Tag Archives: Thiền

Đạo của thánh nhân – The Way of the Sage

Chào anh chị em,

Mình nhắc lại đây chương 81, chương cuối cùng, của Đạo Đức Kinh của Lão tử để chúng ta cùng chiêm nghiệm:

Lời thành thực không đẹp, Lời đẹp không thành thực.
Người thiện không tranh biện, Người tranh biện không thiện.
Người trí không học rộng, Người học rộng không trí.
Bậc thánh nhân không thu giữ,
Càng vì người, mình càng thêm có; Càng cho người, mình càng thêm nhiều.
Đạo của Trời, Lợi mà không hại.
Đạo của Thánh nhân, Làm mà không tranh.
Continue reading Đạo của thánh nhân – The Way of the Sage

Làm thế nào để tạo chữ tín – How to build trust

Chào anh chị em,

Chúng ta đã biết chữ tín rất quan trọng trong Đạo làm người. Chữ tín mà thiếu, không ai dám tin ai, thì xã hội cực kỳ khó phát triển. Nhìn chung trong xã hội Việt Nam đương thời ta có thể thấy lừa dối tràn ngập – quan chức tham nhũng lừa lọc chính phủ và người dân, người bán hàng lớn nhỏ lừa lọc mọi người, các công ty lớn quảng cáo láo, khách du lịch nước ngoài bị lừa đảo – một đi không bao giờ trở lại.

Đương nhiên vẫn còn nhiều người thành thật và công chính. Nhưng điểm chính là dối trá lừa đảo ở việt Nam tràn ngập. Chúng ta cần biết dạy nhau và giúp nhau học chữ tín, bằng cách mỗi người chính mình thực hành chữ tín. Continue reading Làm thế nào để tạo chữ tín – How to build trust

Tứ hải giang hồ giai huynh đệ – All who roam the world are brothers

Chào anh chị em,

Có lẽ mọi chúng ta đều quen thuộc với cụm từ “Tứ hải giang hồ giai huynh đệ”, dịch từng chữ là “Bốn biển sông hồ tất cả là anh em.” Đây là một câu nói từ Trung quốc, hình như chẳng có gì để chắc chắn xuất xứ từ đâu, nhưng đọc truyện kiếm hiệp thì những cao nhân võ học thường ngao du sông núi để sống cuộc đời tự do và hành hiệp giúp đời và cứu người, rất thích nói câu này. Đó là tinh thần hiệp sĩ, chẳng khác gì mấy với tinh thần Samurai ở Nhật ngày xưa. Continue reading Tứ hải giang hồ giai huynh đệ – All who roam the world are brothers

Đừng lụy vào chính trị – Don’t get entangled in politics

Chào anh chị em,

Cả đời mình, mình chẳng thấy có chính trị ở Việt Nam, mà toàn là tà trị.

Trước hết là Pháp, rồi Mỹ, miệng thì nói nhân nghĩa, hành thì thói côn đồ. Pháp nói đưa ánh sáng Chúa vào nơi mê tín tôn thờ ma quỷ và văn minh đến cho dân lạc hậu. Mỹ thì nói giúp miền Nam đứng vững trước làn sóng Cộng Sản vô thần ác ôn và côn đồ. Người Việt thì người chạy theo Pháp, người chống Pháp, người theo Việt Minh, người chống Việt Minh. Và mọi phe phái nước ngoài lẫn người Việt bắn giết nhau xương máu ngập trời. Anh em trở thành thù địch, bạ bè tìm cách giết nhau. Cực kỳ hỗn loạn, ác ôn, và ngu dốt. Continue reading Đừng lụy vào chính trị – Don’t get entangled in politics

Người mẫu – Role model

Chào anh chị em,

Không phải chỉ các cô cậu đẹp trai đẹp gái mới là người mẫu để bán thời trang. Chúng ta ai cũng là người mẫu, tiếng Mỹ gọi là role model, có lẽ nên dịch là người gương mẫu, cho bất cứ ai nhỏ hơn ta nhìn lên để học gương ta – con cái, các em, cháu chắt, học trò, nhân viên, người nhỏ tuổi hơn, người ít học hơn, người lao động tay chân… Nói chung là mỗi chúng ta đều có nhiều người nhìn lên để học theo cách sống của ta. Ta là tấm gương của họ – họ nhìn vào ta và họ thấy họ. Continue reading Người mẫu – Role model

Tiên học lễ, hậu học văn – First learn propriety, then learn academic subjects

Chào anh chị em,

Mình không biết thái độ chỉ tập trung vào bằng cấp, và không cần biết lễ nghĩa, của tri thức Việt bắt đầu từ lúc nào. Có lẽ là từ thời Pháp thuộc. Quan lại Mẫu quốc chỉ muốn đào tạo một số rất nhỏ trí thức Việt, giỏi tiếng Pháp, có bằng cấp Pháp, để giúp Pháp cai trị người Việt. Không cần học lễ nghĩa. You hống hách vá áp bức dân Việt, đè đầu chúng nó thì càng tốt, miễn là đối với quan thầy Pháp you “gọi dạ bảo vâng” là được.

Cho đến ngày nay trí thức học có bằng để làm quan, rồi tham nhũng, chạy chọt, áp bức dân, và hoàn toàn chẳng biết lễ nghĩa đạo đức là gì, cũng chỉ là chuyện thường. Đọc báo hằng ngày thì thấy quan chức đi tù hà rầm. Continue reading Tiên học lễ, hậu học văn – First learn propriety, then learn academic subjects

Bất thối chuyển – Non-Retrogressing

Chào anh chị em,

Các bạn đã biết rồi, khi mình phải cố gắng đạt được điều gì đó, vì sợ hãi hậu quả của không đạt được, mình sẽ có rất nhiều sợ hãi và stress. Chính vì vậy mà “Bất thối chuyển” (Không rút lui) là một đức hạnh quan trọng của Bồ-tát.

“Bồ-tát bất thối chuyển” là những Bồ tát đã đạt đến một cấp độ tu hành cao, không còn thối lui trên con đường giác ngộ, tiến thẳng đến Phật quả. Họ có “tam bất thối”: (1) Địa vị không thối lui (không đọa lại đường ác, không thoái lui xuống hàng nhị thừa), (2) Hạnh không thối lui (luôn giữ vững và phát triển các hạnh nguyện đã tu tập) và (3) Nguyện không thối lui (không còn quên mất tâm nguyện độ sinh – độ mình để độ mọi chúng sinh). Continue reading Bất thối chuyển – Non-Retrogressing

Ưu tiên sống là gì? – What are life priorities?

Chào anh chị em,

Chúng ta có nhiều ưu tiên trong đời, tại mỗi thời điểm một ưu tiên khác nhau, vì đó là tiến trình xây dựng đời sống. Tạm thời theo dòng thời gian thì các ưu tiên là: học xong cử nhân (thạc sĩ hay tiến sĩ), có công việc tốt, để dành tiền, mua nhà, lấy vợ/chồng (hoặc lấy vợ/chồng trước, để dành tiền mua nhà sau), mua xe auto, lo cho con cái, tiếp tục cố gắng phát triển công danh sự nghiệp cả đời… Đó là một tiến trình phát triển bản thân rất hợp lý, đi theo tuổi đời của mình. Continue reading Ưu tiên sống là gì? – What are life priorities?

Thực hành – Practice

Chào anh chị em,

Có quá nhiều người trên thế giới thích đọc và nói, nhưng chẳng bao giờ thực hành. Bạn chẳng thể học điều gì với cung cách đó.

Bạn chẳng thể biết gì về nhạc bằng cách đọc lý thuyết nhạc và lảm nhảm nhậu nhẹt “đàm luận” về nhạc – bạn phải học chơi nhạc với một nhạc cụ. Võ cũng thế, không thể đọc sách võ để biết võ – phải tập võ thường xuyên. Y học, luật học, IT, vũ, bóng bàn, bóng chuyền, bóng đá, cầu lông, nấu ăn, bán hàng… Mọi thứ trên đời, bạn đều phải thực hành thì mới biết. Continue reading Thực hành – Practice

Làm thế nào để nắm được bản tánh thiêng liêng của bạn – How to get in touch with your sacred nature

Chào anh chị em,

Tất cả mọi truyền thống tâm linh lớn của thế giới đều nói về bản tánh thiêng liêng của mỗi người chúng ta. Tại Việt Nam chúng ta tạm nói tượng trưng về hai khối tôn giáo: một là Phật giáo, hai là Kitô giáo (gồm Công giáo, Chính thống giáo, và Tin lành).

Phật giáo thì cho rằng mỗi chúng ta đều có Phật tánh trong mình, và mỗi chúng ta là Phật đang thành.

Kitô giáo nói mỗi chúng ta là con Chúa với Thánh linh Chúa (hơi thở của Chúa) trong ta. Continue reading Làm thế nào để nắm được bản tánh thiêng liêng của bạn – How to get in touch with your sacred nature

Tự tin – Self-confidence

Chào anh chị em,

Có lẽ mọi người chúng ta đều có tự tin trong một lĩnh vực nào đó – tôi tự tin tôi là bác sĩ giải phẫu tim hàng đầu, tôi tự tin tôi là kỹ sư AI hiếm có, tôi tự tin tôi là thầy giáo rất tốt, tôi tự tin tôi là thầy về xây dựng nhà cửa… Và kẻ cướp cũng nói tôi tự tin vào khả năng cướp các ngân hàng lớn, tôi tự tin vào tôi móc túi thần kỳ, tôi tự tin vào trộm được tất cả nhà nào tôi muốn… Và dựa vào đó, chúng ta đều xem mình là người tự tin. Nhưng đó không phải là tự tin nền tảng. Tự tin vào nghiệp vụ chỉ là một mảng tự tin rất nhỏ trong cuộc đời có cả nghìn thứ khác của chúng ta.

Chúng ta có đủ thứ sợ hãi, âu lo, và stress trong đời sống vô thường – sợ mất việc, sợ bị bệnh không ai lo cho con cái, sợ kinh doanh xuống, sợ bị người xem thường, sợ mất danh tiếng, sợ boss không thích mình, sợ mưa lụt, sợ bão, sợ thiếu tiền, sợ hỏa hoạn, sợ người lái xe xay xỉn đâm vào, sợ tai nạn trên trời rơi xuống, sợ bị hà hiếp, sợ mất tài sản, sợ mất danh tiếng, sợ bị ném đá trên mạng… Nói chung là ta có hàng nghìn thứ để lo sợ và stres mỗi ngày. Continue reading Tự tin – Self-confidence

Tôi – I/Me

Chào anh chị em,

Đương nhiên là chúng ta luôn quan tâm về chính mình, sức khỏe của mình, đức hạnh của mình, tội lỗi của mình, thiện ác của mình, tài sản của mình, chức vụ của mình… và một nghìn thứ khác của mình. Đó là chuyện “tự nhiên.” Chúng ta sinh ra là đã được huấn luyện để học như thế.

Nhưng đó là vấn đề. Bát Nhã Tâm kinh dạy:

Quán-Tự-Tại Bồ tát hành thâm Bát-Nhã Ba-la-mật đa thời
Chiếu kiến ngũ uẩn giai Không, độ nhất thiết khổ ách.

Khi Quán-tự-Tại Bồ-tát thực hành trí tuệ Bát-Nhã Giải thoát
Thấy mình là Không, ngài vượt qua mọi nạn.
Continue reading Tôi – I/Me

Nhân Duyên – Causes and Conditions

Chào anh chị em,

Chữ “Duyên” có rất nhiều ý nghĩa trong văn hóa Việt Nam:

– Người có “Duyên” (charming) là người hấp dẫn mọi người, làm người ta yêu mến; dù người có Duyên không nhất thiết là đẹp, nhưng là hiền hòa, thành thật, đáng tin, và đáng yêu. Nghĩa “Duyên” cũng bắt nguồn từ Nhân Duyên (Causes and Conditions) của Phật triết: Khi đủ “Duyên” thì mọi sự đều thành. Continue reading Nhân Duyên – Causes and Conditions

Tâm Không Phân Biệt – Non-Discriminating Heart

Chào anh chị em,

Tâm Không Phân Biệt là Tâm Xả (Upekkha) trong Tứ Vô Lượng Tâm: Từ, Bi, Hỉ, Xả (Metta, Karuna, Mudita, Upekkha).

Tâm Upekkha (Xả) chỉ trạng thái tâm Giác ngộ, không còn bị chi phối bởi những khái niệm đối đãi như đúng-sai, tốt-xấu, hay-dở. Đó là trạng thái tâm trí khi không còn dính mắc vào các đối tượng, nhận biết mọi thứ như chúng vốn là, vượt qua mọi định kiến và phán xét chủ quan. Trạng thái này là mục tiêu của việc tu tập Phật pháp, giúp đạt đến giải thoát và an lạc. Continue reading Tâm Không Phân Biệt – Non-Discriminating Heart

Lời cuối cho 101 Truyện Thiền (Phiên bản 2025) – Closing statement for 101 Zen Stories (2025 version)

Chào anh chị em,

Như mình đã nói khi bắt đầu cập nhật 101 Truyện Thiền này vài tháng trước, mình đã viết phiên bản đầu tiên vào năm 2010, tức là 15 năm trước. Ngày nay, mình cảm thấy rằng sau 15 năm, mình đã hiểu rõ hơn về Phật pháp ở một số khía cạnh, cũng như lịch sử phát triển Thiền tông Trung Hoa và Nhật Bản. Vì vậy, đây là phiên bản cập nhật năm 2025. Continue reading Lời cuối cho 101 Truyện Thiền (Phiên bản 2025) – Closing statement for 101 Zen Stories (2025 version)