Chào các bạn,

Trước đây đa số nhà ở của anh em trong Buôn Làng nơi mình đang sống là nhà ván hoặc nhà tranh phên nứa. Nhưng từ ngày trong Buôn Làng có những lò gạch và nhiều anh em Buôn Làng làm công nhân cho những lò gạch, nhà cửa trong Buôn Làng được cải tiến hơn, nhiều nhà gạch xây cấp IV được thay thế cho những căn nhà tranh phên nứa, đã bị xiêu vẹo mục nát theo năm tháng.

Nói nhà gạch xây cấp IV nhưng trong thực tế, ngoài một số ít gia đình có điều kiện như nhà của các thầy cô giáo, còn lại đa số anh em Buôn Làng chỉ làm nhà tự xây, nghĩa là anh em họ hàng bà con giúp nhau xây, không phải kêu thầy mướn thợ, thường là những căn nhà gạch xây đơn giản không tô da, do không có tiền mua xi măng để tô da.

Tuy vậy, những căn nhà gạch xây không tô da cũng là niềm mơ ước của rất nhiều gia đình nhiều con cái. Chẳng hạn gia đình mẹ Sót ở thôn Năm khi muốn xây nhà, em Hang đã nói với mẹ Sót:

– “Mình và em Hội đi làm ở lò gạch vừa có tiền lương vừa mua được gạch cháy và xin được gạch bể về xây lại nhà, thay căn nhà gần đổ của gia đình mình, xây nhà không tốn tiền mua xi măng tô da mình và em Hội có thể tự lo được, mẹ Sót để anh em mình giúp mẹ Sót lo nhà ở cho.”

Và trong hai tháng tranh thủ những ngày nghỉ, em Hang em Hội đã xây xong cho gia đình một căn nhà gạch không tô da.

Nhà mẹ Sót ở thôn Năm vừa xây xong đến nhà em Đo là gia đình trẻ, được bố mẹ Đa cho ra riêng sau một năm ở chung.

Trước khi ra riêng em Đo đã tự xây cho gia đình mình một căn nhà gạch nhỏ cấp IV, một căn nhà gạch xây không tô da và không có trần nhà cũng như không có lỗ thông gió, nên mùa nắng chắc chắn sẽ rất nóng. Mặc dầu vậy mỗi lần gặp em Đo mình cảm nhận em Đo rất hạnh phúc, khi đã có một căn nhà riêng tương đối bền cho gia đình nhỏ của mình.

Và hôm nay mình ở ngoài nhà Lưu trú về Buôn Làng trên con đường tránh lũ, gần bốn tháng mình không đi con đường này. Vì vậy khi xe chạy gần đến đám đất bố mẹ Phong chia cho em Kiệt, mình thấy một căn nhà gạch xây cũng gần xong. Mình dừng xe vào nhà, trong nhà lúc đó có bốn người anh em trai đang giúp em Kiệt xây nhà. Nhà xây nhỏ nhưng có phòng khách, hai phòng ngủ và nhà bếp, khác với những nhà trong Buôn Làng là chỉ một gian rộng, trong nhà có những thứ gì người khách đứng ngoài có thể nhìn thấy hết. Em Kiệt đến, mình khen em Kiệt đã ra trường ngành xây dựng nên thiết kế nhà rất đẹp. Em Kiệt nói:

– “Mình chỉ xây và ngăn phòng cho lịch sự chứ không tô da. Bố mẹ Phong cho mình một con bò bán lấy tiền tô da nhà mới nhưng mình thấy không cần, bởi bố mẹ Phong cũng đang nghèo, đến tuổi già vẫn còn ở trong căn nhà ván cũ, mình được như vậy là tốt lắm rồi. Mình đã trả con bò lại cho bố mẹ Phong.”

Matta Xuân Lành