Category Archives: Thơ

“Tìm về cơn khát dịu êm…”

 

Nhà thơ Lý Viễn Giao
Mãi đến tận chiều nay, “Hình như bóng dáng mùa thu/ Thấp thoáng ngoài khung cửa nhỏ”, tôi mới lại giở tập “Hình như thu”* của tác giả Lý Viễn Giao tặng hồi chớm hè để đọc một cách kỹ lưỡng…

Tôi được gặp tác giả đôi ba lần, trong mấy cuộc giao lưu ra mắt sách thơ của vợ chồng thi sĩ Nguyễn Nguyên Bảy- Lý Phương Liên, chưa có điều kiện để trò chuyện nhiều với ông và cũng bởi có cảm giác ông là người sống thu mình, không cởi mở. Nếu chưa gặp ông, chỉ đọc thơ ông, ta cũng có thể mường tượng ra một con người sống trầm lặng, không nói to bao giờ, thường xuyên mơ mộng, hay ngẫm ngợi, chỉ kín đáo quan sát để không bỏ sót một sắc thái nào của thiên nhiên, một biểu hiện nào của tâm lý những người xung quanh…

Continue reading “Tìm về cơn khát dịu êm…”

“Con đường tình ta đi” dẫn về đâu?

 

(Đọc “Những hoàng hôn ta đã đi qua” của TĐH)

Tranh của Henri Rousseau: Nàng Thơ và Nhà Thơ (sáng tác năm1909)

Những hoàng hôn ta đã đi qua

Con đường tình ta đi (*)
Quanh co
Qua những hàng cây rợp lá
Những cánh đồng xanh cỏ mạ

Những đàn bò sữa
Nhẩn nhơ
Nắng hong vàng
Những hành trình bình an
Thân ái
Chỉ hai đứa
Một chiếc xe

Một con đường
Và bầu trời mênh mang
Những mảng hoàng hôn vàng tím
Lòng ta thấm ngập
Mênh mông sắc màu

Từ những hoàng hôn ta đã đi qua…

TĐH
(For my wife Trần Lê Túy-Phượng
Lake of the Woods
Virginia, USA
Tuesday, August 16, 2011)

(*)  “Con đường tình ta đi” là tên của một con đường ở Virginia.

Bài thơ tựa một khúc du ca trong trẻo, cất lên giữa chiều thu yên bình, giữa khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của một miền quê Bắc Mỹ, xuyên qua một con đường quanh co rợp bóng cây mang tên “Con đường tình ta đi”- cái tên như một thứ “định mệnh” ngọt ngào đối với hai người…

Continue reading “Con đường tình ta đi” dẫn về đâu?

“Anh thức qua cuộc đời nhìn tình yêu” – Xuất xứ bài thơ “Mai em về nhà chồng” của Trần Hòa Bình


(Kỷ niệm 3 năm ngày mất của nhà thơ – nhà báo Trần Hòa Bình)

Thị trấn Xuân Hòa – Vĩnh Phúc hai mươi năm trước…

Tối mịt, sau khi ăn uống quấy quá cho xong tại quán cơm bình dân, tôi và Trần Hòa Bình đang định quay lên căn phòng tập thể của Bình ở Đại học Sư phạm Hà Nội II, thì Bình bảo: “Tôi với ông đi dạo quanh thị trấn đi?”

Hồi ấy, chỉ cần ra khỏi khu vực của trường ĐHSP là khung cảnh vắng ngắt, ao chuôm đầm lầy ngổn ngang. Chúng tôi lang thang trong đêm vắng, chỉ có tiếng côn trùng, ếch nhái hân hoan chào đón những bước chân lãng du…

Thỉnh thoảng, tôi lại phóng xe lên Xuân Hòa với Trần Hòa Bình, những hôm anh có giờ dạy ở trường. Quang cảnh tịch mịch của thị trấn nghèo không xa lạ với chúng tôi, nhưng lần nào chúng tôi cũng đều tìm thấy thêm một điều gì đó thi vị, thân thương đối với hai kẻ cô đơn, hạnh phúc gia đình trắc trở… Đi mãi lên gần phía hồ Đại Lải, một cơn mưa giông bất chợt ào xuống, chúng tôi chạy vội trú chân trong một quán lá sơ sài ven đường. Chúng tôi rét run, im lặng nhìn mưa đêm, mỗi đứa âm thầm theo đuổi những nỗi niềm run rẩy mơ hồ của cõi đời phù du…

Continue reading “Anh thức qua cuộc đời nhìn tình yêu” – Xuất xứ bài thơ “Mai em về nhà chồng” của Trần Hòa Bình

Ngọt Ngào Em Chuốc Vào Anh

 

(Nhân đọc chùm thơ lục bát của Thanh My)

Tập thơ “Trôi” của Lê Thanh My (NXB Văn nghệ TPHCM năm 2007) – hội viên Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh An Giang có 43 bài, trong đó lục bát chưa đến chục  bài, vậy mà người đọc cứ phải suy tư, trăn trở, bởi không chỉ là sự mượt mà trong niêm luật của thể thơ truyền thống, mà còn do những biện pháp tu từ được sử dụng nhuần nhuyễn, ý nhị đầy chất nghệ thuật, chuyển tải một cách nhẹ nhàng, sâu sắc những suy ngẫm, chiêm nghiệm về con người, về cuộc đời và cả những nỗi niềm sâu lắng  trong tâm hồn.

Continue reading Ngọt Ngào Em Chuốc Vào Anh

Thêm tấm lòng đau với làng quê

 

Lần đầu tiên tôi được gặp nhà thơ Hoàng Xuân Họa, trong cuộc gặp mặt giữa vợ chồng nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy & Lý Phương Liên với những người hầu hết mới chỉ biết nhau qua mạng, tại Nhà văn hóa TN Hồ Thuyền Quang chiều mùng 3 Tết Tân Mão. Lúc được biết Hoàng Xuân Họa là người đã chép hai bài thơ của LPL để trong ba lô suốt những năm tháng chiến trường và còn giữ tới ngày hôm nay, tôi tò mò thích thú rồi lân la tới làm quen. Ông tặng tôi tập thơ “Trót một thời yêu” mới xuất bản. Trong lúc trò chuyện giao lưu cùng những người bạn mới đều yêu thơ NNB&LPL, tôi lật giở vội vài trang của tập thơ TMTY, và có một tên bài thơ (cùng một vài câu của bài thơ đó) kịp in vào ấn tượng của tôi… Nhưng phải đến hơn một tháng sau, khi tôi lục tìm tư liệu để chuẩn bị cho một phim tài liệu sắp thực hiện, giở đến cuốn sách cũ “Thiên nhiên Việt Nam”, lúc dừng lại khá lâu ở một đoạn do tôi gạch chân ba mươi năm trước và đã từng thuộc nó, thì tôi mới sực nhớ lại tên bài thơ của HXH. Tôi tìm tập thơ tặng để đọc – và trước hết là bài này:

Continue reading Thêm tấm lòng đau với làng quê

Thông báo về chuyên mục Thơ

Chào các bạn,

Khoảng hơn một năm nay, ĐCN đóng của chuyên mục Thơ, vì không có người quản lý (và chỉ nhận các bài giới thiệu thơ hay bình thơ). Nhưng bắt đầu từ hôm nay chúng ta sẽ mở chuyên mục Thơ trở lại, vì đã tìm được người quản lý.

Người phụ trách mới của chuyên mục Thơ ĐCN là tác giả đã từng viết một số bài giới thiệu, nghiên cứu phê bình văn học- nghệ thuật trên ĐCN. Đó là Đạo diễn điện ảnh, nhà thơ Nguyễn Anh Tuấn.

Continue reading Thông báo về chuyên mục Thơ

Gửi Văn Thạc và “Mãi Mãi Tuổi Hai Mươi”

 

Cứ mỗi lần hành quân qua đây
Lòng tôi lại nhớ em da diết
Màu tím hoa mua chẳng phải chưa hề biết
Nhưng đến giờ tôi mới hiểu màu hoa

Chẳng giấu lòng chẳng phải giấu lòng ta
Tôi biết cô gái nào chẳng khóc
Khi đưa tiễn người con trai thân nhất
Hoa tím chín chiều nói hộ với lòng anh

Không dừng lại đâu giữa đất nước mông mênh
Tôi cúi xuống với cành hoa lặng lẽ
Màu hoa tím như chưa bao giờ tím thế
Cánh mỏng cánh mềm mát ngón tay ta

Continue reading Gửi Văn Thạc và “Mãi Mãi Tuổi Hai Mươi”

Lời ru từ lửa con tim

(Mấy suy nghĩ nhân đọc

 bài thơ “Lời ru với anh” của nữ sĩ Lý Phương Liên)

 

LỜI RU VỚI ANH

Chim bằng ngoan của em ơi
Đêm nay ngon ngủ sáng mai lên đường
Em ngồi nhìn ngắm yêu thương
Cho no mắt nhớ ngày thường chim bay
Em muốn anh như bàn tay
Xòe ra là gặp
Chim bằng trời biếc
Chim bằng con trai
Ngủ ngoan anh nhé sáng mai lên đường
Ở nhà bên cạnh người thương
Để chim nghỉ cánh dặm trường đời xa
Lồng son phòng hẹp đôi ta
Chim bằng chẳng thể quanh ra quẩn vào
Xa anh nói nhớ làm sao
Chân đứng tổ kiến lòng chao gió cành
Lẽ nào em buộc cánh anh
Buộc cánh anh
Buộc cánh anh cũng chẳng thành tình yêu
Trời lộng chim reo
Mắt em mai sớm dõi theo chim bằng
Nỗi nhớ trong lòng
Cho chim cánh gió
Cho ngày nắng nỏ
Chim bay
Ngủ ngoan anh nhé đêm nay
Để mai xa suốt tháng ngày có em…

Continue reading Lời ru từ lửa con tim

Hồn Nhiên

 


Những đàn bồ câu hồn nhiên bay lượn và đậu yên bình cũng hồn nhiên như thế trước Hoàng cung dát vàng

Những con rắn thần Naga hồn nhiên rời bỏ chốn linh thiêng kiêng kỵ để hòa nhập với cộng đồng người nơi mỗi góc phố, công viên

Những anh xe lôi hồn nhiên nằm ngủ trong khoang xe đợi khách

Những em bé đi học về hồn nhiên chạy qua cầu đảo Kim Cương (1)

Nhà sư áo vàng chậm rãi hồn nhiên khất thực giữa đám người du lịch tò mò

Những tượng Phật, những tháp chùa hồn nhiên bắt nắng trời và bụi trần gian…

Ở đâu tôi cũng bắt gặp cái hồn nhiên của sự sống, nhiều và thường xuyên đến độ khiến tôi quên rằng chúng cần thiết làm sao trong cái cuộc đời nhiều lo toan trắc trở

Continue reading Hồn Nhiên

Đoạn đầu bài thơ “Đàn ghi-ta của Lorca” (Thanh Thảo)

 

Thanh Thảo là một nhà thơ có mối quan tâm đặc biệt đối với những con người có nhân cách và nghĩa khí dù số phận có thể ngang trái. Trong mạch cảm hứng ấy, nhà văn đã viết “Đàn ghi-ta của Lorca”, in trong tập “Khối vuông ru-bích” (1985). Đây được xem là thành công nhiều mặt của Thanh Thảo mà ngay đoạn đầu của bài thơ cũng đã rất đặc sắc:

“Những tiếng đàn bọt nước

Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

li-la li-la li-la

đi lang thang về miền đơn độc

với vầng trăng chếnh choáng

trên yên ngựa mỏi mòn”

(trích “Đàn ghi-ta của Lorca” — Thanh Thảo)

Continue reading Đoạn đầu bài thơ “Đàn ghi-ta của Lorca” (Thanh Thảo)

Thơ Thái Việt Nam và việc dịch sang ngôn ngữ phổ thông

Năm 2011, hai tác giả Cà Văn Chung và Trần Vân Hạc đã giúp một sinh viên của Đại học Văn hóa làm khóa luận tốt nghiệp: “Một số làn điệu “khắp” phổ biến của người Thái đen ở huyện Mường La” – Sơn La. Khóa luận này đã đạt 9,9 điểm. Hai tác giả Cà Văn Chung và Trần Vân Hạc trích giới thiệu một phần nói về những đặc trưng cơ bản của thơ Thái, với mong muốn giúp bạn đọc hiểu thêm về thơ Thái và nên dịch sang ngôn ngữ phổ thông như thế nào để gần với nguyên tác nhất cả về nội dung và nghệ thuật:

Kho tàng truyện thơ Thái, Việt Nam vô cùng phong phú cả về nội dung và nghệ thuật. Nhiều tác phẩm đã được dịch ra ngôn ngữ phổ thông và được giảng dạy trong nhà trường, đặc biệt thiên truyện thơ: “Xống chụ xon xao” – Tiễn dặn người yêu. Thơ Thái rất phong phú về cả nội dung và nghệ thuật, song khi dịch sang ngôn ngữ phổ thông, mỗi  dịch giả lại thể hiện với những hình thức khác nhau: văn xuôi, thơ tự do, thơ song thất lục bát… Vậy thơ Thái có những đặc trưng cơ bản như thế nào và nên dịch như thế nào để đảm bảo được nội dung và nghệ thuật đặc trưng của thơ Thái?

Continue reading Thơ Thái Việt Nam và việc dịch sang ngôn ngữ phổ thông