Điều thú vị của làm việc nhóm là bạn luôn có những người khác theo phe bạn.
Phạm Kiêm Yến dịch
.
The nice thing about teamwork is that you always have others on your side.
~Margaret Carty
Tag Archives: Teamwork
Da dày — Thick skinned
Chào các bạn,
“Thick-skinned” là da dày. Nếu da chúng ta dày một tí thì đụng chạm nhau ít đau. Da mỏng quá thì hơi một tí là bị trầy xước nhức nhối.
Nguời có da mỏng là người hay có tự ái vặt, chưa trưởng thành. Ai phê phán nhẹ một câu là giận một đời. Không ai dám phê phán những người da mỏng. Nói chuyện với người da mỏng thì phải để ý từng từ. Khen họ thì được, nhưng phê phán, dù là phê phán kiểu xây dựng, thì cũng phải cực kỳ cẩn thận, cứ như là đi trên vỏ trứng. Nói chung là phải nâng họ như nâng trứng, hứng như hứng hoa.
Đây là lọai người không bao giờ khá được, không thể sống tích cực trong đời sống, không thể hòa mình cũng xã hội, không thể lãnh đạo ai. Sống tích cực với xã hội hay lãnh đạo là phải gặp nhiều phê phán thường xuyên, mà các quí vị da mỏng thì không chịu được phê phán.
Trong thế giới năng động ngày nay, mọi người, mọi tập thể đều cạnh tranh, từ cấp làng xã, đến thành phố, đến quốc gia, đến quốc tế. Ngòai cạnh tranh kinh tế về mua bán, đầu tư, tìm việc làm, ngay cả nói năng cũng là cạnh tranh. Một câu nói trên Internet có thể được nhiều người khen, nhưng khối kẻ chê.
Mà trong cạnh tranh, đụng chạm là phải đau. Không cách nào để các cầu thủ trên sân bóng tránh đụng chạm. Mỗi đụng chạm nhẹ đều có thể làm cầu thủ lăn quay ra sân nín thở 1 hay 2 phút. Và đụng chạm bạn mình cũng gây thương tích, chứ không hẳn chỉ là chạm “địch.”
Phải có da dày, phải chịu được những đụng chạm, chế giễu, châm chọc, mạ lị thì ta mới có thể vào cuộc cạnh tranh của đời sống ngày nay. Thời làm nông chỉ biết vui với con trâu cái cày qua rồi. Áp lực cạnh tranh ngày nay đi đến mọi ngõ ngách trên thế giới, ép buộc mọi người vào cuộc chơi, và phải dày da một tí.
Từ “thick-skinned” là từ nói đến hàng ngày khi người ta nói đến teamwork (cách làm việc nhóm) và đức điềm tĩnh, để nhận phê phán từ bạn mình cũng như tấn công từ kẻ địch. Vì nó thuộc hàng tiếng lóng cho nên người ta ít viết nó ra, nhưng thỉnh thoảng ta cũng thấy “thick-skinned” là một tiêu chuẩn đòi hỏi kể ra trong một quảng cáo tìm nhân viên.
Dù viết ra hay không viết ra, “da dày” vẫn đương nhiên là yếu tố hàng đầu khi tìm người làm việc. Không ai dám tuyển nhân viên mà mình không dám phê bình–loại nhân viên mà nói nhẹ một câu là chị chàng (hay anh chàng) đã xem như là động đất tận thế đến nơi. Tât cả mọi người quản lý đều mơ ước có một nhân viên mà mình có thể nói rất giản dị, “Em nói chuyện cách đó không được, nhiều khách hàng sẽ rất bực mình mặc dù họ không nói gì”, và người nhân viên sẽ đương nhiên trả lời, “Ồ vậy hả anh, em không biết. Cám ơn anh nha.”
Đến cấp cao một tí, thì kỹ năng lãnh đạo đòi hỏi người ta phải có da dày để nếu đang đọc diễn văn mà bị một vị khán giả la ó ném trứng thối thì có thể giễu một câu nào đó như là “Wow, đang đói bụng mà có trứng ốp la thế này thực là tốt” trong khi an ninh đưa vị khán giả điên đó ra ngoài. Tức là khả năng cười khi bị người ta làm nhục. Đó là công lực lãnh đạo của mình–đức điềm tĩnh của người đã lớn.
Trong văn hóa Việt Nam có câu “Mặt dày mày dạn” hay “Mặt trơ, trán bóng, mũi mạ kền”. Đây đều là các thành ngữ ám chỉ người xấu, tính xấu. Nhưng có lẽ cũng vì vậy mà người Việt ta cũng là chúa tự ái vặt. Chưa bị đụng thì đã “thà chết còn hơn chịu nhục.” Coi bộ bạo động và cái chết còn nhỏ hơn là vài ba chữ đụng chạm ông/bà trời!
Ồ, nhưng là chưa chắc chỉ người Việt. Ngày xưa, các Samurai của Nhật cũng được huấn luyện quan trọng hóa cái tôi vĩ đại đến mức huyền thọai, đến mức ai mà chạm “DANH dự” của Samurai chỉ vì một câu nói như là “Đồ mất trí”, thì phải tỉ thí với Samurai đến chết. Nếu Samurai lại đánh thua không rửa nhục được, mà người kia lại nhân hậu quá không cho một dao ân huệ để về chầu chúa, thì Samurai cũng tự Harakiri mổ bụng để rửa danh. Ôi, một chữ DANH mà nhà Phật gọi là hư ảo! Ôi, truyền thống đó không đáng gọi là tự ái vặt của trẻ con sao?
Cả Chúa lẫn Phật đều đã chịu nhục và đều đã dạy người ta bỏ cái tôi, biết nhẫn nhục, biết chịu đựng mạ lị và xỉ nhục. Cả Chúa và Phật đều đã thắng thế gian bằng khiêm cung nhẫn nhục. Đám hậu sinh chúng ta ngày nay có hiểu được điều đó không?
Vậy thì nếu ta có thể bỏ đi cái danh, cái tôi vĩ đại, cái tự ái vặt, cái lớp da mỏng dính trên mặt, mà dày da một tí, và cái tôi không biết đau một tí, thì có lẽ là ta sẽ đến gần các bậc thánh nhân một bậc, và thế giới trong tâm ta, cũng như thế giới của gia đình ta, xí nghiệp ta, và tổ quốc ta sẽ hòa bình vui vẻ hơn một bậc.
Chúc các bạn một ngày vui.
Mến,
Hoành
© copyright TDH, 2009
www.dotchuoinnon.com
Permission for non-commercial use
Thảo luận về leadership
Chào các bạn,
Hôm nay mình rất vui được giới thiệu với các bạn bài viết chia sẻ kinh nghiệm của chị Hoàng Khánh Hòa về một trại hè tuyệt vời mà chị mới tham gia, chỉ mới mấy hôm trước.
Trại hè “Take Flight Retreat 2009!” về nghệ thuật lãnh đạo tại Camp Joy, Centerville, Ohio.
Chị Hòa ngay sau đó đã viết bài để chia sẻ với các bạn trên forum của Usguide.
Mình được đọc bài viết của chị Hòa mấy hôm trước và ngay lập trức bị ấn tượng mạnh bởi không khí hứng khởi của hội trại và cảm xúc rất tự nhiên của Hòa.
Khánh Hòa hiện nay đang theo học và sắp tốt nghiệp khóa học Master of Social and Applied Economics tại Wright State University ở Dayton, tiểu bang Ohio, Mỹ.
Đồng thời, chị cũng tham gia các hoạt động tình nguyện trợ giúp các sinh viên ở Việt Nam xin học bổng để đi du học Mỹ qua Usguide. Chị Hòa là một admin của tổ chức Usguide.
Usguide là tổ chức phi lợi nhuận hướng dẫn các bạn học sinh ở Việt Nam xin học bổng để đi học đại học và sau đại học ở Mỹ từ năm 1997 tới nay. Website của Usguide ở tại http://usguide.org.vn/index.php
Câu quote yêu thích của chị Hòa là: It’s big world and there’s a lot to be done 🙂
Chúc các bạn một ngày tươi hồng,
Hiển
.
Thảo luận về leadership
1. Ngày 24-26/7 cuối tuần vừa rồi mình tham gia trại hè Take Flight 09 tại Camp Joy, Centerville, OH. Khu trại hè này thành lập từ năm 1938, là nơi thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho trường học, doanh nghiệp và cá nhân.
Mình chia sẻ với các bạn về những cảm nhận từ trại hè này, và mọi người cùng đóng góp ý kiến xây dựng văn hóa hoạt động cộng đồng và phát triển kĩ năng leadership nhé.
2. Take Flight Retreat lần này là lần đầu tiên Wright State tổ chức dã ngoại, gồm leaders của tất cả 17 association/organization trong trường bao gồm (list ra đây làm ví dụ về tính diversity của trường ĐH Mỹ, trường mình bé tí tị có khoảng 17,000 sv mà đã có từng ấy hội, tính ra khoảng 1,000sv/organization):
AFU: African Student Union
ASA: Asian Student Association
ANAS: Association of Native American Student
BSU: Black Student Union
BMOTM: Black Men on the Move
BWSF: Black Women Striving Forward
FMLA: Feminist Majority Leadership Alliance
GAC: Greek Affairs Council
IFC: Interfraternity Council
LIFE: Latinos Involved in Further Education
NAACP: National Association for the Advancement of Colored People
NPHC: National Pan-Hellenic Council
RCA: Residential Community Association
SG: Student Government
SHABA: Self Health and Beauty Alliance
UAB: University Activities Board
Tổng cộng Retreat lần này có khoảng 60 thành viên tham dự, và 5 facilitators chia thành 9 group (Blue, Brown, Red, Green, Yellow, Neon Green, Hot Pink, Black và Orange). Mỗi nhóm có 1 nhóm trưởng gọi là Pilot của crew, facilitator là crew attendant.
3. Đây là một khóa huấn luyện về teamwork và leaddership dựa trên cuốn sách “The Student Leadership Challenge” của James M. Kounez và Barry Z. Posner (http://www.leadershipchallenge.com/WileyCDA/), xây dựng thành 5 practices:
1. Model the way
2. Challenge the process
3. Encourage the heart
4. Enable others to act
5. Inspire a shared vision
Mỗi chủ đề được giới thiệu bởi 1 facilitator, đưa ra case studies cho các nhóm giải quyết, và sau đó áp dụng vào các physical activities, rất mệt nhưng cũng rất thú vị.
Một vài activities mà mình ấn tượng nhất:
Food for thought: Mr Joe có một bài lecture về Encourage the Heart thật tuyệt vời. Ông nói rằng “Nhìn tôi, các bạn có thể biết tôi là người thế nào không?”. Tất nhiên có chứ, ông cao này, già hơn chúng tôi này, nhìn khỏe mạnh này…Nhưng Joe nói “Các bạn có tin là cách đây 4 năm tôi được chuẩn đoán là mắc bệnh ung thư không?”. Cả lớp rất ngạc nhiên về điều này, và Joe nói, quả thật nếu chỉ nhìn bề ngoài một con người thật khó mà nói được họ là người như thế nào. Cách mà chúng ta đối xử với những người khác phải rất personally, vì mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau, có những nỗi sợ hãi, có điểm mạnh điểm yếu, có cá tính khác biệt. Communicate và understand từng cá nhân sẽ giúp mình treat mọi người một cách đúng đắn. Hơn nữa là phải luôn cổ vũ động viên họ, vì điều đó đem lại positive impact on them. Mỗi người ai trong chúng ta đều muốn mọi người công nhận thành quả, nỗ lực của mình. Dù đối với người khác điều đó là nhỏ bé, nhưng đặt vào vị trí của cá nhân đó thì họ đáng được khen ngợi nếu như họ đã thực sự cố gắng hết sức mình.
Học cách say “thank you” và appreciate others’ efforts, give a gift or greet people…
Trước mỗi bữa ăn, Joe phát cho mỗi người một cái voucher Food for thought với những lời chia sẻ mình thấy rất tâm đắc như là “Respect other people even someone that you don’t know”, “Everything in life is a choice”…Mình vốn đã thích câu “Live to make a difference”, Joe cũng có nhắc đến, nhưng thêm chữ “positive” thì thấy đúng quá. Tất nhiên là chúng ta encourage sự đổi mới, khác biệt, diversity, nhưng những thay đổi đó phải bring positive impacts to our community.
Joe phát cho mỗi người một chiếc phong bì và một tờ giấy với dòng chữ ” A smile for you” để mọi người viết tặng những lời encouragement cho người thân, bạn bè, hay bất cứ ai mà mình muốn chia sẻ. Không cần một món quà giá trị, chỉ một câu nói, một vài dòng động viên khích lệ là đủ để đem lại niềm vui cho một người rồi.
Như thế nào là thành công?: Đây là câu chuyện của Sherry, phụ trách nhóm của mình (nhóm mình là yellow, mọi người đặt tên mới là Bling ^^). Ngày chủ nhật, buổi physical activity cuối cùng trước khi tổng kết khóa huấn luyện, nhóm mình và 2 nhóm nữa tham gia trò đu dây (swing). Cũng không có gì phức tạp lắm, chỉ là treo người lên một cái dây giữa nhà rồi mọi người kéo lên gần sát góc trần, sau đó tự người chơi thả dây để đu qua đu lại giữa hai bên tường nhà. Nghe thì chỉ có vậy, nhưng thực sự là một thách thức đối với tất cả mọi người. Điều ngạc nhiên đó là không phải đấng nam nhi nào cũng anh hùng như mình vẫn nghĩ, có cậu Sean, sợ độ cao nỗi chỉ treo mình lơ lửng thôi, chưa kéo lên được tí cm nào đã xin stop rồi. Có những em gái sv năm nhất thì lại rất thích thú và không có vẻ gì sợ hãi cả. Với Sherry, câu chuyện còn kì lạ hơn, vì chị nói rằng chị là người sợ độ cao, đến nỗi chỉ leo lên được …2 bậc của cái thang là sợ lắm rồi. Nhưng ngày hôm đó, Sherry đã chia sẻ rằng “Tôi thấy các bạn ngày hôm nay thật can đảm, ai cũng cố gắng hết sức mình, vì thế, dù tôi rất sợ nhưng hôm nay tôi sẽ leo lên đến bậc thứ 3 để các bạn thấy tôi đã vượt qua thách thức của chính mình”. Theo yêu cầu của facilitator, mọi người đứng phía dưới làm supporter xung quanh chiếc thang, và liên tục cổ vũ Sherry. Chị đã leo lên bậc thứ 3, đứng trong 3 giây. Sherry đã khóc vì xúc động trước sự cổ vũ của mọi người, và có lẽ vì niềm vui vượt qua nỗi sợ hãi. Chị, cũng như tất cả mọi người trong nhóm, khi hoàn thành nhiệm vụ của mình, đều xứng đáng nhận được một chiếc huy hiệu “wing” từ nhóm trưởng.
Và kết luận lại, ai là người chiến thắng trong trò chơi? Tất cả mọi người, dù là đu từ trên đỉnh, hay chỉ mới leo được 3 bậc thang như Sherry, đều xứng đáng là được công nhận vì họ đã vượt qua thách thức của chính mình, đó là chiến thắng lớn nhất.
4. Mình đã tham gia với ASA nhiều lần nhưng đây là lần đầu tiên join với toàn bộ sinh viên trong trường và trong một chương trình được tổ chức rất khoa học, quy củ. Một trong những điều ai cũng phải công nhận đó là sv Mỹ được giáo dục kĩ năng làm việc nhóm cực tốt:
Respect: tôn trọng schedule chương trình (các hoạt động gần như chỉ xê dịch so với lịch trình 2-5 phút), lắng nghe (khi cả nhóm thảo luận, chỉ 1 người nói, không chỉ trích mà chỉ đưa ra quan điểm của cá nhân để convince), say thank you liên tục khi được giúp đỡ, hay đơn giản là appreciate ngưởi tổ chức (dù đôi khi chúng ta nghĩ đó là nhiệm vụ của họ, nhưng rõ ràng là mức độ hoàn thành nhiệm vụ thì rất định tính, lí do để thank you là để appreciate thái độ làm việc tích cực chứ không phải là làm cho xong)…
Disciplined: tính kỉ luật thể hiện ở chỗ tuân thủ thời gian làm việc, cũng như khi đã thống nhất rồi thì tất cả mọi người đều răm rắp nghe theo hướng dẫn của leader.
Positive: mọi người cho rằng nói điều gì đó negative chỉ khiến tổn thương người khác, và làm họ thui chột ý chí, vì vậy chẳng có lí gì để trách móc cả, thay vào đó hãy động viên họ nếu họ gặp thất bại, sai lầm, đó là cái mà mỗi người chúng ta cần để làm tốt hơn, và đóng góp cho tổ chức nhiều hơn nữa.
Communicate: liên tục trò chuyện trao đổi với mọi người trong nhóm để nắm bắt thay đổi, nhận ra những effort của họ để có thể encourage kịp thời. Communicate giúp mọi người hiểu rõ nhau hơn, và dễ dàng chia sẻ a shared vision of the organization để đi đến đích.
5. Cuối cùng, “Is leadership everyone’s business?”. Trong buổi tổng kết, mọi người được yêu cầu chia sẻ 3 điều shaped your life. Đây là session đem lại nhiều cảm xúc nhất đối với mọi người trong suốt khóa học. Các bạn sv, mỗi người một hoàn cảnh, người thì mất phương hướng lựa chọn ngành học, người thì gặp vấn đề gia đình như bố nghiện rượu, cha mẹ li dị vvv. Các bạn đã struggled như thế nào, và đã làm gì để vượt qua điều đó, để ngày hôm nay đứng ở đây một cách tự tin để chia sẻ? Điểm mấu chốt, đó là hãy tự tin với những giá trị của chính mình, challenge, honesty, success, flexibility…và chia sẻ với mọi người để tự tìm cho mình một lối đi và làm chủ cuộc sống của chính mình. Một khi bạn thấy hạnh phúc với bản thân, bạn sẽ tiếp tục có những đóng góp tích cực cho cộng đồng- đó cũng là trách nhiệm của mỗi cá nhân trong xã hội, giống như khi bạn nhận được một lời khích lệ và vì thế mà bạn đã đạt được một mục tiêu nào đó, bạn sẽ cảm ơn lại bằng cách giúp đỡ, khích lệ những người khác.
6. Tất cả những điều này không mới, nhưng làm thế nào để chính mỗi chúng ta thực sự cảm nhận sâu sắc, và ngày càng hoàn thiện leadership skills thì không bao giờ cũ.
7. Bạn nào tìm được bản soft cuốn sách thì share lên forum nhé, mình mới thấy ebook thôi mà cũng chưa kịp đọc. Các bạn cũng hãy chia sẻ những kinh nghiệm của mình như là bạn đã gặp khó khăn như thế nào, đã được inspired như thế nào, hoặc bạn học được từ một hành động rất nhỏ của ai đó và điều đó đã impact đến bạn ra sao. Mình rất mong các bạn cùng thảo luận, chia sẻ để cùng giúp nhau hoàn thiện các kĩ năng về communication, problem-solving, supporting, giving encouragement vv…nhằm đạt được mục tiêu của bản thân và các nhóm/tổ chức mà mình đang tham gia.
__________________
Hoàng Khánh Hòa
It’s big world and there’s a lot to be done 
Làm thế nào để tiếp thu được nhiều kiến thức?
Chào các bạn,
Làm thế nào để tiếp thu được nhiều kiến thức? Chúng ta có thể thấy sự khác biệt rất rõ giữa mọi người. Hai sinh viên ra trường cùng bằng cấp, nhưng sau một thời gian thì kiến thức 2 người khác nhau hoàn toàn, một người thì vẫn cứ tù mù, trong khi người kia thì thông thái ra bội phần, và người tù mù lại có thể là người ra trường với hạng cao hơn. Hai người cùng vào làm một hãng, cùng một lúc, cùng một loại công việc, một người thì lên vù vù, một người thí cứ ì ạch một chỗ. Điều gì đã xảy ra? Continue reading Làm thế nào để tiếp thu được nhiều kiến thức?
“Tôi” và “chúng ta”
Một thanh niên chạy xe bạt mạng bất kể người xung quanh, một thị dân xả rác bừa bãi, một bạn trẻ ngồi ung dung trong khi một cụ già đứng mỏi chân trên xe buýt… Làm gì để nét đẹp của lối sống không vị kỷ, vì mọi người, hành xử văn hóa nơi công cộng được phát huy?
Người lớn “vì chúng ta”
Một lần nọ, tôi đi Tiệp Khắc (cũ) với một chị bạn. Chúng tôi vừa bước lên xe điện thì năm sáu thanh niên đứng bật dậy để nhường chỗ. Bước xuống xe đi bộ một lát, chị bạn tôi bỏ miếng giấy gói kẹo vào giỏ rác treo ở thân cây, bất ngờ gió thổi bay miếng giấy, khi chúng tôi quay lại để lượm nó thì một bé gái chừng bảy tám tuổi đã lượm và bỏ vào giỏ.
Người nước ngoài khen người VN thông minh, cần cù, hiếu khách, nhưng các chuyên gia quốc tế nhận xét rằng người VN không biết làm việc chung, thiếu tinh thần êkip.
Giữa một thanh niên chạy xe bạt mạng bất kể người xung quanh, một thị dân xả rác bừa bãi và một ông cán bộ tham ô, tôi thấy có một điểm giống nhau, đó là họ chỉ biết đến bản thân mình và không có một ý thức nào về trách nhiệm của họ đối với tập thể.
Có lần tôi được mời tham gia một diễn đàn hợp tác phát triển về VN tại Đan Mạch. Một phụ nữ Đan Mạch mời tôi về nhà của chị vì “tôi thường nói cho con tôi về trẻ em VN mà các cháu chưa bao giờ gặp một người VN”. Cuộc gặp gỡ với các cháu thật là vui.
Sáng hôm sau, tôi ngạc nhiên về bữa điểm tâm đạm bạc chỉ với bánh mì bơ và cà phê, không có các món patê, giămbông mà tôi thích. Chị chủ nhà giải thích: “Chúng tôi có chương trình chia sẻ góp tiền gửi các nước đang phát triển, trong đó có VN. Để tập cho trẻ em ý thức chia sẻ, cả gia đình chúng tôi đồng lòng nhịn ăn thịt nguội, mứt… cho bữa điểm tâm suốt 40 ngày”.
Tôi còn nhớ những năm 1950, khi đang du học ở Mỹ, tôi được nhà trường gửi đi dự một cuộc tranh luận liên trường về chủ đề cá nhân và cộng đồng.
Không chỉ có nói mà trường còn đưa chúng tôi tham gia các dịch vụ cộng đồng, sau đó chúng tôi thảo luận về việc làm sao nâng cao tinh thần trách nhiệm hơn nữa. Không chỉ hành động mà còn phải suy nghĩ về hành động của mình. Không có những người lớn hoàn toàn “vì chúng ta” thì bọn trẻ chúng tôi không bao giờ biết dung hòa “cái tôi và cái chúng ta” trong cuộc sống.
Lý thuyết suông khó hiệu quả
Theo các nhà nghiên cứu, hiện tượng “dính chùm” hay thiếu “ranh giới” giữa các thành viên gia đình VN (cá nhân không có đời sống riêng và quyền tự quyết) là các nhân tố góp phần tạo ra mâu thuẫn khi con cái thời nay ngày càng muốn sự tự lập và cha mẹ lại càng siết chặt sự kiểm soát của mình. Khi cha mẹ không từ từ đổi mới tư duy và con cái ngày càng muốn tự do, nhiều thanh thiếu niên có thể bứt phá để đi tới một chủ nghĩa cá nhân cực đoan. Có em bỏ nhà ra đi, rơi vào tuyệt vọng hay sa vào tệ nạn xã hội.
Trong thời gian dài, do ngần ngại nói lên suy nghĩ thật của mình, nhất là tuổi trẻ sống khép kín, từ đó nhiều người chỉ sống cho mình, vì mình và ít mở lòng quan tâm đến chuyện xã hội. Không phải chúng ta không có chủ trương giáo dục con người VN có tinh thần vì tập thể hơn, nhưng sự kêu gọi đây đó bằng khẩu hiệu, bằng những bài học lý thuyết suông sẽ khó mang lại hiệu quả.
Ở nhiều nước phát triển, người ta sớm dạy cho trẻ em về tinh thần trách nhiệm. Trẻ em, dù trai hay gái, phải tham gia làm việc nhà, phải giữ gìn giờ giấc và vệ sinh chung, phải công bằng với anh em trong nhà như bạn bè trong lớp học. Trẻ phải học cách đi đường, tôn trọng luật lệ giao thông, kính trên nhường dưới trong tập thể… Những cử chỉ như vậy không thể được học từ một lớp giáo dục công dân mang tính lý thuyết, mà trẻ em từ lúc còn nhỏ phải có cơ hội thực hành với cha mẹ và sau đó với cô thầy giáo qua các bài tập cụ thể. Trên hết, trẻ em phải thấy tấm gương trong đời sống hằng ngày.
NGUYỄN THỊ OANH (giảng viên công tác xã hội và phát triển cộng đồng)
Đọt Chuối Non 