Chào các bạn,

Sáng Chúa Nhật, sau khi dạy giáo lý xong đã gần mười một giờ, mình đến tìm em A Prin hỏi: Có đi chăn bò không, cho mình đi với? Em A Prin nói: Có, nhưng bây giờ phải về ăn cơm, rồi mang theo cơm tối vì về trễ lắm! Mình hỏi em A Prin mang cơm tối và mang gì nữa không? Em nói Yăh mang chai nước và cơm tối không cần mang rau, ra đó mình tìm thức ăn cho Yăh! Yăh ở nhà khi nào mình kêu thì đi. Nói xong, em A Prin chào mình đi về. Nhà em ở phía sau nhà thờ, cách nhà xứ chừng 200 mét.

Về nhà khoảng một tiếng, nghe các em gọi Yăh ơi ới! Mình mang túi cơm đi với các em. Toàn các em trai tuổi khoảng từ mười hai đến mười lăm, sau lưng mỗi em mang một cài gùi trong gùi có một chai nước nhỏ và phần cơm tối, có một số bẫy chuột làm bằng tre và một cái bao. Nhóm có năm em với tám con bò lớn và choai, không có bê con.

Em A Prin lớn nhất trong nhóm. Khi mình ra, em A Prin đưa cho mình một cái bao, loại bao năm mươi người ta thường dùng để đựng gạo, rất cũ, xấu xí, nhìn thật thảm hại! Mình ngạc nhiên không hiểu cầm bao để làm gì thì em A Prin nói: Yăh cầm để lượm phân bò dọc đường. Và em A Prin nói tiếp: Đi chăn bò ai cũng vậy! Mình hỏi: Phân bò còn ướt sao lượm được? Nghe hỏi như vậy, các em trong nhóm che miệng cười và một em đến đưa cho mình một miếng thùng giấy cứng và một cái cây, em chỉ cho mình cách làm… Sau đó các em đuổi bò đi về hướng xóm Đào.

Đến đám ruộng người ta đã gặt xong chỉ còn trơ gốc rạ, ở đó cũng đã có một số đông các em khác cũng đang thả bò. Sau khi lùa bò xuống ruộng để các con bò tự do đi tìm cỏ ăn, các em trong nhóm bắt đầu đi tìm gỡ những bẫy chuột đặt ngày hôm qua. Các em đặt rất nhiều bẫy nhưng chỉ được bảy con chuột nhắt. Các em cho vô một cái bao, cột lại và cho vào một cái gùi. Gỡ bẫy chuột cũ và đặt bẫy chuột mới xong, các em vừa chơi đùa, vừa đào bới tìm rắn, tìm dế và lượm phân bò …

Vì là một đám ruộng lớn đã gặt xong nên các em chỉ việc đánh bò xuống đó mà không sợ bò ăn cây cối hoa màu gì của ai cả. Các em tha hồ đi lùng xục mọi nơi, mọi ngõ ngách, đào bới mọi hang hố chán chê cho đến lúc mặt trời sắp tắt nắng thì nhóm một đống củi để nướng bảy con chuột nhắt sáng nay mới bẫy được. Nhìn các em làm rất thành thạo và chỉ nướng một chút xíu là những con chuột chín. Các em đem phần cơm ra và chia nhau thức ăn là những con chuột nhắt mới nướng. Các em cũng chia cho mình một con. Mình nói với các em: Yăh chưa quen ăn con này, để Yăh ăn cơm với muối mọi. Các em cười và ngồi ăn vui vẻ. Ăn cơm xong, các em tranh thủ đi lượm thêm phân bò cho đến khi trời tắt nắng hẳn các em lùa bò về. Lúc đó mình thấy mỗi em được khoảng một phần ba bao phân bò.

Trên đường về, mình nói với các em: Đi chăn bò vui như vậy nên đâu cần phải đi học nữa, phải không?

Em A Prin nói: Ớ! Đâu có được, mình muốn làm chủ tịch xã nên phải đi học chớ!

Matta Xuân Lành