Chào các bạn,

Khi mới về Buôn Làng, lần đầu tiên đến thăm gia đình bố mẹ Toan ở thôn Tư, một gia đình trẻ đám cưới gần ba năm, đã ra ở riêng trong một căn nhà nhỏ vách ván sạch sẽ, xinh xắn, với đứa con trai năm tháng tuổi, điều làm mình ngạc nhiên là tuổi tác và ngoại hình của bố mẹ Toan chênh lệch nhau một trời một vực!

Bố Toan năm nay hai mươi lăm tuổi. Tuy người sắc tộc Sêđăng nhưng da trắng với khuôn mặt rất đẹp, giống hệt những thanh niên lai Pháp. Nói chung bố Toan có khuôn mặt đẹp như tranh vẽ các thiên thần.

Trong khi đó mẹ Toan ba mươi tuổi, người rất mập, có nước da đen đậm và khuôn mặt tròn, với những đường nét trên khuôn mặt rất xấu! Nói thật, mình nhìn mẹ Toan xấu dưới mức trung bình thật xa!

Vì vậy đa số anh em Buôn Làng, nhất là những em gái ở độ tuổi đang yêu, luôn để mắt đến bố Toan và thắc mắc tại sao bố Toan lại chọn mẹ Toan trong khi có nhiều người con gái trong Buôn Làng rất thích bố Toan? Và chính mình cũng rất thắc mắc điều này! Định khi nào có dịp sẽ hỏi bố Toan xem sao. Và rồi dịp đó cũng đến, khi mình nhờ bố Toan cùng với bố Nút và bố E đến giúp làm cái dàn trong sân nhà để trồng mướp, trồng bầu.

Buổi trưa trong giờ nghỉ, Bố Nút và bố E nằm nghỉ dưới nền nhà khách, còn bố Toan ra phía hiên trước cửa chính nhà khách ngồi hút thuốc, vì giờ đó phía hiên trước có gió rất mát. Mình cũng ra nói chuyện với bố Toan một chút. Trong khi nói chuyện, mình hỏi điều gì đã khiến bố Toan cưới mẹ Toan. Bố Toan cười nói:

– “Từ khi bố Toan yêu đến khi cưới mẹ Toan, nhiều người hỏi bố Toan tại sao? Bố Toan nói mình yêu mình cưới và đúng như vậy, còn hỏi tại sao yêu mình không biết! Yăh muốn biết, Yăh đến nhà mình nói chuyện với mẹ Toan chắc Yăh biết được, bố Toan nghĩ như vậy!”

Thật ra mình cũng đã đến nhà bố mẹ Toan, nhưng toàn đúng những lần mẹ Toan đi làm chưa về hoặc khi mình ra về đến đường mới gặp mẹ Toan đi làm về, nên cũng mới chỉ dừng lại hỏi nói vội vàng vài câu rồi đi, chưa lần nào nói chuyện tử tế. Vì vậy khi nghe bố Toan đề nghị, mình nghĩ sẽ đến nói chuyện với mẹ Toan một lần xem sao!

Sáng Chúa nhật kế đó mình đến nhà, gặp mẹ Toan đang ở ngoài cây rơm lấy rơm vào chuồng cho bò ăn. Vào nhà mình thấy rất thích, vì từ nhà trên cho đến nhà bếp đều được dọn sạch sẽ, gọn gàng. Áo quần được cất trên hai dây, nhìn vào mình biết một dây dành cho áo quần lao động và một dây dành cho áo quần mặc thường trong nhà hoặc mặc để đi đây đi đó.

Dưới nhà bếp nồi niêu xoong chảo để gọn gàng và lúc nói chuyện, mẹ Toan nói chuyện rất có duyên, ngọt ngào và dịu dàng. Mình là phụ nữ còn thấy mê.

Sau khi nói chuyên với mẹ Toan, mình đã hiểu vì sao bố Toan lại chọn mẹ Toan và mình cảm nhận được câu nói của ông bà: “Cái nết đánh chết cái đẹp”.

Matta Xuân Lành