Việt Nam đưa vụ tàu bị cắt cáp ra diễn đàn an ninh châu Á
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh hôm nay nhắc đến việc tàu Bình Minh 02 khi đang thăm dò tại khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam bị cắt cáp, trong bài phát biểu tại diễn đàn an ninh ở Singapore.
> Toàn văn bài phát biểu của đại tướng Phùng Quang Thanh
Đại tướng Phùng Quang Thanh cho rằng vụ việc tàu thăm dò địa chấn của Việt Nam bị cắt cáp hôm 26/5 gây ra lo ngại về việc duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, trong khu vực cũng như toàn thế giới.
 |
| Đại tướng Phùng Quang Thanh phát biểu tại Đối thoại Shangri-La trưa nay. Ảnh: AFP. |
Phát biểu của tướng Phùng Quang Thanh được đưa ra trong phiên thảo luận toàn thể “Các nguy cơ mới về an ninh biển” tại Đối thoại Shangri-La.
“Như chúng ta thấy trên Biển Đông, các vụ va chạm đã xảy ra nhiều lần, khiến các quốc gia ven biển thêm lo ngại”, bài phát biểu của tướng Thanh có đoạn.
“Vụ việc mới đây nhất diễn ra hôm 26/5, khi Bình Minh 02 – một tàu khảo sát của Việt Nam – đang tiến hành các hoạt động thăm dò dầu khí bình thường trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam thì bị cản trở bởi cáp của tàu bị cắt”.
Tướng Thanh khẳng định, Việt Nam đã kiên nhẫn xử lý tình huống này bằng giải pháp hòa bình, theo đúng luật pháp quốc tế và nguyên tắc kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia trong khi vẫn giữ gìn hòa bình và ổn định ở Biển Đông cũng như duy trì quan hệ thân thiện với các nước láng giềng.
“Chúng tôi hy vọng sự việc tương tự như vậy không tái diễn”, ông nói thêm.
Đại tướng Phùng Quang Thanh kêu gọi các bên củng cố cơ sở pháp lý cho các hoạt động trên biển. Ông cũng đề nghị các bên tuân thủ triệt để Công ước về luật biển 1982 của Liên Hợp Quốc.
Ông kêu gọi các bên liên quan trong các tranh chấp trên Biển Đông tuân thủ các cam kết đã đề ra, và sớm đưa ra bản quy tắc nhằm duy trì hòa bình và ổn định trên Biển Đông.
“Các bên cần thực thi nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (DOC) và nỗ lực hoàn thành một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc”, ông nói.
Nói về phương thức giải quyết các tranh chấp, tướng Thanh nhấn mạnh sự cần thiết có các cơ chế linh hoạt: “Chúng ta cần đẩy mạnh hợp tác thông qua các kênh cả song phương và đa phương, nhằm đảm bảo sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau”.
Trước đó, vào chiều qua, đại tướng Phùng Quang Thanh đã gặp gỡ với người đồng nhiệm Trung Quốc Lương Quang Liệt bên lề hội nghị Shangri-La. Tướng Thanh đã đề cập việc tàu Trung Quốc cắt cáp của tàu khảo sát Việt Nam trong phạm vi thềm lục địa Việt Nam. Tướng Thanh cho biết việc làm đó là vi phạm, gây bức xúc cho nhân dân và nhà nước Việt Nam; yêu cầu các bên kiềm chế không để tái diễn vi phạm.
Sáng 26/5, ba tàu hải giám của Trung Quốc bất ngờ xuất hiện và tấn công tàu thăm dò địa chấn Bình Minh 02 đang làm việc trong phạm vi vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam. Các tàu hải giám Trung Quốc đã chạy thẳng vào khu vực khảo sát của tàu Bình Minh 02 mà không hề có cảnh báo và cắt cáp thăm dò của tàu Bình Minh 02.
Sự việc này cùng những lời phản đối của Philippines đối với Trung Quốc, do Manila cho rằng các tàu của Trung Quốc vi phạm vùng nước mà Manila tuyên bố chủ quyền trên biển Đông – khiến khu vực này trở thành tâm điểm chú ý ở Đông Nam Á và trên diễn đàn của hội nghị an ninh Shangri-La.
Xây dựng lòng tin
Trong khi đó, bài phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin nhắc tới những thách thức từ các quốc gia và thực thể phi quốc gia. Trong bối cảnh đó, quân đội cần phát triển tiềm lực để đối phó với những thách thức này.
“Các lực lượng vũ trang nên hợp tác với nhau để đối phó một cách hữu hiệu với các thách thức về an ninh trên biển. Mối quan hệ chặt chẽ giữa các lực lượng vũ trang sẽ đảm bảo môi trường biển ổn định và hòa bình của chúng ta không bị ảnh hưởng”, ông Gazmin nói đồng thời nhấn mạnh hợp tác quốc tế là một phần không thể thiếu trong các nỗ lực của Philippines.
Cũng trong phiên thảo luận nói trên, Bộ trưởng Quốc phòng Malayssia Ahmad Zahid Hamidi đề cao tầm quan trọng của Biển Đông, xét về khai thác tài nguyên và hàng hải, và yêu cầu giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp.
Bộ trưởng Ahmad bình luận rằng trong những năm qua, DOC đã đóng góp phần quan trọng trong việc giảm căng thẳng, giúp duy trì ổn định trên Biển Đông. Tuy nhiên, ông nói đó chỉ là một “công cụ mang tính tạm thời” trong khi các bên liên quan hướng tới việc đề ra một “giải pháp hòa bình và lâu dài” cho vấn đề tranh chấp.
Để giải quyết tranh chấp Biển Đông, Malaysia đề nghị các bên xác định rõ và thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin một cách thiết thực nhằm loại trừ căng thẳng và tránh chạy đua vũ trang trong khu vực.
“Xây dựng lòng tin là bước đi quan trọng đầu tiên trên con đường nghìn dặm nhằm bảo đảm an ninh biển cho khu vực này”, Ahmad nói. “Phát triển kinh tế xã hội cần được chú trọng hơn là phát triển vũ trang, đặc biệt là trong một khu vực như của chúng ta”.
Thanh Mai – Hải Ninh
‘Đoàn kết là phải tôn trọng lẫn nhau’
Vụ tàu hải giám Trung Quốc gây hấn với tàu khảo sát địa chấn của PetroVietnam, mà Việt Nam gọi là “vi phạm lãnh hải” của mình đang thu hút sự chú ý tột bậc của dư luận người Việt trong và ngoài nước.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh đã đề cập tới sự kiện này trong cuộc tiếp xúc song phương hôm thứ Sáu 03/06 với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt bên lề diễn đàn an ninh khu vực Đối thoại Shangri-La 10 tại Singapore.
BBC đã có cuộc phỏng vấn Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng, tại nơi diễn ra hội nghị.
Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh: Cuộc gặp giữa hai bộ trưởng Việt Nam và Trung Quốc diễn ra rất ngắn. Thoạt tiên Bộ trưởng Quốc phòng Lương Quang Liệt đã ngỏ lời cảm ơn Bộ trưởng Phùng Quang Thanh vì sự đón tiếp và tổ chức rất tốt hội nghị ADMM+ hồi năm ngoái.
Sau đó hai bộ trưởng đã bàn phương cách thúc đẩy hợp tác quốc phòng, đặc biệt là hợp tác hải quân: những công việc như tuần tra chung, diễn tập tìm kiếm cứu nạn, thiết lập đường dây nóng, giao lưu, thăm viếng của tàu hải quân… Mục đích chính là tăng cường hiểu biết, tạo sự thông cảm, tin cậy để giảm thiểu các vấn đề trên Biển Đông.
Bộ trưởng Phùng Quang Thanh cũng có nêu vấn đề liên quan tàu Bình Minh 02 với mong muốn quốc phòng hai bên tăng cường hợp tác, không để những việc như vậy tái diễn.
BBC: Thưa ông, trong bài phát biểu mới của mình, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates có nhận xét là tiến trình thực hiện Công ước LHQ về Luật biển tiến bộ rất chậm chạp. Năm ngoái, với tư cách chủ tịch Asean, Việt Nam đã rất nỗ lực trong việc thúc đẩy việc thực hiện luật pháp quốc tế tại Biển Đông. Năm nay, công việc này sẽ được tiến hành như thế nào?
Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh: Dù là chủ tịch khối hay không thì Việt Nam vẫn cứ tiếp tục tham gia, tiếp tục thúc đẩy.
Việt Nam phải thực hiện nghiêm luật biển, đồng thời yêu cầu các nước cũng thực hiện nghiêm điều này, trước hết là trong các vùng biển của Việt Nam.
Việt Nam rất tích cực tham gia các diễn đàn, như Bộ trưởng Phùng Quang Thanh dự Đối thoại Shangri-La này và có bài diễn văn về an ninh biển. Những điều đó đều là đóng góp của Việt Nam cho quá trình tuân thủ Công ước LHQ về Luật biển.
Tất nhiên quá trình thực hiện điều này không phải dễ dàng, đặc biệt là khi có những quốc gia không coi trọng luật pháp thì lại càng khó nữa.
Chúng tôi mong muốn các diễn đàn quốc tế như Đối thoại Shangri-La sẽ làm cho các nước nhận thức được lợi ích của mình khi thực hiện đầy đủ luật pháp quốc tế và được quốc tế nhìn nhận với hình ảnh tốt đẹp. Đó mới chính là động lực phát triển của các quốc gia trong thế giới hiện đại, chứ không phải cứ mạnh (về quân sự) là phát triển tốt.
Điều quan trọng là phải tạo ra được một hình ảnh tốt đẹp của đất nước mình.
An ninh Biển Đông
BBC: Thưa ông, gần đây trên các diễn đàn của người Việt có nhiều ý kiến chỉ trích rằng Chính phủ Việt Nam chưa có được phản ứng mạnh mẽ tương thích với các hành động gây hấn tàu bè, ngư dân và hoạt động dầu khí của Việt Nam. Ông nghĩ thế nào về các chỉ trích này?
Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh: Tôi cho là các chỉ trích ấy xuất phát từ tấm lòng đối với đất nước, nhưng cũng có một phần vì thiếu thông tin.
Việt Nam sẽ cố gắng hết sức để những sự việc như vừa rồi không leo thang, không tái diễn. Tuy nhiên, nếu như một bên nào đó muốn leo thang thì Việt Nam cũng sẽ có hành động để bảo vệ chủ quyền của mình, không thể ngồi im được.
Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh
Vấn đề là có đạt được mục đích của mình hay không chứ không phải cứng rắn như thế nào.
Mục đích chính của Việt Nam là hòa bình, ổn định và chủ quyền lãnh thổ. Chỉ cần làm đủ để đạt được những điều đó.
Thí dụ vụ tàu Bình Minh 02, sự việc hết sức nghiêm trọng, nhưng Việt Nam xử lý rất ôn hòa, bình tĩnh, phát biểu rất cương quyết nhưng thái độ rất xây dựng.
Đây là vụ việc Trung Quốc sử dụng bạo lực đối với tàu của Việt Nam. Việt Nam không sử dụng bạo lực để đáp trả, nhưng kết quả là như thế nào? Tàu Bình Minh 02 vẫn tiếp tục hoạt động như cũ trong vùng biển của Việt Nam.
Tiếp đến, Việt Nam đã trình bày với thế giới là có những sự việc như vậy, để quốc tế phân định ai đúng ai sai.
Thứ ba, Việt Nam đã chứng tỏ với Trung Quốc rằng Việt Nam tuân thủ nghiêm nhận thức chung của lãnh đạo hai nước là giải quyết song phương vụ việc nảy sinh, nhưng một cách công khai, minh bạch và bằng biện pháp hòa bình.
Chủ trương của Đảng và Nhà nước Việt Nam là để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thì quan trọng nhất là xây dựng được sự đoàn kết với các nước có tranh chấp. Nhưng đoàn kết là phải tôn trọng lẫn nhau và tôn trọng luật pháp quốc tế. Các mối quan hệ cũng phải công khai minh bạch.
Tôi nghĩ đây là chủ trương đúng đắn.
BBC: Liệu có quan ngại các tranh chấp sẽ leo thang thành xung đột vũ trang trong bối cảnh hiện thời hay không, thưa ông?
Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh: Việt Nam sẽ cố gắng hết sức để những sự việc như vừa rồi không leo thang, không tái diễn. Và Việt Nam cũng sẽ cố gắng hết sức để không có các sự việc nghiêm trọng hơn xảy ra.
Đó là phần của Việt Nam, và tôi tin là sẽ đạt được điều này.
Tuy nhiên, nếu như một bên nào đó muốn leo thang thì Việt Nam cũng sẽ có hành động để bảo vệ chủ quyền của mình, không thể ngồi im được.
Không ai có thể nói trước được tương lai, nhưng tôi tin trong tình hình quốc tế hiện nay, với chính sách hòa bình của Việt Nam thì khả năng leo thang sẽ dần dần giảm bớt. Tất nhiên đây là quá trình khó khăn, lâu dài, đòi hỏi kiên trì.
Đọt Chuối Non 