Thủ tướng đã chỉ đạo giảm bớt thủ tục hành chính. Mong lời của Thủ tướng được thành sự thật.
PTH
***
Nhiều dự án mở bán, người dân vẫn khó mua nhà xã hội
Linh Trang – Thứ hai, 20/10/2025 09:30 (GMT+7)
Dù thời gian gần đây nhiều dự án nhà ở xã hội được mở bán, song người dân phản ánh vẫn rất khó mua, đặc biệt ở khâu nộp hồ sơ và hoàn thiện thủ tục đăng ký.
Thời gian gần đây, hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội công bố mở bán với số lượng căn hộ lớn. Đơn cử, dự án Rice City Long Châu (phường Bồ Đề) đang tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua đợt 1 theo hình thức trực tuyến, với tổng cộng 1.765 căn hộ để bán. Dự án nhà ở xã hội Kim Hoa (xã Tiến Thắng) cũng mở bán đợt 1 với 408 căn hộ, thời gian nhận hồ sơ kéo dài đến hết ngày 5.11.2025. Trong khi đó, dự án Khu nhà ở xã hội Kim Chung dự kiến tiếp nhận hồ sơ mua, thuê, thuê mua căn hộ tòa CT3 từ ngày 10.11 đến 19.12.2025.
Tuy nhiên, dù có nhiều dự án được mở bán cùng thời điểm, người dân phản ánh quá trình chuẩn bị và nộp hồ sơ vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt ở khâu kỹ thuật và thủ tục xét duyệt.
Tại dự án nhà ở xã hội Rice City Long Châu do Liên danh Công ty CP Him Lam Thủ Đô và Công ty CP BIC Việt Nam làm chủ đầu tư, nhiều người dân phản ánh hệ thống đăng ký trực tuyến liên tục gặp sự cố. Trang web thường xuyên trong tình trạng quá tải, truy cập chậm, thậm chí bị treo hoặc không thể đăng nhập. Một số trường hợp dù đã hoàn tất thao tác gửi hồ sơ nhưng không nhận được mã xác nhận qua email, khiến hồ sơ không được hệ thống ghi nhận.
Anh Minh Khôi (Hà Nội) cho biết, chủ đầu tư thông báo nhận hồ sơ từ ngày 1.10 đến 4.11 (không tính chủ nhật), mỗi ngày chỉ tiếp nhận khoảng 70 hồ sơ. Dù anh đã canh thời gian mở đăng ký sớm, song sau 7 ngày liên tiếp anh vẫn không thể nộp được hồ sơ do hệ thống báo lỗi, hoặc đủ lượt nộp hồ sơ trong ngày.
Chị Lê Huyền chia sẻ, sau nhiều năm thuê trọ, gia đình chị mong muốn được mua một căn hộ nhà ở xã hội để ổn định chỗ ở lâu dài. Tuy nhiên, suốt 8 ngày liền kiên trì nộp hồ sơ trực tuyến, chị vẫn không thể gửi thành công. “Tôi canh máy từ sáng sớm, có hôm nhịn cả bữa ăn vì sợ lỡ thời gian nộp hồ sơ, nhưng hệ thống liên tục báo lỗi. Giờ nộp được hồ sơ không chỉ cần kiên trì mà còn phải có cả may mắn” – chị Huyền cho biết.
Nhiều người thuộc diện phải bổ sung giấy tờ cho biết, dù đã nộp đầy đủ nhưng hơn một tuần vẫn chưa nhận được phản hồi từ chủ đầu tư. Điều này khiến họ lo ngại có thể bị lỡ thời hạn hoặc không đủ điều kiện mua nhà.
Rice City Long Châu là dự án nhà ở xã hội đầu tiên tại Hà Nội triển khai thí điểm hình thức nộp hồ sơ trực tuyến. Tuy nhiên, qua thực tế, nhiều người cho rằng, quy trình này cần được hoàn thiện hơn để đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Ông Nguyễn Văn Đính – Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) – chia sẻ, hiện nay, nhiều người lao động dù có nhu cầu nhà ở bức thiết nhưng không thể tiếp cận nhà ở xã hội tại nơi mình đang làm việc hoặc công tác do không đủ điều kiện xác nhận hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú theo đúng quy định.
Một số nhóm đối tượng thực sự khó khăn nhưng bị loại trừ do tiêu chí thu nhập; yêu cầu về vốn tự có tối thiểu khi vay mua nhà – 20% là thách thức không nhỏ đối với người thu nhập thấp, đặc biệt là lao động phổ thông, công nhân trẻ chưa có tích lũy; thiếu nghiêm trọng sản phẩm nhà ở xã hội cho thuê; chưa có chính sách riêng cho nhóm lao động thời vụ.
Để tháo gỡ những trăn trở còn tồn tại, các địa phương phải chủ động ban hành chính sách hỗ trợ phù hợp với đặc thù nhu cầu thực tế: Phát triển nhà cho thuê, đa dạng hóa mô hình, lựa chọn đúng nhóm đối tượng có nhu cầu thật. Và tăng cường thanh tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi trục lợi chính sách, nhũng nhiễu, gây khó dễ trong triển khai.
Về chính sách đầu ra, cần minh bạch và đơn giản hóa thủ tục xác định đối tượng thụ hưởng, chuyển từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm. Có chính sách hỗ trợ cho thuê, thuê mua đối với nhóm người lao động không đủ năng lực tài chính để mua nhà. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà ở xã hội để đảm bảo công bằng, minh bạch và đồng bộ trong tiếp cận.
***
Xác minh mua nhà ở xã hội vẫn khó
Đình Sơn– dinhsonthanhnien@gmail.com
Những chính sách liên quan đến nhà ở xã hội đã thông thoáng nhưng thủ tục xác minh thu nhập hiện nay, nhất là đối với người lao động tự do, làm việc tại các doanh nghiệp nước ngoài vẫn khó.
Không xác nhận
Mới đây chị Phan Huyền (Hà Nội) đã có đơn phản ánh gửi đến Bộ Xây dựng về việc công ty nơi chị làm việc không xác nhận thu nhập để chị làm hồ sơ mua nhà ở xã hội (NƠXH). Chị Phan Huyền là nhân viên có hợp đồng lao động tại một doanh nghiệp (DN) và có thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng. Khi chị xin xác nhận vào mẫu số 05 về điều kiện thu nhập để làm hồ sơ mua NƠXH thì công ty không đồng ý với lý do không biết ngoài thu nhập ở công ty, chị Phan Huyền còn thu nhập ở nơi nào khác nữa hay không. “Khi đi mua NƠXH có điều luật nào bắt buộc công ty phải xác nhận thu nhập cho nhân viên có hợp đồng lao động không. Nếu công ty vẫn không xác nhận thì tôi phải làm việc với cơ quan nào để được giải quyết”, chị Phan Huyền đặt câu hỏi.
Có công ty còn khó, người lao động tự do còn khó hơn. Anh Khánh Hoan, là tài xế chạy xe ôm công nghệ, khi đi xác nhận thu nhập ở UBND phường cũng bị từ chối vì chính quyền nói không biết anh làm việc ở đâu, thu nhập như thế nào nên không xác nhận. Thay vào đó, nơi đây hướng dẫn cho anh về quê gốc ở Thanh Hóa để xác nhận. Nhưng về Thanh Hóa, anh cũng bị từ chối bởi anh không làm việc ở địa phương nên phải xác nhận ở nơi anh đăng ký tạm trú là TP.HCM. Lòng vòng mãi, cuối cùng anh Khánh Hoan bị lỡ cơ hội đăng ký mua NƠXH. “Người làm công ăn lương trong các DN hay ở cơ quan nhà nước còn dễ xác minh thu nhập. Tôi là lao động tự do rất khó khăn. Nơi này đẩy qua, nơi kia đẩy lại tôi ở giữa không biết làm thế nào”, anh Khánh Hoan buồn rầu nói.
Hai trường hợp trên không phải là cá biệt. Bởi theo bà Đặng Thị Kim Oanh, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Kim Oanh, DN đang phát triển hàng ngàn căn NƠXH tại tỉnh Bình Dương (cũ) dù chính sách về NƠXH đã thông thoáng hơn rất nhiều, nhưng khâu xác nhận thu nhập cho người mua NƠXH vẫn khó. Đối với người lao động, công nhân phải xác nhận đối tượng hưởng chính sách NƠXH và xác nhận thu nhập. Nhưng nhiều DN, đặc biệt là DN FDI không nắm rõ quy định nên không chịu. Ngoài ra mỗi đơn vị lại có cách tính thu nhập khác nhau nên cứ quần tới quần lui.
Còn người không có hợp đồng lao động là những người lao động tự do, buôn gánh bán bưng phải xác nhận thu nhập thực nhận tại UBND xã/phường nhưng xã/phường lại thiếu cơ sở dữ liệu, phương pháp xác minh thu nhập. Một số nơi từ chối xác nhận vì sợ trách nhiệm. Điển hình như một khách hàng của công ty tên Lâm Tấn Vũ, làm lái xe cho một DN nước ngoài, trên hợp đồng lao động lương chỉ chưa đến 15 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên công ty xác nhận thu nhập có tháng hơn 20 triệu, bao gồm cả tiền “thưởng” ngoài giờ. “Tài xế lái xe cho lãnh đạo DN, những lúc đi sớm về khuya sếp thương nên thưởng thêm một ít. Nhưng khi xác nhận số tiền này cũng được cộng dồn vào thế là hồ sơ bị loại”, bà Đặng Thị Kim Oanh kể.
Chuyển cho công an xác nhận
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, nhận xét trong số các đối tượng được mua, thuê mua, thuê NƠXH thì những người “buôn gánh bán bưng”, những người lao động tự do là thiệt thòi nhất vì đây là những người khó khăn nhất về nhà ở. Tuy nhiên, việc xác nhận thu nhập hiện nay đối với nhóm đối tượng này lại vô cùng khó khăn, rườm rà, nơi xác nhận, nơi không. Do đó, cần có những quy định rõ ràng trong việc xác nhận thu nhập tại các địa phương đối với nhóm đối tượng này như cho tự kê khai, tự chịu trách nhiệm hoặc có sự xác nhận của người thân.
Bà Đặng Thị Kim Oanh kiến nghị đơn giản hóa nội dung trong biểu mẫu xác nhận, tránh gây khó khăn cho người mua nhà. Bộ Xây dựng cần phối hợp với các cơ quan tăng cường truyền thông, tập huấn DN, chính quyền địa phương để thống nhất nhận thức và quy trình xác nhận. Đối với nhóm không có hợp đồng lao động đề xuất cơ chế xác nhận linh hoạt, ví dụ chấp nhận sao kê ngân hàng, hợp đồng thời vụ, kê khai tự nguyện có xác nhận của cộng đồng, khu phố.
Một lãnh đạo của Bộ Xây dựng thông tin tại dự thảo sửa đổi, bổ sung của Nghị định 100/2024 quy định chi tiết một số điều của luật NƠXH, Bộ đã đề xuất người thu nhập thấp ở đô thị không có hợp đồng lao động sẽ xin xác nhận ở công an thay vì UBND cấp xã, phường như hiện nay. Theo đó, đối tượng người thu nhập thấp khu vực đô thị không có hợp đồng lao động phải đảm bảo điều kiện về thu nhập theo quy định và được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú/tạm trú hoặc nơi ở hiện tại xác nhận. Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được đơn đề nghị, công an cấp xã sẽ căn cứ thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác nhận điều kiện về thu nhập cho người dân. Để đồng bộ, Bộ Xây dựng cũng sẽ sửa đổi, bổ sung các mẫu giấy tờ chứng minh, xác nhận điều kiện để đảm bảo đồng bộ với quy định trên. UBND cấp xã hiện không có thông tin, dữ liệu dân cư để làm căn cứ xác nhận thu nhập, gây khó khăn trong quá trình thực hiện. Tình trạng này đã được nhiều địa phương như Hà Nội, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh… phản ánh về Bộ. Do đó việc để công an xác nhận thu nhập dựa trên dữ liệu của VNeID là chính xác nhất.
Không chỉ vậy, Bộ Xây dựng còn đề xuất nâng mức thu nhập với cá nhân mua NƠXH lên tối đa 20 triệu một tháng, tăng 5 triệu so với hiện nay. Tương ứng với mức này, mức tối đa với hai vợ chồng là 40 triệu. Riêng trường hợp chưa kết hôn, đã ly hôn (nhưng chưa tái hôn) hoặc được xác nhận là độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên, mức thu nhập tối đa được mua NƠXH không quá 30 triệu đồng/tháng. Mức thu nhập được tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, DN, đơn vị đối tượng làm việc xác nhận.
Thủ tướng chỉ đạo giảm bớt thủ tục hành chính
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng giao Bộ Công an đổi mới cơ sở dữ liệu dân cư, bổ sung thông tin đánh giá người đủ điều kiện mua, thuê mua NƠXH, nhằm giảm bớt thủ tục hành chính, tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về nhà xã hội hồi tháng 3. Trong khi đó, theo báo cáo của Bộ Xây dựng, sau 3 năm triển khai đề án đầu tư ít nhất 1 triệu căn NƠXH, đến nay cả nước đã có 692 dự án được triển khai với hơn 633.000 căn. Trong đó có 146 dự án hoàn thành với hơn 103.000 căn. Riêng 7 tháng đầu năm nay, có gần 37.000 căn được hoàn thành, bằng 80% kết quả năm ngoái và gấp 7 lần năm 2022. Dự kiến cả năm 2025 trên cả nước sẽ hoàn thành 100.000 căn nhà.
Đọt Chuối Non 