Chào các bạn,

Tiếp xúc các em học sinh trong Buôn Làng, điều làm mình thắc mắc: Tại sao nhiều em học hết cấp II vẫn không biết đọc, không làm được những phép tính cộng trừ nhân chia? Mình thắc mắc và nghĩ hoài không biết nguyên nhân nào đã đưa các em học sinh Buôn Làng đến tình trạng này!

Mặc dầu mình chưa biết rõ nguyên nhân từ đâu nhưng khi có dịp gặp gỡ, cũng như trong các lớp dạy cho các bố mẹ vào các buổi chiều thứ Bảy, mình luôn nhắc nhở các bố mẹ có trách nhiệm và bổn phận quan tâm đến việc học của các em, tối nhắc nhở các em học bài, không xem phim nghe nhạc, nghĩa là giúp chuẩn bị bài học tập vở ở lớp ngày mai cho các em thật tốt. Mình lại không biết có một nguyên nhân dẫn đến tình trạng các em học sinh sắc tộc mất căn bản trong học tập ngay từ nhỏ, cũng như không có thói quen học bài trước khi đến trường, cho đến khi gặp thầy giáo Kêu mình mới biết điều này.

Cách đây hơn một tuần, mình có khách ở Nha Trang đến thăm chơi, mình mời ở lại dùng cơm trưa và thầy giáo đã chở giúp người khách ấy đến nhà, mình mời luôn thầy giáo Kêu cùng ở lại dùng cơm. Thầy Kêu năm nay trên năm mươi tuổi là giáo viên tiểu học kỳ cựu của Buôn Làng.

Trong khi dùng cơm, nói những chuyện liên quan đến công việc dạy học của thầy Kêu, mình được biết thầy Kêu cũng như các giáo viên Tiểu học trong Buôn Làng, mỗi năm được Ban giám hiệu nhà trường phân chia lớp dạy theo cách mỗi năm dạy một lớp, chẳng hạn năm trước thầy Kêu dạy lớp Bốn, năm nay thầy Kêu dạy lớp Hai, chứ không phải thầy cô dạy lớp Bốn là dạy lớp Bốn mãi cho đến khi về hưu 🙂 .

Sau đó, mình hỏi đến việc học của các em, có những em học sinh cấp I năm học nào cũng được lên lớp, lên hết lớp này đến lớp khác, lên đến lớp Sáu lớp Bảy vẫn chưa biết đọc, không biết làm toán cộng trừ nhân chia. Như vậy không biết các em đến lớp học được những gì? Với những yếu kém trong học tập của các em nguyên do bởi đâu? Nhà trường, gia đình hay các em? Suy nghĩ một lúc thầy Kêu nói:

– “Mình rất thương các con em Buôn Làng của mình, từ nhỏ đến trường học đã gặp phải khó khăn là không phải học tiếng mẹ đẻ của mình, về gia đình nhiều bố mẹ không biết tiếng phổ thông để chỉ dạy thêm, mà nhiều khi bố mẹ biết muốn chỉ dạy thêm cũng không biết phải chỉ dạy thêm cho các em điều gì, vì không biết các con mình đã học đến đâu, đang học bài nào!”

– “Các em có sách vở, sao bố mẹ lại không biết các em học đến đâu, đến bài nào được?”

– “Sách vở chỉ để học ở lớp, trước khi tan học về nhà sách vở của các em được thầy cô giáo thu lại cất ở trường, vì đem về gia đình sẽ bị các em và người nhà xé để nhóm bếp hoặc xếp đồ chơi…”

Bây giờ mình đã hiểu tại sao các em nhỏ buổi tối không học bài, và cũng hiểu tại sao em học sinh nào của mình cũng mất căn bản ngay từ nhỏ!

Matta Xuân Lành