đã thuộc về quá khứ.

Thế giới này luôn có chỗ cho tất cả nhưng lại không có chỗ cho những hàng rào phân cách, thế mà nó vẫn được xây dựng lên bằng sự phân hóa giàu nghèo, địa thế xã hội…. May thay, loài người biết cách phá hủy nó, họ đã phá hủy nó bằng sự rộng lòng đón nhận tất cả những điều khác biệt, bằng khả năng thụ cảm tuyệt vời của trái tim và một trí tuệ luôn hướng về mặt trời.

Chính vì vậy, quan tâm, cảm thông và chia sẻ chính là thành quả văn hóa “Thương người như thể thương thân”, là giá trị sống cao đẹp của nghìn năm tích lũy. Để con người biết mỉm cười với cuộc sống nhiều hơn.

Các trào lưu “Sống chậm lại, nghĩ khác đi và yêu thương nhiều hơn” đang khuấy động được tất cả mọi người. Đơn giản đó là cách để họ không đánh mất mình và cũng là cách duy nhất để những người xung quanh không đánh mất họ.

Mẫn, một cô bạn cùng lớp tôi, bạn ấy có một ước mơ rất đẹp: Mơ làm cô giáo miền núi. Cô bạn nhỏ muốn đem cái chữ đến cho miền núi hẻo lánh, cho phép ước mơ được chắp cánh trên những cái đầu cháy nắng, cho phép những bàn chân bước đi trên thảm đỏ học vấn thay vì bước trên ruộng cày nứt nẻ. Ban ấy muốn sẻ chia tấm chăn hạnh phúc vốn dã rất hẹp của mình. Nhưng mấy ai biết được bạn ấy sống một cuộc sống thiếu vắng người bố, bạn ấy tự lớn lên, bươn chải và trưởng thành cùng với một người mẹ bệnh tật. Tôi đã nhìn thấy những giọt nước mắt của mẹ Mẫn, cô ấy khóc vì ước mơ con mình sao mà cực nhọc thế! Sao không giống tôi, mơ làm doanh nhân. Tôi cũng thấy cay xè vì ước mơ ấy có phải của tôi đâu. Tôi yêu những làng trẻ S.O.S nhưng đôi khi lại từ bỏ chuyến đến thăm chỉ vì một cuộc chơi. Tôi thiếu một bản lĩnh để yêu thương người khác, bạn có như tôi không?

Các “Quỹ trẻ em chất độc màu da cam”, “Quỹ nụ cười trẻ thơ”, “Quỹ Vì người nghèo” … đang xuất hiện ngày càng nhiều, thể hiện rõ sự quan tâm tích cực từ xã hội cũng như là sự sẻ chia gánh nặng đến những số phận kém may mắn. Đặc biệt hơn, những bạn trẻ ở nước ngoài cũng không ngoài cuộc, Hội từ thiện GFO của sinh viên Việt Nam tại Singapore hoạt động với tinh thần từ thiện không biên giới của các bạn trẻ đang tăng cơ hội cho hàng trăm bệnh nhân ung thư tại Việt Nam. Những giọt nước tràn ra khỏi biên giới để tìm thêm cơ hội cho những giọt nước khác, cũng là giúp thế giới cùng “nối vòng tay lớn”, kết nối yêu thương.

Nhưng lợi dụng trào lưu sống đẹp đó, vẫn có những sự tư lợi, ngụy tạo, dán nhãn quan tâm, sẻ chia nhưng thực chất chỉ là sự quảng cáo, đánh bóng, hay tồi tệ hơn là để phục vụ những mục đích xấu xa. Việc nhận con nuôi vốn là một việc mang đầy tính nhân đạo nhưng đã bị lợi dụng để biến thành những đường dây buôn bán trẻ em bất hợp pháp, để được hưởng chế độ ưu đãi của nhà nước,v.v … Tôi từng đọc cuốn sách “A child called ‘It’” và “The lost boy” của Dave Pelzer ( cuốn sách viết về vụ bạo lực gia đình lớn nhất tại Mỹ ) và ngạc nhiên khi phát hiện ra “con nuôi” vốn được xem như là những đứa trẻ hư hỏng ở Mỹ. Việc gì đã khiến thước đo về những đứa trẻ bất hạnh trở lên khắc nghiệt hơn như thế

Những điều đó đã khiến cho lòng tốt bị nghi ngờ, cộng với tâm lý cố thủ, khép mình của một số người đang làm xã hội trở lên khắc nghiệt hơn. Không thể nào có được một “Chúng ta” đích thực nếu mỗi người không sẵn sàng là một “cái tôi” riêng- rõ ràng và trung thực trong mắt người khác.

Mỗi chúng ta đều có những thứ đáng giá để trao tặng, sẻ chia. Vấn đề là chúng ta có đủ can đảm để trao nó mà không chờ bất cứ điều gì hay không. “Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình” là một bản lĩnh sống như vậy đấy!

Vì thế, không gì hơn để có thể xóa bỏ sự đa nghi trong người khác chính là xóa bỏ sự đa nghi trong bản thân, để bày tỏ nỗi lòng với người kia, nhằm ăn khớp những mảnh đời với nhau một cách uyển chuyển mà không làm mất đi tính trung thực của riêng mình trong quá trình sẻ chia và cảm thông.

Hàn gắn vết thương, thắp sáng tâm hồn, mở đường tương lai và chắp cánh ước mơ là món quà tuyệt diệu nhất của mà trình đó trao tặng cho mỗi cuộc sống. Trào lưu sống đẹp này đang kêu gọi xã hội tiến bộ, đào thải những hiện tượng phản tiến bộ đến từ sự lạnh lùng và vô cảm của con người. Những điều đó đang gọi yêu thương quay về với cuộc sống.

Hạnh Nguyên

Chiếc bánh chưng

Mùng bốn tết, cả nhà đang ngồi quanh chiếc bàn ăn. Bà mẹ gắp ào chén con gái một miếng bánh chưng, cô bé vùng vằng :

_ Con đã ớn quá rồi mà mẹ cứ bắt con ăn mãi.
_ Này, lớn thêm một tuổi nữa rồi đấy nhá, nhõng nhẽo không sợ người ta cười cho à ?

Nhìn miếng bánh với vẻ chán chường, cô bé còn đang lưỡng lự thì ngòai cửa chợt xuất hiện một bà già ăn xin, tay dắt theo một đứa bé khỏang 4, 5 tuổi lò dò bước vào, cất giọng van xin :

_ Xin các ông các bà làm phúc cho bà cháu tôi đồng lẻ sống qua ngày …xin các ông các bà…
_ Thôi đi đi, gớm, mới đầu năm đã vào quấy rồi.

Ông chủ nhà xua tay nói. Đứa con trai ngồi gần đấy, thấy đứa trẻ tội nghiệp thì móc túi lấy ra tờ tiền lẻ bỏ vào cái nón rách của bà già. Bà già cúi đầu cảm ơn, nhưng đáng lẽ bà đi ra ngay thì bà lại đứng lại nhìn sựng lên bàn ăn. Miếng bánh chưng đập vào mắt bà. Đôi mắt hấp hem lộ rõ vẻ thèm muốn. Bà già ngập ngừng, do dự, nhìn lại đứa cháu đang bấu vào gấu áo, bà thu hết can đảm nói :

_ Cho tôi …xin một miếng bánh chưng, có được không ạ ?

Bà mẹ gắt tóang lên :

_ Cái bà này hay quá nhỉ, đã cho tiền rồi còn lải nhải gì nữa.

Bà già cúi mặt, lủi thủi bước đi, nắm tay đứa cháu đang cố ngoái lại nhìn miếng bánh chưng với vẻ thèm thuồng, nó nhệu nhạo :

_ Bà ơi ! Cháu đói…

Bà nó đưa tay quệt nước mắt, khẽ nói :

_ Ráng đi con, xin thêm được vài đồng nữa rồi bà mua bánh cho con ăn nhá.

Thằng bé lẽo đẽo di theo, tay vẫn bíu lấy cái gấu áo vá víu của bà nó.

Trong bàn ăn, cô bé buông đôi đũa xuống đứng dậy. Bà mẹ sửng sốt :

_ Sao chưa ăn đã đứng dậy rồi ?

Cô bé trả lời gọn lỏn :

_ Con không muốn ăn nữa.

Bà mẹ bực tức :

_ Người ta còn không có mà ăn, đây thừa mứa thế này thì không ăn

Cô bé nhìn vào mắt mẹ, hỏi gặng :

_ Mình thừa mứa thế sao mẹ không cho người ta được một miếng ?
_ Mày….

Cô bé cầm chiếc bánh chưng đi vòng hết phố nọ qua phố kia, đôi mắt dõi vào từng ngóc ngách các vỉa hè, cố tìm cho ra bà cụ già bà đứa trẻ hôm qua. Mồ hôi tuôn dài trên gương mặt ửng hồng vì nắng. Lần đầu tiên trong đời, cô bé mới thấy hết được ý nghĩa của chiếc bánh chưng trong ngày tết. Trước đây cô bé từng nghe người lớn nói :

Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ
Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh

Và năm nào mẹ cũng gói bánh chưng, vừa gói vừa nói với các con đang quây quần chung quanh :

_ Tết mà không có cái bánh chưng thì không ra ngày tết.

Vậy mà có những người không có thịt mỡ, cũng chẳng dưa hành. Cây nêu tràng pháo lại càng xa vời hơn nữa, và không có cả đến một miếng bánh chưng, thế thì còn đâu là ngày tết. Hình ảnh còm cõi, nhẫn nhục và thiểu não của hai bà cháu ăn mày, khiến cô bé cảm thấy như chính mình có tội. Cái tội bất công của cộng đồng nhân lọai. Và chính điều đó đã thôi thúc cô bé, buộc mình phải tìm cho được họ, để được đặt vào tay bà lão ấy chiếc bánh chưng với một lời xin lỗi. Nhưng chân thì đã mỏi rã ra rồi, sức nóng của trời nắng chang chang khiến cô bé cảm thấy rất mệt và khát khô cổ. Nhưng cô bé vẫn đi, cô vẫn hy vọng là sẽ tìm thấy. Đến một ngã tư, vừa quẹo qua đầu phố, cô bé thấy ngay một đám đông vây quanh sự việc gì đó. Tò mò, cô bé cũng ghé vào xem. Bỗng cô bé kêu lên một tiếng :

_ Trời…

Trên nền đất, trước hiên của một ngôi nhà đóng kín cửa, bà lão ăn mày nằm co quắp, hai tay ôm bụng trong tư thế gập người. Bên cạnh bà là đứa trẻ đang lê lết với tiếng khóc kêu khàn đục :

_ Bà ơi…ch..áu…đ…ói…

Như vô thức, cô bé quỳ xuống trước mặt bà lão đã lìa cõi thế ấy, đặt trước bà cái bánh chưng, và vẫn như vô thức, cô cầm một nén nhang đốt sẵn ở đó cắm vào chiếc bánh, đôi môi run rẩy mấp máy, cô bé bỗng bật khóc và vụt bỏ chạy như bị ma đuổi. Nén nhang trên chiếc bánh vẫn đều đều nhả từng sợi khói mỏng…

Đàm Lan

Tình yêu và hôn nhân

Chào các anh chị và các bạn,

Người ta nói “Hôn nhân là mồ chôn tình yêu”. Mặc dù chỉ là một 8x đời cuối và chưa lập gia đình, tôi cũng hay suy nghĩ linh tinh về tình yêu, về hôn nhân và gia đình. Có lẽ tôi chưa đủ chín, cũng như chưa đủ trải nghiệm để hiểu hết về những khó khăn trong hôn nhân, nhưng tôi chỉ nghĩ đơn giản, chuyển từ tình yêu sang hôn nhân là khi ta kết thúc con đường này, và đi trên một con đường mới, dài hơn, khó khăn hơn, và nhiều thú vị hơn. Mà nếu ta muốn đi tốt nó, ta cũng cần cố gắng không ngừng như khi ta đi trên con đường cũ.

Nhiều đôi bạn trẻ khi yêu nhau, họ làm tất cả vì nhau, để người yêu được vui lòng. Nhưng khi lấy nhau rồi, họ lại bỏ mặc tình yêu. Họ bị vòng xoáy cuộc sống, xã hội, mưu sinh, những mối quan hệ khác…cuốn đi. Họ an tâm rằng lấy nhau rồi thì chỉ cần lo cho cuộc sống đầy đủ, lo cho con cái được bằng bạn bằng bè…là được, mà họ lơ là việc chăm sóc, vun trồng cho cây tình yêu – đang chuyển mình sang giai đoạn mới, và cần sự quan tâm hơn bao giờ hết. Để rồi đến một lúc họ chợt nhận ra ta đã quên lãng quá nhiều điều, quá nhiều những “nhỏ nhặt”, mà chính những “nhỏ nhặt” ấy mới làm nên một cuộc hôn nhân hạnh phúc và bền vững…

Mời các anh chị và các bạn đọc câu chuyện thú vị dưới đây về tình yêu và hôn nhân. Chúc các anh chị và các bạn một ngày đây tình yêu.

Trần Thị Thu Hiền
.

Tình yêu và hôn nhân

Tối hôm đó, khi tôi về nhà, vợ tôi đang chuẩn bị bữa tối, tôi cầm tay cô ấy và nói : “Anh có chuyện muốn nói với em”. Vợ tôi ngồi xuống và im lặng ăn. Tôi nhận thấy niềm đau trong mắt cô ấy.

Đột nhiên tôi không biết làm sao bắt đầu. Nhưng tôi cần phải cho cô ấy biết tôi đang nghĩ gì. Tôi muốn ly hôn…Tôi bắt đầu chủ đề một cách điềm tĩnh.

Cô ấy không có vẻ tức giận với những lời tôi nói, thay vì thế cô hỏi nhẹ nhàng : “Tại sao?”

Tôi tránh câu hỏi của cô ấy. Điều này làm cô ấy giận dữ. Cô ném đũa và hét vào mặt tôi : “Anh không phải đàn ông !”. Tối hôm đó, chúng tôi không nói chuyện. Cô ấy khóc. Tôi biết vợ tôi muốn tìm hiểu chuyện gì xảy ra với cuộc hôn nhân này. Nhưng thật khó để cho vợ tôi một câu trả lời thỏa đáng; tôi đã trao trái tim mình cho Dew, tôi không còn yêu vợ tôi nữa. Tôi chỉ cảm thấy tiếc cho cô ấy !

Với mặc cảm tội lỗi, tôi phác thảo đơn ly hôn, đề cập đến việc vợ tối có thể sở hữu căn nhà, xe hơi và 30% vốn của công ty tôi.

Vợ tôi nhìn nó và rồi xé tan nó ra. Người phụ nữ đã chung sống với tôi 10 năm trở thành một người khác. Tôi cảm thấy tiếc vì cô ta đã phí thời gian, công sức và năng lượng nhưng tôi không thể lấy lại lời tôi nói, vì tôi yêu Dew rất nhiều. Cuối cùng, vợ tôi khóc lớn trước mặt tôi, đây đúng là điều tôi trông đợi. Với tôi, đó thực sự là một sự giải thoát. Ý định ly hôn đã ám ảnh tôi nhiều tuần giờ đây trở nên chắc chắn và rõ ràng hơn.

Ngày hôm sau, tôi về nhà rất trễ và thấy vợ tôi đang viết gì đó trên bàn. Tôi không ăn tối mà đi ngủ ngay, vì tôi rất mệt sau một ngày vui vẻ bên Dew.

Khi tôi tỉnh giấc, vợ tôi vẫn còn viết ở bàn. Tôi không quan tâm vì vậy tôi quay đi và ngủ tiếp.

Buổi sáng vợ tôi đưa ra điều kiện ly hôn: cô ấy không muốn bất cứ thứ gì ở tôi, nhưng cô ấy cần một lưu ý trong một tháng trước ly hôn.

Vợ tôi yêu cầu trong một tháng chúng tôi vẫn sẽ cố gắng sống càng như bình thường càng tốt. Lý do đơn giản : con trai chúng tôi có kỳ thi trong suốt một tháng và cô không muốn làm gián đoạn việc này vì cuộc hôn nhân tan vợ của chúng tôi.

Tôi đồng ý. Nhưng vợ tôi đưa ra điều kiện khác, cô yêu cầu tôi nhớ lại việc tôi đã ẵm cô vào phòng tân hôn như thế nào trong ngày cưới.

Vợ tôi yêu cầu mỗi ngày trong một tháng này, tôi sẽ ẵm cô ra khỏi phòng ngủ, đi ra cửa trước mỗi buổi sáng…Tôi nghĩ vợ tôi bị điên. Nhưng chỉ để cho những ngày cuối cùng nhau trở nên dễ chịu tôi chấp nhận lời đề nghị kỳ quặc đó.

Tôi kể với Dew về điều kiện ly hôn của vợ tôi…Dew cười lớn và nghĩ rằng nó thật ngu xuẩn. “Cho dù chị ta có giở trò gì đi nữa, rồi cũng phải đối mặt với việc ly hôn thôi” – Dew nói khinh bỉ.

Vợ tôi và tôi đã chưa đụng chạm gì kể từ khi ý định ly hôn của tôi được thể hiện dứt khoát. Thế nên khi tôi ẵm vợ tôi ra ngoài ngày đầu tiên, cả hai trông rất lóng ngóng. Con trai chúng tôi vỗ tay đằng sau : “Bố đang ẵm mẹ trên tay”. Lời nó của bé làm tôi  có cảm giác đau đớn. Từ phòng ngủ ra phòng khách, rồi đến cửa, tôi đã đi 10m với vợ trên tay. Cô nhắm mắt và nói nhẹ : “Đừng nói với con trai chúng ta về việc ly hôn”. Tôi gật đầu, cảm thấy có gì đó bối rối. Tôi đặt vợ tôi xuống bên ngoài cửa. Cô ấy ra đợi xe buýt đi làm. Tôi lái xe một mình đến văn phòng.

Vào ngày thứ hai, cả hai làm dễ dàng hơn. Vợ tôi dựa vào ngực tôi. Tôi có thể ngửi thấy mùi hương trên áo khoác của cô ấy. Tôi nhận ra tôi đã không ngắm nhìn người phụ này trong suốt thời gian dài…Tôi nhận ra cô ấy không còn trẻ nữa. Có những vết chân chim trên mặt vợ tôi, tóc cô ấy đang bạc dần đi ! Cuộc hôn nhân đã hủy hoại cô ấy. Bất chợt tôi tự hỏi mình đang làm cái quái gì với vợ mình vậy.

Vào ngày thứ tư, khi nhấc vợ tôi lên, tôi nhận thấy cảm giác thân thiết ùa về. Đây là người phụ nữ đã dâng 10 năm cuộc đời mình cho tôi.

Vào ngày thứ năm và thứ sáu, tôi nhận thấy cảm giác thân thiết ngày càng tăng. Tôi không nói Dew chuyện này. Việc bồng vợ tôi trở nên dễ dàng hơn khi ngày trôi dần. Có lẽ luyện tập mỗi ngày làm tôi khỏe hơn.

Một sáng nọ, vợ tôi phân vân sẽ mặc gì. Cô ấy thử một vài cái váy, nhưng không thể chọn được cái vừa vặn. Rồi vợ tôi thở dài : “Váy của em trở nên rộng hơn hết rồi”. Tôi chợt nhận ra vợ tôi đã ốm đi biết bao nhiêu, và đó là lý do vì sao tôi có thể ẵm cô ấy dễ dàng hơn.

Bất chợt tôi nhói lòng…vợ tôi đã mang quá nhiều nỗi đau và đắng cay trong tim. Một cách tiềm thức, tôi đưa tay và chạm vào đầu cô ấy.

Con trai tôi bước vào lúc đó và nói : “Bố, đã đến giờ đưa mẹ ra rồi !”. Với cậu bé, nhìn thấy bố ẵm mẹ ra ngoài đã trở thành một phần cần thiết trong cuộc sống. Vợ tôi âu yếm gọi con trai lại gần và ôm cậu bé thật chặt. Tôi quay mặt đi vì sợ rằng tôi sẽ thay đổi ý định vào phút cuối. Rồi tôi ôm vợ tôi trong tay , bước từ phòng ngủ, ra phòng khách, rồi ra trước cửa. Tay cô ấy vòng quay cổ tôi thật mềm mại và tự nhiên. Tôi ôm chặt thân thể cô ấy, cứ như là ngày cưới của chúng tôi vậy.

Nhưng rồi việc cô ấy càng ngày càng nhẹ hơn làm tôi buồn. Vào ngày cuối cùng, khi tôi ôm cô ấy trong tay, thật khó bước đi làm sao. Con trai chúng tôi đã đi học. Tôi ôm chặt cô ấy và nói : “Anh đã không nhận thấy rằng cuộc sống của chúng ta thiếu sự gần gũi”.

Tôi lái xe đến cơ quan…nhảy ra khỏi xe ngay lập tức, không đóng cả cửa. Tôi sợ rằng bất cứ sự trì hoãn nào cũng làm tôi thay đổi ý định…Tôi đi lên lầu. Dew mở cửa. Tôi nói : “Anh xin lỗi, Dew, anh không muốn ly hôn nữa”.

Dew nhìn tôi, ngạc nhiên, rồi cô ta để tay lên trán tôi … “Anh có đang sốt không thế ?”. Tôi để tay cô xuống. “Anh xin lỗi, Dew, anh sẽ không ly hôn. Cuộc hôn nhân của anh chán nản có lẽ vì anh và vợ anh đã không coi trọng những cái nhỏ nhặt trong cuộc sống, chứ không phải vì bọn anh không yêu nhau nữa. Giờ anh đã nhận ra, kể từ khi anh ẵm cô ấy vào nhà trong ngày cưới, anh muốn ôm cô ấy đến khi cái chết chia lìa”.

Dew dường như bừng tỉnh. Cô ấy vỗ tay lớn, rồi đóng sầm cửa, bật khóc. Tôi xuống lầu và lái xe đi.

Tại tiệm hoa trên đường về, tôi mua một bó hoa cho vợ mình. Cô bán hàng hỏi tôi muốn viết gì trên tấm thiệt. Tôi mỉm cười và viết :”Anh sẽ ẵm em ra ngoài mỗi sáng cho đến khi cái chết chia lìa chúng ta”.

Trần Thị Thu Hiền dịch
.

MARRIAGE

When I got home that night as my wife served dinner, I held her hand and said, I’ve got something to tell you. She sat down and ate quietly. Again I observed the hurt in her eyes.

Suddenly I didn’t know how to open my mouth. But I had to let her know what I was thinking. I want a divorce.. I raised the topic calmly.

She didn’t seem to be annoyed by my words, instead she asked me softly, why?

I avoided her question. This made her angry. She threw away the chopsticks and shouted at me, you are not a man! That night, we didn’t talk to each other. She was weeping. I knew she wanted to find out what had happened to our marriage. But I could hardly give her a satisfactory answer; she had lost my heart to Dew. I didn’t love her anymore. I just pitied her!

With a deep sense of guilt, I drafted a divorce agreement which stated that she could own our house, our car, and 30% stake of my company.

She glanced at it and then tore it into pieces. The woman who had spent ten years of her life with me had become a stranger. I felt sorry for her wasted time, resources and energy but I could not take back what I had said for I loved Dew so dearly. Finally she cried loudly in front of me, which was what I had expected to see. To me her cry was actually a kind of release. The idea of divorce which had obsessed me for several weeks seemed to be firmer and clearer now.

The next day, I came back home very late and found her writing something at the table. I didn’t have supper but went straight to sleep and fell asleep very fast because I was tired after an eventful day with Dew.

When I woke up, she was still there at the table writing. I just did not care so I turned over and was asleep again.

In the morning she presented her divorce conditions: she didn’t want anything from me, but needed a month’s notice before the divorce.
She requested that in that one month we both struggle to live as normal a life as possible. Her reasons were simple: our son had his exams in a month’s time and she didn’t want to disrupt him with our broken marriage.

This was agreeable to me. But she had something more, she asked me to recall how I had carried her into out bridal room on our wedding day.

She requested that everyday for the month’s duration I carry her out of our bedroom to the front door ever morning.. I thought she was going crazy. Just to make our last days together bearable I accepted her odd request.

I told Dew about my wife’s divorce conditions.. . She laughed loudly and thought it was absurd. No matter what tricks she applies, she has to face the divorce, she said scornfully..

My wife and I hadn’t had any body contact since my divorce intention was explicitly expressed. So when I carried her out on the first day, we both appeared clumsy. Our son clapped behind us, daddy is holding mummy in his arms. His words brought me a sense of pain. From the bedroom to the sitting room, then to the door, I walked over ten meters with her in my arms. She closed her eyes and said softly; don’t tell our son about the divorce. I nodded, feeling somewhat upset. I put her down outside the door. She went to wait for the bus to work. I drove alone to the office.

On the second day, both of us acted much more easily. She leaned on my chest. I could smell the fragrance of her blouse. I realized that I hadn’t looked at this woman carefully for a long time.. I realized she was not young any more. There were fine wrinkles on her face, her hair was graying! Our marriage had taken its toll on her. For a minute I wondered what I had done to her.

On the fourth day, when I lifted her up, I felt a sense of intimacy returning. This was the woman who had given ten years of her life to me.

On the fifth and sixth day, I realized that our sense of intimacy was growing again. I didn’t tell Dew about this. It became easier to carry her as the month slipped by. Perhaps the everyday workout made me stronger.

She was choosing what to wear one morning. She tried on quite a few dresses but could not find a suitable one. Then she sighed, all my dresses have grown bigger. I suddenly realized that she had grown so thin, that was the reason why I could carry her more easily.

Suddenly it hit me… she had buried so much pain and bitterness in her heart. Subconsciously I reached out and touched her head.

Our son came in at the moment and said, Dad, it’s time to carry mum out. To him, seeing his father carrying his mother out had become an essential part of his life. My wife gestured to our son to come closer and hugged him tightly. I turned my face away because I was afraid I might change my mind at this last minute. I then held her in my arms, walking from the bedroom, through the sitting room, to the hallway. Her hand surrounded my neck softly and naturally. I held her body tightly; it was just like our wedding day.

But her much lighter weight made me sad. On the last day, when I held her in my arms I could hardly move a step. Our son had gone to school. I held her tightly and said, I hadn’t noticed that our life lacked intimacy.

I drove to office…. jumped out of the car swiftly without locking the door. I was afraid any delay would make me change my mind…I walked upstairs. Dew opened the door and I said to her, Sorry, Dew, I do not want the divorce anymore.

She looked at me, astonished, and then touched my forehead.. Do you have a fever? She said. I moved her hand off my head. Sorry, Dew, I said, I won’t divorce. My marriage life was boring probably because she and I didn’t value the details of our lives, not because we didn’t love each other any more. Now I realize that since I carried her into my home on our wedding day I am supposed to hold her until death do us apart.

Dew seemed to suddenly wake up. She gave me a loud slap and then slammed the door and burst into tears. I walked downstairs and drove away.

At the floral shop on the way, I ordered a bouquet of flowers for my wife. The salesgirl asked me what to write on the card. I smiled and wrote, I’ll carry you out every morning until death do us apart.

Unknown Author

Không nước, không trăng

Khi ni cô Chiyono học Thiền với thầy Bukko của chùa Engaku, cô không gặt được thành quả gì từ thiền định trong một thời gian dài.

Cuối cùng, trong một đêm trăng, ni cô đang xách nước trong một cái gàu cũ bọc tre. Tre bị găy và đáy gàu rớt ra, và ngay lúc đó tâm trí của Chiyono được giải phóng.

Để k‎ỷ niệm, ni cô làm một bài thơ:

Bằng cách này cách kia tôi cố giữ cái gàu cũ
Từ lúc thanh tre đã yếu và gần gãy
Cho đến khi đáy gàu rơi ra.
Không còn nước trong gàu!
Không còn trăng trong nước!

Bình:

Chùa Engaku (円覚寺) là một chùa thiền tông Lâm Tế và một trong những chùa thiền tông quan trọng nhất ở Nhật. Chùa do một vị sư Trung quốc xây dưới thời tể tướng Nhật Hōjō Tokimune sau khi ông đẩy lui được quân xâm lăng Mông Cổ từ 1274 đến 1281. Hōjō Tokimune cũng là một ví thầy về Thiền, vì vậy chùa Engaku rất nổi tiếng về Thiền.

• “Tâm trí của Chiyono được giải phóng.” Đây là điều mà các sách vở của ta gọi là “hốt nhiên đại ngộ”. Chữ “giải phóng” hàm ý tâm trí của Chiyono đã bị tù túng trước đây.

Tù túng vì cái gì?

• Chiyono viết, “Bằng cách này cách kia tôi cố giữ cái gàu cũ”. Đó cũng là một cách để nói “Tôi cứ giữ một nề nếp cũ.” Đây rất rõ là cách suy nghĩ cũ, có nước trong gàu và có trăng trong nước. Đây chính là tù túng.

Trăng là ảo ảnh.

Gàu và nước là cái giữ trăng, cái giữ ảo ảnh. Gàu là cách suy tư, nước là biểu hiện cái sờ mó được. Gàu và nước cách suy tư dựa vào những gì mắt thấy tai nghe, dựa vào những gì sờ mó được mà suy luận. Cho nên tâm trí bị lẩn quẩn trong giới hạn của ngôn ngữ và lý‎ luận, bị cầm tù không thoát ra được.

Ví dụ: Suy tư “Con gà có trước hay trứng gà có trước?” Suy tư này sẽ giữ ta trong vòng lẩn quẩn không bao giờ ra, vì nó bị giới hạn bởi ngôn ngữ và luận l‎ý của con người.

Một ví dụ thường ngày hơn: “Nếu ta làm thiện, ta sẽ được phước, như vậy sẽ gia tăng cơ hội thành công trên đường đời, và được hạnh phúc. Vậy thì, tu học làm việc thiện là đường đưa đến hạnh phúc.” Đây là một chuỗi lý luận rất hợp lý theo lý luận hàng ngày, và chẳng có gì đáng trách cả.

Nhưng nếu ta đã nhận ra chính thân ta là phù du, vô thường, thì tất cả chỉ là ảo ảnh—các việc thiện, tu học, hạnh phúc–đều chỉ là phù du, hư ảo.

Cho nên mọi phương thức suy luận đều là cái gàu nước, giữ ảo ảnh là trăng.

• Vậy thì cái gì không là ảo ảnh? Cái gì là chân l‎ý vĩnh cửu?

Chân lý‎ đó là cái nền thường hằng bất biến (thường trực không thay đổi) của mọi thay đổi. Nếu mọi ngọn sóng đều hiện rồi mất, đều thay đổi liên tục, thì phải có cái gì làm nền cho tất cả mọi ngọn sóng đó. Cái nền đó là đại dương nước. Lọn sóng nào cũng phù du, hiện rồi mất ngay, nhưng đại dương nước thì luôn có đó.

Cái nền thường hằng bất biến của mọi thay đổi đó, ta gọi là Tuyệt Đối. Ta không thể diễn tả được tuyệt đối, không thể tưởng tượng được bằng ‎ý niệm, vì mọi ‎từ ngữ, mọi ý niệm—dài, ngắn, trắng, xanh, lớn, nhỏ…–đều là tương đối, đều là thay đổi.

Cái nền thường hằng bất biến đó, ta gọi là Không, là Như Lai, là Phật. Đó là bản tánh thật của vũ trụ, và là bản tánh thật của chính ta, vì ta cũng từ đó mà ra rồi lại trở về đó, như sóng từ nước mà ra rồi lại tan hòa vào nước.

• Để nắm bắt được Tuyệt Đối (Không, Như Lai), ta phải vượt bỏ hẳn các khái niệm và suy nghĩ, vượt ra khỏi thế giới tương đối của mắt thấy tai nghe và của suy luận trong trí óc, để lên tầng Tuyệt Đối. Cảm nhận trực tiếp được hiện diện của Tuyệt Đối bên trong, và xuyên qua, những điều tương đối ta thấy—gần như là nhìn một người phụ nữ trước mặt và cảm nhận được tình yêu bất diệt của nàng có cho bạn. Cảm nhận này vượt lên trên lý luận và ‎ý niệm.

• Gàu vỡ, hết nước, hết trăng, tức là ngưng suy nghĩ kiểu bình thường, không lệ thuộc vào những điều mắt thấy tai nghe mà suy luận, là nhảy vọt lên đến tầng cảm nhận Tuyệt Đối đó. Cho nên ta nói là “giải phóng tâm trí” hay “hốt nhiên đại ngộ”.

• Người ta dùng chữ “ngộ”, “enlightened”, “giải phóng”, mà không nói “hiểu”, hay “đột nhiên hiểu ra”, vì cái biết này sâu thẳm hơn cái hiểu của suy luận bình thường. Đó tương tự như là cái biết cùa một người nghệ sĩ vừa nắm được một dòng nhạc hiện vào đầu và không giải thích được tại sao có dòng nhạc mới lạ thật hay hiện ra trong đầu như thế.

• Xem thêm về “hốt nhiên đại ngộ” trong bài Ba Ngày Nữa.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)
.

No Water, No Moon

When the nun Chiyono studied Zen under Bukko of Engaku she was unable to attain the fruits of meditation for a long time.

At last one moonlit night she was carrying water in an old pail bound with bamboo. The bamboo broke and the bottom fell out of the pail, and at that moment Chiyono was set free!

In commemoration, she wrote a poem:

In this way and that I tried to save the old pail
Since the bamboo strip was weakening and about to break
Until at last the bottom fell out.
No more water in the pail!
No more moon in the water!

# 29

Trải nghiệm về tình bạn của tôi

Mấy hôm nay tôi ốm, nên không lên ĐCN chia sẻ kinh nghiệm với anh chị em được. Tôi thường thích viết về chủ đề tình yêu, tình bạn, thất bại và thành công; hay sự  nghiệp và hạnh phúc, vv. Nhưng có lẽ, tình bạn, là thứ tình cảm mà con người cảm nhận được nhiều nhất.

Nhớ câu hát:

“Lovers comes, lovers go”.

Khi bạn tôi chia tay bạn trai, tôi có gửi câu này, nhưng thêm vào một ý  nữa : “friends remain”.

Vì yêu thì có  lẽ chỉ yêu 1 người tại một thời điểm (hầu hết là thế), nên có mấy ai có nhiều nhân tình trong cuộc đời. Nếu có thì cũng không thể bằng số lượng bạn bè được.

Thế nên, tôi muốn chia sẻ với các bạn những suy nghĩ của tôi về  tình bạn.

Trước hết, tôi sẽ  viết về tiêu chí chọn bạn của tôi. Ông bà  thường nói “chọn bạn mà chơi”, “nhìn bạn biết mình”, nên việc này rất mất công sức và thời gian lẫn tiền bạc. Sau đó, tôi sẽ đề cập đến các vấn đề khác.

Chọn bạn… khó  nhỉ? Bạn thì nhiều, chọn ai chơi cùng bây giờ? Với lại, mình chọn họ, biết họ có chọn mình làm bạn không?

Nên, khi tôi chọn ai đó làm bạn, tiêu chí đầu tiên là:

– Người đó đối xử tốt với mình

Cái này hơi phức tạp  đây… Vì nhiều lúc, bạn ấy chưa quen mình, nên sao mà đối xử tốt với mình được? Tôi ngày xưa, hồi đi học cũng quen nhiều đại ca. Bề ngoài họ rất dễ sợ, nhưng thực ra khi là bạn bè, thì lại quý trọng mình và không ngại giúp đỡ, rất vô tư. Thế nên, cảm xúc đầu tiên cũng quan trọng. Thấy họ thân thiện là được 30% rồi.

– Có suy nghĩ gần giống mình

Vì tôi thích “tôn trọng sự khác biệt” và “học từ những điều mình chưa biết” nên, chọn bạn, tôi hay chọn người có tài ở lãnh vực khác với bản thân. Tuy vậy, bạn mình cũng nên suy nghĩ giống mình chút. Có nghĩa là mình có 10 ý tưởng, bạn ấy ủng hộ 3 là ổn rồi. Phần này quyết đinh 20% thành công của tình bạn.

– Sẵn sàng chia sẻ

Không mấy người sãn sàng chia sẻ tiền bạc, của cải, thời gian với bạn đâu. Chỉ có bạn thân mới làm vậy. Tuy nhiên, chia sẻ kiến thức, sách vở thì là điều tối thiểu mà tôi yêu cầu ở bạn tôi, vì mấy cái đó chia ra mà không mất phải không các bạn?

“Share to be shared” ~ Unknown.

Tôi có một câu chuyện thế này. Hồi tôi học cấp 3, quen hai người bạn. Hai bạn này thường đi cùng tôi đến lớp, vì  bọn tôi ở cách trường 15 km. Mỗi này đi 2 lần, có lúc 4 lần.

Hai bạn này thì  tốt bụng lắm, nhưng với yêu cầu tối thiểu của  tôi, thì chưa đạt được.

Lần 1: Tôi gọi một người là A, người bạn kia là B. A và B ở  gần nhà nhau, là bạn với nhau từ nhỏ. Bố  mẹ A và B đều là giáo viên, nên biết nhau.

Lần ấy, tôi thích tập guitar lắm. Tôi bỏ ra 250k (tiền học bổng hàng tháng ở ĐH Vinh) để mua 1 cái.

Tôi mua về, không có  ai bày cho. Khi ấy, A và B cũng có đàn, tập lâu rồi, nên đánh khá hay (chủ yếu là tỉa  đàn – chứ chưa đánh điệu được). Tôi mới cầm đàn xuống nhờ hai bạn chỉ  cho. Thật bất ngờ, hai người ấy không muốn bày cho tôi (không tỏ ra – nhưng tôi hiểu). Thế là tôi không học được đàn, giờ trình độ vẫn trung bình yếu.

Lần 2: Bạn B rất giỏi về Visual Basic – một ngôn ngữ lập trình. Tôi thì là người học lập trình giỏi nhất lớp chuyên tin ĐH G khóa Y. Nhưng tôi không biết gì về lập trình API, hay Visual languages. Nên tôi muốn làm mấy chương trình nghe nhạc chẳng hạn, không biết làm.

Tôi cầm sách đến nhờ B, bảo B dạy cho tôi cách lập trình chương trình nghe nhạc. Nếu mà có GOOGLE hay internet như bây giờ, chắc tôi chẳng phải làm vậy.

Khi đến nhà B, B mỉm cười. Hắn bảo đó là bí quyết của hắn. Thế là, đến giờ, tôi cũng không biết Visual Basic, chỉ biết C, C#, hay Matlab.

– Sẵn sàng giúp đỡ lúc khó khăn

Cái này thì rất quan trọng, nhưng tôi liệt vào cuối, vì thực ra, cái này tốn thời gian và công sức của bạn bè, mà tôi thì thích sống độc lập, chỉ nhờ cậy lúc cần thiết.

Bản thân tôi thì  có nhiều chuyện buồn, nên việc khó khăn là  rất hay xẩy ra. Nếu không có bạn tốt, có lẽ  tôi không có ngày hôm nay.

Chuyện 1: Tôi có một bạn học BKHN tên là T – là bạn thân cấp 3 của tôi. Một bạn khác tên K, bạn thân đại học. Trong lúc ôn thi học bổng X 200x, tôi ở nhà trọ (cùng với nhà chủ). Luật lệ ở đó là: Không vào, không ra sau 10 giờ tối. Nhưng vì tôi không có bạn gái, nên việc đó là bình thường. Một hôm, bà chủ lên bảo, nhà sắp xây, nên tôi phải chuyển đi. Tôi cũng hơi bực mình với gia chủ, vì ba lần 7 lượt tăng giá nhà theo xăng. Xăng tăng 500 VND thì bà chủ tăng 100k – 200k VND.

Tôi không biết đi  đâu, mà lại đang lúc ôn thi GRE/TOEFL/X?

Tôi gọi cho bạn tôi, sau kỳ nghỉ Tết. Bạn T bảo nhà trọ bạn ấy còn chỗ, cho tôi đến ở nhờ. Tôi chuyển đồ đi vào trước Tết, còn các đồ khác thì còn gửi lại. Mạng Internet thì tôi cũng chưa cắt.

Đến ra Tết, khi tôi và T thuê xe đến chở đồ đi, con bác chủ nhà chặn lại. Lý do: Tôi chưa thanh lý hợp đồng Internet với FPT. Thực ra thì do những người dùng chung đường truyền không đóng tiền phí, nên tôi chưa thanh toán cho họ. Việc thanh lý thì đơn giản. Thứ hai, con bác chủ nhà muốn làm hàng Nét (họ có nhưng cách xa nhà), để bắt tất cả các phòng dùng dịch vụ của họ để kiếm tiền, nên mới gây sự cho tôi đi.

Tôi bảo, thế thì  để tôi đi thanh toán tiền với FPT. Hắn không cho, cầm kéo nhảy vào đâm tôi. Bạn tôi giúp tôi tránh nhát kéo, và bảo vệ tôi. Vì vậy, hắn không làm càn. (Thực ra anh ấy bị nghiện, nhưng sau đó 1 ngày, lại goi điện xin lỗi tôi).  Mấy lần tôi cho anh ấy tiền mua thuốc.

Lần đó, bạn tôi  đã giúp tôi rất nhiều.

Chuyện 2: Ở với T được vài tháng, đang cơm lành canh ngọt, thì chiến sự xẩy ra. Tôi và T bất đồng ý kiến về cái gì đó trên báo (chuyện học TOEFL). Thế là tôi dùng bad-word. T thì ghét bad words. Hắn chưa bao giờ chửi thề 1 câu từ lúc sinh ra. Vậy là T bỏ đi. Tôi cũng tức tối, gọi cho K. K thì có phòng, nhưng chật lắm. K cho tôi ở nhờ để rảnh đầu óc còn ôn thi, ở với T hơi stress.

K cho tôi ở 1 tháng.

Sau đó, em gái K ra HN học nên tôi phải chuyển đi. Tôi nhớ đến Q, bạn  đồng hương thời đại học, có lần xin số. Tôi gọi cho Q, Q bảo có thể đến ở nhờ  được. Lúc đó tôi cũng thi xong VEF rồi, nên đến cho Q để chuẩn bị hồ sơ. Q vui tính, lại tốt, nên tôi ở rất vui vẻ.

Tôi ở với Q đến ngày sang Mỹ. Và Q, theo như quan điểm của tôi, là mẫu bạn tốt của tôi. Tuy nhiên, K và  T đều là bạn tốt cho đến tận hôm nay. A và B dù tôi có ăn cơm ở nhà họ cho mòn bát đĩa, nhưng dĩ nhiên, là không phải nằm cùng danh sách với Q, K, T.

Hết kỳ 1, hẹn các bạn ở kỳ 2.

Thân mến,

Nguyễn Văn Dzu

Mọi thứ đều nhất

Khi thiền sư Banzan đang đi ngang một khu chợ, thiền sư nghe một mẩu đối thoại giữa anh hàng thịt và khách hàng.

“Cho tôi miếng thịt ngon nhất anh có,” người khách hàng nói.

“Trong tiệm tôi mọi thứ đều nhất,” anh hàng thịt trả lời. “Chị chẳng tìm ở đây được miếng thịt nào mà không nhất.”

Nghe những lời này, Banzan tức thì giác ngộ.

Bình:

• “Mọi thứ đều nhất” tức là tâm không còn phân biệt. Tất cả chúng sinh đều như nhau—đều là Phật đang thành. Phải có tâm Phật mới “thấy” và “sống” được điều này.

Cho nên, Phật dạy từ tâm. Từ tâm với tất cả mọi người–thân sơ, tốt xấu.

Kinh Từ Tâm viết:

Tấm lòng nhân ái bao la,
Thật là thuần khiết, thật là cao thâm.
Hướng về tất cả chúng sinh,

Thương người quen lẽ tất nhiên,
Cũng thương những kẻ chưa quen bao giờ.
Xóa đi ngăn cách thân sơ,

Đủ lòng độ lượng, đủ lòng thương yêu.
Với người mưu hại đủ điều,
Bất nhân ác cảm gây bao hận thù.

Với người oán ghét bao đời,
Nguồn thương yêu ấy làm vơi tị hiềm.

Không những là yêu thương tất cả mọi người, mà là tất cả mọi loài, tất cả mọi sinh linh.

• (Và yêu tất cả mọi người không có nghĩa là tin tất cả mọi người. Trong đời sống hàng ngày, đôi khi ta phải thực tế trong việc tin người và dùng người. Nhưng yêu mọi người thì được. Cũng như bố mẹ có thể yêu tất cả các đứa con như nhau, nhưng tin mỗi đứa, và do đó hành xử với mỗi đứa, có thể khác nhau).

• Ở vào mức cao nhất, Bát Nhã Tâm Kinh nói: “Khi Bồ tát Quán-tự-tại thực hành trí tuệ Bát Nhã thâm sâu, soi thấy [tất cả] là Không, Ngài liền vượt mọi khổ nạn.” Tất cả là Không, tức là không còn phân biệt cái gì hơn cái gì.

• Ở một góc nhìn khác, thì không có gì là rác cả. Tất cả mọi thứ trên đời đều có thể dùng được vào việc nào đó. Tất cả mọi người trên đời đều có thể dùng được vào việc nào đó.

• Anh hàng thịt: Đối với Phật gia cấm sát sinh, thì có lẽ bán thịt là nghiệp tội nặng nhất nhì trên đời rồi. Vậy mà một lời nói của anh hàng thịt cũng “bật công tắc đèn” cho một thiền sư giác ngộ. Vậy thì, lời nói có thể giúp ta giác ngộ có thể đến từ bất kỳ ai. Ta không thể có thái độ kỳ thị, coi thường lời nói của ai, vì họ dốt, hay là người xấu, là kẻ thù, là kẻ tội lỗi, là người khác đạo… Bất kỳ lời nói đến từ đâu, từ ai, đều có thể làm cho ta giác ngộ, vào đúng lúc.

• Tâm vô phân biệt.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

.

Everything is Best

When Banzan was walking through a market he overheard a conversation between a butcher and his customer.

“Give me the best piece of meat you have,” said the customer.

“Everything in my shop is the best,” replied the butcher. “You cannot find here any piece of meat that is not the best.”

At these words Banzan became enlightened.

# 31

CÀ RỐT, TRỨNG VÀ CÀ PHÊ

Cuộc đời là một dòng chảy qua nhiều khúc, có khi lặng lờ êm trôi, khi qua những khúc quanh co nhiều thác ghềnh, khó khăn và đầy thách thức. Đứng trước những khó khăn thách thức ấy, mọi người có thái độ như thế nào: dũng cảm đương đầu, buông xuôi vì chán nản, hay để mình chịu tác động của môi trường và thay đổi theo hướng tiêu cực..

Câu danh ngôn xưa dạy ta rằng: “Cảnh khổ là một nấc thang cho bậc anh tài, một kho tàng cho người khôn khéo, một vực thẳm cho kẻ yếu đuối“.

Bạn và tôi, bên cạnh những niềm hân hoan vui sướng, những giây phút ngọt ngào của hạnh phúc, ai cũng có những khó khăn, những nỗi muộn phiền, những ngày mọi việc không thuận lợi và thất bại…

Chẳng ai trong chúng ta muốn mình rơi vào vực thẳm. Người yếu đuối có thể phấn đấu để vượt qua trở ngại hay không?

Câu trả lời của mỗi chúng ta chắc sẽ là câu khẳng định. Bản thân mình đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn, nên khi đọc câu chuyện này từ chị Tuý Phượng chia sẻ, mình rất thích thú và muốn dịch ra để tặng các bạn thân yêu của Đọt Chuối Non.

Người mẹ trong câu chuyện dười đây đã dạy con gái mình một bài học tuyệt vời về cách đối mặt với những khó khăn trở ngại của cuộc đời.

Mời các bạn đọc câu chuyện song ngữ dưới đây có tên Cà Rốt, Trứng Và Cà Phê

Và xem file PP minh họa cho câu chuyện về các loại phản ứng của các mẩu người trước những nghịch cảnh, khó khăn.

Bạn sẽ chọn thái độ nào?

CÀ RỐT, TRỨNG VÀ CÀ PHÊ

Một củ cà rốt, một quả trứng, và một tách cà phê… Bạn sẽ chẳng bao giờ nhìn vào một tách cà phê cùng một cách giống nhau.

******************************************************************************************************

Một phụ nữ trẻ đến gặp mẹ mình và xin bà nói cho cô về cuộc đời và những khó khăn của bà. Cô không biết cô sẽ tạo dựng đời mình như thế nào và muốn buông xuôi. Cô sợ đấu tranh và nỗ lực. Dường như với cô vừa giải quyết được một vấn đề, một vấn đề khác nảy sinh.

Bà mẹ đưa con gái vào nhà bếp. Bà đổ đầy 3 nồi nước và đặt chúng lên bếp lửa to. chẳng mấy chốc những cái nồi sôi. Bà cho cà rốt vào nồi thứ nhất, cái thứ hai bà cho trứng, và trong cái thứ ba bà cho cà phê bột. Bà lặng thinh cứ để những chiếc nồi sôi.
Hai mươi phút sau bà tắt bếp. Bà vớt cà rốt ra cho vào một cái bát. Bà lấy trứng ra cho vào một cái tô. Rồi bà lấy vá múc cà phê cho vào bát. Quay sang người con gái, bà hỏi: “ “ Cho mẹ biết con thấy gì?”

“Dạ con thấy cà rốt, quả trứng và cà phê” , cô trả lời

Bà mẹ kéo cô đến gần hơn và bảo cô sờ vào cà rốt. Cô làm thế và nhận xét rằng cà rốt mềm. Bà lại bảo cô lấy một quả trứng và đập trứng. Sau khi bóc vỏ, cô nhận xét trứng luộc chín

Sau cùng bà mẹ bảo người con nhấp từng ngụm cà phê. Cô cười vui khi nếm hương vị cà phê đậm đà. Sau đó cô hỏi: “Điều này có ý nghĩa gì hả mẹ?”

Người mẹ giải thích rằng cả ba thứ đều phải đối đầu với một nghịch cảnh: nước sôi. Mỗi thứ phản ứng một cách khác nhau. Cà rốt khi cho vào chắc cứng, và không gãy. Tuy nhiên, sau khi chịu nước sôi, nó mềm và nhão ra. Trứng chưa luộc rất dễ vỡ. Lớp vỏ mỏng ngoài của nó bảo vệ chất lỏng bên trong, nhưng sau khi phải chịu nấu trong nước sôi, phần ruột của nó cứng đi. Tuy nhiên, cà phê mới độc đáo. Sau khi cho nước sôi vào, bột cà phê đã làm biến đổi nước.

Con sẽ như cái nào đây? Khi nghịch cảnh gõ cửa, con đáp lại sao? Con sẽ như cà rốt, quả trứng hay hạt cà phê

Hãy nghĩ đến điều này: Con là ai? Con có là cà rốt hình như lúc đầu mạnh mẽ, nhưng vì đau khổ và nghịch cảnh con thành khô héo, và mềm yếu?

Phải chăng con là quả trứng khởi đầu bằng một trái tim mong manh, nhưng đã thay đổi vì sức nóng?

Con từng có một thái độ mềm mỏng, nhưng nỗi đớn đau sinh ly, tử biệt, một tan vỡ, một khó khăn tài chính, hay một nỗi gian truân nào đó đã khiến con xơ cứng? Lớp vỏ của con trông như xưa, nhưng bên trong con cay đắng và ương ngạnh với một thái độ cứng nhắc và trái tim trơ cứng?

Hay con là hạt cà phê? Hạt cà phê thực sự biến đổi nước sôi, chính là hoàn cảnh gây đau khổ. Khi nước nóng, nó toả ra hương vị thơm ngon. Nếu con giống hạt cà phê, khi mọi chuyện tệ nhất, con có trở nên tốt hơn và thay đổi hoàn cảnh xung quanh?

Vào giờ tăm tối nhất, gian khổ, và nghiệt ngã nhất, con có nâng mình lên một mức không? Con đương đầu với nghịch cảnh như thế nào? Con là cà rốt, quả trứng, hay hạt cà phê?

Cầu chúc bạn đủ hạnh phúc để dịu dàng, đủ thử thách để mạnh mẽ, đủ nỗi buồn để biết cảm thông và đủ hi vọng để hạnh phúc.

Người hạnh phúc nhất không nhất thiết phải có mọi điều tốt đẹp nhất; họ chỉ tận hưởng những gì tốt nhất đến với họ. Tương lai tươi sáng nhất luôn đuợc xây trên nền một quá khứ biết lãng quên, bạn không thể bước tới khi bạn chưa quên thất bại và đau buồn trong quá khứ

Cầu mong tất cả chúng ta là CÀ PHÊ toả hương và thêm vị cho đời.

Huỳnh Huệ dịch

File Power Point CÀ RỐT, TRỨNG VÀ CÀ PHÊ

Các bạn click vào hình dưới đây để xem file PPS và download

CARROTS, EGGS & COFFEE

A carrot, an egg, and a cup of coffee….You will never look at a cup of coffee the same way again.

A young woman went to her mother and told her about her life and how things were so hard for her. She did not know how she was going to make it and wanted to give up, She was tired of fighting and struggling. It seemed as one problem was solved, a new one arose.

Her mother took her to the kitchen. She filled three pots with water and placed each on a high fire. Soon the pots came to boil. In the first she placed carrots, in the second she placed eggs, and in the last she placed ground coffee beans. She let them sit and boil; without saying a word.

In about twenty minutes she turned off the burners. She fished the carrots out and placed them in a bowl. She pulled the eggs out and placed them in a bowl. Then she ladled the coffee out and placed it in a bowl. Turning to her daughter, she asked, ‘ Tell me what you see.’

‘Carrots, eggs, and coffee,’ she replied.

Her mother brought her closer and asked her to feel the carrots. She did and noted that they were soft. The mother then asked the daughter to take an egg and break it. After pulling off the shell, she observed the hardboiled egg.

Finally, the mother asked the daughter to sip the coffee. The daughter smiled as she tasted its rich aroma. The daughter then asked, ‘What does it mean, mother?’

Her mother explained that each of these objects had faced the same adversity: boiling water. Each reacted differently. The carrot went in strong, hard, and unrelenting. However, after being subjected to the boiling water, it softened and became weak. The egg had been fragile. Its thin outer shell had protected its liquid interior, but after sitting through the boiling water, its inside became hardened.. The ground coffee beans were unique, however. After they were in the boiling water, they had changed the water.

‘Which are you?’ she asked her daughter. ‘When adversity knocks on your door, how do you respond? Are you a carrot, an egg or a coffee bean?

Think of this: Which am I? Am I the carrot that seems strong, but with pain and adversity do I wilt and become soft and lose my strength?

Am I the egg that starts with a malleable heart, but changes with the heat? Did I have a fluid spirit, but after a death, a breakup, a financial hardship or some other trial, have I become hardened and stiff? Does my shell look the same, but on the inside am I bitter and tough with a stiff spirit and hardened heart?

Or am I like the coffee bean? The bean actually changes the hot water, the very circumstance that brings the pain. When the water gets hot, it releases the fragrance and flavor. If you are like the bean, when things are at their worst, you get better and change the situation around you.

When the hour is the darkest and trials are their greatest do you elevate yourself to another level? How do you handle adversity? Are you a carrot, an egg or a coffee bean?

May you have enough happiness to make you sweet, enough trials to make you strong, enough sorrow to keep you human and enough hope to make you happy.

The happiest of people don’t necessarily have the best of everything; they just make the most of everything that comes along their way. The brightest future will always be based on a forgotten past; you can’t go forward in life until you let go of your past failures and heartaches.

May we all be COFFEE!!!!!!

Unknown author
</e

Danh thiếp

Keichu, vị thiền sư lớn thời Minh Trị Thiên Hoàng, là sư trụ trì chùa Tofuku, một đại tự ờ Kyota. Ngày nọ, thống đốc Kyoto đến thăm thiền sư lần đầu tiên.

Người trợ lý thống đốc trình danh thiếp của thống đốc, có ghi: “Kitagaki, Thống Đốc Kyoto.

“Tôi không có chuyện gì để nói với một anh chàng như vậy,” Keichu nói với người trợ lý. “Bảo ông ta đì về đi.” Người trợ lý mang tấm danh thiếp trở lại với lời xin lỗi. “Đó là lỗi của tôi,” thống đốc viết, với dòng bút chì xóa cụm từ Thống Đốc Kyoto. “Hỏi thầy anh lần nữa.”

“Ô, Katagaki hả?” thiền sư reo lên khi thấy tấm danh thiếp. “Thầy muốn gặp anh ấy.”

Bình:

• Keichu Bundo (1824-1905) là thiền sư Lâm Tế, hạ nhân của thiền sư “Vậy à” Hakuin.

• Rõ là đại sư muốn dạy cho thống đốc (“anh chàng như vậy”) một bài học về khiêm tốn. Nhưng tại sao phải dạy thì ta không biết trong bài này. Có thể là có nhiều điều đã xảy ra thời đó làm cho thiền sư phải giảng dạy như thế.

• Bài này cũng cho thấy không thể lấy bụng tiểu nhân mà đo lòng quân tử. Không thể thấy việc đại sư xử với thống đốc như thế mà kết luận là đại sư kiêu căng. Cái nhìn bên ngoài có thể được l‎ý giải bằng đủ mọi cách tâm ta muốn. Nếu ta có tâm thanh thoát, ta sẽ thấy mọi điều thanh thoát.


• Điều quan trọng là, nếu ta là thống đốc, ta được đại sư cho một cơ hội bằng vàng để học cung cách khiêm tốn, ta có khiêm cung để nhận bài học không?

Ở đời gặp chuyện loại này cũng thường. Phản ứng của chúng ta thế nào khi ta nằm trong trường hợp gần như trường hợp của Thống Đốc Kyoto?

• Nhiều người đọc bài này có thể nghĩ rằng tác phong không sợ quyền hành của Kaichu là điểm chính. Nhưng đó không là điểm chính. Thầy dạy học thì có đủ cách dạy, từ dịu dàng đến dữ dội, chẳng có gì đáng ngạc nhiên hết.

Điểm chính là phản ứng khiêm tốn, yêu học hỏi, của Thống Đốc Kitagaki.

• Khi nào thì ta mang chức vụ ra để cư xử? Khi nào ta cư xử với nhau chỉ bằng cái tên bố mẹ đã cho ta?

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

.

Calling Card

Keichu, the great Zen teacher of the Meiji era, was the head of Tofuku, a cathedral in Kyoto. One day the governor of Kyoto called upon him for the first time.

His attendant presented the card of the governor, which read: Kitagaki, Governor of Kyoto.

“I have no business with such a fellow,” said Keichu to his attendant. “Tell him to get out of here.”The attendant carried the card back with apologies. “That was my error,” said the governor, and with a pencil he scratched out the words Governor of Kyoto. “Ask your teacher again.”

“Oh, is that Kitagaki?” exclaimed the teacher when he saw the card. “I want to see that fellow.”

# 30

Cảm ơn thất bại của bạn….

Một bài tập đọc thủa nhỏ kể về một anh ngốc. Anh đói bụng bèn mua một ổ bánh mì. Ăn hết ổ bánh anh vẫn chưa no. Anh mua thêm cái bánh tráng nướng. Ăn xong vẫn chưa no, anh lại mua 1 cái bánh quy nhỏ. Lần này thì anh no căng bụng. Anh bèn kết luận: lần sau ăn bánh quy vừa ít tốn tiền lại vừa no…

Tôi không nhớ rõ 3 loại bánh được kể trong câu chuyện vì thực ra điều ấy chẳng quan trọng gì. Cái chính mà bài tập đọc muốn nói là sự ngớ ngẩn của nhân vật. Nếu không có 2 cái bánh trước thì cái bánh thứ ba có thấm thía gì với anh?

Càng lớn, ta càng nhận ra mình cũng chỉ là anh ngốc. Ta không hề biết cảm ơn lỗi lầm của người khác. Một lần, chúng tôi dự định làm một việc. Nhóm đưa ra nhiều ý kiến khác nhau và không ai chịu ai cả. Thế rồi mỗi người tự quyết định làm theo cách mà mình nghĩ đến.

Người thứ nhất xung phong thực hiện ngay ý của anh ta. Và anh thất bại. Những người còn lại cười chê rằng anh vội vàng, hấp tấp và nông cạn.

Người thứ hai phát họa kế hoạch của mình cho bạn bè. Anh lại nhấn mạnh vào các điểm yếu của kế hoạch thứ nhất. Anh cho biết kế hoạch của anh tốt hơn vì đi theo con đường thứ nhất là sai lầm và có nhiều rủi ro. Sau đó, kế hoạch này cũng thất bại. Anh thứ hai đau đớn và hậm hực vì đã lỡ phóng đại quá nhiều với bạn bè.

Người thứ ba tình nguyện thực hiện kế hoạch riêng của anh. Anh cũng lập lại lời chỉ trích các điểm yếu trong 2 kế hoạch trước. May thay anh thành công. Mọi người khen anh khôn ngoan, điềm tĩnh, sáng suốt và… Thế là cả bọn trở thành những anh ngốc đói bụng ở câu truyện trên.

Ta hãy thử là một trong 2 người thất bại. Cảm giác của ta thế nào khi xung phong tiến hành kế hoạch của mình. Tôi xin đặt trong giả định rằng tất cả đều làm vì nhóm không làm vì cái tôi riêng tư. Có phải, khi mọi người còn trù trừ, chưa quyết định, việc xung phong của ta là một nỗ lực đáng khen. Ta tin rằng mình sẽ thành công và mọi người sẽ được hưởng lợi. Thế nên ta bắt tay vào kế hoạch của mình trong một tình huống hết sức mù mờ. Chẳng ai trong nhóm biết được nên chọn con đường nào để đi đến mục tiêu.

Người xung phong đầu tiên đã giúp cả nhóm làm 1 phép khử. Trong các giả thuyết đưa ra, giả thuyết nào cũng có giá trị ngang nhau vì không ai biết được giả thuyết nào đúng.

Việc xung phong thực hiện đầu hoặc dùng nỗ lực cá nhân để đi thử vào một con đường, ta đang giúp mọi người loại trừ các giả thuyết còn lại. Có lẽ, khi người thứ nhất ra đi, các bạn của anh ta nên tri ân sự hy sinh này. Anh có thể thành công hoặc thất bại. Cho dù thành hay bại thì mọi người nên tri ân nỗ lực này. Chính nỗ lực ấy đã giúp thu hẹp các giả thuyết, đồng thời tăng kinh nghiệm, tăng cơ hội thành công cho thế hệ sau…

Về sau, tôi quyết định mình không làm anh ngốc đói bụng nữa. Nếu tôi chưa đủ điều kiện để xung phong đi trước, tôi sẽ ủng hộ bạn mình. Nếu bạn mình thất bại, tôi sẽ đến bắt tay bạn và ngỏ lời cảm ơn. Bạn đã hết lòng vì chúng ta khi dấn thân theo đuổi mục tiêu chung.

Xa hơn, mỗi khi bạn được thăng chức, hoặc thành công trong công việc, bạn sẽ nghĩ gì? Nếu là tôi thì trước hết tôi sẽ ngốc nghếch hoan hô cái thằng tôi này tài giỏi thật, may mắn quá, khôn ngoan vô cùng… Ta phải tự thưởng cho ta vài phút giây sung sướng với thắng lợi.

Nhưng vài hôm sau, ta phải xem lại điều gì khiến ta đạt được các thắng lợi ấy. Phải chăng chính vì người tiền nhiệm của ta già rồi, hoặc đã phạm sai sót gì đó trong công việc, trong quan hệ… Nói chung, người tiền nhiệm phải có lỗi lầm nên họ mới bị thay thế. Nếu họ không có lỗi lầm thì ta không có cửa để tranh phần của họ. Tương tự, doanh nghiệp bạn đã phạm sai lầm gì đó nên chất lượng dịch vụ của họ xuống cấp, khách hàng của họ bỏ đi v.v.. Nhờ thế doanh nghiệp của ta mới chiếm được thị phần này. Ta sẽ mãi mãi chỉ là cò con nếu các đại gia kia không phạm lỗi.

Nói cách khác, bên cạnh các nỗ lực, phấn đấu, con đường đi đến thành công của ta đã được lót bởi thất bại và lỗi lầm của đồng nghiệp, của bạn hàng v.v… Ta có nên nhạo báng họ không? Dù khờ dại cách mấy bạn cũng hiểu thành công của ta có tuổi thọ nhất định. Sẽ đến một ngày nào đó, sự nghiệp của ta sẽ đứng lại và tụt lùi. Và ngày ấy, bạn đã chuẩn bị nghe lời nhạo báng của thế hệ sau chưa?

Quả thực, sống chỉ để vạch lá tìm sâu, nhạo báng lỗi lầm của nhau… sống như thế có gì vui, có chi là bình an? Ta sẽ thay đổi cái tâm sân hận ganh tức với thành công, thất bại của mọi người bằng tâm tri ân. Hãy cố học hỏi ở đồng nghiệp cả cái hay và cái dỡ của họ. Hãy cảm ơn họ vì nhờ những lỗi lầm ấy ta đã đi lên. Hãy cảm ơn chính ta vì ta đã thay trái tim sân hận của mình bằng tấm lòng bao dung, tri ân và rộng mở. Cỗ nhân nói, không thành công thì thành nhân. Ta sẽ là 1 con người với trái tim bình an để mang lại bình an cho mọi người, cho công việc mình đang làm và cho thế hệ đi trước và thế hệ đi sau…

Tuesday, January 26, 2010
Trần Bá Thiện

Mở kho tàng của bạn

Daiju đến thăm thiền sư Baso ở Trung Quốc. Baso hỏi: “Anh tìm gì?”

“Giác ngộ,” Daiju trả lời.

“Anh có kho tàng riêng của anh. Tại sao tìm bên ngoài?” Baso hỏi.

Daiju thắc mắc: “Kho tàng của tôi ở đâu?”

Baso trả lời: ‘Cái anh đang tìm là kho tàng của anh.”

Daiju mừng rỡ! Kể từ đó Daiju luôn luôn nói với bạn bè: “Mở kho tàng của anh và dùng nó.”

Bình:

Baso dōitsu (Mã Tổ Đạo Nhất, 馬祖道一, 709-788), là một Thiền sư Trung Quốc đời nhà Đường, và là môn đệ và người đắc pháp duy nhất của Thiền sư Nam Nhạc Hoài Nhượng. Sư có rất nhiều môn đệ đắc đạo như Bách Trượng Hoài Hải, Nam Tuyền Phổ Nguyện, Đại Mai Pháp Thường, Đại Châu Huệ Hải…

Mã Tổ Đạo Nhất thường được xem như người có ảnh hưởng mức thứ 3 trên Thiền tông, sau Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma và lục tổ Huệ Năng.

• Bản tiếng Anh này nói “Daiju was delighted”, tức là mừng rỡ hớn hở, khi nghe Mã Tổ Đạo Nhất trả lời. Vài bản khác dùng từ “enlightened”, tức là “giác ngộ.”

• Giác ngộ, Niết Bàn, Phật… ở trong ta. Không nẳm ở ngoài ta đâu mà tìm.

Trần Nhân Tông, tức Trúc Lâm Đầu Đà, thủy tổ của Thiền phái Trúc Lâm, nói trong bài Cư trần lạc đạo:

Gia trung hữu báo hưu tầm mịch
Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền

(Trong nhà có của đừng tìm nữa
Nhìn cảnh vô tâm hỏi chi thiền)

Tâm ta vốn là tâm Phật, chỉ bị vô minh che khuất.

Vô minh là chấp trước—bám vào cái này, bám vào cái kia.
Bám vào tham, sân, si.
Bám vào cái tôi (ngã).
Bám vào thành kiến—cái này tồi, người kia tốt.
Bám vào đạo—phải là thế này mới là đạo, thế kia không là đạo.
Bám vào pháp tu—tu thế này mới đúng, thế kia là sai.
Bám vào Phật–người này là Phật, đi theo ngài thì sẽ giác ngộ.
Bám vào… Bám vào…
Bám vào cả quan niệm “đừng bám” (chấp ngay cả vô chấp).

“Nhìn cảnh vô tâm”–nhìn mưa thì thấy mưa, đừng diễn giải là “chia ly đầy nước mắt”, v.v….—thì đó là Thiền, là ngộ. Như Tanzan vô tâm mang kiều nữ qua vũng bùn.

“Nhìn cảnh vô tâm” là không còn bị chấp trước nào che khuất tâm ta. Lúc đó tâm sẽ sáng láng trở lại như thời ngyên thủy, tức là tâm trở lại “bản lai diện mục” (mặt mũi nguyên sơ) của nó. Đó là giác ngộ, là Niết Bàn.

• Kho tàng ở trong ta. Hạnh phúc, an lạc, an bình… đã có sẵn trong ta. Đừng tìm ở ngoài.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

.

Open Your Own Treasure House

Daiju visited the master Baso in China. Baso asked: “What do you seek?”

“Enlightenment,” replied Daiju.

“You have your own treasure house. Why do you search outside?” Baso asked.

Daiju inquired: “Where is my treasure house?”

Baso answered: “What you are asking is your treasure house.”

Daiju was delighted! Ever after he urged his friends: “Open your own treasure house and use those treasures.”

#28

Truyền Thuyết

Thuở xa xưa, Thượng Đế sống một mình. Người không nhận ra nỗi cô đơn cho tới một ngày ý tưởng loé lên trong Người : ta sẽ tạo ra thế giới .

Nhưng Người thật lười biếng , Người suy nghĩ rất nhiều về sự cần thiết việc tạo ra “một thứ gì đó” hay không . Cuối cùng thì uể oải , Người từng chút một xây dựng cái mà Người cũng chẳng biết là gì : “kệ , ta cứ xây .”

Người tạo ra vũ trụ, Người tạo ra những vì sao, Người tạo ra những dải Ngân Hà … Ngày nọ, Người chợt nhận ra có một hành tinh bé nhỏ thật đẹp, Người cảm thấy yêu quý và đặt tên là Trái Đất.

Người muốn trao cho Trái Đất những ưu tiên mà không ở đâu có. Vậy là Người tạo ra những Đại Dương rộng lớn, Người dựng lên những ngọn núi cao , những cánh đồng đầy tuyết, những sa mạc ngập tràn cát … , Người mỉm cười .

Nhưng ngắm nhìn thế giới nhỏ bé mình tạo ra một mình, bỗng Người càng cảm thấy cô đơn. Thật lạ, Người chẳng hiểu : “chẳng lẽ ta lại phá đi ? ” . Nhưng biết bao công sức … Người suy nghĩ … “ta … cần làm cái gì đó khác hơn, đặc biệt hơn ”

Người tạo ra muôn loài !

Người tạo ra mưa, mưa nhiều lắm. Người gieo những mầm sống phức tạp xuống Đại Dương, Người trồng cây cỏ trên những cánh đồng tuyết. Từng chút, từng chút một, Người chờ đợi : “ta sẽ thành công, và ta sẽ hết cô đơn ” .

Và Người không phải thất vọng, những mầm sống lớn dần lên, bao phủ một cách sống động hành tinh Trái Đất. Thượng Đế hạnh phúc, Người mặc sức sáng tạo, Người tạo ra hết loài này tới loài khác, Người còn để chúng tự phát triển và sinh ra loài mới nữa, Người đặt tên cho từng loài. Nhưng than ôi, Người lại là một Thượng Đế đãng trí, Người thậm chí chẳng nhớ nổi tên mà Người đã đặt. Người quyết định phải nói cho tất cả biết : “ta chính là Thượng Đế, ta tạo ra thế giới, ta tạo ra các ngươi. Vậy các ngươi phải biết ơn ta, và khi ta…hỏi, các ngươi phải nói cho ta biết các ngươi là ai 😉 ” .

Tất nhiên tất cả đều biết ơn Thượng Đế, Người tạo ra tất cả mà. Muôn loài nhớ ơn Thượng Đế, bằng cách này hay cách khác tỏ lòng tôn kính với Người : Gà trống gáy mỗi sáng khi thức dậy chào Thượng Đế, Chó Sói hú với Trăng để nhớ về Người, hay Cá Voi đập đuôi thật mạnh như vẫy chào. Nhưng Người vẫn cảm thấy không đủ. ” Ta đã thiếu điều gì sao , sao ta vẫn cảm thấy cô đơn, sao ta vẫn cảm thấy cô đơn ?” Người tự hỏi.

Và một ý nghĩ loé lên .

Rồi Người lại đắn đo .

Rồi Người lại suy nghĩ.

Rồi Người quyết định.

Người tạo ra Con Người, những sinh vật giống Người nhất. Người ban cho Con Người cái mà tất cả muôn loài đều không có được : trí thông minh. Người cho Con Người hình dạng giống Người nhất. Người cho Con Người ngôn ngữ để có thể nói chuyện được với nhau, để có thể nói với Người rằng : “chúng con yêu mến Thượng Đế biết mấy, cảm ơn Người đã tạo ra chúng con “. Người ấp ủ hy vọng cuối cùng : lần này, Người sẽ hết cô đơn 😉 .

Nhưng Thượng Đế đã thất vọng. Loài Người thật bội bạc . Họ không nhớ tới Người , họ không biết Người là ai , họ không tin Người khi Người nói với chúng rằng chính Người tạo ra chúng . Than ôi , lần đầu tiên Người biết đến điều còn hơn nỗi cô đơn .

Vượt qua cái gọi là buồn phiền, bĩnh tĩnh lại, Thượng Đế nghĩ. Lần này Người nghĩ rất lâu, lâu lắm. Lâu tới mức Con Người đã dần chinh phục được cái thế giới do Người tạo nên, lâu tới mức Con Người dùng trí thông minh mà Người ban tặng dần làm chủ muôn loài còn lại, lâu tới mức mà mọi sinh vật hầu như đã quên mất Thượng Đế, chỉ còn nhớ tới Con Người. Người quyết định hành động .

Thượng đế tặng cho Con Người món quà cuối cùng mà Người có : Cảm Xúc . Và thế giới bỗng dưng hỗn loạn : Con Người đã biết vui , biết buồn , biết đau khổ, biết yêu thương. Con Người biết được những cảm xúc thật lạ : hạnh phúc nhiều lắm, vui nhiều lắm, nhưng đau đớn cũng nhiều lắm. Con Người ỉ lại có trí thông minh, Con Người tin dựa vào nó Con Người có thể chế ngự được cảm xúc, còn thể tự tạo niềm vui cho chính mình, có thể chữa lành vết thương không nằm trên thể xác. Nhưng Thượng Đế mỉm cười : ta biết chắc ^^ .

Và Thượng Đế lại đúng . Con Người đã vượt qua Đại Dương , đã trèo lên những ngọn núi cao nhất, đã băng qua biết bao cánh đồng băng. Nhưng vẫn có những điều Con Người không làm nổi : kiềm chế cảm xúc của chính mình. Khi nỗi đau thật sự quá lớn, Con Người cảm thấy bất lực. Như một tảng đá đè nặng trái tim, một hố đen tự tạo trong tâm hồn , Con Người gục ngã . Và lúc đó , Thượng Đế xuất hiện .

Người thì thầm với Con Người : ” Con yêu của ta, hãy để ta kể cho con biết một điều. Nỗi đau của con có là gì khi so với nỗi đau của ta, nỗi đau của người Cha, người Mẹ bị chính đứa con yêu dấu nhất của mình ruồng bỏ. Nỗi đau của niềm hy vọng lớn lao nhất lại là sự thất vọng cùng cực nhất. Nhưng hơn hết, chính là nỗi đau khi chứng kiến chính đứa con của mình chìm trong đau đớn và chẳng thể vượt qua . Con thân yêu, ta đã cho con tất cả những gì tốt đẹp nhất. Ta có thể lấy lại Cảm Xúc để con không phải đau khổ nữa. Nhưng ta không muốn. Con có thấy con trưởng thành biết bao sau mỗi lần như vậy – chỉ trừ lần này, khi nỗi đau lớn quá, phải không con ? Ta sẽ ở đây, mãi mãi. Con không cần phải nhớ về ta, con cứ sống với niềm vui, hạnh phúc lớn lao cùng những niềm đau nho nhỏ . Nhưng khi nỗi đau đó trở nên quá sức chịu đựng của con, khi con cảm thấy con không còn điểm tựa, không còn nơi nào để thuộc về, không còn Con Người nào quan tâm hay nhớ đến con : hãy nhớ, ta vẫn ở đây, mãi mãi dang rộng vòng tay với đứa trẻ yêu thương của ta “. Và Con Người biết khóc.


Fangdi

Tranh luận dân chủ

Chào các bạn,

Nhân dịp chúng ta vừa tạm ngưng cuộc thảo luận sôi nổi, hấp dẫn và đáng làm trường hợp nghiên cứu (case study) cho các bạn muốn nghiên cứu về nghệ thuật tranh luận, về bài Ánh sáng và Bóng tối – Bạn chọn cái nào? vừa qua, chúng ta hãy tóm tắt một vài điểm chính về nghệ thuật tranh luận dân chủ.

Nghệ thuật tranh luận dân chủ là vấn đề lớn với đất nước chúng ta, đang dân chủ hóa từng bước từng ngày. Tiến trình dân chủ hóa tốt và nhanh đến đâu tùy theo chúng ta xây dựng được truyền thống tranh luận dân chủ tốt đến đâu.

Đối với chúng ta, xây dựng dân chủ là xây dựng một truyền thống văn hóa tranh luận mới, vì văn hóa truyền thống của chúng ta là văn hóa “đồng thuận”, mà văn hóa tranh luận dân chủ là văn hóa “Đồng ý‎ rằng chúng ta bất đồng ý” (Let’s agree that we disagree).

Văn hóa đồng thuận—mọi người đồng ý ‎ về mọi điểm–thực ra rất tốt cho sức mạnh tập thể. Vấn đề là, ngày nay chuyện mọi người đều đồng ‎ý về mọi vấn đề hầu như không thể xảy ra, vì chúng ta đã du nhập nền văn hóa lớn rộng của thế giới với đủ mọi trường phái tư tưởng, triết l‎ý, văn hóa… khác nhau. Ngay cả những người trong một nhóm tuổi, một thế hệ, đã có nhiều suy nghĩ và ý thích khác nhau, huống chi là những người khác thế hệ, khác dân tộc, khác giáo dục, khác kinh nghiệm… Khi có nhiều khác nhau trong cá tính mà đòi là phải đồng thuận, thì chỉ có một cách là một nhóm mạnh đặt chuẩn bắt mọi người khác tuân theo, và như thế là có áp bức và mâu thuẫn. Các mâu thuẫn này—ngấm ngầm hay bùng phát—đều làm yếu sức mạnh tập thể. Vì vậy, biện pháp tốt nhất để mọi người cùng vui vẻ với nhau là “đồng ‎ý rằng chúng ta có thể bất đồng ý”, ngoại trừ không được bất đồng ‎ý về qui luật này. 🙂

Nhưng tại sao ta lại nói đến “tranh luận”?

Nếu tư tưởng khác nhau thì đương nhiên đi đến tranh luận. Ta có thể dùng từ “đối thoại”, nhưng từ “tranh luận” chính xác hơn, vì (1) trong các vấn đề nóng bỏng, đối thoại thường đưa đến tranh luận, và (2) tranh luận thường tốt hơn là đối thoại xìu xìu ển ển, vì khi các “đối thủ” tranh luận kịch liệt, mỗi bên sẽ cố gắng đưa các luận cứ mạnh nhất mà mình có thể tìm ra, nhờ đó mà tư tưởng sáng tạo được sinh ra rất nhiều trong mỗi cuộc tranh luận. Tranh luận luôn luôn đưa đến sáng tạo.

Tranh luận thế nào?

Các điều nên tránh:

• Đừng tấn công cá nhân: Tranh luận là nói về vấn đề, không phải là về người đang tranh luận, cho nên không nên tấn công cá nhân, như là: “Anh là người miền trung (hay công giáo, hay dân kỹ thuật…) anh không biết được việc này” hay “Anh đã li dị vợ, chống phụ nữ là phải rồi,” hay “Vợ anh mà còn bất đồng ý‎ với anh huống chi là tui.”

Khi tấn công cá nhân xảy ra, cuộc tranh luận đổ vỡ ngay. Trong giới luật sư, người nào làm thế sẽ bị chánh án chỉnh ngay trong toà và bị các luật sư khác xem thường ngay (như là thiếu lễ nghĩa).

• Đừng lái vấn đề khỏi vấn đề chính. Làm tốn thời giờ mọi người. Bồi thẩm đoàn hay người nghe sẽ rất bực mình, và có thể cho bạn thua.

• Lấy ý và đừng quá câu nệ vào ngôn ngữ (Trừ khi bạn cố tình muốn làm cho bồi thẩm đoàn hay người nghe bị lùng bùng về lý luận của bên kia, chẳng hạn. Đây là đòn thuộc loại ma đạo, và có thể bị backfire—dội ngược lại mình–dễ dàng. Ví dụ, bồi thẩm đoàn (hay người nghe) thấy mình cứ kiếm chuyện với từ ngữ mãi và không tập trung vào vấn đề chính, có thể nổi xùng và cho mình thua).

Các điều nên làm:

• Tương kính nhau một tí, dù là đang ra chiêu rất mạnh. Xem người kia là bạn, dù mình đang chống tư tưởng của bạn kịch liệt, làm cho mình thấy vấn đề rõ hơn.

• Làm việc tận lực: Tức là nếu có tư tưởng mới thì tung ra, đừng giữ lại, vì tư tưởng là hoa trái của tranh luận.

• Khi đã hết ý thì nên ngưng dù là chưa kết luận gì được. Hết ý là khi mọi người bắt đầu lập lại điều mình đã nói mà không thêm được gì mới cả.

• Sau khi đã hết ý, hay hết giờ, thì bắt đầu vui chơi với nhau việc khác.

Các luật sư “giết nhau” trước tòa, hay các chính trị gia “thanh toán” nhau dữ dội trên TV, cũng là một loại kịch cao cấp mà thôi. “Đánh nhau” xong thường rủ nhau đi uống cà phê, dù là các cử tri hay thân chủ ít thấy chuyện đó.

Trong một hệ thống dân chủ, tranh luận không phải là làm quyết định. Tranh luận chỉ để mang ra ý tưởng sáng tạo. Quyết định thường được làm sau đó theo thủ tục hành chánh đã ấn định trước, như là bỏ phiếu ở quốc hội, quan chức hành pháp làm quyết định, đi bầu… Dù là cách quyết định nào thì chúng ta tin rằng các quyết định đó cũng đã thừa hưởng được nhiều tư tưởng sáng tạo do tranh luận trước đó mang lại.

Vấn đề tranh luận dân chủ là vấn đề rất khó khăn cho dân Việt. Ở các cộng đồng người Việt nước ngoài, chúng ta vẫn có một khuynh hướng là đè bẹp tiếng nói khác với tiếng nói của nhóm mạnh nhất, và hàng ngày vẫn có có nhiều chuyện chưởi bới nhau thay vì đối thoại hay tranh luận. Ở trong nước thì chỉ có một tiếng nói đồng thuận, và từ “phản biện” vẫn là từ … nhậy cảm 😦

Vì vậy tất cả chúng ta cố gắng xây dựng văn hóa tranh luận dân chủ cho một Việt Nam mới, dân chủ và phú cường.

Chúc các bạn một ngày vui.

Mến,

Hoành

Bài liên hệ: Tranh luận là gi?

© copyright 2010
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com

Em phải đẹp hơn chính em mọi ngày….

Em báo tin 2 tuần nữa đám cưới. Giọng em bổng ngập ngừng nói qua điện thoại… Em sợ lắm, vì hôm ấy em sẽ là một chú rể khập khiễng bên đôi nạng…

Chúc mừng Hoàng Quốc Việt và Phương Chi, thành hôn vào ngày 23/1/2010

Em là một chàng trai khuyết tật đầy nghị lực. Em đã tạo cho mình một sự nghiệp đáng để ngẩng mặt với đời. Ngày ngày em đi qua bao con phố, liên hệ với bao cơ quan và tiếp xúc với bao đối tác. Mọi người chỉ nhìn thấy đôi nạng của em trong 5 phút đầu gặp gở. Sau 5 phút ấy, họ quên mất em là người khuyết tật-nkt. Họ chỉ nhớ đến công việc, đến câu chuyện giữa em và họ. Thế nhưng khi làm chú rể, họ nhà gái sẽ sửng sốt khi đón chàng rể này.

Những kẻ xấu miệng, những kẻ hiềm khích với cô dâu sẽ đem đôi nạng ấy ra làm chứng cứ hùng hồn nhất để bôi nhọ chăng? Ai cũng mong đợi điều hoàn hảo nhất đến với mình. Vậy nhà gái, bạn bè thân thích của cô dâu có đau lòng khi biết chàng rể sẽ là nkt hay không?

Tôi bỗng nhớ đến ngày tôi làm chú rể. Tôi cũng từng thao thức với những suy nghĩ như em. Con đường đi đến hôn nhân của nkt quả là cam go. Trước hết phải chăm chỉ cần mẩn để tìm một chỗ đứng với đời. Đợi đến lúc ổn định được thu nhập, nkt mới dám tính đến chuyện yêu và chuyện cưới.

Lại phải trải qua bao lần dang dở, bao lần gạt nước mắt chia tay vì bên ấy lo sợ con mình cưới phải nkt thì vất vả tấm thân. Chữ yêu khó học hơn cả những môn như toán, lý, ngoại ngữ… Giờ đến lúc “thi tốt nghiệp” chuẩn bị nhận tấm “bằng” kết hôn, em, như tôi, vẫn chưa yên tâm.

Có nhiều lần tôi đã tâm sự với các bạn khuyết tật-kt về nỗi lo ngày đám cưới. Không phải chuyện tiền cưới xin, chuyện tổ chức mà chỉ là chuyện hình tượng lệch chuẩn của những chú rể, cô dâu kt. Nhiều bạn tâm sự hôm đám cưới, họ chỉ biết cúi đầu nuốt nước mắt. Có lẽ nhiều người đang nhìn họ với ánh mắt thương hại. Kẻ ganh ghét sẽ khinh miệt, nhạo báng cái hạnh phúc trong tầm tay họ. Sau đám cưới, vài người thân kể rằng hôm ấy mặt chú rể buồn thiu, trong thật tội nghiệp. Những người ấy từng khuyên tôi nên làm đám cưới đơn giản kẻo biến thành trò cười cho thiên hạ, lại tội cho cô dâu và nhà gái.

Bên cạnh ấy, cũng có nhiều bạn kt kể rằng hôm ấy là ngày vui nhất đời mình, mình không được buồn. Một bạn nữ dõng dạc nói:

-Số mạng chỉ cho em nhan sắc thế này thôi. Nhưng hôm làm cô dâu, em phải đẹp hơn chính mình mọi ngày….

Tôi đã tin vào những lời ấy. Tôi đã hỏi người phụ nữ của đời tôi liệu hôm ấy em có e ngại gì không? Nàng khựng lại như thể tôi vừa nói ra một câu ngốc nghếch lố bịch gì vậy… Nàng trả lời tôi bằng câu hỏi khác:

-E ngại gì? E ngại thì sao phải cưới anh?

Thế là chỉ có mình tôi tự vẽ ra cái bi kịch thê thảm rồi tự nhấn chìm mình trong cái thung lũng đầy nước mắt đầy những lời chế giễu chưa hề xảy ra. Tôi thấy mình điên thật. Xin em đừng lập lại cái ý nghĩ điên khùng giống tôi. Hãy vui lên và hãy ngẩng cao mặt khi tay chống nạng tay bưng khay trầu. Hãy mỉm cười chào hỏi bà con nhà gái, bạn bè của cô dâu. Hãy vui hơn chính mình mọi ngày. Hãy đẹp hơn chính mình mọi ngày…

Vài tuần sau đám cưới, em sẽ nghe bạn bè nhận xét rằng:

-Ái chà! hôm ấy trông bạn thật hạnh phúc.
-Ôi sao hôm ấy bạn lại có thể đẹp trai đến bất ngờ như vậy!

Họ sẽ quên đôi nạng của em. Vì họ cũng đã từng quên đôi mắt tối tăm của tôi… Hỡi những chú rể và cô dâu, cho dù bạn có khuyết tật hay không, Xin hãy cười thật tươi và ăn mặc thật lộng lẫy trong ngày vui nhất đời mình nhé.

04-Jan-10 04:15 PM
Trần Bá Thiện

Đã đăng trên Tuổi Trẻ

Ba Đào

Ngôi nhà tôi cần tìm nằm sâu trong một ngõ nhỏ, hai bên đường mướt xanh những tán lá, mùi hương thoang thoảng của hoa và quả chín như ướp vào mũi, cho tôi một cảm giác thật dễ chịu, một cảm giác nhẹ nhàng thư thái. Một khoảng không gian bình yên, tĩnh lặng, tách biệt khỏi khu đô thị ồn ào náo nhiệt tiếng xe cộ gần như suốt ngày đêm chỉ độ mươi cây số là cùng. Phải chăng vì thế mà Trọng Đình chọn làm chốn lui về ? Một cái tin bất ngờ gây nhiều tranh cãi trong giới anh em “bán chữ” chúng tôi. Một cặp từ vừa có tính khôi hài vừa có tính tự trào mà vui miệng chúng tôi tự gán cho cái nghiệp của mình. Có người cho là châm biếm, mỉa mai, cũng được, có sao đâu khi một vấn đề có thể nhìn từ nhiều góc độ, cũng như chuyện của anh Trọng Đình vậy. Những thông tin từ nhiều phía không làm tôi bận tâm là mấy, vì thừa hiểu tính hành lang của nó, điều chủ yếu là nguyên do của những thông tin. Trọng Đình là bậc đàn anh của lớp trẻ chúng tôi, nều muốn tôn xưng hơn nữa thì phải gọi anh là “Thầy”, nhưng anh không thích danh xưng này, nghe vừa xa cách vừa kiêu mạn. Vốn theo đuổi cái nghiệp gian nan này từ nhỏ, anh đã phải trải qua không biết bao là trở ngại. Ai cũng biết, nghệ sĩ là người chỉ muốn sống cho cái đẹp, chỉ muốn góp hết sức mình cho những giá trị tinh thần của cuộc sống, và chính vì thế gần như đối lập hoàn toàn với kinh tế, mặc dầu vẫn luôn phải phụ thuộc vào nó. Cái nghiệp văn chương lại là thứ đeo đẳng bám riết như nợ nần, người cầm bút cứ muốn trải hết lòng mình ra giấy, bởi cuộc sống chung quanh luôn có những điều trăn trở. Đó là tâm tư của những người cầm bút chân chính. Trọng Đình là một người như thế. Văn và báo chiếm cả hai tay, cuộc sống gia đình không mấy khi dư dả, nhưng nếu ai bảo đổi cây bút để lấy một thứ có giá trị vật chất thì không bao giờ. Anh thường nói “Văn chương là chiếc cầu nối tình người. Chúng ta đem rao bán cái nhân tình, thì chúng ta phải biết biểu thị cái nhân tình của chính chúng ta trước đã. Đừng có viết một đàng, xử sự một nẻo. Tất cả sẽ chỉ là sự vô nghĩa, sáo rỗng khi bản thân chúng ta không là một thực nghiệm. Viết – Trước hết là Sống đã”. Đại loại là những lời rất tâm rất tình của anh mỗi khi có dịp trò chuyện với chúng tôi. Một vài tay trong số chúng tôi có được chút tên tuổi ngày nay là cũng nhờ công dìu dắt của anh. Và quả thật, anh không hề có sự mưu cầu hay tư lợi những cái được cho mình. Dù lớn hay nhỏ, anh đều muốn có sự minh bạch, thẳng thắn, vì thế mà người ưa anh cũng nhiều, người ghét anh cũng lắm. Chẳng sao cả, ở đời chuyện yêu ghét là thường tình, chỉ cần mình không thẹn với lương tâm là đủ. Vậy đó, thế mà không hiểu sao, sau một chuyến công tác dài ngày ở Hà Nội về, tôi nghe nói anh tuyên bố gác bút. Rõ là một điều khó tin, nếu không phải là thật , thì ai ? và vì lý do gì mà tung ra cái tin ấy ? Còn nếu là thật, thì phải có chuyện gì ghê gớm nghiêm trọng lắm xảy ra, anh mới có một động thái gay gắt như vây. Bởi nếu phải từ bỏ một niềm đam mê đã thấm lậm vào tận máu thịt, thì chẳng khác nào người ta phải từ bỏ cuộc sống của mình.

Muốn rõ đầu đuôi, chỉ có một cách tìm gặp anh, xem anh có dốc bầu tâm sự. Tôi lại càng nghĩ ngợi hơn nữa khi hỏi toà soạn nơi anh làm việc, thì nghe nói anh vắng mặt cả nửa tháng nay rồi. Đến chỗ nhà anh vẫn ở thì họ bảo anh đã dọn đi. Chẳng hiểu chuyện gì đang xảy ra cả. Tìm hỏi lung tung, cuối cùng tôi nghe được, hình như gia đình anh chuyển về khu này. Hình như cũng được, ít ra cũng có một mấu chốt. Hỏi thăm mấy người tôi mới đến trước ngôi nhà nho nhỏ này. Gọi là nho nhỏ vì nó lọt thỏm giữa mấy cái nhà xây cao ráo đẹp đẽ bên cạnh. Một ngôi nhà ván, lợp tôn, loại nhà phổ biến của những người có thu nhập thấp. Không biết có phải…

Còn đang nghiêng ngó, tôi chợt giật mình vì một tiếng sủa oăng oắc, chú khuyển bé mình mà lớn họng, dường như chú muốn tỏ rõ cái oai phong của chủ nhà, bốn chân choãi ra lấy thế, cái mõm cứ chõ thẳng vào mặt khách chả biết lịch sự là gì. Tôi bật cười, con vật cũng biết ra trò khẩu khí nữa là. Thoáng thấy bóng người đi ra, tôi reo thầm trong cổ họng “Đúng rồi” Còn lẫn vào đâu được cái dáng ôm ốm, ngăm ngăm cao vừa phải. Anh chợt cười rộng miệng khi nhận ra tôi :

_ A , Phố hả ? Về bao giờ thế ?
_ Em về mấy ngày rồi, hỏi thăm mãi mới tìm được anh ở đây.
_ Ừ anh mới chuyển về đây, còn nhiều anh em chưa biết. Vào đi, sao chuyến đi gặt hái được nhiều chứ ?
_ Dạ cũng gọi là có cái để bày mâm dọn chén.
_ Chà, ghê nhỉ. Chú đi cũng cả tháng đấy nhỉ ?
_ Vâng, hơn mấy ngày anh ạ.

Tôi theo chân anh vào nhà, gian nhà không bao lớn, một phòng khách, một phòng ngủ và bếp, nhưng trông gọn ghẽ, giản dị. Anh chỉ bộ bàn ghế mây :

_ Ngồi đấy đi, đợi anh một tí. Lương ơi, đi mua cho bố cút rượu đi con.
_ Thôi anh ạ, em có đem về cho anh chai Lệ Mật đây.
_ Thứ đó để uống lúc khác, bây giờ uống rượu nút lá chuối khô thú hơn.

Nghĩa là cuộc rượu chiều nay ít nhất cũng kéo dài đến tối, không sao , đó lại là điều tôi đang muốn. Anh đi xuống bếp, tôi ngồi lại ngắm quanh. Trên hai vách tường đối diện nhau là hai bức tranh cũng có sắc độ tương phản nhưng trông lại rất hòa hợp. Một là cảnh một dãy núi cao với những lô xô bóng cây to rậm rạp, điểm thêm những dáng chim đang sải cánh, một là giữa đại dương mênh mông, một con tàu với cột khói to phăm phăm rẽ sóng, lác đác trong khối màu xanh ngăn ngắt là lấm chấm những hình đầu cá, đuôi cá. Cả hai bức tranh đều biểu thị một sự mạnh mẽ, hùng vĩ và khoáng đạt. Thiên nhiên luôn đem đến cho con người những cảm giác có ích. Hẳn bất kỳ ai đứng trước khung cảnh này cũng đều dậy lên trong mình một xúc cảm mạnh mẽ vững chãi.

Những đồ vật khác trong gian phòng đều được kê xếp gọn ghẽ hợp lý, chừa ra một khoảng không gian đủ để tạo được một cảm giác hít thở nhẹ nhõm.

Anh đi lên với cái khay trên tay, hai cái ly nhỏ, hai đôi đũa, một cái đĩa và một chén con. Thằng bé Lương cũng vừa về tới, tôi đứng lên đón những thứ mà hai bố con đang mang đến. Anh đổ ra đĩa gói gỏi mít, và túi nước chấm ra cái chén con. Vừa làm anh vừa nói :

_ Cao lương mỹ vị ngon đến thế nào thì mình không biết, chứ tớ là tớ mê những món ăn dân dã này nhất. Vừa hợp khẩu vị, vừa hợp cả túi mình.
_ Anh không thấy khối món dân dã giờ trở thành đặc sản cao cấp ở những nhà hàng đó sao. Dân dã nhưng nó mang đậm phong vị người mình, thực ra miếng ngon đâu ở chỗ đắt tiền, chỉ là khi ta ăn ta cảm thấy nó ngon, vì nó hợp với khẩu vị mình, chứ có đắt mấy mà mình không cảm thấy ngon thì cũng bằng vô nhghĩa.
_ Ừ, chú nói phải. Nhưng có một điều thật vô lý là, đôi khi dù người ta không cảm thấy ngon, nhưng cũng bỏ hàng đống tiền ra mà mua nó, rồi cuối cùng đổ tháo cả đi.
_ Đó đâu phải là người ta mua cho mình một món ăn, họ đang mua một ý đồ , một mục đích khác đó chứ. Và khi đổ đi thì họ cũng chẳng biết tiếc đâu, bởi vì thứ nhất là họ không phải mua nó bằng chính đồng tiền mồ hôi nuớc mắt, thứ hai là khi họ đã đạt được điều họ muốn qua lối dẫn của nó thì coi như nó đã hoàn thành nhiệm vụ rồi, tiếc làm chi cho hao ca lo.

Anh cười hà hà :

_ Dạo này chú mày cũng miệng lưỡi ghê nhỉ.
_ Người ta chỉ đi có một ngày đàng, đã có thể học được cả sàng khôn, huống là em đi ngược đi xuôi quanh năm suốt tháng lại không nhét được tí gì vào cái hộp sọ này thì chết dấp đi cho rồi.
_ Nào nâng ly cạn cho một buổi chiều lý thú, nào…

Chạm nhẹ hai cái ly, tôi nhấp một ngụm, ngậm ngậm một chút ở đầu lưỡi để nghe vị cay nồng, thấm đậm lan dần xuống cổ, làm thêm ngụm nữa, hết một ly, tôi nghe nóng ra hết cả người, cảm giác bao mạch máu mình đang giãn nở và tuần hoàn. Tôi khà một tiếng khoan khoái :

_ Đúng là “Cố sanh vi đắc” (Thực chất vẫn tốt hơn)
_ Anh đã nói mà, ba cái rượu đóng chai vớ vẩn sao qua được thứ này. Nhà này họ nấu rượu mấy đời rồi, thuần gạo, không pha phách gì cả. Lúc đầu nghe giới thiệu, anh chưa tin, sau uống thử, quả đúng thế nên nghiện luôn.
_ Những nơi sản xuất nhỏ lẻ mà giữ được uy tín lâu dài vậy là rất hiếm, nói không phải vơ cả chứ nhiều người chỉ đầu voi đuôi chuột, làm gì cũng chỉ được lúc đầu, có tiếng rồi lại ham lãi lớn đâm làm ẩu.
_ Hạng người ấy là hạng nông nổi, ăn xổi ở thì, bất kỳ một hoạt động nào trong xã hội, nếu muốn tồn tại lâu dài đều phải cần có uy tín. Làm mất uy tín cũng có nghĩa là tự hại chính mình. Lại uổng cả bao công sức gây dựng.
_ Đáng buồn là ở chỗ thường có rất nhiều người chỉ nghĩ đến cái lợi nhất thời, có thôi thì cũng đã vơ đẫy một mớ rồi.
_ Chính những ý nghĩ hạn hẹp ấy mà nhiều khi ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả một cộng đồng. Hiện nay đất nước đang đẩy mạnh tiến trình hội nhập, chỉ cần một thành phần nào đó không biết giữ chữ tín là có thể làm chậm bước tiến của cả dân tộc.
_ Mình nói thế, một số người cứ cho là mình đao to búa lớn, thổi phồng vấn đề, chứ họ đâu có nghĩ mọi sự đều bắt nguồn từ những nhỏ nhặt nhất. À mà thôi, bây giờ không nói chuyện thiên hạ nữa, nói chuyện mình đi anh.

Tôi đột ngột chuyển đề tài khi chợt nhớ ra mục đích chính của mình. Anh gắp một gắp gỏi vào bát tôi rồi cười khà :

_ Thì cứ từ từ đã, có người rồi khắc có ta, từ chuyện thiên hạ đến chuyện nhà có xa xôi gì.
_ Nghe bọn họ nói đông tây lung tung cả, em sốt ruột chẳng biết thực hư ra sao. Anh cho em biết đi, chuyện xảy ra thế nào.
Anh cười kiểu không tròn vành môi :
_ Mình thấp cơ kém cánh, không đủ tài đối chọi với thiên hạ thì lo tìm đường tìm nẻo mà cuốn xéo đi chứ sao.
_ Này cái giọng mát mẻ, thẽ thọt như dao giấu lưỡi ở đâu ra đấy, đem đổi kiểu “xung hổ xổ toẹt” lấy nó à ?
_ Ngẫm mới thấy mình dại, vô cùng dại khi cứ mang phơi hết ruột ra. đã chẳng lấy lòng được ông to bà lớn nào lại dễ bị ăn đòn, cứ thơn thớt mà ăn người lại hóa hay.
_ Anh tưởng muốn mà được à, cha mẹ sinh ra cái thân ta, ông trời ghép cho ta cái tính cách, có hay có dở thì cũng chết rứa rồi, thay mô được . Mà thế mới là mình chứ.
_ Nhưng người ta khôn nên biết liệu thế mà đi với ma với bụt. Mình thì chẳng biết quẹo cua thế nào, cứ thẳng thừng thừng mà bước, có khi đâm sầm vào đá rồi mới biết đau.
_ Ở đời biết thế nào là khôn là dại hở anh ? Nhiều khi cứ tưởng mình khôn lắm, đến chừng cái trí khôn nó đột nhiên thức giấc mới biết mình đã từng ngu ngốc đến thế nào. Mà anh coi em là ma hay bụt, sao lại nói cái giọng ấy ?
_ Cái loại như chú mày mới là đáng sợ đấy “Rành rành thì ra bụt, thậm thụt lại ra ma”

Tôi bật cười, biết anh đang mượn tôi để ám chỉ ai đấy :

_ Ừ thôi, bụt bụt ma ma gì cũng được, anh kể tiếp đi.

Trọng Đình sửa lại thế ngồi, nét mặt anh nghiêm hẳn lại :

_ Anh hỏi chú, nếu để được tồn tại mà phải bẻ cong ngòi nút, chú có làm được không ?
_ Không, dứt khoát là không ? Thà bỏ bút, chứ không bẻ bút.
Tôi nói ngay, anh gật gù rồi tiếp :

_ Vừa rồi anh có làm cái phóng sự, phóng sự này đã ngốn rất nhiều thời gian truy tìm tư liệu của anh , mà mức độ thì không thể xem nhẹ. Nó lại đụng chạm đến một số tai mặt. Thế nhưng nó được lệnh đình in, với lý do lấp lửng “Có đôi chỗ cần xem lại”. Lúc đầu anh chưa nghĩ là nó có vấn đề, sau nhận được gợi ý là nên sửa sang lại một chút, mà những điểm phải sửa lại là những chi tiết then chốt của sự vụ. Anh nhất quyết không chịu. Ngay sau đó, nhận được vài cú phôn hăm dọa, đồng thời hứa hẹn một con số đáng kể. Đương nhiên những chiêu thức đó không có tác dụng với anh . Cuối cùng, cũng có kẻ ra mặt lăm le một cái mũ trên đầu.Còn lạ gì tiếng Việt mình phong phú và giàu có, một chữ hai ba nghĩa, hoặc hai ba chữ một nghĩa, khi đã cố tình thì đánh lệch ý chính của nó đi chẳng khó khăn gì. Tất nhiên là anh phải phản ứng, chúng nhân đó ghép anh vào thế, hòng gây sức ép để ỉm chuyện kia đi. Cậy thế cậy quyền, đập bàn vỗ ghế, Đáng nói nhất là trong đó có những tên tuổi xưa nay vẫn tự cho mình là dân trí thức. Thế mà chẳng phân biệt được đúng sai thế nào.
_ Anh à, trí thức cũng năm bảy đường trí thức, có thứ trí thức vay, văn hóa mượn, bằng cấp mua, đâu cứ phải dán cái mác trí thức vào là đã thành người hiểu biết đâu. Anh có lạ gì cái loại ấy.

_ Đúng chẳng lạ gì, nhưng nó lại có cơ hội trèo lên đầu lên cổ mình mới ức chứ. Anh cũng chẳng chịu thua đâu, khi cái phóng sự ấy chình ình trên mặt một tờ báo khác, thì cũng là lúc anh nhận quyết định thôi việc. Thừa biết đó là việc sẽ đến, anh cũng chẳng tiếc nuối gì một nơi không thuộc về mình. Muốn thì chẳng thiếu gì cách. Chứ vì miếng sống mà phải khom lưng cho bọn làm đủ cách để có được “ghế trên ngồi tót…” rồi ra “sỗ sàng” với mình thì không được.

Đến đây thì tôi đã hiểu tính chất của câu chuyện là gì. Buồn cho cái lề thói người đời, sao họ lắm thủ đoạn để mưu cầu lợi lộc, để che giấu bưng bít những xấu xa bỉ ổi của mình thế nhỉ ?

_ Đó là một vấn nạn không chỉ ở một góc một khóm nào anh ạ, anh thấy không,cứ vụ nào đưa ra tòa là toàn bao nhiêu tỷ lòi ra. Mà đã không tư cách, không thực lực, thì lại giỏi lẹo lươn bao biện. Không biết đến bao giờ mới hết được cái bọn làm nghèo đất nước ấy.
_ Giá như trên sân cỏ ấy nhỉ, có một ông trọng tài công minh, hai thẻ vàng là thành thẻ đỏ để mà tiêu trừ những loại sâu mọt ấy đi. Miệng thì thơn thớt “Vị nghệ thuật, vị nhân sinh” nhưng tuồng một lũ vị kỷ cả.
_ Thì nghệ thuật của chúng là ở chỗ đó đó. Khờ khạo như anh em mình sao biết cách thụi vào lưng nhau mà mặt cứ tươi như hoa được. Nhưng mà anh yên tâm đi, luật đời cũng công bằng lắm, có sự trừng phạt cả đấy. Đừng tưởng cứ nuốt trôi họng là tha hồ vênh vang, không đâu, ăn một nhả mười, thậm chí là trăm là ngàn nữa kia. Mà đã đến lúc nhả thì tận cùng vận hạn, có hối cũng chẳng kịp nữa. Mình cứ chịu khó sống khờ sống ngốc đi anh ạ, để con cháu mình còn được yên thân mà hưởng phước, chứ cứ khôn ngoan cho lắm vào rồi đời sau phải gánh bao nghiệp oan trái, tội cho chúng nó.
_ Chú mày giỏi, hôm nay anh mơi công nhận là chú mày giỏi. Nào cạn chứ.

Đợi cho men rượu tan trong cổ họng, tôi mới tiếp :

_ Nói đến vấn nạn của xã hội thì không bao giờ dứt được, kiểu này nó đẻ ra kiểu khác, kiểu sau bao giờ cũng tinh vi hơn kiểu trước, mình không làm được gì nhiều thì cũng phải cố góp chút công sức mà phanh phui mà ngăn chận, chứ đừng lùi bước anh ạ.
_ Ai bảo chú là anh lùi bước ?
_ Em nghe họ bảo anh tuyên bố gác bút !
_ Chú tin à ?
_ Không tin thì em mới tìm gặp anh cho được đấy chứ.
_ Anh mà bỏ bút thì chú mày cũng đi tu.

Tôi cười nhẹ nhõm :

_ Có thế chứ. Nhưng mà anh tưởng đi tu là yên thân à, không đâu , đó cũng là một tiểu xã hội, cũng không thiếu những thói tật thường tình đâu, cơ bản vẫn là do khí chất của con người thôi anh ạ.
_ Chuyện trâu lành trâu ngã ấy mà, kể gì. Hơi đâu mà nệ cái dư luận. Có một sự trùng lặp là, cũng trong thời điểm đó thì anh lo mua cái nhà này, bao năm rồi chung chạ trong gia đình, chật hẹp tù túng, chắt bóp, tom góp cũng tàm tạm một chút này, không bì được với ai, nhưng là cái chốn của riêng mình là tốt rồi.
_ Em thấy khung cảnh ở đây cũng dễ chịu. Chúc mừng anh.
_ Nào , mừng thì phải cạn chứ.

Tiếng thủy tinh va vào nhau nghe vui tai, anh tợp xong một ngụm thì đổi giọng nghê nga “Nghiêng vai vì nghiệp ba đào. Ba đào mấy cũng…chứ ư bôn đào…thì à không…a…”

Cả hai chúng tôi cùng cười vang. Vừa lúc ấy vợ anh về, chị vui vẻ góp :

_ Hai anh em có gì mà cười vui thế ?

Đàm Lan

Ba ngày nữa

Suiwo, đệ tử của Hakuin, là một vị thầy rất giỏi. Vào một kỳ mở lớp riêng một thầy một trò (zazen) trong mùa hè, một đệ tử từ một hải đảo miền nam nước Nhật đến gặp thầy.

Hotei - tranh Hakuin

Suiwo cho cậu một công án: “Nghe tiếng vỗ của một bàn tay.”

Người đệ tử ở đó 3 năm nhưng không giải được. Một đêm nọ, nước mắt dàn dụa, cậu vào gặp Suiwo. “Con phải về nam, nhục nhã và xấu hổ” cậu nói, “Con không giải được công án này.”

“Đợi một tuần nữa và thiền liên tục,” Suiwo khuyên. Nhưng giác ngộ vẫn không đến được với cậu đệ tử. “Thử thêm một tuần nữa,” Suiwo nói. Người đệ tử vâng lời, nhưng cũng chỉ hoài công.

“Thêm một tuần nữa.” Nhưng lại cũng vô ích. Tuyệt vọng, người đệ tử năn nỉ xin về, nhưng Suiwo yêu cầu cậu thiền năm ngày nữa. Cũng chẳng có kết quả gì. Rồi Suiwo nói: “Thiền thêm 3 ngày nữa, nếu con không đạt được giác ngộ, thì con nên tự tử là hơn.”

Vào ngày thứ hai, cậu đệ tử giác ngộ.

Bình:

• Hakuin Ekaku (1686-1769 hay 1685-1768) là một trong những vì thiền sư có ảnh hưởng lớn nhất trên thiền tông Nhật Bản. Hakuin cải tiến và phát huy thiền Lâm Tế từ thời trì trệ và đốn mạt, chú tâm vào cách dạy dỗ khó khăn cổ truyền, và trộn lẫn thiền quán và công án thành cách luyện tập thường xuyên. Ảnh hưởng của Hakuin lớn đến mức tất cả các thiền sư Lâm Tế ngày nay đều là hậu nhân của Hakuin và dùng những phương cách luyện tập mà Hakuin đã dạy.

Cái bao của Hotei - tranh Hakuin

Hakuin chính là thiền sư “Vậy à” ta đã nói trước đây.

Suiwo vị thầy trong bài này là học trò của Hakuin.

• Bài này nói đến nỗ lực dữ dội để đạt giác ngộ. Không đạt giác ngộ được nếu ta không cực lực cố gắng để hiểu biết.

• Thường thì thầy biết khi nào trò sắp nắm được chân lý. Nên những lúc đó nếu trò muốn bỏ cuộc, thầy sẽ ép trò đi tiếp một tí nữa để đến thành công.‎

• Tại sao “giác ngộ” có vẻ gì thật là bí ẩn như thế? Cả bao năm người học trò cứ cảm thấy mình vẫn bế tắc ngu si trơ trơ như đá, đến mức cứ đòi bỏ cuộc. Rồi đùng một cái thì “hốt nhiên đại ngộ” như là trong tối tự nhiên có một công tắc bật đèn sáng choang, chứ không phải như học toán mỗi ngày hiểu thêm một tí, từ toán cộng, lên trừ, lên nhân, lên chia, lên phân số…?

Thưa, vì chúng ta có thói quen suy nghĩ với luận lý‎ con người: Có cái bàn, thì có ông thợ mộc. Có vũ trụ thì có người làm ra, gọi là Thượng đế. Vậy thì ai sinh ra Thượng đế? Bố TĐ. Lên đến ông nội TĐ, ông cố TĐ… không bao giờ ngưng, dù có suy nghĩ 100 năm.

Con gà có trước hay cái trứng có trước? Suy nghĩ 100 năm.

Trước khi tôi sinh ra, tôi đã từ đâu đến? Chết rồi tôi đi đâu? Suy nghĩ 100 năm.

Cho nên tư tưởng của người suy tư có thể chạy vòng tròn như kiến bò miệng đĩa, bế tắc hoài, không đi đâu được cả, muôn năm.

Cho nên lúc ta đã suy luận hết cách, biết là vô ích, và dẹp bỏ mọi suy luận đó đi, và bắt đầu cảm nhận bằng xúc cảm và trực nghiệm, tức là cảm nhận trực tiếp trong lòng mà không cần suy nghĩ, một điều gì đó sâu xa hơn là suy‎ luận, như là: “Thượng đế là tình yêu—trong ta, trong mọi người, và nối kết mọi người lại với nhau”, hay “tất cả mọi thứ chỉ đều là những lọn sóng của một đại dương Sự Thật mà ta gọi là Không”.

Những điều này ta có thể hiểu tí ti bằng suy luận, nhưng thực ra ta chỉ thực sự hiểu được bằng cảm nhận rất rõ trong lòng. Cũng như là tình yêu. Chỉ có yêu là hiểu được tình yêu; không thể diễn tả bằng ngôn ngữ hay l‎ý luận.

Tranh Hakuin Ekaku

Khi ta dẹp bỏ suy luận và bắt đầu cảm xúc và kinh nghiệm trực tiếp các điều này, tư nhiên ta bừng sáng trong đầu: “hốt nhiên đại ngộ”, như người mới khám phá được tình yêu: “Ồ, đây là tình yêu, vậy mà trước nay đọc sách hoài mà chẳng biết nó thế nào.”

• Ta đã nói về “Tiếng vỗ của một bàn tay” trước đây.

• Từ “giác ngộ” (enlightened, Satori trong tiếng Nhật) không có cùng nghĩ với từ giác ngộ nguyên thủy dùng trong Phật gia. Theo truyền thống, giác ngộ có nghĩa là đạt được tĩnh lặng và hiểu biết đến mức thành Bồ tát, thành Phật. Satori trong thiền tông Nhật Bản là một mức độ hiểu biết và trực nghiệm về “tĩnh thức” đủ để được thầy xác nhận là mình có thể làm thầy (Roshi). Đây là bước đầu tiên, trong nhiều bước giác ngộ, với bước cuối cùng là Niết Bàn.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

.

Three Days More

Suiwo, the disciple of Hakuin, was a good teacher. During one summer seclusion period, a pupil came to him from a southern island of Japan.

Suiwo gave him the problem: “Hear the sound of one hand.”

The pupil remained three years but could not pass the test. One night he came in tears to Suiwo. “I must return south in shame and embarrassment,” he said, “for I cannot solve my problem.”

“Wait one week more and meditate constantly,” advised Suiwo. Still no enlightenment came to the pupil. “Try for another week,” said Suiwo. The pupil obeyed, but in vain.

“Still another week.” Yet this was of no avail. In despair the student begged to be released, but Suiwo requested another meditation of five days. They were without result. Then he said: “Meditate for three days longer, then if you fail to attain enlightenment, you had better kill yourself.”

On the second day the pupil was enlightened.

# 25