Chào anh chị em,

Bassui viết lá thơ sau đây cho một đệ tử sắp chết”

“Thể tính của tâm của con không hề được sinh ra, nên nó không bao giờ chết. Nó không phải là hiện hữu–hiện hữu có thế hư mất. Nó không phải là hư không—hư không chỉ là một khoảng trống. Nó không có sắc màu và hình thái. Nó không hưởng thụ khoái lạc và không đau đớn với khổ nạn.

“Thầy biết con bệnh nặng. Là một thiền sinh sinh giỏi, con đang đối diện bệnh tật thẳng mặt. Con không biết chính xác là ai đang đau khổ, nhưng hãy tự hỏi mình: Cái gì là thế tính của tâm này? Quán chiếu điều này thôi. Con chẳng cần gì hơn nữa. Đừng ham muốn gì. Tận cùng của con là vô tận, là một hoa tuyết tan trong không khí trong lành.”

Bình:

• Bassui Tokushō (抜隊 得勝; 1327–1387) là một Thiền sư Lâm Tế, sinh ra tại tỉnh Kanagawa ngày nay, từng tu luyện với các Thiền sư Tào Động và Lâm Tế. Bassui bị dày vò bởi câu hỏi “Ai là người thấy, nghe và hiểu?”. Câu hỏi này cũng là trọng tâm trong giáo lý của ông, và vẫn còn truyền cảm hứng cho các thiền sinh ngày nay.

Bassui sinh năm 1327 tại Sagami (ngày nay là tỉnh Kanagawa) trong thời kỳ nội chiến ở Nhật Bản. Đây là những năm trị vì của Thiên hoàng Go-Daigo, người đã bắt đầu giành lại quyền kiểm soát đất nước từ gia tộc Hōjō của Mạc phủ Kamakura.

Năm lên bảy tuổi, cha ông qua đời, và Bassui bị dày vò bởi câu hỏi “Linh hồn là gì?”, rồi chuyển thành câu hỏi “Ai là người nghe, nhìn và hiểu?” Đây là những câu hỏi mà ông đã phải vật lộn trong phần lớn cuộc đời mình.

Năm 1362, ông gặp bậc thầy Tào Động Gasan Jōseki, người đã nhận ra sự hiểu biết của Bassui, nhưng Bassui từ chối nhận truyền pháp từ Gasan. Nhiều năm sau đó, Bassui sống tại nhiều ẩn thất trên khắp Nhật Bản, nơi danh tiếng của ông như một bậc thầy minh triết được truyền miệng.

Năm 1378, Bassui định cư một thời gian ngắn ở tỉnh Kai, nhưng lúc này số lượng người đến gặp ông đã tăng lên nhanh chóng đến mức việc tiếp tục cuộc sống ẩn sĩ của ông trở nên khó khăn. Vì vậy, Bassui chuyển đến Enzan, nơi ông thành lập một ngôi chùa tên là Kogakuan, nơi ông sống và giảng dạy cho đến cuối đời. Tại Kogakuan, Wadeigassi, “Bùn và nước”, bao gồm các bài giảng cho học trò của ông, đã được ghi chép lại, xuất bản năm 1386, một năm trước khi ông qua đời. Trong Wadeigassi, câu hỏi “Ai đang nghe thấy âm thanh?” được nhấn mạnh rất nhiều, tương đương với việc nhìn thấu bản chất của [một người].

Basui ưa thích sự ẩn dật và những ẩn thất nhỏ, tránh xa những tu viện lớn. Về điều này, ông dường như chịu ảnh hưởng của những vị thầy có mối liên hệ với thiền sư Trung Quốc Chuho Myohon (Trung Phong Minh Bản, 1263–1323).

Năm 1387 (ở tuổi 61), khi Basui đang ngồi thiền giữa các đệ tử, ông quay sang họ và nói hai lần với các học trò: “Hãy nhìn thẳng vào. Đây là gì? Hãy nhìn theo cách này và các con sẽ không bị lừa.” Sau đó, ông viên tịch. (Nguồn)

• “Tôi từ đâu đến, và sau khi chết thì tôi đi đâu?” Đây là câu hỏi cốt yếu nhất, câu hỏi khởi đầu và là câu hỏi cuối cùng, của tất cả mọi truyền thống triết lý hay tâm linh.

Một câu hỏi khác, cùng nghĩa như câu trên nhưng chỉ khác từ, là: “Tinh yếu của tôi là gì? Thể tính của tôi là gì?”

Phật gia trả lời:

Hoa tuyết tan trong không khí, vì hoa tuyết từ không khí mà đến—hơi nước trong không khí gặp lạnh đông thành hoa tuyết, tuyết tan thành nước lại bốc hơi vào không khí. Hoa tuyết là không khí tạm xuất hiện khi gặp lạnh, biến mất vào không khí khi hết lạnh.

Ta là Không, tạm xuất hiện là người khi gặp đủ điều kiện thành người, và biến mất vào Không khi gặp đủ điều kiện để tan rã.

Thể tính của tâm ta, cũng như thể tính của tất cả mọi thứ trong vũ trụ là “Không”.

“Không” bất sinh bất diệt bất cấu bất tịnh bất tăng bất giảm — “Không” chẳng sinh chẳng diệt chẳng dơ chẳng sạch chẳng tăng chẳng giảm (Bát Nhã Tâm Kinh).

“Không” là tuyệt đối.

Tất cả mọi “tính cách” mà ta gán cho một vật –sáng, dài, tối, lớn, nhỏ, đẹp, xấu, hiện hữu, chẳng hiện hữu, màu sắc, hình thế, hưởng thụ khoái lạc, đau đớn với khổ nạn, có giới hạn, có tuổi tác…–đều không dùng được với “Không”, vì “tính cách” là tương đối, mà “Không” là tuyệt đối.

“Không” vượt ra ngoài mọi giới hạn của tính cách, nên ta không thể mô tả “Không” cách nào cho đúng, ngoài cách gọi “Không” là “Không”, và chẳng nói thêm gì cả.

Từ “Không” mọi sự sinh ra, kể cả tâm ta và thân ta. “Không” là thể tính của tâm ta và thân ta.

Nếu ta biết là ta từ “Không” mà đến và lại trở về “Không” thì ta biết rằng ta chẳng có khởi đầu, chẳng có kết thúc, chẳng có sinh chẳng có tử, chỉ thỉnh thoảng hiện ra trong thân thể này hay hình thể khác, như những con sóng lên xuống của đại dương, thế thôi. Sóng không có sinh và tử, vì thực ra sóng là đại dương, và đại dương luôn ở đó.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Lá thư cho người sắp chết – A letter to a dying man

Dear Brothers and Sisters,

Bassui wrote the following letter to one of his disciples who was about to die:

“The essence of your mind is not born, so it will never die. It is not an existence, which is perishable. It is not an emptiness, which is a mere void. It has neither color nor form. It enjoys no pleasures and suffers no pains.

“I know you are very ill. Like a good Zen student, you are facing that sickness squarely. You may not know exactly who is suffering, but question yourself: What is the essence of this mind? Think only of this. You will need no more. Covet nothing. Your end which is endless is as a snowflake dissolving in the pure air.”

Annotation:

• Bassui Tokushō (抜隊 得勝; 1327–1387) was a Rinzai Zen Master born in modern-day Kanagawa Prefecture who had trained with Sōtō and Rinzai Zen-masters. Bassui was tormented by the question “Who is the one that sees, hears, and understands?” This question was also central in his teachings, and still inspires present-day Zen practitioners.

Bassui was born in 1327 in Sagami (today’s Kanagawa Prefecture) during a time of civil war in Japan. These were the ruling years of Emperor Go-Daigo, who had begun reclaiming control of the country back from the Hōjō clan of the Kamakura shogunate.

At the age of seven his father died, and Bassui became tormented by the question “What is a soul?”, which turned into the question “Who is the one that hears, sees and understands?” These are questions he would struggle with for a good portion of his life.

In 1362 he met the Soto-teacher Gasan Jōseki, who recognized Bassui’s understanding, but Bassui declined to receive dharma-transmission from Gasan. For many years after this Bassui lived in many hermitages all over Japan, where his reputation as a clear teacher spread by word of mouth.

In 1378 Bassui settled for a bit in Kai province, but by now the audience coming to see him was growing so fast that it became hard to continue living his life as a hermit. So Bassui moved to Enzan, where he founded a temple called Kogakuan at which he lived and taught for the remainder of his life. At Kogakuan, Wadeigassi, “Mud and water”, consisted of talks to his students, was recorded, which was published in 1386, a year before his death. In the Wadeigassi, great stress is placed on the question “Who is hearing the sound?”, equivalent to seeing into [one’s] nature.

Bassui had a preference for reclusiveness and small hermitages, avoiding the large monasteries. In this, he seems to have been influenced by teachers who had a connection with the Chinese Zen master Chuho Myohon (Zhongfeng Mingben, 1263–1323).

In 1387 (at the age of 61), as Bassui was sitting in zazen meditation among his followers, he turned to them and said twice to his students: “Look directly. What is this? Look in this manner and you won’t be fooled.” He then died. (Source)

• “Where do I come from, and where do I go after death?” This is the most essential question, the beginning and the final question, of all philosophical or spiritual traditions.

Another question, with the same meaning as the above but different words, is: “What is my essence? What is my nature?”

The Buddhists answer:

Snowflakes melt in the air, because snowflakes come from the water vapor in the air freezing into snowflakes when it is cold, snow melts into water dropping down and evaporates agian into the air. Snowflakes are the air that temporarily appears when it is cold, disappears into the air when the cold is gone.

I am Emptiness, temporarily appears as a human being when the conditions are right to become a human being, and disappears into Emptiness when the conditions are right to disintegrate.

The nature of our mind, like the nature of everything in the universe, is “Emptiness”.

“Emptiness” is neither born nor destroyed, neither defiled nor pure, neither increasing nor decreasing — (Heart Sutra).

“Emptiness” is absolute.

All the “characteristics” that we assign to an object — light, long, dark, big, small, beautiful, ugly, existence, non-existence, color, shape, enjoyment of pleasure, pain and suffering, limited, age…— cannot be used to describe “Emptiness,” because “characteristics” are relative, while “Emptiness” is absolute.

“Emptiness” goes beyond all limits of character, so we cannot properly describe “Emptiness,” except by calling Emptiness “Emptiness or the Void” and saying nothing more.

From “Emptiness,” everything is born, including our mind and body. “Emptiness” is the Nature of our mind and body.

If we know that we come from “Emptiness” and return to “Emptiness”, then we know that we have no beginning, no end, no birth, no death, only occasionally appearing in this body or that form, like the waves rising and falling in the ocean, that’s all. Waves have no birth and no death, because in reality, waves are the ocean, and the ocean is always there.

(Translated and commented by Tran Dinh Hoanh)

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com

# 95