Vấn đề này xử lý rất dễ: Ở các nước văn minh, Nhà nước đòi hỏi mỗi chuyên gia (bác sĩ, nha sĩ, chuyên viên chụp X-quang, chuyên viên làm đẹp…), mỗi người đều phải treo bằng hành nghề do Nhà nước cấp cho từng người trên tường trong phòng khám – clinic, nơi họ làm việc. Thỉnh thoảng thanh tra nhà nước vào các clinic thanh tra bất ngờ. Những ai làm việc mà không treo bằng hoặc không có bằng sẽ bị xử lý, và clinic cũng bị xử phạt rắt nặng. Đôi khi đóng cửa vĩnh viễn. Cho nên không có nạn bằng giả hoặc làm việc mà không có bằng.
PTH
Thâm nhập “chợ” chứng chỉ hành nghề y, dược trên mạng
Bài 1: Trăm kiểu mời chào, ngàn nỗi lo
Bài 2: Kỳ 2: Từ “chợ” online đến các đường dây làm giả tinh vi
Bài 3: Tái diễn nạn mua bán, cho thuê chứng chỉ hành nghề y dược
***
Thâm nhập “chợ” chứng chỉ hành nghề y, dược trên mạng: Trăm kiểu mời chào, ngàn nỗi lo (kỳ 1)
Thứ Tư, 14/05/2025 11:46 | Minh Tiến |
(CATP) Thời gian gần đây, thông tin về việc mua bán, thậm chí cho thuê chứng chỉ hành nghề (CCHN) trong lĩnh vực y, dược diễn ra công khai trên mạng xã hội gây bức xúc dư luận và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng. Để làm rõ thực trạng này, nhóm phóng viên (PV) đã vào cuộc điều tra. Ghi nhận ban đầu cho thấy, việc tiếp cận và giao dịch các loại giấy tờ này dễ dàng đến khó tin.
Trong thời đại công nghệ số, mạng xã hội không chỉ là nơi kết nối, chia sẻ thông tin mà còn trở thành một “khu chợ” đa dạng, nơi nhiều loại hàng hóa, dịch vụ được quảng bá, giao dịch, bao gồm cả những dịch vụ bất hợp pháp.
“Chợ” chứng chỉ náo nhiệt trên mạng
Chỉ cần sử dụng các từ khóa tìm kiếm đơn giản như “thuê chứng chỉ dược sĩ”, “làm CCHN y khoa”, “mua chứng chỉ điều dưỡng”, “cần bằng y học cổ truyền – YHCT”… trên các nền tảng phổ biến như Facebook, Zalo, Telegram, kết quả trả về là hàng loạt các trang, nhóm (group), tài khoản cá nhân đăng tải thông tin liên quan.
Các bài đăng được viết với ngôn ngữ mời chào công khai: “Em có CCHN dược sĩ đại học chính chủ, cần hợp tác dài hạn, giá thỏa thuận”, “Nhận làm nhanh các loại CCHN Y – Dược – Nha khoa – YHCT, phôi thật, bao soi chiếu toàn quốc, liên hệ Zalo…”, “Cung cấp CCHN điều dưỡng, kỹ thuật viên xét nghiệm, không cần bằng cấp, chỉ cần thông tin, 5 ngày có”… xuất hiện với tần suất dày đặc và liên tục được cập nhật.
Để tìm hiểu sâu hơn, trong vai một người vừa tốt nghiệp đại học ngành dược, đang cần CCHN để hoàn thiện hồ sơ mở quầy thuốc tại TPHCM, PV đã thử tham gia vào một số hội nhóm trên Facebook có tên gọi khá công khai như “Cho thuê Chứng chỉ hành nghề dược sĩ TPHCM”, “Hội Dược sĩ Việt Nam – Chia sẻ kinh nghiệm”, “Việc làm ngành y, dược”… Bên trong các nhóm này, có nhóm công khai, nhóm kín yêu cầu xét duyệt thành viên, nhưng điểm chung là không khí “giao dịch” diễn ra hết sức sôi động. Hàng ngày có hàng chục bài đăng mới từ cả phía “cung” (người có CCHN muốn cho thuê hoặc các đầu mối làm giả) và phía “cầu” (người cần thuê hoặc mua).
Con dấu, giấy tờ trong đường dây làm giả văn bằng, chứng chỉ bị lực lượng chức năng phát hiện, triệt xóa
Thông tin về giá cả cũng khá đa dạng. Đối với việc thuê CCHN, giá cho CCHN dược sĩ đại học tại các thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội thường dao động từ 5 – 8 triệu đồng/tháng, có nơi lên đến 10 triệu đồng/tháng nếu yêu cầu “bao” luôn việc đứng tên chịu trách nhiệm pháp lý hoàn toàn cho cơ sở. CCHN dược sĩ cao đẳng, trung cấp hoặc CCHN điều dưỡng, kỹ thuật viên có giá thuê thấp hơn, thường từ 2 – 5 triệu đồng/tháng. Các giao dịch thường yêu cầu ký hợp đồng thuê dài hạn (ít nhất 6 tháng hoặc 1 năm) và đặt cọc trước từ 1 đến 3 tháng tiền thuê.
PV chủ động nhắn tin qua Zalo cho một tài khoản có tên “Dược sĩ H.” đăng tin cho thuê CCHN dược sĩ đại học tại quận Bình Thạnh (TPHCM). Người này nhanh chóng phản hồi và báo giá 7 triệu đồng/tháng, hợp đồng tối thiểu 1 năm, cọc 2 tháng. Khi PV hỏi về tính pháp lý và rủi ro, người đàn ông tên H. khẳng định, CCHN là “thật 100%”, do chính ông đứng tên, có đầy đủ hồ sơ gốc tại Sở Y tế. Ông này giải thích do đang làm việc khác, không có nhu cầu mở nhà thuốc nên cho thuê lại để kiếm thêm thu nhập. Về việc đối phó kiểm tra, ông H. tỏ ra rất kinh nghiệm: “Anh cứ yên tâm treo bằng ở nhà thuốc. Lúc nào có đoàn kiểm tra đột xuất thì báo tôi chạy qua là được, hoặc không thì tôi làm giấy ủy quyền cho anh đứng tên quản lý trực tiếp. Luật giờ họ cũng thoáng hơn rồi, miễn có dược sĩ chịu trách nhiệm là được”.
Khi PV tỏ ý băn khoăn về mức giá thuê, ông H. tiếp tục thuyết phục về rủi ro khi mua CCHN giả: “Giá làm giả có thể lên đến 20 – 30 triệu đồng. Nhiều người đã mua phải loại này, dù người bán cam kết “bao soi chiếu” nhưng sau khi nhận tiền thường biến mất, để lại CCHN kém chất lượng, dễ bị phát hiện nên mất tiền oan”. Lời mời chào đầy tự tin của ông H. cho thấy hoạt động này dường như đã trở nên quá quen thuộc và bình thường đối với những người trong cuộc.
Thủ đoạn tinh vi, giao dịch dễ dàng
Không chỉ dừng lại ở việc cho thuê CCHN thật, thị trường làm giả CCHN cũng hoạt động vô cùng sôi động và ngày càng tinh vi. PV tiếp tục vào vai một người có nhu cầu mua CCHN YHCT để mở phòng khám tư nhân. Liên hệ với một tài khoản Zalo quảng cáo “Làm chứng chỉ các ngành”, PV được một người phụ nữ báo giá 25 triệu đồng cho một CCHN y sĩ YHCT. Người này yêu cầu PV cung cấp ảnh thẻ 4×6, ảnh chụp CCCD hai mặt và thông tin cá nhân cơ bản (họ tên, ngày sinh, nơi sinh).
Sau khi nhận đủ thông tin, PV được yêu cầu chuyển khoản trước 50% tiền cọc. Số tiền còn lại sẽ thanh toán khi nhận hàng qua dịch vụ chuyển phát nhanh hoặc giao dịch trực tiếp nếu ở cùng thành phố. Để tăng độ tin cậy, người phụ nữ này không ngần ngại gửi cho PV xem hàng loạt hình ảnh các CCHN giả của nhiều chuyên ngành khác nhau (Y đa khoa, Răng hàm mặt, dược, điều dưỡng…) mà đường dây của họ đã làm cho khách hàng trước đó. Các hình ảnh cho thấy CCHN giả được làm khá giống thật về bố cục, màu sắc, phông chữ.
CCHN giả rao bán tràn lan trên mạng với giá 20-30 triệu đồng
Người này cam kết chắc nịch: “Bên em làm bằng phôi chuẩn của Bộ Y tế, dấu má chuẩn chỉnh, tem chống giả bảy màu đầy đủ. Anh cứ mang đi soi chiếu thoải mái, bảo đảm không phát hiện được. Làm xong em gửi ảnh cho anh xem trước, ok mới gửi hàng”. Khi PV tỏ ý lo ngại về việc thông tin cá nhân có thể bị lộ hoặc sử dụng vào mục đích khác, người này trấn an: “Bên em làm ăn uy tín, bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng. Làm xong là xóa hết dữ liệu, anh yên tâm”.
Toàn bộ quá trình trao đổi, thỏa thuận giá cả, gửi thông tin và đặt cọc đều diễn ra nhanh chóng qua Zalo và ứng dụng ngân hàng/ví điện tử, cho thấy sự dễ dàng đáng báo động của việc mua bán giấy tờ giả trong thời đại công nghệ.
Nhóm đối tượng làm giả giấy tờ bị Công an TP.Đà Nẵng bắt giữ
Theo ghi nhận thực tế, các đối tượng làm giả, mua bán CCHN thường sử dụng nhiều chiêu thức tinh vi để qua mặt cơ quan chức năng và người mua. Chúng lập ra nhiều tài khoản ảo, fanpage, hội nhóm trên mạng xã hội, liên tục thay đổi số điện thoại, tài khoản ngân hàng. Các giao dịch thường được thực hiện trực tuyến, sử dụng dịch vụ giao hàng ẩn danh hoặc hẹn gặp ở những địa điểm công cộng. Cá biệt, một số đường dây còn xây dựng cả website riêng với giao diện chuyên nghiệp để quảng cáo và nhận đơn hàng. Sự tinh vi không chỉ ở khâu giao dịch mà còn ở kỹ thuật làm giả. Chúng đầu tư máy móc hiện đại, nghiên cứu kỹ các đặc điểm bảo mật của CCHN thật như hoa văn chìm, mực đổi màu, tem hologram… để tạo ra sản phẩm giả ngày càng khó phân biệt.
Vậy tại sao thị trường này lại có đất sống? Ngoài lòng tham và sự bất chấp pháp luật của các đối tượng làm giả, không thể không nhắc đến nhu cầu từ một bộ phận không nhỏ những người muốn có CCHN để mở nhà thuốc, phòng khám… Việc một cá nhân không đủ trình độ, thông qua CCHN giả hoặc đi thuê không chỉ vi phạm pháp luật mà còn trực tiếp đe dọa sức khỏe cộng đồng. Thực trạng nhức nhối này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ các cơ quan quản lý và sự thay đổi nhận thức từ chính những người đang có ý định sử dụng các “dịch vụ” phi pháp này.
CCHN y, dược: Là văn bản do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (Bộ Y tế hoặc Sở Y tế) cấp cho người có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để được hoạt động khám bệnh, chữa bệnh (KBCB) hoặc hành nghề dược. Đây là điều kiện pháp lý bắt buộc để hành nghề độc lập.
Theo quy định tại Điều 38 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, các hành vi vi phạm liên quan đến việc cho thuê, mượn chứng chỉ hành nghề KBCB sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt cụ thể như sau:
Với mức phạt tiền: Theo Khoản 7 Điều 38, mức phạt tiền đối với hành vi cho thuê, mượn chứng chỉ hành nghề KBCB là từ 30 – 40 triệu đồng. Điều quan trọng cần lưu ý là mức phạt tiền này áp dụng cho cá nhân vi phạm. Đối với tổ chức, mức phạt sẽ gấp đôi so với mức phạt đối với cá nhân có hành vi vi phạm tương tự.
Về hình thức xử phạt bổ sung: Theo Khoản 8 Điều 38, người vi phạm có thể bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề KBCB trong các khoảng thời gian khác nhau, tùy vào mức độ vi phạm. Trong đó, tước quyền sử dụng chứng chỉ từ 22 đến 24 tháng đối với các hành vi cho thuê hoặc mượn chứng chỉ hành nghề, cùng các hành vi vi phạm nghiêm trọng khác. Đặc biệt, nếu là người nước ngoài tái phạm hành vi cho thuê, mượn chứng chỉ hành nghề, sẽ bị trục xuất khỏi Việt Nam.
(Còn tiếp…)
Minh Tiến
***
Thâm nhập “chợ” chứng chỉ hành nghề y, dược trên mạng:
Kỳ 2: Từ “chợ” online đến các đường dây làm giả tinh vi
(CATP) Sau khi ghi nhận thực trạng mua bán, cho thuê CCHN y, dược diễn ra công khai trên mạng, PV tiếp tục thâm nhập sâu hơn vào các “sàn giao dịch” ngầm và tìm hiểu quy mô, thủ đoạn của các đường dây làm giả giấy tờ, bằng cấp nói chung, trong đó có CCHN. Đồng thời, nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến sử dụng CCHN giả hoặc thuê mượn đã bị phanh phui trong thời gian qua, cho thấy tính chất phức tạp và dai dẳng của vấn đề này.
TỪ “SÀN” NGẦM ĐẾN CÁC ĐƯỜNG DÂY QUY MÔ LỚN
Không chỉ dừng lại ở các hội nhóm công khai, hoạt động mua bán, làm giả CCHN còn diễn ra trong các nhóm chat kín trên Zalo, Telegram hoặc qua các mối giới thiệu riêng. Tại đây, các đối tượng hoạt động cẩn trọng hơn, thường yêu cầu người mua phải được “người quen” giới thiệu hoặc phải chứng minh “nhu cầu thật”. Giá cả làm giả CCHN tại các “sàn” này cũng cao hơn, nhưng được cam kết về độ tinh vi và khả năng “qua mặt” cơ quan chức năng.
Một đầu mối tên K. (liên hệ qua giới thiệu) cho biết có thể làm được hầu hết các loại CCHN y, dược, kể cả CCHN của các chuyên khoa sâu như phẫu thuật thẩm mỹ, tim mạch can thiệp… với giá từ 50 triệu đồng trở lên. K. khẳng định sử dụng “phôi gốc” tuồn ra từ “nguồn nội bộ”, chữ ký và con dấu được làm giả bằng công nghệ cao nên “mắt thường không thể phân biệt”. Đối tượng này còn khoe đã cung cấp CCHN giả cho nhiều chủ phòng khám, nhà thuốc tại các thành phố lớn.
Bị can Nguyễn Tất Thắng bị bắt vì hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu của cơ quan, tổ chức
Thực tế, vấn nạn làm giả giấy tờ, bằng cấp nói chung đã và đang bị lực lượng Công an trên cả nước đấu tranh quyết liệt. Quy mô của các đường dây này thường rất lớn, hoạt động liên tỉnh, xuyên quốc gia với công nghệ làm giả ngày càng tinh vi. Mới đây, vào sáng 29/4/2025, Phòng CSHS Công an TPHCM cho biết vừa khám phá thành công vụ án “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”, xảy ra tại P.Bình Hưng Hòa B (Q.Bình Tân, TPHCM) và tỉnh Đồng Nai. Các đối tượng bị bắt giữ, gồm: Nguyễn Tất Thắng (SN 1985), Đặng Đức Thịnh (SN 1997), Đặng Anh Thư (SN 2003), Lê Văn Thọ (SN 1987), Lầm Sắm Vảy (SN 1992, cùng ngụ tỉnh Đồng Nai), Kiều Văn Nguyên (SN 1992, ngụ Bến Tre), Đỗ Thị Dịu Hiền (SN 1997, ngụ Gia Lai).
Theo hồ sơ vụ án, Nguyễn Tất Thắng là nhân viên của bưu cục chuyển hàng. Tháng 9/2024, trong quá trình giao hàng, Thắng biết một người tên Vũ chuyên làm giả bằng cấp, tài liệu nên đề nghị hợp tác. Từ tháng 10/2024, Vũ chỉ đạo Thắng thuê căn nhà không số tại tổ 15, P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa (Đồng Nai) làm nơi sản xuất tài liệu giả, đồng thời cung cấp máy móc, thiết bị. Bị can Thắng sau đó rủ thêm Thịnh, Thư và Vảy (cùng làm chung bưu cục) tham gia.
Bị cáo Ke Jin Peng, người chỉ đạo nhân viên làm giả hồ sơ giấy tờ để hợp thức hóa phòng khám có các “bác sĩ” người nước ngoài
Chiều tối 21/4/2025, theo chỉ đạo của Vũ, các đối tượng đang giao giấy tờ giả cho Kiều Văn Nguyên và Đỗ Thị Dịu Hiền thì bị lực lượng CSHS kiểm tra, bắt quả tang. Tiến hành khám xét nơi sản xuất, Công an thu giữ gần 3.000 phôi GPLX, CCCD, hàng trăm bằng cấp, giấy tờ giả, 30 con dấu các loại cùng nhiều trang thiết bị.
Trước đó, vào ngày 13/4/2025, lực lượng CSHS CATP.Đà Nẵng cũng đã bắt giữ Đinh Hồng Hải và di lý 3 đối tượng khác trong đường dây làm giả con dấu, tài liệu từ TPHCM về Đà Nẵng để điều tra. Theo thông tin ban đầu, sau khi nhận tin báo của bà H. (52 tuổi, ngụ Hà Nội) về việc bị đối tượng giả danh cán bộ điều tra lừa đảo chiếm đoạt 481 triệu đồng (qua các cuộc gọi đe dọa từ ngày 10/4/2025), CATP.Đà Nẵng đã điều tra và phát hiện đường dây làm giả giấy tờ quy mô lớn này. Đến trưa 11/4/2025, lực lượng chức năng xác định nghi phạm là Đinh Hồng Hải (29 tuổi, ngụ TP.Đà Nẵng). Hải đã thừa nhận hành vi lừa đảo. Khám xét nơi ở của Hải, Công an còn phát hiện các phương tiện, thiết bị nghi liên quan đến làm giả giấy tờ. Mở rộng điều tra, lực lượng CSHS Đà Nẵng xác định 3 đối tượng liên quan trực tiếp tại TPHCM là Trương Khánh Duy (30 tuổi), Trần Quang Tuấn (30 tuổi, quê Quảng Nam) và Huỳnh Phát Đạt (27 tuổi, quê Kiên Giang), tất cả cùng cư trú tại xã Xuân Thới Thượng, H.Hóc Môn.
HỆ LỤY KHÓ LƯỜNG
Việc sử dụng CCHN giả mạo hoặc thuê, mượn CCHN của người khác để hợp thức hóa hoạt động không chỉ dừng lại ở các giao dịch ngầm trên mạng hay trong các đường dây tội phạm. Đáng báo động hơn, nó đã len lỏi sâu vào hoạt động thực tế của không ít cơ sở y, dược tư nhân, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng và trực tiếp đe dọa đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người dân.
Chuyên đề Công an TPHCM cùng nhiều cơ quan báo chí khác đã nhiều lần đăng tải các bài viết phản ánh về việc lực lượng chức năng (Thanh tra Sở Y tế, Công an kinh tế, Quản lý thị trường…) kiểm tra, phát hiện hàng loạt cơ sở y tế tư nhân, đặc biệt là các thẩm mỹ viện, phòng khám nha khoa hoạt động không phép, hoặc có phép nhưng phạm vi hoạt động chuyên môn không đúng với giấy phép được cấp. Trong đó, có không ít trường hợp nhân viên tại các cơ sở này tự xưng là “y, bác sĩ, điều dưỡng” nhưng thực chất không đủ trình độ chuyên môn, không có bằng cấp hoặc thậm chí sử dụng CCHN giả mạo để qua mặt khách hàng và cơ quan quản lý.
Chứng chỉ hành nghề, giấy tờ giả
Nhiều cơ sở nha khoa thẩm mỹ mọc lên như nấm sau mưa, quảng cáo rầm rộ các dịch vụ làm răng sứ, niềng răng, cấy ghép implant… với những lời lẽ “có cánh” và hình ảnh bắt mắt. Tuy nhiên, thực tế người trực tiếp thực hiện các thủ thuật xâm lấn, đòi hỏi tay nghề cao này tại một số cơ sở lại là những người chưa từng được cấp CCHN Răng Hàm Mặt, hoặc sử dụng bằng cấp, chứng chỉ được làm giả một cách tinh vi. Hậu quả là không ít trường hợp khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ đã gặp phải những biến chứng nguy hiểm, từ nhiễm trùng, tổn thương dây thần kinh cho đến những hậu quả thẩm mỹ nặng nề, “tiền mất tật mang”.
Điển hình cho việc sử dụng giấy tờ giả để hợp thức hóa hoạt động khám bệnh, chữa bệnh (KBCB) là vụ TAND TP.Đà Nẵng xét xử và tuyên phạt một nhóm bị cáo về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Các bị cáo gồm: Ke Jin Peng (quốc tịch Trung Quốc) bị tuyên phạt 5 năm tù, Nguyễn Thị Thúy (ngụ Đà Nẵng) 4 năm tù, Diệp Lệ Ngọc (ngụ TPHCM) 3 năm 6 tháng tù.
Theo cáo trạng, từ năm 2018 đến tháng 6/2023, Ke Jin Peng và Nguyễn Thị Thúy đã nhiều lần thông qua Diệp Lệ Ngọc để làm giả tổng cộng 21 giấy chứng nhận đủ trình độ phiên dịch tiếng Trung Quốc trong lĩnh vực KBCB. Sau khi có được những giấy tờ giả này, Ke Jin Peng đã thuê người đứng tên thành lập Phòng khám đa khoa Hữu Thọ (sau này đổi tên thành Phòng khám đa khoa Miền Trung), từ đó tạo điều kiện cho nhiều bác sĩ người Trung Quốc không đủ điều kiện, không có CCHN hợp pháp tại Việt Nam tham gia hoạt động KBCB trong suốt nhiều năm, thu lợi bất chính và gây nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.
Bên cạnh đó, tình trạng các nhà thuốc, quầy thuốc bán lẻ hoạt động dựa vào CCHN dược sĩ đi thuê cũng diễn ra khá phổ biến, đặc biệt là ở các vùng ven hoặc các khu vực ít bị kiểm tra. Mặc dù quy định của pháp luật yêu cầu dược sĩ phụ trách chuyên môn phải có mặt tại nhà thuốc trong suốt thời gian hoạt động để trực tiếp quản lý, tư vấn và bán thuốc theo đơn. Tuy nhiên, thực tế tại nhiều nơi, dược sĩ chỉ “cho thuê tên”, treo bằng để hợp thức hóa việc mở nhà thuốc, còn người trực tiếp đứng bán thuốc, tư vấn sử dụng thuốc cho bệnh nhân lại là dược tá, nhân viên bán hàng không có đủ trình độ chuyên môn, hoặc thậm chí là những người chưa từng qua đào tạo về y dược.
Một trường hợp điển hình cho tình trạng này được người dân phản ánh là Nhà thuốc Thiên Châu nằm trên đường Ba Tơ, P7Q8 (TPHCM). Theo thông tin, nhà thuốc này đã sử dụng CCHN thuê được của một người tên Nguyễn Hồ Yến Như (số CCHN 1049/ CCHN-D-SYT-HCM) để hoạt động. Đáng nói, dược sĩ này chưa từng có mặt tại nhà thuốc, để cho người không có chuyên môn trực tiếp bán thuốc, đặc biệt là các loại thuốc kê đơn, dược chất gây nghiện hay thuốc trong danh mục chất bị cấm… Điều này tiềm ẩn nguy cơ tư vấn sai lệch về liều dùng, cách dùng, tương tác thuốc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Đây là một trong vô số ví dụ về cách các nhà thuốc tư nhân nhỏ lẻ tìm cách “lách luật” để tồn tại, bất chấp những rủi ro mà họ gây ra cho cộng đồng.
Những vụ việc cụ thể nêu trên, cùng với hoạt động ngày càng tinh vi, có tổ chức của các đường dây làm giả giấy tờ, CCHN, cho thấy tính chất phức tạp và mức độ nguy hiểm của vấn nạn này. Việc kiểm soát và ngăn chặn không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành Y tế hay lực lượng Công an, mà đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ tất cả các cơ quan chức năng có liên quan, cũng như sự cảnh giác và tố giác từ chính người dân.
Theo Điều 341 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017) quy định tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức như sau: Người nào sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 đến 5 năm: Có tổ chức; Phạm tội 2 lần trở lên; Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm; Thu lợi bất chính 10 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng; Tái phạm nguy hiểm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 3 đến 7 năm: Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng; Thu lợi bất chính 50 triệu đồng trở lên.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng. Như vậy, người nào làm giả con dấu, tài liệu của của cơ quan tổ chức tùy theo tính chất và mức độ phạm tội mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị truy cứu mức cao nhất là 7 năm tù, ngoài ra còn có thể bị phạt tiền lên đến 50 triệu đồng.
MINH TIẾN
***
Tái diễn nạn mua bán, cho thuê chứng chỉ hành nghề y dược
CAND – Thứ Tư, 21/05/2025, 10:50
Tình trạng cho thuê, mua bán chứng chỉ hành nghề (CCHN) y dược giả đang diễn ra sôi động và ngày càng tinh vi, trở thành mối lo ngại lớn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Những tấm CCHN được rao bán, cho thuê tràn lan không chỉ vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nguy cơ đe dọa sức khỏe người dân, khi các cơ sở không đủ năng lực chuyên môn vẫn hoạt động nhờ “mượn danh”.
Lên “chợ online” cần chứng chỉ hành nghề gì cũng có
Trong hội nhóm “Hội hỗ trợ chứng chỉ hành nghề y, dược toàn quốc” với 4,7 nghìn thành viên, việc đăng cho thuê, làm chứng chỉ hành nghề được diễn ra công khai và vô cùng sôi động. Cụ thể, một bài đăng với nội dung: “Mình cần làm chứng chỉ hành nghề dược cao đẳng” thì phía dưới bài có tới vài chục comment tương tác. Đa số đều giới thiệu mình có khả năng đáp ứng yêu cầu của chủ tus.
Không chỉ comment trong những bài đăng của người có nhu cầu làm CCHN y dược mà nhiều chủ tài khoản còn đăng công khai những bài viết giới thiệu về “năng lực” làm giả CCHN như: “Nhận làm nhanh các loại CCHN Y – Dược – Nha khoa – YHCT, phôi thật, bao soi chiếu toàn quốc, liên hệ Zalo…”; “Cung cấp CCHN điều dưỡng, kỹ thuật viên xét nghiệm, không cần bằng cấp, chỉ cần thông tin, 5 ngày có”.
Trong vai một người có nhu cầu mua CCHN cao đẳng dược để mở quầy thuốc, phóng viên gọi điện đến số điện thoại 03849870xx để hỏi về giá thì nhận được câu trả lời là làm hết 5 triệu đồng. Khi phóng viên tỏ ra lo lắng nếu lỡ bị phát hiện đấy là chứng chỉ giả thì đầu dây bên kia khẳng định chắc nịch rằng đã làm cho nhiều người chưa từng có ai bị dính phốt. Cũng theo người này, nếu thiện chí làm thì chuyển khoản trước 50% kèm theo ảnh CCCD, ảnh thẻ 4×6 và kèm theo thông tin cá nhân như: tên tuổi, địa chỉ.
Trên trang web “lambangnhanh.online”, việc quảng cáo làm giả CCHN được đăng công khai và bài bản. Cụ thể có 5 bước như sau: Bước 1: chỉ cần liên hệ trực tiếp đến “Làm bằng nhanh” thông qua Zalo hoặc trang web. Tại đây, sẽ có nhân viên tự vấn cụ thể cho bạn; Bước 2: bạn chỉ việc cung cấp đầy đủ các thông tin cá nhân như họ tên, ngày tháng năm sinh cho “Làm bằng nhanh” để tiến hành việc làm chứng chỉ hành nghề y dược (Lưu ý: Để lại số điện thoại của người nhận để nhân viên của “Làm bằng nhanh” liên hệ). Bước 3: Trong suốt quá trình cung cấp thông tin đã hoàn thành cho khách hàng, bạn sẽ được xem trước bản scan hay hình ảnh mô tả.
Khi đã đồng ý với những bản đưa ra, bạn chỉ việc ngồi tại nhà và không phải đi đến đâu sẽ được được nhân viên giao hàng tận nơi cho bạn. Khi đã kiểm tra hàng và ưng ý sản phẩm ở “Làm bằng nhanh” rồi thì mới tiến hành thanh toán. Bước 4: Tất cả mọi thắc mắc hay khiếu nại về sản phẩm đều được giải đáp lên đến 100%. Khi giao sản phẩm không đúng theo yêu cầu thì bạn sẽ đưa ra hay bạn không ưng ý sản phẩm sẽ có quyền trả lại và không thanh toán tiền.
Bên cạnh đó, “Làm bằng nhanh” không quên cam kết: đảm bảo chứng chỉ hành nghề y có kích cỡ và tem ngang với bằng thật và có độ bền cũng như chất lượng in ấn cao để đảm bảo chứng chỉ sử dụng được lâu dài.
Hiện nay, trên các hội nhóm không chỉ đăng những bài với nội dung làm giả CCHN mà còn có không ít người lên đó giới thiệu mình đang có CCHN dược muốn được cho thuê. Một nickname có tên Lisa Nguyễn viết: “Em có CCHN dược sĩ đại học Hà Nội cần hợp tác ạ”, ngay lập tức phần bình luận có rất nhiều người vào nói Lisa Nguyễn inbox với họ. Có người còn hỏi “vào được TP Hồ Chí Minh không bạn ơi?”.
Tương tự, trong hội nhóm “Chứng chỉ hành nghề y, dược” với gần 10 nghìn thành viên tham gia không khí trao đổi, mua bán cũng nhộn nhịp không kém. Những bài đăng với nội dung như: “Mình có CCHN dược đại học do Sở Y tế Hà Nội cấp, anh chị em nào muốn mở nhà thuốc cần hợp tác xin mời liên hệ số điện thoại: 09658828xx” xuất hiện liên tục. Để tăng độ uy tín, nhiều tài khoản còn chụp cả CCHN do Sở Y tế Hà Nội cấp.
Theo tìm hiểu của phóng viên, giá thuê CCHN rất đa dạng, tùy theo địa điểm mở nhà thuốc. Nếu ở các thành phố lớn như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, giá thuê CCHN có thể lên tới hơn 10 triệu đồng/ tháng. Đối với CCHN dược sĩ đại học, mức giá thường dao động từ 5 – 8 triệu đồng/tháng, thậm chí có nơi lên đến 10 triệu đồng/tháng nếu yêu cầu người cho thuê CCHN chịu trách nhiệm pháp lý hoàn toàn cho cơ sở. Trong khi đó, CCHN dược sĩ cao đẳng, trung cấp, hay điều dưỡng, kỹ thuật viên thường có giá thuê thấp hơn, chỉ từ 3 – 5 triệu đồng/tháng. Các thỏa thuận thuê thường đi kèm hợp đồng dài hạn, tối thiểu 6 tháng hoặc 1 năm, với yêu cầu đặt cọc trước 1-3 tháng tiền thuê.
Chị Trần Thị Thúy (Phú La, Hà Đông) tuy tốt nghiệp trung cấp dược nhưng nhiều năm nay chị vẫn phải thuê CCHN cao đẳng dược của một người khác. Lý do là bởi, bằng trung cấp của chị Thúy chỉ được phép mở quầy thuốc ở tuyến huyện. “Mình thuê của người quen nên giá cũng phải chăng, dù đã mấy năm nay nhưng bạn mình không đòi tăng giá. Mỗi tháng mình phải trả cho bạn 3 triệu đồng nhưng để khỏi lắt nhắt thì mình thường chuyển luôn 1 lần cho cả năm”.
Cũng theo lời của chị Thúy chia sẻ thì mặc dù có CCHN cao đẳng dược nhưng bạn chị lại không làm đúng nghề mà mấy năm qua chị này theo nghề môi giới bất động sản. Vì tiếc cái CCHN để không nên bạn chị Thuý đã cho chị Thúy thuê, coi như “lợi cả đôi đường”.
Cái kết đắng cho những kẻ dùng hàng giả
Mới đây, vào ngày 16/5, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đắk Lắk đã khởi tố vụ án, khởi tố các bị can về tội danh đưa hối lộ, nhận hối lộ và môi giới hối lộ, liên quan vụ làm giả hồ sơ để cấp chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh.
Bốn bác sĩ bị khởi tố về hành vi đưa hối lộ gồm: Lê Anh Tài (47 tuổi, Thừa Thiên Huế), Hứa Chí Cường (44 tuổi, TP. Hồ Chí Minh), Huỳnh Văn Bình (55 tuổi, Lâm Đồng) và Huỳnh Thành Giàu (49 tuổi, Đồng Tháp). Cả bốn đều có bằng bác sĩ đa khoa nhưng không thực hành đủ thời gian theo quy định tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên.
Cùng bị khởi tố trong vụ án còn có Lê Thị Ánh Hồng (49 tuổi, trú TP. Hồ Chí Minh), bị can giữ vai trò môi giới và Phan Văn Ánh (36 tuổi), cựu cán bộ đội cảnh sát quản lý hành chính Công an huyện Buôn Đôn (Đắk Lắk), bị khởi tố về tội nhận hối lộ.
Theo điều tra, năm 2018, khi đang làm việc tại phòng khám Dr. Trung (TP Buôn Ma Thuột), Hồng kết nối với một người dùng Facebook tên “Như Ý” để tìm người có nhu cầu làm chứng chỉ hành nghề y. Người này đăng quảng cáo trên mạng xã hội, sau đó chuyển thông tin khách hàng cho Hồng để hưởng hoa hồng.
Thông qua hình thức này, 4 bác sĩ đã liên hệ Hồng để làm hồ sơ. Hồng nhờ Phan Văn Ánh giúp làm thủ tục nhập hộ khẩu trái quy định cho 4 bác sĩ tại huyện Buôn Đôn (điều kiện cần để xin xác nhận thực hành).
Tiếp đó, Hồng nhờ liên hệ để được cấp giấy xác nhận thực hành từ Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, dù các bác sĩ không thực hành hoặc chỉ thực hành tượng trưng.
Sau khi có hồ sơ, Hồng nộp lên Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk. Năm 2019, cả 4 bác sĩ đã nêu được cấp chứng chỉ hành nghề khám, chữa bệnh.
Tuy nhiên đến năm 2020, Sở Y tế phát hiện bất thường khi cả 4 bác sĩ đều không thuộc diện thực hành hợp pháp tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Do đó, sở đã thu hồi chứng chỉ, đồng thời yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân, đơn vị liên quan.
Qua xác minh, chỉ có bác sĩ Huỳnh Văn Bình từng thực hành khoảng 1 tháng tại bệnh viện (quy định yêu cầu tối thiểu 18 tháng), 3 bác sĩ còn lại không thực hành ngày nào. Các bác sĩ khai đã chi 200 – 300 triệu đồng mỗi người để “nhờ” làm chứng chỉ hành nghề.
Trước đó, vào ngày 20/8/2024, TAND TP Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Trần Công Minh và Nguyễn Quốc Sơn (đều 30 tuổi, cựu sinh viên Trường đại học quốc tế Hồng Bàng) 7 năm 6 tháng tù về tội “làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”, và “sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.
Cũng với 2 tội danh trên, 8 bị cáo: Bùi Nguyễn Ngọc Hân, Võ Thị Hiệp, Hàng Phước Can, Lê Sỹ Min, Lê Thị Kim Chi, Trần Thị Nga, Trịnh Thị Phượng, Văn Thị Hoàng Oanh là sinh viên cao đẳng, trung cấp cùng lãnh án 2 – 3 năm tù, với vai trò đồng phạm.
Đối với 2 đối tượng tên Tài (được cho là bán các con dấu giả cho Minh), chưa rõ lai lịch và Trần Xinh (đi cùng Tài) đã rời nơi cư trú nên điều tra, xử lý sau.
Theo cáo trạng, bị cáo Trần Công Minh và Nguyễn Quốc Sơn là bạn cùng lớp chuyên ngành quản lý – cung ứng thuốc, khoa Dược, hệ đào tạo liên thông Trường đại học quốc tế Hồng Bàng.
Do cần CCHN dược để xét tốt nghiệp, bị cáo Minh và Sơn tự làm giả giấy xác nhận thực hành và giấy khám sức khỏe bổ sung hồ sơ đề nghị cấp CCHN dược.
Cụ thể, 2 cựu sinh viên đặt mua qua mạng xã hội 1 con dấu tròn giả của Bệnh viện đại học Y dược TP Hồ Chí Minh, 1 con dấu chức danh và 1 con dấu chữ ký của giám đốc bệnh viện, cùng nhiều con dấu vuông khác của đối tượng Tài (chưa rõ lai lịch) và Trần Xinh, giá 3 triệu đồng. Sau đó, hai bị cáo lên mạng tải về mẫu giấy xác nhận thực hành và giấy khám sức khỏe, rồi điền thông tin cá nhân gửi hồ sơ đến Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, sau khoảng 3 tuần thì được cấp CCHN dược.
Với cách thức đó, từ tháng 7 đến tháng 10/2022, Minh và Sơn đã làm giả giấy tờ, hoàn chỉnh 8 bộ hồ sơ cho 8 bị cáo trong vụ án này đề nghị cấp CCHN dược, thu lợi 4,5 – 7 triệu đồng/hồ sơ, riêng Oanh là người quen nên không lấy tiền.
Sau vài tuần, 3 bị cáo Min, Hân, Chi được cấp CCHN còn 5 bị cáo Can, Hiệp, Nga, Oanh, Phượng được Sở Y tế TP Hồ Chí Minh gửi thông báo cần kiểm chứng, xác minh thông tin.
Ngày 24 và 29/9/2022, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đề nghị Bệnh viện đại học Y dược TP Hồ Chí Minh xác minh giấy xác nhận thực hành, giấy khám sức khỏe của 3 bị cáo Can, Hiệp, Nga. Phát hiện có dấu hiệu giả mạo, bệnh viện chuyển hồ sơ vụ việc đến Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh để làm rõ.
Kết quả xác minh cho thấy, Bệnh viện đại học Y dược TP Hồ Chí Minh không tiếp nhận 10 cá nhân nói trên thực hành chuyên môn, không cấp giấy xác nhận thực hành và giấy khám sức khỏe.
Mới đây, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh vừa phát đi thông tin cảnh báo về các dịch vụ giả mạo chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề trong lĩnh vực y, dược.
Hiện nay, trên không gian mạng xuất hiện nhiều trang web và hội nhóm trên mạng xã hội quảng cáo công khai các dịch vụ làm giả chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề. Các tài khoản này thường đưa ra những lời mời gọi hấp dẫn như chỉ cần cung cấp ảnh căn cước công dân và ảnh thẻ 3×4 là có thể nhận chứng chỉ hành nghề trong vòng 1-3 ngày, với chi phí khoảng 2,5 triệu đồng, cam kết giao tận nhà.
Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định những hoạt động này là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân nếu để lọt người không có chuyên môn hành nghề khám, chữa bệnh.
Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân tuyệt đối không sử dụng các dịch vụ làm giả chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề được quảng cáo trên mạng hoặc từ các nguồn không chính thống. Việc sử dụng giấy tờ giả có thể bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.
Khi có nhu cầu thực hiện thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề, người dân nên tìm hiểu kỹ các quy định hiện hành và nộp hồ sơ tại địa chỉ chính thức hoặc liên hệ tổng đài Sở Y tế.
Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cần chủ động kiểm tra, xác minh tính hợp pháp của chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề của nhân sự trước khi tiếp nhận hành nghề. Cần thực hiện tra cứu thông tin tại cổng tra cứu hành nghề y dược của TP Hồ Chí Minh để tránh tuyển dụng nhầm người không đủ điều kiện.
Trường hợp phát hiện tổ chức, cá nhân thực hiện hoặc sử dụng giấy tờ giả mạo, đề nghị thông báo ngay cho cơ quan chức năng để kịp thời xử lý.
Phong Anh
Đọt Chuối Non 