Với lối sống căng thẳng, ngày càng nhiều người Việt đang phải đối mặt với các rối loạn tâm thần. Đáng chú ý, khi sức khỏe tâm thần có vấn đề, không ít người trở nên hoang mang, lo sợ. Nhiều trường hợp dù đã thăm khám và điều trị bằng thuốc Tây y nhưng bệnh vẫn chưa khỏi dứt điểm.

Thực chất, stress và các rối loạn tâm thần có thể được chữa trị hiệu quả nhờ cách sống thong thả và làm việc từ tốn. Thêm nữa, khi mỗi người có điểm tựa tâm linh, tập sống tĩnh lặng, chan hòa và yêu thương mọi người như Chúa Phật thì mọi tâm bệnh sẽ dần được chữa lành.

An An

1. (VOV) Gần 15 triệu người Việt Nam đang phải “vật lộn” với rối loạn tâm thần
2. (Anh Hoành) Hết căng
3. (Anh Hoành) Đủ thứ lo ?
4. (Anh Hoành) Yêu thương, Tĩnh lặng và Lòng tin

***

Gần 15 triệu người Việt Nam đang phải “vật lộn” với rối loạn tâm thần

Thứ Hai, 14:27, 24/02/2025

VOV.VN – Theo thống kê của Bộ Y tế, gần 15 triệu người dân Việt Nam, tương đương 14,9% dân số, đang phải vật lộn với một trong mười chứng rối loạn tâm thần phổ biến. 

Sự gia tăng các rối loạn tâm thần, bao gồm trầm cảm, lo âu, rối loạn stress sau chấn thương, nghiện rượu và chất kích thích, đang trở thành một trong những gánh nặng y tế hàng đầu của quốc gia. Đáng lo ngại là sự trẻ hóa tỷ lệ mắc các rối loạn tâm thần khi có đến 3 triệu trong số 15 triệu người có vấn đề về sức khỏe tâm thần là những người trẻ, trong độ tuổi học tập và là thế hệ tương lai của đất nước.

Tuy nhiên, vấn đề đáng quan ngại không chỉ nằm ở con số người mắc bệnh, mà còn ở việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc và điều trị. Chỉ khoảng 29% số người mắc rối loạn tâm thần và 1/3 số người bị trầm cảm được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần chính thức. Tình trạng này cho thấy, một khoảng cách lớn giữa nhu cầu và khả năng đáp ứng của hệ thống y tế.

Tình trạng thiếu thốn cơ sở vật chất và nhân lực cũng là một vấn đề nan giải. Khảo sát năm 2022 của Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho thấy, chỉ có 9,1% trong số 649 bệnh viện huyện/trung tâm y tế quận huyện có khả năng điều trị nội trú cho người bệnh tâm thần. Hơn nữa, số lượng nhà tâm lý lâm sàng và tâm lý trị liệu trên toàn quốc lại rất hạn chế, chỉ khoảng 143 người và dịch vụ này vẫn chưa được bảo hiểm y tế chi trả. Điều này càng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt các dịch vụ hỗ trợ thiết yếu cho những người bệnh mắc các chứng rối loạn tâm thần.

Việc đầu tư cho hệ thống y tế để kịp thời chăm sóc và điều trị những người mắc rối loạn tâm thần là việc làm đúng đắn và cần thiết, nhưng chưa đủ và không thể là giải pháp bền vững. Cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn, tập trung vào vấn đề phòng, chống các bệnh rối loạn sức khỏe tâm thần, giúp giảm gánh nặng cho việc chăm sóc, điều trị, đồng thời nâng cao sức khỏe toàn diện cho người dân. 

Tuy nhiên, luật pháp Việt Nam hiện nay hoàn toàn chưa có văn bản nào quy định để điều chỉnh các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Đó chính là bất cập và thách thức rất lớn, ảnh hưởng đến mục tiêu tổng quát là nâng cao sức khỏe toàn diện, cả về thể chất và tinh thần cho người Việt Nam, do Bộ Chính trị đề ra tại Hội nghị lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung Ương khóa XII. 

Tiến sĩ Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng thông tin, Bộ Y tế đề xuất 5 chính sách lớn trong dự án Luật Phòng bệnh. Từng chính sách có mục tiêu riêng là phòng các bệnh theo từng lĩnh vực nhưng đều hướng tới mục tiêu chung, xuyên suốt là phòng bệnh góp phần bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. 

5 chính sách đề xuất

1. Phòng, chống bệnh không lây nhiễm; 
2. Phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; 
3. Bảo đảm dinh dưỡng trong phòng bệnh; 
4. Phòng bệnh trước tác động của các yếu tố nguy cơ khác như phòng bệnh trong các cơ sở giáo dục, trong cung cấp nước sạch, bảo vệ sức khỏe trước ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu, dự phòng thương tích và sơ cấp cứu tại cộng đồng;
5. Các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh. 

Theo Tiến sĩ Hoàng Minh Đức, giữa các chính sách có mối liên kết chặt chẽ với nhau, bổ trợ cho nhau như việc thực hiện tốt chính sách dinh dưỡng sẽ góp phần đạt được mục tiêu chính sách về phòng, chống bệnh không lây nhiễm cũng như bệnh truyền nhiễm.

Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cho biết, vì dinh dưỡng là nền tảng sức khỏe, nếu trẻ bị suy dinh dưỡng thì sẽ có nguy cơ cao dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy, viêm phổi. Và ngược lại, một chế độ dinh dưỡng không hợp lý sẽ khiến nguy cơ bị thừa cân, béo phì và mắc các bệnh mãn tính không lây nhiễm liên quan đến dinh dưỡng như tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường… tăng cao. Do vậy, thực hiện tốt việc phòng, chống các bệnh không lây nhiễm cũng làm giảm áp lực lên cuộc sống người dân, giúp sức khỏe tinh thần và thể chất của người dân được cải thiện, góp phần đạt mục tiêu về chính sách phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần. 

“Đây là các chính sách lần đầu tiên được đề xuất điều chỉnh ở cấp độ luật để bảo đảm cho các hoạt động này được thực hiện ổn định, lâu dài và là hướng đi mới đối với công tác phòng bệnh để đáp ứng yêu cầu của công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân” – TS Hoàng Minh Đức nhấn mạnh.

Việc xây dựng Luật phòng bệnh theo hướng chỉnh lý, bổ sung Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm ban hành từ năm 2007 sẽ khắc phục những bất cập trong luật pháp hiện nay, đảm bảo bao quát cả những vấn đề còn đang thiếu cơ sở pháp lý, trong đó có các vấn đề về phòng, chống, chăm sóc và điều trị các rối loạn sức khỏe tâm thần. 

Theo đó, Bộ Y tế cho rằng, việc xây dựng Luật Phòng bệnh là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và xu hướng phát triển của xã hội do vậy Bộ Y tế tiếp tục đề xuất bổ sung dự án Luật Phòng bệnh vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 để sớm được Quốc hội xem xét và ban hành trong năm nay.

Thiên Bình/VOV.VN

***

Hết căng

March 18, 2018 Trần Đình Hoành 

Chào các bạn,

Hầu như mọi người, già trẻ lớn bé, dù làm việc gì, cũng đều căng cả ngày (và có thể cả đêm nữa). Và điều này đúng ở mọi nơi trên thế giới, bạn chẳng thể đi đâu để tránh. Ở VN mà căng, qua Mỹ bạn sẽ căng hơn 10 lần, vì đời sống ở Mỹ nhanh hơn VN rất nhiều, làm việc mệt hơn, con người ít tình cảm hơn, ứng xử với nhau công thức và lạnh lùng hơn. Lên rừng một mình thì, trừ khi bạn là một số rất ít người thích hợp với rừng, cô đơn tạo ra stress nặng, và cô đơn có thể giết chết người.

Nhưng điều chính các bạn cần nhớ là: Căng là hiện tượng trong đầu, và cũng chính do đầu mình tạo ra. Căng không vì bên ngoài, mà vì ta.

Người ta nói xấu mình, thì mình căng. Nếu bạn nghe lời nói xấu như là chuyện vui cười, thì có lẽ bạn sẽ chẳng căng. Kẹt xe thì bạn căng, nhưng nếu bạn đã sắp xếp thời gian đi cho thong thả một chút, có lẽ bạn sẽ chẳng căng vì kẹt xe.

Nhận xét này rất quan trọng, vì nếu chúng ta không biết rằng căng là vì chính cái đầu ta tạo nên bằng ảo tưởng, thì bạn sẽ không bao giờ trưởng thành và không bao giờ vượt ra khỏi tù ngục của chính tâm trí mình.

Ảo tưởng là tù ngục. Nếu ta không biết đó là tù ngục thì ta sẽ không bao giờ thoát khỏi tù ngục.

Chính vì vậy mà chúng ta luyện tâm để tâm luôn tĩnh lặng, không để điều gì làm cho xung động, tâm không phản ứng lại đối với việc gì. Phản ứng là chạy theo. Tâm ta chủ động, chẳng chạy theo điều gì hết.

Người ta nói xấu mình là chuyện của người ta, mình không căng là chuyện của mình.

Người ta ứng xử tệ với mình là chuyện của người ta, mình không căng là chuyện của mình.

Trời mưa ngập lụt là chuyện trời mưa, mình không căng là chuyện của mình.

Nhiều bạn cảm thấy không thể làm vậy được, vì người ta dối trá nói xấu mình, thì “Phật trên bàn thờ cũng nổi nóng huống chi là mình?” Wrong, Phật chẳng bao giờ nổi nóng, huống chi là mình.

Nổi nóng, căng, lo sợ, trầm uất, stress… là do thói quen. Chúng ta có thể sống khác đi, luôn tĩnh lặng.

Nếu bạn tập được tĩnh lặng, bạn sẽ có cảm tưởng một tạ gạo mà bạn luôn mang trên lưng, giờ đã được bỏ xuống, vất đi. Đời sống của bạn là thiên đàng so với hồi trước.

Một chuyện nhỏ thường có thể làm ta bực mình hay stress cả ngày, như là bị nói xấu. Một người lái xe quờ quạng chạm nhẹ vào ta làm bẩn áo, có thể làm ta stress cả ngày. Nói chuyện với một khách hàng mắng mỏ mình vô lý, có thể làm ta stress cả ngày. Chỉ một chuyện thôi là đủ làm ta stress cả ngày, mà một ngày thì ta thường có tới vài chuyện như thế. Một chuyện là đủ ta thấy mệt mỏi, làm việc nặng nề khó khăn cả ngày. Vài chuyện như thế trong ngày thì quá nhiều rồi. Mỗi ngày như thế trong năm, trong đời, thì cuộc sống rất là khốn khổ, nặng nhọc, và hiệu năng của ta chắc chỉ còn được 1/10 cả đời.

Tưởng tượng nếu bạn bỏ được tất cả stress đó cho cả đời, thì hiệu năng sống và hiệu năng sản xuất của bạn sẽ cao đến bao nhiêu. Hạnh phúc của bạn sẽ tăng đến bao nhiêu, vợ chồng con cái bạn sẽ hạnh phúc và có hiệu năng cao hơn bao nhiêu.

Tất cả những điều mình nói với các bạn trước nay, trong hơn 3 ngàn bài trà đàm, chẳng là lý thuyết viễn vông, mà là cách thực tiễn để các bạn sống thoải mái, hạnh phúc, hiệu năng sản xuất cao, trong đời này, tại đây lúc này.

Cho nên các bạn, cần tập trung vào tĩnh lặng. Thiên hạ làm gì là chuyện của họ, tĩnh lặng là việc của mình. Bạn sẽ chẳng lỗ lã gì cả khi bạn tĩnh lặng. Thiên hạ làm gì bạn cũng chẳng cần phải trả lời, trả miếng, giải thích, stress gì cả. Thiên hạ làm gì là việc của họ, tĩnh lặng là việc của ta.

Đừng nói: khó quá, không thực tế, thế thì thua thiệt… Mọi câu nói kiểu này điều sai.

Thực hành rồi bạn sẽ thấy. Tĩnh lặng sẽ tự động đưa đến cho ta nhiều thành công và chiến thắng hơn tất cả mọi chiến lược chiến thuật của người thiếu tĩnh lặng.

Người chưa thực hành thì không biết. Cho nên nếu bạn chưa thực hành tĩnh lặng thì đừng suy đoán, lý giải, lý luận gì hết. Cũng như người chưa học võ ngồi đó suy đoán đủ mọi cách là con người không thể nhảy lên cao 3 thước đá song phi bằng hai chân như chim trên trời. Hãy tập võ rồi sẽ biết. Đừng suy đoán lăng nhăng.

Hãy thực hành tĩnh lặng rồi sẽ biết. (Đọc loạt bài “Tư duy tích cực” của mình trên ĐCN, và thực hành nghiêm chỉnh).

Chúc các bạn luôn thực hành tĩnh lặng.

Mến,

Hoành

© copyright 2018
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com

***

Đủ thứ lo ?

March 1, 2018 Trần Đình Hoành 

Chào các bạn,

Đời sống này chúng ta đều thấy là không dễ vì có quá nhiều thứ phải lo – việc làm ở sở, việc làm ở nhà, đủ thứ phí tổn (tiền nhà, tiền học, tiền ăn, tiền áo quần, tiền điện nước…), gia đình, con cái…, và mỗi thứ như thế lại có thêm những vấn đề của nó, như là ở sở có cạnh tranh chức vụ, con cái có đủ thứ vấn đề ở trường, đi chợ cũng sợ mua thực phẩm bẩn… Nói chung là đầu óc chúng ta phải lo quá nhiều chuyện.

Đương nhiên là khi ta tập trung vào nhiều vấn đề như thế, thì đầu óc thực ra chẳng tập trung tốt, và thành rất tản mác. Tức là không được hiệu quả, cộng thêm stress thường trực vì phải vật lộn hằng giây với cái đồng hồ. Ôi, đồng hồ, đồng hồ. Sao mày nhỏ xíu mà mày mạnh mẽ thế?

Đương nhiên, cách hay nhất là:

1. Chậm lại.

Những điều gì không cần trong lịch làm việc thì xóa bớt đi. Những điều gì có thể dồn lại vài ngày làm một lần, thì dồn lại. Những gì có cách làm gọn hơn và nhanh hơn, thì làm cách mới.

Sắp việc làm lịch thong thả. Giãn giờ ra một chút.

Chạy xe thì chạy từ tốn. Thêm thời gian lái xe cho mỗi quãng đường, để mình có thể thực hành Thiền lái xe.

Và cho mình thời giờ để ngồi Thiền hay cầu nguyện mỗi tối. Giờ tĩnh lặng rất quan trọng.

Nếu ta chậm lại thì ít stress hơn và tĩnh lặng hơn. Điều này tạo ra năng lượng tĩnh lặng, giúp ta làm việc tốt, và ít bị sai sót. Mọi người quanh ta – vợ chồng, con cái, đồng nghiệp – cũng được tĩnh lặng theo phần nào và ít có vấn đề hơn.

2. Tĩnh lặng

Mình đã nói đến tĩnh lặng bằng Thiền và cầu nguyện bên trên, để chúng ta nắm tổng thể. Nhưng Thiền và cầu nguyện cần đứng riêng một đề mục vì tính quan trọng.

Ngồi Thiền hay/và cầu nguyện mỗi ngày tạo năng lượng tĩnh lặng rất mạnh, và có thể giúp bạn chậm lại và tĩnh lặng trong mọi chuyện khác trong ngày. Ngồi Thiền hay cầu nguyện một chút cuối ngày, hay cuối buổi tập thể dục mỗi tối hay mỗi sáng, là điều rất nên làm để bạn tập tĩnh lặng, và để tạo năng lượng tĩnh lặng cho bạn.

Và đừng quên Thiền từng phút – tập trung vào làm mỗi việc một lúc, hay cầu nguyện thường trực trong ngày mời Chúa/Phật cùng làm mọi việc trong ngày với mình.

Đây là điều gốc. Bạn càng tập trung vào tĩnh lặng nhiều, mọi điều quanh bạn đều trở thành tốt hơn. Gốc này mà các bạn lơ là, thì mọi cách khác cũng chẳng giúp được mấy.

3. Cuối cùng là tình yêu

Tâm tham sân si thì làm gì cũng chẳng thành, kể cả thiền và cầu nguyện.

“Yêu mọi người, một chiều, vô điều kiện” tạo điều kiện tốt cho tất cả những điều khác phát triển.

Chúc các bạn làm tốt mọi điều.

Mến,

Hoành

© copyright 2018
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com

***

Yêu thương, Tĩnh lặng và Lòng tin

March 18, 2020 Trần Đình Hoành 

Chào các bạn,

Mình nói yêu thương là yêu thương mọi người, mọi sinh linh.

Tĩnh lặng là lòng yên ắng dù điều gì xảy ra.

Lòng tin là lòng tin vào một quyền lực siêu nhiên cao hơn mình, như Chúa Giêsu, Phật Thích Ca, Trời/Ông Trời, Allah, Quán Thế Âm Bồ Tát, Mẹ Maria, v.v…

Các bạn, yêu thương mọi người, mọi sinh linh, là nguồn gốc của bình an, hạnh phúc và thành công của bạn, dù bạn định nghĩa thành công là gì.

Yêu thương mọi người là nguồn gốc của tĩnh lặng.

Tĩnh lặng là nguồn gốc của mọi trí tuệ và quyền lực của bạn – quyền lực chuyển hóa lòng người, chuyển hóa đời sống của bạn và của mọi người quanh bạn, chuyển hóa thế giới quanh bạn, trở thành dịu dàng hơn, yêu thương hơn, và hạnh phúc hơn.

Nếu bạn yêu mọi người và tĩnh lặng, bạn đã có được trái tim Bồ tát, trái tim Thánh nhân.

Nhưng yêu người và tĩnh lặng thường khó cho phàm phu chúng ta vì lòng ta đầy tham sân si, đầy chiến tranh, đầy tranh chấp, đầy sóng gió, đầy bão lửa trong lòng… Cho nên ta cần được hỗ trợ để ta có thể thực sự yêu người và tĩnh lặng.

Và hỗ trợ đó sẽ đến nếu ta có Lòng tin vào một hay nhiều vị Thánh của ta – đó là Chúa, Phât hay một vị Thánh nào đó của bạn…

Có một thế giới tâm linh của thánh thần song song với thế giới phàm phu. Các vị thánh chỉ có một công việc để làm và không có việc nào khác – đó là hỗ trợ loài người trở thành Thánh, thành Bồ tát – vì hạnh phúc của toàn thể loài người.

Các vị luôn mong ước, chờ đợi bạn mở lời nói chuyện với các vị. Các vị không thể tự động mở cửa vào nhà bạn, vì bạn được sinh ra là một chủ thể tự do – không ai có quyền quấy rầy bạn. Nhưng nếu bạn tự động mở cửa mời các vị vào, các vị sẽ vào để làm quen, kết thân, và trò chuyện với bạn bất kì lúc nào bạn muốn. Các vị muốn làm bạn với bạn chỉ để hỗ trợ bạn trong hành trình sống.

Nếu bạn có các vị hỗ trợ thường xuyên, hành trình của bạn sẽ dễ hơn đến cả trăm cả nghìn lần.

Cho nên hãy mời các vị vào lòng bạn và trò chuyện cũng bạn thường xuyên, như một người bạn thân, trờ chuyện về chuyện riêng tư của bạn, về trời trăng mây gió, về thời tiết, về thời sự, về trang phục, về phim ảnh, về âm nhạc, về đường phố, về cánh đồng… về tất cả mọi điều bạn muốn tâm sự và trò chuyện.

Hãy có Lòng tin vào các vị như lòng tin vào bạn chí thân của mình. Và bạn sẽ thấy được những điều huyền diệu.

Chúc các bạn luôn linh thánh.

Mến,

Hoành

© copyright 2020
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com