Chào anh chị em,

Tangen đã học với Sengai từ hồi còn bé. Lúc lên 20 Tangen muốn rời thầy và thăm viếng các thầy khác để học đối chiếu. Nhưng Sengai không cho phép. Mỗi lần Tangen nhắc đến chuyện đó, Sengai lại cho Tangen một cái cú đầu.

Cuối cùng Tangen hỏi một sư huynh xin thầy hộ. Sư huỵnh làm được và cho Tangen biết: “Xong rồi. Anh đã sắp xếp để em bắt đầu cuộc hành hương ngay lập tức.”

Tangen đến găp Sengai để cám ơn thầy đã cho phép. Sư phụ trả lời Tangen bằng một cái cú đầu.

Khi Tangen kể lại chuyện cho sư huynh, sư huynh nói: “Chuyện gì vậy? Thầy không thể cho phép xong rồi thay đổi ý kiến. Anh sẽ nói với thầy như vậy.” Và sư huynh đến gặp thầy.

“Thầy đâu có hủy phép,” Sengai nói. “Thầy chỉ muốn cho nó cái cú đầu cuối cùng, vì khi nó trở về nó sẽ giác ngộ và thầy không thể la mắng nó nữa.”

Bình:

• Chúng ta đã gặp Thiền sư Sengai trong câu chuyện Thiền Thịnh Vượng thật – Thịnh Vượng Thật.

Sengai Gibon (仙厓 ​​義梵; 1750–1837) là một nhà sư người Nhật thuộc phái Lâm Tế (một trong ba tông phái chính của Thiền tông Nhật Bản, hai tông phái còn lại là Tào Động và phái Ōbaku nhỏ hơn nhiều). Ông nổi tiếng với những bài giảng và tác phẩm gây tranh cãi, cũng như những bức tranh sumi-e nhẹ nhàng, tươi vui. Sau khi sống nửa đời mình ở Nagata gần Yokohama, ông ẩn dật tại Shōfuku-ji ở Fukuoka, ngôi chùa Thiền tông đầu tiên ở Nhật Bản, và sống phần đời còn lại của mình tại đây.

Mặc dù tông phái Lâm Tế đặc biệt nổi tiếng với những giáo lý khó hiểu, nhưng Sengai đã cố gắng làm cho chúng dễ hiểu với công chúng. (Nguồn).

Tranh sumi-e của Sengai

• Bài này tóm tắt triết lý giáo dục Thiền tông mà ta đã quen thuộc trong những bài trước. Thầy dùng đủ hình thức giáo dục để giúp học trò tỉnh thức, từ dịu dàng nhẹ nhàng, đến la mắng, đập bàn, gõ nền nhà, đôi khi cho cái tát tai, cái cú đầu, hay một gậy. Nhưng các hình thức “giáo dục nặng” không vì thầy giận dữ, mà chỉ là một phương cách để đánh động tâm trí học trò tỉnh thức.

• Khi học trò đã tỉnh thức, tức là đã đạt ngộ, người học trò trở thành thầy, và mọi hình thức giáo dục cũ chấm dứt. Bây giờ thầy trò đều là thầy cả, đều đã đạt ngộ, không cần và không thể giáo dục nặng nữa. Cùng lắm là bàn với nhau vài ba câu.

• Ngày nay chúng ta đi ngược lại 180 độ. Thầy cô sợ học trò và chẳng dám làm gì cả, nói nặng một câu là có chuyện – phụ huynh có thể vào làm rộn với thầy và hiệu trưởng và dọa sẽ cho con học trường khác. Nặng hơn một chút là đi kiện. Cảnh học trò đánh thầy cô cũng có nhiều trên mạng.

Ta cần ứng xử văn minh với học trò hơn ngày xưa và mọi hình phạt thể chất (corporal punishment) không thể dùng được, nhưng cần có nguyên tắc kỷ luật trong lớp, trong trường, thì các em mới học tốt được.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Cú đầu lần cuối – The last rap

Dear Brothers and Sisters

Tangen had studied with Sengai since childhood. When he was twenty he wanted to leave his teacher and visit others for comparative study, but Sengai would not permit this. Every time Tangen suggested it, Sengai would give him a rap on the head.

Finally Tangen asked an elder brother to coax permission from Sengai. This the brother did and then reported to Tangen: “It is arranged. I have fixed it for you to start your pilgrimage at once.”

Tangen went to Sengai to thank him for his permission. The master answered by giving him another rap.

When Tangen related this to his elder brother the other said: “What is the matter? Sengai has no business giving permission and then changing his mind. I will tell him so.” And off he went to see the teacher.

“I did not cancel my permission,” said Sengai. “I just wished to give him one last smack over the head, for when he returns he will be enlightened and I will not be able to reprimand him again.”

Annotation:

• We have met Zen master Sengai in Zen story Thịnh vượng thật – Real Prosperity

Sengai Gibon (仙厓 義梵; 1750–1837) was a Japanese monk of the Rinzai school (one of three main schools of Zen Buddhism in Japan, the others being the Sōtō school and the much smaller Ōbaku school). He was known for his controversial teachings and writings, as well as for his lighthearted sumi-e paintings. After spending half of his life in Nagata near Yokohama, he secluded himself in Shōfuku-ji in Fukuoka, the first Zen temple in Japan, where he spent the rest of his life.

Though the Rinzai sect is particularly known for its hard-to-understand teachings, Sengai tried to make them accessible to the public. (Source).

Sengai’s sumi-e paintings

• This article summarizes the Zen educational philosophy that we have become familiar with in previous articles. The teacher uses all forms of education to help students awaken, from gentleness, to scolding, banging on the table, knocking on the floor, sometimes giving a slap in the face, a head-blow, or a stick. However, these forms of “hard education” are not because the teacher is angry, but are just ways to awaken the student’s mind to awaken.

• When the student is awakened, that is, has attained Enlightenment, the student becomes a teacher, and all old forms of education end. Now the teacher and student are both teachers, have attained Enlightenment, there is no need for, and cannot be, heavy education anymore. At most, they discuss with each other a few sentences.

• Today, we have gone 180 degrees in the opposite direction. Teachers are afraid of students and do not dare to do anything, saying one harsh word and there will be trouble – parents can come in and make trouble with the teacher and the principal and threaten to send their children to another school. A little more severe is to sue. There are also many clips of students beating teachers on the Internet.

We need to treat students more civilly than in the past and all physical punishment (corporal punishment) cannot be used, but there must be discipline in the classroom and in the school, so that students can study well.

(Tran Dinh Hoanh translates and annotates)

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com

# 90