Người xưa đã cưỡi hạc vàng
Bay rồi đây để lầu Hoàng nằm trơ
Hạc vàng đi mất từ xưa
Ngàn năm mây trắng lững lờ còn bay
Hán Dương sông tạnh cây bày
Xanh rì Anh Vũ bãi dày cỏ thơm
Quê hương khuất nẻo hoàng hôn
Sóng xao khói tỏa héo hon tấc lòng
Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ
Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản
Bạch vân thiên tải không du du
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu
Nhật mộ hương quan hà xứ thị
Yên ba giang thượng sử nhân sầu
Thôi Hiệu
Dịch nghĩa
Lầu Hoàng Hạc
Người xưa đã cưỡi hạc đi rồi
Ở đây chỉ còn lại một mình lầu Hoàng Hạc nằm đó
Hoàng hạc bay đi không trở về nữa
Hàng ngàn năm mây trăng vẫn bay lờ lững
Trời trong phía bên sông kia là cây mọc nơi đất Hán Dương
Cồn Anh Vũ cỏ mọc đầy hoa rậm rì
Chiều về tắt mất hướng nẻo quê hương
Khói tỏa trên sông lăn tăn sóng gây nỗi buồn nhớ quê
Ý
Cảnh xưa còn đó, người xưa về đâu. Khói nước trên sông trong trời chiều bảng lảng, lai láng gợi nỗi lòng quê.
Chủ Nhật vừa rồi (4/4/2009) mình có dịp tới thăm Bảo Tàng Holocaust ở thủ đô Washington DC của nước Mỹ. Bảo tàng Holocaust nằm ngay sát The Mall trưng bày toàn bộ lịch sử về chuyện Hitler và Đức Quốc Xã sát hại người Do Thái ở toàn châu Âu thời chiến tranh thế giới thứ hai.
Sự điên loạn của Hitler, những cỗ máy giết người ghê rợn trong trại tập trung, sự trong trắng vô tội của hàng nghìn người Do thái không biết rằng số phận của họ sẽ chấm dứt hàng loạt chỉ trong 5 hay 15 phút nữa bởi khí độc. Những hoạt động văn hóa tinh thần của người Do Thái trong trại tập trung: họ vẫn hát và cầu nguyện.
Đó là một trang sử đau thương và đầy nhân văn của nhân loại khiến người ra ngoài bảo tàng thay đổi hẳn về thế giới quan.
Một bài thơ được khắc chữ nổi trên bức tường đi ra của Bảo Tàng làm mình ấn tượng vì lời thơ có ý tương tự như bài Hạnh phúc thật. Mình tìm lại được bài thơ trên Internet và được biết câu chuyện của tác giả bài thơ – nữ anh hùng người Do Thái Hannah Szenes ở Hungary. Mình muốn giới thiệu với các bạn ngày hôm nay câu chuyện của chị Hannah Szenes và một số bài thơ của chị.
Mộ của Hannah Szenes
Chị Hannah Szenes là một người Do Thái gốc Hung. Chị là một trong 37 người sống ở Palestine thời đó (bây giờ là Israel) được huấn luyện bởi quân đội Anh để nhảy dù xuống Tiệp Khắc trong Thế chiến thứ 2 để cứu người Do Thái ở Hung, những người sắp bị giải tới trại tập trung của Đức ở Auschwitz.
Chị bị bắt ở biên giới Hung, bị bỏ tù và tra tấn, nhưng chị không chịu khai bí mật của sứ mệnh của chị và cuối cùng bị hành quyết. Khi đó chị mới 23 tuổi. Trong trại giam, chị liên lạc với những tù nhân ở phòng khác qua ánh sáng phản chiếu qua gương và xếp từng con chữ Hebrew. Chị hát để động viên tinh thần của những tù nhân khác. Chị là người nữ anh hùng của đất nước Israel. Thơ của chị được biết đến rộng rãi.
Sau đây mình giới thiệu với các bạn ba bài thơ – bài hát “A Walk to Caesarea” hay còn được biết đến với tên “Eli Eli” (“My God My God”), bài thơ “Blessed is the match” và “There Are Stars” của chị.
Chúc các bạn một ngày sâu sắc,
Hiển
.
Eli, Eli by Hannah Szenes
.
Eli, Eli, lyrics Hannah Senesh, music David Zahavi
A Walk to Caesarea
My God, My God,
I pray that these things never end,
The sand and the sea,
The rustle of the waters,
Lightning of the Heavens,
The prayer of Man.
.
Chúa của con ơi, Chúa của con ơi,
Con cầu rằng những điều này không bao giờ hết,
Cát và biển cả,
Tiếng rì rào của nước
Chớp của thiên đường,
Cầu nguyện của con người.
. Blessed Is The Match
(Serdice Yugoslavia May 1944)
Blessed is the match consumed
in kindling flame.
Blessed is the flame that burns
in the secret fastness of the heart.
Blessed is the heart with strength to stop
its beating for honor’s sake.
Blessed is the match consumed
in kindling flame.
Phúc cho que diêm
Phúc cho que diêm được cháy trụi
Trong ngọn lửa đang nhen nhóm
Phúc cho ngọn lửa cháy sáng
Trong nơi trú ẩn bí mật của trái tim.
Phúc cho trái tim với sức mạnh để ngừng
nhịp đập của nó cho danh dự
Phúc cho que diêm được thiêu trụi
Trong ngọn lửa đang nhen nhóm.
. There Are Stars
There are stars whose radiance is visible on earth
though they have long been extinct.
There are people whose brilliance continues to light
the world even though they are not longer among the living.
These lights are particularly bright
when the night is dark.
They light the way for human kind.
.
Có những ngôi sao
Có những ngôi sao có ánh sáng được thấy trên trái đất
Mặc dầu chúng đã chết từ lâu rồi.
Có những con người mà vẻ rực rỡ tiếp tục chiếu sáng thế giới
Mặc dầu họ không bao giờ nằm trong sự sống nữa.
Những tia sáng này đặc biệt sáng lúc trời đen kịt
Chúng chiếu sáng con đường cho nhân loại
Chỉ với nếp gạo đơn sơ và mấy cánh lá Dong
Chàng Lang Liêu đã gói và trải ra tấm lòng hiếu thuận
Hùng Vương đâu thiết sản vật cao sang, ngọc ngà báu vạn
Ngài cùng non sông cần tấm chân tình.
Ta thương ông hoàng nghèo khố nhàu, chân đất
Sáng sớm ra đồng cuốc bẩm, cày sâu
Thả hồn mình theo cánh diều no gió
Nghe lúa trổ đòng vẽ trời đất tròn vuông trong ngan ngát hương chiều.
Ta thương ông hoàng ở nhà tranh vách lá liêu xiêu
Trăn trở cái rét căm căm dân nghèo thiếu áo
Xót xa khi gió mưa tràn qua nát phên, dứt dậu
Thánh nhân bước ra từ hữu Đạo, tinh Hòa…
Ta mong những ông hoàng nhân từ đạt lễ đăng cơ
Làm đấng quân vương anh minh, lỗi lạc
Huyền sử thời gian. Vinh hoa được mất
Nghĩa nhân truyền tụng đến muôn đời.
Những cái bánh chưng, bánh dày từ nếp gạo quê thôi
Thần tốc hành quân Quang Trung đại thắng…
Chơn chất, giản đơn tình quê hương bất tận
Đạo lý trường miên…vạn đại dân sinh.
Ta yêu cuộc đời, ta nhớ Lang Liêu
Chiếc bánh chưng lót lòng buổi sớm
Ta học tiền nhân làm những điều chân thiện
Càng không thể quên đi hết vòng đời mới biết được…đất vuông.
Lên Tam Đảo
Gặp những con đường xanh
Dắt nhau lên
Dìu nhau xuống
Ngắn thôi mà thành ma trận
Đi hoài không tới nơi
Gặp mây líu ríu mây
Quấn rừng cây
Phủ voan sườn núi
Buông rèm rủ rỉ
Gọi người chìm thấp tìm cao
Gặp chợ trong lòng tay
Bán bán mua mua
Tới lui không vội
Sắc trung du đậm trên rau trên quả
Mắt người nhìn hớn hở
Tuồng như bao ưu phiền đã thả chân dốc mờ sương
Gặp đêm cuối tuần ba phía núi rộn ràng
Sao trời nhường lung linh cho ánh đèn thêm đẹp
Vách đá vọng tiếng cười em ngọt
Nhịp sống quay
Cuốn thời gian vun vút
Trả tĩnh lặng thứ hai thứ ba…
Ngơ ngác cao tầng
Gặp linh thiêng đền miếu chon von
Lòng lắng lại trước uy linh tiên tổ
Bụi phàm trần rơi theo từng bậc đá
Chiêm nghiệm đời thắm đượm ý tiền nhân
Lên Tam Đảo một lần
Trong trẻo tâm
Nhẹ chân tục lụy
Mai xuôi phồn hoa trở về thực tại
Gởi lại người
Giọt giọt nhớ
Không rơi
.
Hai thiền sư, Daigu và Gudo, được mời đến thăm một lãnh chúa. Đến nơi, Gudo nói với lãnh chúa: “Chúa quân bản tính rất thông thái và có một năng kiếu bẩm sinh để học Thiền.”
“Nhảm nhí,” Daigu nói. “Tại sao anh nịnh anh chàng đầu đặc này? Anh này có thể là lãnh chúa, nhưng chẳng biết tí gì về Thiền cả.”
Vậy, thay vì xây một ngôi chùa cho Gudo, vị lãnh chúa xây chùa cho Daigu và học Thiền với Daigu.
.
Bình:
• Xây chủa và làm đệ tử kẻ chê mình dốt, người có trí tuệ mới làm được thế. Vì vậy, lãnh chúa có thể xây chùa và làm đệ tử của Daigu, nhưng Gudo vẫn đúng là lãnh chúa rất thông thái và có năng khiếu bấm sinh để học Thiền.
• Có lẽ lãnh chúa này có máu nhà binh nên thích những người ăn nói bộc trực.
• Mỗi thiền sư thường có một cá tính rất mạnh, rất rõ, có thể rất khác xa các thiền sư khác. Tâm thì tĩnh lặng như sau, nhưng cách sống bên ngoài rất khác nhau.
Đừng nhầm tâm với tay, chân, hay miệng.
(Trần Đình Hoành dịch và bình)
.
The Blockhead Lord
Two Zen teachers, Daigu and Gudo, were invited to visit a lord. Upon arriving, Gudo said to the lord: “You are wise by nature and have an inborn ability to learn Zen.”
“Nonsense,” said Daigu. “Why do you flatter this blockhead? He may be a lord, but he doesn’t know anything of Zen.”
So, instead of building a temple for Gudo, the lord built it for Daigu and studied Zen with him.
Hôm nay nhớ Trịnh! Bên ly cà phê tí tách, chúng ta cùng vui một tí và quên mọi nỗi buồn nha! Khi đọc bài thơ này các bạn hãy chú ý những dòng chữ nghiêng, đó là tên những tình khúc của Trịnh Công Sơn. Các bạn hãy đoán xem vì sao tôi chọn tựa cho bài thơ là “Tình Khúc 20” nhé! Cảm ơn các bạn! Chúc một ngày vui với Nắng Thuỷ Tinh và Mưa Hồng!!!
Tình khúc 20
Em mang phận Tuổi đá buồn Tôi ru em ngủ đàn vương cung sầu Lời buồn thánh dưới mưa ngâu
Vỗ bờ tiếng Sóng về đâu dặm dài
Lặng nhìn Chiếc lá thu phai Người về bổng nhớ mắt ai lạ lùng
Lặng im Nghe tiếng muôn trùng Đường xa vạn dặm, Buồn từng phút giây
Hoa vàng mấy độ heo mây Ru đời đã mất hao gầy Vườn xưa
U hoài Cỏ xót xa đưa Lời thiên thu gọi nghe mưa ngập lòng
Ru em từng ngón xuân nồng Tình xa, Tình nhớ theo dòng đời trôi
Ngày xưa Thuở bống là người Hát cho tôi ủ Khói trời mênh mông
Xin dâng một nén hương lòng
Tri ân tưởng nhớ tình nồng thiên thu
Minh Tâm
TĐH: Sau đây mời các bạn thưởng thức các bản nhạc TCS hòa tấu trong album mới ra của Yoshi Imamura & Liz Kinon. Xin click vào các links dưới đây.
1996-Nhà Hát Lớn Hà Nội-từ trái: unknown, Trịnh Còng Sơn, phụ tá của Thế Thanh, Trần Đình Hoành, Hồ Sĩ Khoa, Thế Thanh (tổng biên tập PN TPHCM) !996 - Nhà Hát Lớn Hà Nội - từ trái: Nguyễn Trọng Tạo, unknown, Trịnh Công Sơn, Thế Thanh, Trần Đình Hoành
Anh đi ngày “Cá tháng tư”
Có ai nói dối tạ từ người thân?
Cuộc đời thật – dối – giả – chân
Cung đàn ngân lắng muôn phần tin yêu
Hoa thơm sớm nở tàn chiều
Nhân gian day dứt bao điều trở trăn
Muôn đời ấy Quả lòng Nhân
Hạt bụi nào lẫn muôn phần cỏ cây
Đường tên Anh tận trời Tây
Mấy ai đến được cõi này nhân gian
Dẫu rồi vàng đá nát tan
Thì muôn năm có lẫn vàng với thau ?
Ngày nói dối, xót xa đau
Nén hương lòng sáng một mầu tri ân
Trời cao xanh có thấu chăng
Nắng cuộc đời vẫn thắm hồng tin yêu
Cảm ơn
cuộc sống đã cho em khi mở mắt chào đời
Được nghe tiếng sóng quê mình vọng vỗ
Lời thì thầm gió hát ngân tràn ru biển tối
Đêm tháng 10 vòm trời sao tròn căng lấp loáng
Giữa lòng nôi mẹ hiền Phan Thiết
Dỗ giấc thơ bé con thiêm thiếp
Bằng tình yêu bình yên hết mực
Từ trái tim biển mặn náo nức
(Em là đứa trẻ sinh ra vốn nòi lãng mạn.Bé tí ti mê được ẵm giữa trời.Quanh bốn bề khuya khoắt biển chơi vơi.Trong vòng tay má đong đưa theo gió đêm gờn gợn.Háo hức nhìn con trăng lên ngự đỉnh trời trong.Đôi ánh mắt say sưa viễn vọng…Ngắm vòm cao lấp lánh vạn ánh sao.Cho đến khi lịm dần vào giấc ngủ…Chứ nếu không là đầm đìa nước mắt.Khóc như thể chưa bao giờ được khóc!Đây là chuyện đến giờ má vẫn nhắc.)
Phan Thiết ơi!
Chẳng biết biển yêu Ta trước
Hay chính là Ta ngược lại
Chẳng biết…
Chỉ thấy trong Ta từng tế bào âm ỉ
Cứ nồng nàn một Ta kỳ quặc
một Ta rất đỗi thiết thân
một Ta lửa tim rực bỏng
Suốt một thời môi hồng khờ dại
Đến đời sống đang già hiện tại
Tình quê hương bấu chặt
Phan Thiết ơi!Phan Thiết.
Ta muốn ngỏ một lời
Rằng
Ta yêu ngươi!
Ta yêu ngươi quá thể
Ta yêu ngươi bất biến
Không ai có thể dứt bỏ cội nguồn
Dẫu thời gian hơn 30 viễn xứ
Không ai thích chối bỏ ngữ âm mẹ đẻ
Khi trái tim yêu chưa từng hoang phế kiệt quệ
Phải không anh-
người đồng hương cách nửa vòng trái đất?
(Thật hạnh phúc khi chúng ta đã cùng:được sinh ra trong mặn mà hương biển.Đất biển nuôi anh thành vóc nên hình.Gió biển vút cánh diều mộng em lên chín tầng không.Đã từng sống từng thở chung bầu khí biển.Thì có nghĩa hai ta vĩnh viễn là con cưng một Mẹ.Mẹ Phan Thiết lòng dạt dào biển lớn.Mãi mãi rộng vòng tay ấp yêu chào đón.)
Giữa lưng chừng khoảng tối khoảng sáng
của mênh mông cõi ảo bạt ngàn
Cảm ơn đời đã cho em bắt gặp
Đã ban tặng niềm vui nhỏ nhoi tích tắc
Khi mở ra chân dung cảm xúc
chân dung của tình bạn
Hai chúng ta không ai là ốc đảo cả
Một khi biển quê hương luôn giang tay mời mọc
với vô vàn dấu yêu mưa móc
Phan Thiết nhắn với em:
Biển nhớ anh bồn chồn.Nhớ cồn cào xót dạ
Nhức nhối.Thật thà
Tha thiết
Ơi,người con viễn du xa lơ xa lắc!
Cuối cùng em muốn
Em muốn…
đứng ngông nghênh giữa biển trời Phan Thiết réo rắt
Như tiếng vọng sóng vui
Tiếng vọng thoát bay qua dặm ngàn hải lý
Chẳng biên ải nào ngăn được lời vọng quê hương xa ngái
Đại lộ thênh thang dòng xe như mắc cưởi
Hay trăm tòa cao ốc sừng sững mỏi mắt-
nào có nghĩa gì
Khi lời vọng xuyên suốt đậu xuống hồn anh
Êm ái
Dỗ dành
Về đi…
Anh hãy về đi!