Tag Archives: Lĩnh Nam Chích Quái

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Vuốt Rồng trừ giặc

Đình Phú Sa, Cửa Thần Phù, Ninh Bình, thờ Triệu Quang Phục

(Tương tự truyện Rùa vàng, tại huyện Đông Yên có đầm Nhất Trạch, Triệu Quang Phục mất có miếu Triệu Việt Vương ở xã Độc Bộ, huyện Đại Yên)

Theo truyện đời Ngô trong sách Sử Ký thì Vua họ Lý, tên Phật Tử, là tướng có cùng họ với vua Lý Nam Đế ở huyện Thái Bình (1), có kỳ tài, nhưng về đường làm quan thì không được hanh thông.

Có người tên là Tinh Thiều, giỏi về văn chương. Quan bộ Lại của nhà Lương là Sái Tôn cho Thiều làm Quảng Dương Môn lang. Thiều lấy làm nhục, bỏ về làng, theo Bí (1) mưu dấy việc binh. Gặp lúc Thứ sử Tiêu Tư hà khắc tàn bạo, Bí cùng với các nhân sĩ hào kiệt khởi nghĩa, nổi lên đánh đuổi Tiêu Tư. Lại có quân Lâm Ấp vào cướp phá Nhật Nam, Bí cho tướng là Phạm Tu đánh tan ở Cửu Đức. Xong lên ngôi làm vua, xưng là Nam Việt Đế, lấy niên hiệu là Thiên Đức, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân. Làm vua được 8 năm thì mất.

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Vuốt Rồng trừ giặc

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện thần Hậu Thổ

Bàn thờ giữa trời, cáo Hoàng Thiên Hậu Thổ, Phật Giáo Hòa Hảo

Theo truyện Báo Cực thì thần vốn là thần trời đất của nước Nam. Khi xưa khi vua Lý Thánh Tông đi đánh Chiêm thành trở về đến cửa biển bỗng gặp mưa to, gió lớn, sóng trào cuồn cuộn dâng cao như núi, thuyền ngự, thuyền trận đều không đi được, phải đậu ở bên bờ. Đêm ấy, vua nằm mơ thấy một người con gái trang phục thanh đạm, quần hồng, điểm tô thanh lịch, bước lên thuyền ngự tâu rằng: “Thiếp là tinh của đất đai nước Nam, được thác vào khúc gỗ đã lâu rồi. Nay, gặp vua đi đánh giặc, xin theo quân vua để lập chiến công”. Nói xong thì đi mất. Vua tỉnh giấc, kể chuyện này với tả hữu và các bô lão.

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện thần Hậu Thổ

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ

Đền Đồng Cổ, huyện Yên Định, Thanh Hóa
Theo truyện Báo Cực thì thần là Minh Chủ Chiêu Cảm Linh Thần Đức Đại Vương, vốn là thần núi Đồng Cổ. Núi này ở xã Đan Nê Thượng, huyện Yên Định.

Xưa, Vua Lý Thái Tông đi đánh Chiêm thành, đến đóng quân ở Trường Yên, canh ba đêm đó nằm mơ thấy một dị nhân, mặc nhung phục nói với Vua Thái Tông rằng: “Thần là thần núi Đồng Cổ, nghe Vua đi đánh phương Nam xin theo Vua để lập chiến công”. Vua trong giấc mơ cho phép thần đi theo. Dẹp xong Chiêm thành,Vua khải hoàn về kinh đô, rồi ra lệnh cho quần thần dựng đền thờ ở chùa Từ Ân.bên trái bờ sông ở Kinh sư. Khi Thái Tổ băng hà, Thái Tông theo di chiếu lên ngôi. Đêm ấy, ngài mơ thấy thần đến nói với mình rằng: “Ba người em là Dực Thánh Vương, Đông Chinh Vương và Vũ Đức Vương âm mưu làm phản”. Sáng sớm hôm sau, ba Vương đã phục binh ở trong Long thành, tiến công đến các cửa thành. Thái Tông sai Lê Phụng Hiểu đem quân chống giữ (1).

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện thần Vương khí Long Độ

Đền Bạch Mã thờ thần Long Đỗ, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

Thần chính là thần Vương khí Long Độ (1). Xưa, khi Cao Biền đến chiếm nước Nam, vừa xây xong thành Đại La. Một hôm, Biền ra chơi cửa Đông, bỗng thấy mây mù vần vũ, mây ngũ sắc đùn lên rực rỡ sáng lòa. Giữa đám mây có một người mặc áo màu, trang sức lạ lùng, cưỡi con rồng đỏ, tay cầm thẻ vàng, bay lượn trong mây một lúc lâu rồi biến mất. Biền kinh ngạc cho là linh quỉ, định dựng đàn để yểm đảo. Đêm ấy, Biền mơ thấy thần đến bảo rằng: “Ngươi chớ nghi ngờ, ta không phải là yêu khí, mà là thần Vương khí Long Độ đây. Nhà ngươi mới xây xong thành nên ta đến xem đấy thôi”.

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện thần Vương khí Long Độ

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện ba vị Phu nhân ở cửa Kiền

Theo sách Bản truyện, thì phu nhân họ Triệu, là công chúa của nước Nam Tống (1). Nhà có ba mẹ con, phu nhân là người con gái út. Năm Thiệu Bảo (2) thứ nhất đời vua Trần Nhân Tông, vua Đoan Tông nhà Nam Tống phiêu dạt ở vùng biển, sinh bệnh mà chết. Thừa tướng là Văn Thiên Tường (3) cùng Lục Tú Phu và tướng quân Trương Thế Kiệt lập em vua Đoan Tông là Bính lên ngôi. Sau đó không bao lâu, Thiên Tường thua trận, bị bắt đưa lên phương Bắc. Tướng Trương Thế Kiệt dùng thuyền đưa vua tới Nhai Sơn bị tướng nhà Nguyên là Trương Hoằng Phạm (4) đón đánh.Quân Tống thua to. Lục Tú Phu ôm vua nhảy xuống biển. Thế Kiệt cũng bị chết đuối.

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện ba vị Phu nhân ở cửa Kiền

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Sóc Thiên Vương

Tỳ Sa Môn Thiên Vương
Theo sách Thiền Uyển Tập Anh (1), xưa vào thời vua Lê Đại Hành, nước Đại Việt (2) có đại sư họ Ngô (3), thường đến chơi ở núi Vệ Linh thuộc làng Bình Lỗ. Sư thích phong cảnh yên tĩnh ở đây, nên dựng am để ở. Đêm đến canh ba, mơ thấy thần nhân, mình mặc giáp vàng, tay trái cầm giáo vàng, tay phải cầm mác quý, hình dạng trông khủng khiếp, theo sau hầu có tới hơn mười người. Thần nhân nói với sư nước Cự Việt rằng: “Ta là Quỷ Sa Môn Thiên Vương, bọn đi theo hầu đều là quỷ Dạ Xoa cả. Thượng Đế có lệnh, sai ta đến thăm đất nước Nam này để bảo vệ dân chúng ở đây. Vì có duyên với nhà ngươi nên đến bảo cho ngươi biết”. Sư cả sợ tỉnh dậy, lát sau nghe trên núi có tiếng quát tháo, sư rất sợ sệt. Đến sáng, sư vào trong núi thấy cây lớn, cành lá um tùm, có mây lành phủ bóng ở bên trên, liền sai thợ chặt cây đó, chạm khắc làm tượng giống như hình thần nhân trong giấc mơ, rồi lập miếu để cúng thờ.

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Sóc Thiên Vương

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Sĩ Nhiếp

Văn Miếu Tiên Nho thờ Sĩ Nhiếp, Bắc Ninh
Theo sách “Tam Quốc Chí” thì Nhiếp (1) họ Sĩ ,tên Nhiếp, người Quảng Tín, huyện Thương Ngô (Trung Quốc); tổ tiên là người Vấn Dương, nước Lỗ, tránh loạn Vương Mãng đến cư ngụ ở đất ấy, thời Hán Hoàn Đế làm thái thú Nhật Nam. Nhiếp thuở nhỏ du học ở kinh đô nhà Hán, chú giải sách Tả Thị Xuân Thu, thi đậu khoa Hiếu Liêm, bổ làm Thượng Thư Lang, vì việc công bị miễn chức. Sau lại đỗ Mậu Tài, được giữ chức quan Lệnh Vu Dương. Hiến đế lại sai làm Thái thú Giao Châu. Lúc ấy nhằm lúc cuối đời Hán thời loạn Tam quốc, Sĩ Nhiếp đang cai trị thành Thanh (nay là thành Long Biên). Hiến Đế nghe tin ,ban cho ông bảy bộ sách ,vẫn giữ chức Thái thú Giao Châu như cũ. Nhiếp liền sai Trương Mân đi sứ,đến kinh đô nhà Hán sửa lễ tiến cống. Hiến Đế xuống chiếu triệu về, cho ông làm An Viễn tướng quân, phong tước Hầu Long Độ Đình. Sau, Tôn Quyền nhà Ngô phong Nhiếp làm Tả Tướng Quân, và phong cho hai con trai làm Lang Trung. Nhiếp đem dâng lên Tôn Quyền các vật quý giá ở địa phương thường được Quyền khen ngợi, nên cho người em của Nhiếp tên Nhất làm Thái thú châu Hợp Phố, cho người em tên Vị làm Thái thú quận Cửu Chân (nay huyện Kỳ Phong) và người em tên Vũ làm Thái thú quận Nam Hải (Nay là Liêm Châu).

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Sĩ Nhiếp

Lĩnh Nam Chích Quái – Giới thiệu phần “Tục Biên”

Chào các bạn,

Chúng ta đã xong phần chính của Lĩnh Nam Chích Quái, gồm 22 truyện đầu, từ truyện Hồng Bàng đến truyện Dạ Xoa. Các truyện này nằm trong 2 quyển đầu tiên trong bộ Lĩnh Nam Chích Quái, được Trần Thế Pháp sưu tầm và biên soạn vào khoảng cuối thế kỷ XIV, sau được Vũ Quỳnh và Kiều Phú ở cuối thế kỷ XV hiệu chính.

Đến thời Mạc, Đoàn Vĩnh Phúc trích từ “Việt Điện U Linh” chép thêm nhiều truyện mới trong quyển 3, gọi là “tục biên”.

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Giới thiệu phần “Tục Biên”

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Dạ Xoa

Điêu khắc trên đài thờ Trà Kiệu

Thời thượng cổ, ở ngoài nước Nam Việt Âu Lạc có nước Diệu Nghiêm, vua nước ấy hiệu là Dạ Xoa (còn có tên là Trường Minh Vương và Thập đầu Vương). Phía bắc nước ấy giáp nước Hồ Tôn Tinh, thái tử nước Hồ Tôn Tinh tên là Vi Tư (1), có người vợ tên là Bạch Tịnh, nhan sắc tuyệt trần, trên đời ít ai có được. Vua Dạ Xoa nghe tin rất thích, bèn đem quân vây đánh nước Hồ Tôn Tinh, cướp được nàng Bạch Tịnh đem về nước. Vi Tư cả giận , liền đem quân khỉ (di hầu) phá núi lấp biển thành ra đất bằng, đánh phá nước Diệu Nghiêm, giết vua Dạ Xoa, rồi đem nàng Bạch Tịnh về nước (Hồ Tôn Tinh là loài khỉ (di hầu) tinh, nay là nước Chiêm Thành).

Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Dạ Xoa

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Hà Ô Lôi

Trong khoảng năm Thiệu Phong (1) đời Trần Dụ Tông có người làng Ma La là Đặng Sĩ Doanh làm chức An Phủ Sứ vâng mệnh sang sứ Bắc quốc. Vợ là Vũ thị ở nhà. Trong làng có đền thờ thần Ma La, đêm đêm thần biến thành Sĩ Doanh, mặt mũi dáng điệu đi đứng đều y hệt như Sĩ Doanh, nhập vào phòng Vũ thị để thông dâm, đến lúc gà gáy sáng lại bỏ đi. Đêm hôm sau Vũ thị hỏi: “Phu quân phụng mệnh sang sứ phương Bắc, sao đêm đêm thì về mà ngày lại không thấy?. Thần nói dối rằng: “Vua đã sai người khác đi thay, để ta hầu bên tả hữu, thường giữ ta đánh cờ vây (2), không cho ra ngoài. Song ta nhớ tình vợ chồng nên lén về với nàng để cùng ân ái. Sáng sớm lại phải vội vã vào hầu, không dám ở lâu”. Gà gáy lại bỏ đi, Vũ thị có ý ngờ vực.
Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Hà Ô Lôi

Lĩnh Nam chích quái – Truyện Dương Không Lộ và Nguyễn Giác Hải.

Tượng thiền sư Không Lộ, chùa Keo, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
Thiền sư Dương Không Lộ ở chùa Nghiêm Quang huyện Hải Thanh (1), mấy đời làm nghề câu cá, sau bỏ nghề ấy mà đi tu, thường hay đọc kinh Già La Ni. Thời Chương Thánh Gia Khánh (2) cùng với bạn tu hành là Giác Hải ẩn dật ở chùa Hà Trạch, mặc áo vải, ăn rau, quên mình mà tu, không cầu bên ngoài, tâm thần tai mắt nhẹ nhàng sáng sủa, có thể bay lên không, đi trên mặt nước, phục được cọp, giáng được rồng, vô cùng kỳ lạ, người đời không sao lường biết được. Sau về quê xây chùa mà ở.
Continue reading Lĩnh Nam chích quái – Truyện Dương Không Lộ và Nguyễn Giác Hải.

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Sông Tô Lịch


Năm Hàm Thông thứ 6 (1), vua Đường Ý Tông sai Cao Biền (2) làm Đô Hộ, đem binh đánh giặc Nam Chiếu, rồi cho đặt Tĩnh Hải Quân (3) ở thành An Nam, sai Biền làm Tiết Độ Sứ. Biền thông hiểu thiên văn địa lý, xem hình thế đất đai mà xây thành La (La thành) ở phía tây sông Lô (Lô Giang), chu vi 3000 bộ để ở. Có nhánh sông con từ sông Lô chảy vào phía Tây Bắc, cuốn quanh phía nam, bọc lấy thành La rồi lại nhập vào sông lớn.
Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Sông Tô Lịch

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Nam Chiếu

Người Nam Chiếu chính là con cháu vua Vũ Đế Triệu Đà.

Thời Hán Vũ Đế, Thừa tướng của Triệu Đà là Lữ Gia không thần phục nhà Hán, giết sứ Hán là bọn An Quốc và Thiếu Quý. Hán Vũ Đế sai Lộ Bác Đức và Dương Phác đem quân chinh phạt, bắt được Vệ Dương Vương Kiến Đức và Lữ Gia, thôn tính cả nước (1), phân đất đặt quan cai trị.

Triệu Đà

Họ Triệu mất nước, con cháu họ Triệu tản mát bốn phương, sau hội họp nhau ở Thần Phù, Hoành Sơn là những xứ vắng vẻ không có người. Họ bèn đóng tàu thuyền, đột nhập vào nội địa cướp người ven biển, giết các quan lệnh của nhà Hán, xưng là Nam Triệu, sau gọi sai là Nam Chiếu
Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Nam Chiếu

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Từ Đạo Hạnh và Nguyễn Minh Không

Thiền sư Đạo Hạnh, họ Từ tên Lộ, ở chùa Thiên Phúc trên núi Phật Tích. Cha tên là Vinh, làm chức Tăng Quan Đô Sát ở triều Lý, thường qua chơi làng An Lãng, lấy con gái người họ Tăng tên là Loan nên sống luôn ở đó. Lộ tức là con bà họ Tăng vậy.

Chùa Thầy, thờ Từ Đạo Hạnh, ở Hà Tây
Thuở niên thiếu, thích giao du, lỗi lạc, hào hiệp, có chí lớn, thường kết bạn với nhà nho Phí Sinh, đạo sĩ Lê Toàn Nghĩa và con hát Phan Ất. Đêm thì mải miết đọc sách, ngày thì thổi sáo đánh cầu, nô nức vui đùa. Cha thường trách móc là trễ nải. Một đêm cha Lộ lẻn vào xem trộm, thấy đèn gần tàn, sách vở chồng chất, Lộ gục xuống án mà ngủ, tay vẫn chưa rời khỏi sách; do đó cha Lộ không còn lo nghĩ nữa. Sau Lộ dự kỳ thi tăng hương thí, đỗ khoa Bạch Liên.
Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện Từ Đạo Hạnh và Nguyễn Minh Không

Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện hai vị thần ở Long Nhãn, Như Nguyệt

Vào năm Tân Tỵ, đời vua Lê Đại Hành, Thiên Phúc nguyên niên (1), Tống Thái Tổ sai hai tướng binh là bọn Hầu Nhân Bảo và Tôn Toàn Hưng (2) đem quân sang xâm lược phương Nam, đến sông Đại Than. Lê Đại Hành và tướng quân Phạm Cự Lượng kéo quân tới sông Đồ Lỗ cự địch, hai bên đối đầu cầm cự. Đại Hành đêm đến mộng thấy hai thần nhân ở trên sông, đến vái mà nói rằng:

“Anh em thần, tên là Trương Hống và Trương Hát, xưa kia theo Triệu Việt Vương (3) cầm quân chinh phạt nghịch tặc mà lấy được thiên hạ. Sau, Lý Nam Đế (4) soán ngôi, nghe biết và triệu hai anh em thần về theo. Bọn thần vì nghĩa cũ không thể theo được, uống thuốc độc mà chết. Thượng đế thương anh em thần có công lại trung nghĩa một lòng, mới phong làm quan tướng trong hàng các thần linh, thống lĩnh âm binh. Nay thấy, quân Tống sang xâm chiếm, khổ hại sinh linh nước ta, cho nên hai anh em thần đến xin yết kiến, nguyện với nhà vua cùng đánh giặc này để cứu sinh linh”.
Continue reading Lĩnh Nam Chích Quái – Truyện hai vị thần ở Long Nhãn, Như Nguyệt