Công nhân Công ty cao su Lệ Ninh nhiều ngày qua đã dựng lại diện tích cao su bị đổ để tiếp tục tái sử dụng trong vài năm tới – Ảnh: Quốc Nam
Theo các công ty và người trồng cao su, bão to thì nhiều năm mới có trong khi lợi ích từ cây cao su đem lại hiện chưa có cây trồng nào sánh kịp.
Đổ cây nào trồng lại cây đó
Những ngày gần đây, hơn 400 công nhân của Công ty TNHH MTV Lệ Ninh (Lệ Thủy, Quảng Bình) đang tất bật thu dọn hàng trăm hecta cao su của công ty bị gãy đổ trong cơn bão vừa qua. Một nhóm đi đào hố trồng cây mới, nhóm dựng dậy những cây cao su bị bật gốc, nhóm khác cắt bỏ những cây bị bão bẻ gãy… Tổng diện tích cao su gãy đổ hoàn toàn của công ty lên đến hơn 600ha, chiếm đến một nửa diện tích cao su kinh doanh của công ty này. Và ít nhất phải mất cả chục năm để hồi phục rừng cao su trở lại như ban đầu.
Ông Nguyễn Ngọc Sơn, giám đốc công ty, cho biết sau khi thu dọn xong bãi “chiến trường” này, công ty sẽ trồng lại toàn bộ diện tích đã bị gãy đổ vì vùng đất này không thể có loại cây nào đem lại hiệu quả cao hơn. “Thiên tai rải đều ra cả nước chứ không riêng gì Quảng Bình, Quảng Trị. Hơn nữa vài chục năm mới có bão lớn một lần. Chừng đó đủ để cho một chu kỳ cây cao su từ khi trồng đến thu hoạch xong. Nếu mình thuận theo chu kỳ đó thì vẫn đem lại được hiệu quả” – ông Sơn khẳng định.
Không chỉ có các công ty, với hàng ngàn hộ dân trồng cao su tiểu điền ở vùng nông trường Việt Trung cũ (huyện Bố Trạch), trồng mới cao su cũng là ưu tiên hàng đầu. Ông Phan Văn Khoa, giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Bình, cho biết dù diện tích cao su của tỉnh bị gãy đổ trong đợt bão vừa qua rất lớn, thiệt hại vô cùng nặng nề nhưng địa phương vẫn khuyến khích người dân tiếp tục gắn bó với loại cây này. Có thể ban đầu phải lấy ngắn nuôi dài bằng cách trồng xen canh các loại cây ngắn ngày để hỗ trợ việc tái hồi phục diện tích cao su đã gãy đổ.
Ông Khoa phân tích trong mấy chục năm qua cao su là cây mũi nhọn của ngành nông nghiệp tỉnh. Trong khi gió bão lớn cũng hơn 20 năm mới có một lần, như từ năm 1983 đến giờ mới có bão lớn trở lại. Ngoài cao su, vùng này cũng chỉ có thể trồng keo lá tràm (keo lai). Cây keo lai thu hoạch theo chu kỳ năm năm, mỗi lần thu khoảng 40-50 triệu đồng/ha. Như vậy trong 20 năm, nhiều nhất keo lai cũng chỉ đem lại lợi nhuận gần 200 triệu đồng trong khi cây cao su đem lại tiền tỉ. “Nếu bão lớn thì cả hai loại cây này đều cùng gãy đổ như nhau” – ông Khoa cho biết.
Còn chờ đánh giá
Ông Nguyễn Văn Bài, giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị, cho biết địa phương này có gần 7.000ha cao su bị gãy đổ trong trận bão vừa qua, tập trung ở Vĩnh Linh và Gio Linh. Hiện có nhiều ý kiến cân nhắc có nên tiếp tục trồng cây cao su ở vùng thường xuyên bão lũ như Quảng Trị không. Do đó, trước mắt tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân phục hồi cao su vẫn còn khả năng tái tạo mủ. Nhưng về lâu dài, tỉnh đã tính đến phương án tìm loại cây khác thay thế hoặc tìm cách hạn chế những tác động của thiên tai nếu tiếp tục trồng cây cao su như trồng theo mô hình của các vùng đảo là ba cây chụm lại, trồng sâu hơn bình thường… “Đây mới chỉ là những ý kiến mang tính tham khảo, chúng tôi sẽ cân nhắc để có thể triển khai trong tương lai” – ông Bài nói.
Theo Cục Trồng trọt, báo cáo về diện tích gãy đổ và thiệt hại của các địa phương mới chỉ ở mức sơ bộ, cần có những phân tích chi tiết thiệt hại của cây cao su gãy đổ mới có phương hướng giải quyết cụ thể. Ngay sau khi bão đi qua, Cục Trồng trọt đã có công văn hỏa tốc gửi sở NN&PTNT các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế để thống kê diện tích cao su bị thiệt hại do bão, đề xuất phương án và biện pháp khắc phục thiệt hại do bão gây ra.
Theo đó, Cục Trồng trọt yêu cầu sở NN&PTNT các địa phương báo cáo chi tiết về mức độ thiệt hại theo phân mức diện tích cụ thể. Trong đó có phân tích mức độ thiệt hại tương ứng với độ tuổi của cây, các loại hư hại (bật gốc, gãy thân, gãy cành, nghiêng cây…) cũng như các điều kiện liên quan như rừng chắn gió, giống cao su, hướng trồng… Ông Lê Quốc Doanh, cục trưởng Cục Trồng trọt, cho biết hiện tại chưa vội kết luận trồng cao su là sai hay nên trồng loại cây nào khác thay thế.
QUỐC NAM – TRẦN MẠNH
Nguyên phó thủ tướng NGUYỄN CÔNG TẠN:
Không nên trồng cao su, chỉ nên phát triển chăn nuôi bò thịt
Trồng cao su ở khu vực phía Bắc, Bắc Trung bộ, đặc biệt là Quảng Bình, Quảng Trị là mạo hiểm do thường xuyên có bão. Sau đợt thiệt hại nặng trong cơn bão vừa qua, nếu tiếp tục trồng cao su thì khả năng có thể còn bị thiệt hại lớn hơn. Trước mắt, tôi cho rằng nên khuyến cáo bà con trồng các cây ngắn ngày như ngô, khoai, sắn… bởi phù hợp với khí hậu, có thị trường tiêu thụ.
Về lâu dài, theo tôi, vùng Quảng Bình, Quảng Trị, Thanh Hóa… nên đầu tư phát triển ngành chăn nuôi, nhất là chăn nuôi bò lấy thịt chất lượng cao. Nghệ An đã nuôi được bò lấy sữa, không lý gì Quảng Bình, Quảng Trị… lại không thể nuôi bò lấy thịt. Nếu phát triển được ngành này với quy mô và định hướng thị trường tốt, cùng với đó là các nhà máy chế biến thịt, chế biến da… tôi tin sẽ đem lại thịnh vượng cho người dân, mở hướng đi mới cho khu vực miền Trung.
* Thạc sĩ BÙI XUÂN TÍN (phó khoa nông học, Trường ĐH Nông lâm Huế):
Không nên phát triển cao su tiểu điền
Các tỉnh thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão như Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh thì không nên phát triển cây cao su tiểu điền mà nên phát triển cao su đồn điền. Cao su đồn điền trồng tập trung, lô thửa bài bản và có hệ thống cây chống gió nên ít thiệt hại do bão. Còn cao su tiểu điền trồng manh mún, nhỏ lẻ và do thiếu đất nên người dân chưa chú trọng đến hệ thống chắn gió. Do đó, khi gió lớn thì cây cao su tiểu điền sẽ bị gió quật bật gốc hoặc gãy ngang mà không thể khôi phục được. Bên cạnh đó, người dân trồng một cách tự phát nên chưa đủ trình độ để chọn ra những giống cao su vừa kháng bệnh vừa chịu được gió lớn và có hiệu quả kinh tế cao.
C.V.Kình – NGỌC HIỂN
____________
Tin bài liên quan:
>> Ồ ạt phá rừng làm cao su
>> Cao su đến đâu, rừng tàn đến đó
>> “Nếu sai, chúng tôi chịu trách nhiệm…
Thiệt hại vì trồng cao su theo phong trào
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lung nói:
| Vùng hay gió bão không nên trồng cao su
* Đã có nghiên cứu được công bố tại hội thảo của Viện Lâm nghiệp ngay tuần trước khuyến cáo không nên trồng cao su ở vùng thường xuyên có bão trên cấp 8. Theo ông, trồng cao su ở miền Trung có hợp lý? – Đúng, vùng nào hay bị gió bão thì không nên trồng cao su. Nhưng cũng cần nghiên cứu cụ thể, nếu cũng trong vùng đấy có những thung lũng thì lại không sợ. Trồng cao su ở đâu phải tính toán, nghiên cứu kỹ để giảm thiểu rủi ro cho dân. |
– Trồng cao su về nguyên tắc phải trồng theo hướng “đại điền”, tức trồng thành một vùng rộng lớn, chứ không thể trồng kiểu “tiểu điền” từng khoảnh, từng khoảnh một. Nếu trồng thành một vạt lớn, khả năng che chắn, giảm thiệt hại sẽ tốt hơn. Không hiểu những điểm thiệt hại lớn do cơn bão số 10 trồng kiểu gì nhưng theo tôi, việc trồng cao su ở khu vực Quảng Bình, Quảng Trị, Thanh Hóa dễ gặp khó khăn…
* Thiệt hại từ cơn bão vừa qua cho cây cao su ở Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị là rất lớn. Vậy theo nghiên cứu của ông, vùng này có thích hợp trồng cao su?
– Từ xưa đến nay, vùng này không ai trồng cao su cả. Ở đây gọi là “đánh đổi”, có lợi ích kinh tế trước mắt thì liều, cứ thế làm thôi. Thường trước khi để dân trồng, ta phải giao cơ quan khoa học trồng thử nghiệm vài hecta ở nhiều địa bàn và thời gian cũng phải dài để ta lấy nhựa được vài ba năm. Từ thử nghiệm đó sẽ tính toán xem sản lượng nhựa như thế nào, chất lượng nhựa, các rủi ro thời tiết, rồi cả bán được nhựa hay không mới tính toán được hiệu quả, có nên trồng cao su ở vùng này hay không. Bao giờ cũng phải thế, trồng cây lúa cũng phải theo quy trình như thế.
* Nghĩa là yếu tố rủi ro do thiên tai như bão dường như chưa được tính đến?
– Chúng ta đã có những phương pháp tính, trồng như thế nào, đánh giá ra sao… Còn bây giờ người ta chủ yếu chỉ toàn suy đoán. Có nơi làm dự án chỉ cốt thuyết phục để có người duyệt cho vay tiền. Trước mắt, hiệu quả sẽ thấy vì sống bằng tiền vay. Rồi thành phong trào, không phải làm kinh tế mà là làm thi đua. Làm kinh tế thì người ta không làm như thế.
Ở hội thảo cuối tháng 9 vừa qua của Viện Khoa học lâm nghiệp, đại diện Tập đoàn Công nghiệp cao su đã nói về việc trồng cao su ở Tây Bắc có hiệu quả, đời sống của người dân vùng trồng cao su đó nâng lên rất nhiều. Nhưng muốn xem bền vững thật không thì phải xem một thời gian cây cao su cho nhựa đã. Khi cân bằng các rủi ro, dân có lãi và cái lãi ấy về nông dân thì mới lâu dài cho thị trường.
* Qua cơn bão, thiệt hại của người dân trồng cao su ở một số tỉnh miền Trung là rất lớn. Vậy ta có nên xem lại quy hoạch, siết chặt lại quy hoạch, hướng dẫn đầy đủ để hạn chế rủi ro cho dân?
– Có hai cách quy hoạch, trong đó có thể chấp nhận quy hoạch tương đối là lấy đặc điểm sinh thái của cây chịu được rét bao nhiêu, chịu được nhiệt độ bao nhiêu, có chịu được úng, được gió, được hạn không? Nếu thấy vùng nào đó đáp ứng sẽ đưa cán bộ đến xem điều kiện sinh thái của vùng, tính toán giống để xem vùng đó có thể trồng được bao nhiêu hecta. Ví dụ, Thanh Hóa có đến 2 triệu ha đất, nhưng có thể chỉ một số nơi phù hợp thì phải khoanh vùng và trồng vào vùng chắc chắn có lãi trước. Nhưng giờ nhiều nơi ta không làm thế. Ai kiếm được chỗ nào, kiếm được tiền, ai có nguồn vay thì cứ làm. Thành ra đến giờ ta không có quy hoạch…
* Quy hoạch cả nước có 800.000ha cao su thì nay đã phá ngưỡng này mất rồi?
– Không, đã có quy hoạch đâu. Năm 2009, Chính phủ cho chỉ tiêu để quy hoạch, chứ không phải là quy hoạch. Cần phải có nghiên cứu, giao cho từng bộ, ngành. Chẳng hạn quy hoạch cao su Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn phải làm, làm trước bao nhiêu năm, phải trồng thử để tính toán hiệu quả kinh tế rồi mới làm quy hoạch. Quy hoạch phải có trên cơ sở khoa học, chứ không thể nào ngồi mà vẽ được. Ví dụ trồng cà phê, dân ta trồng quá lên, rồi phải chặt đi chặt lại nhiều lần…
C.V.KÌNH – ĐỨC BÌNH thực hiện
Thạc sĩ TRẦN VĂN LỢT (giảng viên khoa nông học Trường ĐH Nông lâm TP.HCM):
Không hiệu quả
Trước đây, khi Pháp vào Việt Nam, họ đã chọn một số vùng đất tốt để trồng cây cao su. Đông Nam bộ được chọn vì đây là vùng đất đỏ, màu mỡ, điều kiện khí hậu ổn định, ấm áp. Một đặc tính của cây cao su là thân cành giòn, dễ gãy. Thêm vào đó, trước đây cao su được trồng bằng hạt, còn bây giờ người ta chủ yếu trồng bằng cây ghép nên bộ rễ không phát triển, không ăn sâu được vào đất, do vậy cây cao su không có khả năng chịu gió mạnh, dông bão. Cao su cũng không sống được ở vùng đất có đá ngầm sâu từ 0,8-1m tính từ mặt đất. Nhà nước có chủ trương trồng cây cao su ở nhiều nơi như các tỉnh phía Bắc, Quảng Nam, Đà Nẵng nhưng việc canh tác này không mang lại hiệu quả.
H.Nhung ghi
Đau đớn giữa rừng cao su
Cảnh này có thể gặp khắp Vĩnh Linh, Quảng Trị, nhiều người dân bảo:”Như sau trận bom B52!” – Ảnh: Lê Đức Dục
Vừa đi vòng vòng quanh vườn cao su rộng 1ha trên vùng đồi thôn Liêm Công Tây, xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, anh Lê Phước Xuân vừa lẩm bẩm điều gì đó không rõ tiếng, chỉ thấy ánh mắt anh như dại đi.
Hơn 500 cây cao su trồng từ năm 1997, đang độ thu hoạch mủ tốt nhất, chỉ sau ba giờ càn quét của cơn bão số 10 chiều 30-9, nay chỉ là một đống cây cối đổ ngổn ngang, tan tác. Hình như nỗi đau lớn đến mức anh Xuân không còn khóc được. Trò chuyện với chúng tôi nhưng anh cứ nhìn đâu đâu lên chỗ thân cao su gãy toác, ở đó nhựa trắng cứ ứa ra, nước như nước mắt.
Mủ hay nước mắt…
Năm 1997, phong trào trồng cao su tiểu điền phát triển mạnh ở vùng đông Vĩnh Linh. Như thôn Liêm Công Tây của anh mỗi nhà nhiều thì tầm 1ha, ít cũng được 0,5ha. Khi bắt tay trồng cây cũng chỉ hi vọng thôi, không ai nghĩ một ngày cây cao su trở thành “nồi cơm” của cả gia đình. Bao nhiêu khoản chi tiêu đều cậy nhờ vào nó. Sau bảy năm cho thu hoạch. Những năm đầu mủ cao su được giá, mỗi ngày cứ đều đều thu vào 800.000-1 triệu đồng. Với người nông dân, số tiền đó là cả một thiên đàng.
Tất nhiên cũng phải trừ chi phí chăm bón. Để có được vườn cao su cho năng suất “khét tiếng” của vùng, gia đình anh cũng vay vốn ngân hàng để đầu tư, chăm sóc. Bây giờ nợ ngân hàng vẫn còn. Nhưng vườn cao su đã không còn! Chúng tôi sẽ khó lòng quên được ánh mắt của anh Xuân cũng như nhiều nông dân khác đang tái dại đi khi đứng giữa vườn cây của mình như anh Trần Văn An ở thôn Hương Nam, xã Vĩnh Kim, anh Nguyễn Trương Trị ở Vĩnh Thành… Cả Vĩnh Linh bị thiệt hại 4.000ha cao su, hầu hết đều đã và chuẩn bị cho thu hoạch.
| 16.900
Đó là số hecta cao su bị bão số 10 tàn phá. Trong đó, tỉnh Quảng Bình gãy đổ hơn 10.000ha (trong tổng 18.000ha cao su), Quảng Trị gần 6.900ha (trong tổng gần 15.000ha). Nguồn: Báo cáo của Ban Chỉ đạo phòng chống lụt bão trung ương |
Vĩnh Linh gần với Quảng Bình, giáp tâm bão nên bị tàn phá mạnh. Mấy xã vùng đông Vĩnh Linh lại gần biển nên thiệt hại quá nặng. Ở xã Vĩnh Thạch, hơn 70% diện tích trong số 400ha cao su bị gãy. Đi qua Vĩnh Hiền, Vĩnh Kim, Vĩnh Thành…, những vùng quê vốn trù phú nhất huyện nhờ đây là vùng bazan vô cùng màu mỡ, cây cao su đặt xuống cứ bời bời lên xanh, sản lượng mủ luôn cao gấp rưỡi các vùng khác, bây giờ trước cảnh hoang tàn, có người ví như bị “một trận bom B52”. Ngày xưa Vĩnh Linh là “lũy thép”, là “túi bom”, ký ức hãi hùng những trận bom xưa lại tái hiện sau trận bão số 10 chỉ quét qua mấy giờ đồng hồ, cơ đồ sản nghiệp hàng ngàn nông dân bỗng chốc tan tành.
Ngất giữa vườn cây
Chị Lê Thị Hạnh ở thôn Rào Trường, xã Vĩnh Hà, huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị vẫn còn nguyên vẻ mặt thất thần dù cơn bão đã tan từ chiều hôm trước. Có khách, chị lững thững bước ra chào mà tưởng chừng như chực ngã. Khi bão vừa tạm lắng, chị chạy vào lô cao su nhà mình. Khung cảnh tan hoang làm chị xỉu tại chỗ. Chồng chị thấy vợ đi lâu không về nên chạy lên lô tìm mới phát hiện.
Năm 2005, cùng với gần 100 cặp vợ chồng trẻ khác của vùng Vĩnh Linh, vợ chồng chị lên Rào Trường xây dựng làng thanh niên lập nghiệp. Hai vợ chồng quyết định đầu tư vào cây cao su để lập nghiệp sau này. Hai người lăn lộn giữa núi rừng khai hoang được khoảng 2ha đất để trồng cao su. Chị ngày ngày cặm cụi lam lũ chăm bẵm từng mầm cây. Trong khi chồng chị đi làm thuê để có tiền đầu tư cho 1.000 gốc cao su mang theo cả niềm hi vọng của gia đình nhỏ này.
“Tui chăm dữ lắm, có khi hơn cả chăm con nữa. Mỗi ngày 5g sáng đã ra vườn. Trưa đứng bóng vẫn còn khom lưng vun từng gốc cây. Mồ hôi, nước mắt đổ vô đó cả” – chị nấc nghẹn. Vậy mà cả 1.000 gốc cao su 8 năm tuổi của chị đếm tới đếm lui chỉ còn chưa đầy 100 gốc còn nguyên. Còn lại ngả nghiêng theo bão. “Toàn bộ 100 hộ dân ở vùng thanh niên lập nghiệp này đều trông cậy vào rừng cao su. Ngày mới lên ai cũng tay trắng khai hoang. Sau tám năm, giờ cả vùng này lại về tay trắng” – chị Hoa, một hộ dân trong thôn Rào Trường, chia sẻ.
 |
| Ông Nghiêm Văn Học ở thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch, Quảng Bình có 6ha cao su vừa thu hoạch một tháng nay bị bão tàn phá 80% diện tích – Ảnh: Thuận Thắng |
“Thủ phủ cao su” trắng tay
Huyện Bố Trạch được xem là “thủ phủ cao su” của Quảng Bình, và cao su tập trung nhiều nhất ở thị trấn Nông trường Việt Trung. Đường Hồ Chí Minh chạy qua đây ngày nào bạt ngàn cao su hai bên, nay là một bãi ngổn ngang, cây gãy lởm chởm nằm rạp đất, trốc gốc sau bão. Tại rừng cao su thuộc tiểu khu Quyết Tiến – thị trấn Nông trường Việt Trung, chiều 1-10 ông Trần Văn Thành thẫn thờ ngồi nhìn 2ha cao su 6 tuổi đang nằm rạp sát đất mà chẳng biết phải làm gì. Trong suốt sáu năm qua, vợ chồng ông còng lưng làm thuê để vừa nuôi hai con trai học đại học, vừa đổ dồn vào việc chăm bón cho cao su. Đầu năm nay, ông khai thác mủ năm đầu tiên, chưa thu được mấy đồng thì bão ập đến. “Bão lấy đi tất cả rồi!” – ông nói. Ông Thành không chỉ trắng tay mà còn không biết cách gì để trả số nợ gần 100 triệu đồng, trong khi tương lai hai đứa con đang mờ mịt.
Hoàn cảnh tương tự là ông Nguyễn Văn Thắng ở tiểu khu Hữu Nghị, người vừa mất trắng 6ha cao su cho mủ năm đầu tiên. Đầu năm nay, ông đi vay thêm mấy chục triệu đồng để bón phân cho cây, nâng số nợ lên mấy trăm triệu đồng, nhưng cũng yên tâm vì tất cả cao su đang đồng loạt đưa vào khai thác. Chưa kịp trả đồng nào thì bão ập đến. Ông nói: “Trong vài tháng nữa chưa chắc tui đã đụng đến vườn cao su này vì không có tiền để thuê xe máy dọn nó, mỗi “héc” (hecta) xe múc hết 5 triệu!”. Ngày đầu tiên sau bão, hầu hết người trồng cao su đều cho rằng đã quá “kinh hãi” với cao su và gần như chắc chắn sẽ không trồng mới nữa, dễ trắng tay trong phút chốc như chơi.
Toàn bộ 20 tiểu khu của thị trấn Nông trường Việt Trung hiện có trên 500 hộ trồng hơn 1.500ha cao su, và gần như mất trắng.
Ông Phạm Xuân Thành, phó giám đốc Công ty TNHH MTV Việt Trung, cho biết toàn công ty hiện trồng khoảng 3.000ha cao su. Cơn bão qua đã quật ngã khoảng 80%, khiến việc làm của hơn 1.600 cán bộ công nhân viên rơi vào cảnh nan giải. Tư liệu sản xuất chính gần như mất trắng nên việc giải quyết công ăn việc làm cho người lao động hết sức khó khăn.
LÊ ĐỨC DỤC – QUỐC NAM – THÁI LỘC
| Tập trung khắc phục hậu quả cơn bão
Ngày 30-9, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh phải theo dõi sát diễn biến mưa lũ để chỉ đạo ứng phó, tiếp tục triển khai các biện pháp phòng tránh lũ, lũ quét, sạt lở, an toàn hồ chứa, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân. Đối với các tỉnh bị thiệt hại nặng do bão số 10 gây ra, phải khẩn trương tổ chức ngay việc kiểm tra nắm chắc tình hình thiệt hại để xử lý kịp thời: cứu chữa người bị thương, hỗ trợ các hộ gia đình có người bị chết, nhà bị sập đổ hư hỏng; huy động mọi nguồn lực để xử lý ách tắc giao thông, khắc phục sự cố thông tin, điện lực, xử lý vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh, ổn định đời sống nhân dân. * Đến thời điểm này, theo thông tin phóng viên Tuổi Trẻ nắm được, có 7 người thiệt mạng (Quảng Bình 5, Thanh Hóa 2) và 3 người mất tích (Nghệ An 2, Quảng Bình 1). Chinhphu.vn – T.P. |
Đọt Chuối Non 