Chào các bạn,

Xưa nay người ta hay nói xuất thế hay nhập thế. Xuất thế là ra khỏi thế gian, như là lên chùa đi tu, xem thế gian là nơi cần tránh xa. Và nhập thế là ở với thế gian, sống với thế gian, và làm việc cùng thế gian.

Chúng ta là những người nhập thế.

Nhưng nhập thế còn có nghĩa là sống đủ kiểu, kể cả các kiểu thế “gian”.

Cho nên thay vì nói nhập thế, chúng ta nói chúng ta là những người tu chợ. Tức là sống nơi chợ đời, nhưng vẫn tu, tức là vẫn sống cuộc đời tích cực và trong sáng nơi cửa chợ.

Mẹ Mạnh Tử ban đầu nhà ở gần nghĩa địa. Mạnh Tử và đám trẻ con bắt chước người ta đưa đám và than khóc. Than khóc là ủy mị, yếu đuối, tiêu cực. Nên bà chuyển nhà đi nơi khác.

Bà dọn nhà đến gần chợ, thấy Mạnh Tử và đám trẻ con học đòi mua bán kỳ kèo từng đồng, tranh nhau cãi nhau, bà lại chuyển nhà đến gần trường học.

Xưa nay mọi người đến nơi vắng lặng mở chùa là vì thế. Không những chùa ở nơi hẻo lánh, mà người tu chùa cũng không rớ gì đến chuyện trần thế.

Nhưng chúng ta tu chợ. Tức là chọn đường tu khó khăn nhất, khó như là mang sách vở ra một sạp gạo giữa chợ để học ôn thi.

Nhưng tu chợ là đường quan trọng nhất để đưa cuộc sống thế gian lên một mức thanh tịnh, nhân ái, và đạo đức hơn.

Xưa nay, vì chia cách xuất thế – nhập thế, mà người ta thường lầm tưởng rằng ở với thế gian là phải gian—nhũng nhiểu, áp bức, gian lận, chuyển tiền dưới gầm bàn, mua quan bán chức, hối lội, buôn bán dối trá… Các bạn, nước ta không tự nhiên mà nghèo gần dưới đáy thế giới. Thực sự đó là vì chúng ta có khuỵnh hướng tin rằng ở thế gian thì phải gian.

Nhưng sự thật là chúng ta muốn thành công trong thế “gian” thì chúng ta phải “ngay”. Kinh doanh phải thành thật, hàng tốt, giá phải chăng, tôn trọng khách hàng… thì kinh doanh mới thành công lớn. Nhân viên nhà nước phải là công bộc của dân, ngay thẳng, không tham nhũng, không áp bức, thì chính quyền mới sống lâu.

Có nghĩa là chúng ta phải có một nhận định chính xác về cuộc đời: Dù là ở thế “gian”, chúng ta phải là người “ngay”, thì chúng ta mới có thể thành công, như là mỗi cá nhân và như là một quốc gia.

Chúng ta không có quyền lảm nhảm các lý do mà hồi còn nhỏ mình đã học trong các sách giáo khoa: “Dân ta nghèo đói vì Tàu và Tây đô hộ, lấy của cải của ta, đốt sách của ta, bóc lột ta, làm ta ngu dân.” Đó là những lời đổ tội tiêu cực vào hàng quốc sách. Nếu ta thông minh và mạnh mẽ ngay từ đầu, thì ai đô hộ ta được, làm ngu ta được? Nếu ta mạnh mẽ và khôn ngoan trong tinh thần thì ai có thể làm ta ngu?

Và ngày nay, ta đã có độc lập thì ta có bớt ngu không, khi gian tham, nhũng nhiểu, hối lộ… tăng lên đến mức mà tiền nhân ở suối vàng đều muốn chết thêm lần nữa?

Các bạn, chính vì vậy hãy tự làm cho đất nước tiến bộ bằng cách cải tiến chính mình. Ngừng đổ tội cho Tàu hay Tây. Chính vì vậy mà tu chợ phải là hình thức sống quan trọng nhất cho chúng ta hiện nay—sống trong thế gian, nhưng trong sạch, nhân ái và đạo đức, để biến thế gian thành thế ngay.

Ta sống trong căn nhà nghèo đói bụi bặm của mình để giúp xây dựng nó thành căn nhà rộng lớn, sạch sẽ, sáng sủa. Mảnh đất nhỏ bé này mà tiền nhân để lại, ta phải biến nó thành quốc gia vô địch trên chính trường và thương trường quốc tế.

Cho nên, tu chợ không chỉ là một đời sống đòi hỏi nhiều ý chí, sâu sắc tâm linh, và năng lực lãnh đạo, mà tu chợ còn là một sứ mệnh của thế hệ này, thế hệ của thời độc lập, thời hòa bình, thời phát triển kinh tế, thời sống kinh doanh nơi cửa chợ, với tầm nhìn rộng ra thế giới, với ý hướng mang quốc gia ra sân chơi thế giới như một nhà vô địch, với tất cả nội lực của trái tim khiêm tốn, thành thật, yêu người và tĩnh lặng của mình.

Đó là sứ mệnh của chúng ta.

Chúc các bạn luôn thành công.

Mến,

Hoành

© copyright 2013
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com