Chào các bạn.

Chiều thứ Bảy sau giờ học giáo lý của các bố mẹ trong Buôn Làng, mẹ Hre đến gặp mình. Mẹ Hre năm nay ba mươi lăm tuổi có bảy người con, năm người con trai và hai người con gái. Mẹ Hre nói:

– “Lúc nãy học giáo lý Yăh nhắc đến các bổn phận và trách nhiệm của các bố mẹ trong gia đình, trong đó có việc các bố mẹ phải biết luôn quan tâm đến việc học của con cái, không cho các con đang học hệ phổ thông khi lên cấp III chuyển qua học hệ bổ túc, trừ khi các con đã nghỉ học nhiều năm đi làm, bây giờ muốn đi học lại đã quá tuổi mới được đi học hệ bổ túc. Mình nghĩ đến em Hre con trai lớn nhất của mình năm nay mười bảy tuổi, cái bụng mình không vui do mình không biết đã làm đủ trách nhiệm của người mẹ với con chưa?”

Mẹ Hre nhắc đến em Hre mình cũng thấy tiếc, vì em Hre học xong lớp Tám là nghỉ học, bố mẹ Hre nói gì em Hre cũng không chịu đi học. Em Hre nghỉ học vì hình dáng cao to nhất lớp, ngại người khác nhìn vào tưởng học kém phải học nhiều năm một lớp, nên mới cao lớn hơn các em học cùng lớp.

Bố mẹ Hre khuyên em Hre đi học không được, mẹ Hre đến nhà gặp và nhờ mình nói giúp để em Hre chịu đi học. Mình cũng không bao giờ muốn các em nhỏ trong Buôn Làng nghỉ học  sớm, mình đến nhà bố mẹ Hre ở cuối thôn Năm gặp và khuyên em Hre. Lúc đó em Hre bằng lòng đi học tiếp nhưng sau hơn hai tháng nghỉ hè, còn hai tuần các em vào năm học mới mẹ Hre đến nói cho mình biết em Hre không chịu đi học. Từ đó đến giờ mình có đến nhà một vài lần nhưng không lần nào gặp em Hre, do em Hre đi làm gạch với bố Hre ở lò gạch chú Lâm. Chiều nay gặp mẹ Hre mình hỏi:

– “Mấy tháng đầu mới nghỉ học em Hre đi làm lò gạch với bố Hre, còn bây giờ em Hre làm gì?”

– “Vẫn đi làm ở lò gạch với bố Hre. Có lần đi làm ở lò gạch về em Hre nói: ‘Mẹ ơi! Đi làm ở lò gạch mệt và nóng lắm.’ Mình nói với em Hre bố mẹ Hre không muốn cho em Hre đi làm sớm, muốn em Hre tiếp tục đi học cho hết cấp III. Sau đó học một công việc nào đó về Buôn Làng làm nghề đó để sống nhưng em Hre không muốn nghe. Mình cũng nhắc lại với em Hre:

– ‘Mẹ nói với con nhiều lần là bây giờ con chịu khó học, sau này con chỉ cần găm một cây bút trên túi áo, tuy cây bút nhẹ nhưng con lại làm được nhiều việc và kiếm được nhiều tiền, mà không phải mệt như công việc con đang làm mỗi ngày ở lò gạch.’

Nghe mình nói em Hre đã hỏi lại mình:

– ‘Sao mẹ lại không làm theo như mẹ biết?’

– ‘Ông ngoại đi với ông bà sớm, mẹ học đến lớp Sáu bà ngoại muốn mẹ nghỉ học lấy chồng sớm để nhà có người đi làm nương rãy. Cũng chính vì không được làm theo điều mình biết mà mẹ tiếc đến bây giờ! Và mẹ không muốn con sau này cũng phải nuối tiếc giống như mẹ.’”

Matta Xuân Lành