Chào anh chị em,

Một thiền sinh đến than phiền với Bankei: “Thưa thầy, con có tính nóng không trị được. Làm sao để con sửa nó.”

“Con có một cái thật lạ,” Bankei trả lời. “Đưa cho thầy coi cái con có.”

“Ngay bây giờ thì con không đưa cho thầy coi được,” thiền sinh trả lời.

“Khi nào thì con cho thầy coi được?” Bankei hỏi.

“Nó đến bất chợt,” thiền sinh trả lời.

“Vậy thì,” Bankei kết luận, “nó nhất định không phải bản tính thật của con. Nếu nó là bản tính thật, thì con có thể cho thầy coi bất kỳ lúc nào. Khi con sinh ra con không có nó, và cha mẹ con không cho con cái đó. Hãy nghĩ lại xem.”

Bình:

• Bankei yōtaku (eitaku), Bàn Khuê Vĩnh Trác (盤珪永琢), 1622 – 1693, cũng được gọi là Bàn Khuê Quốc sư (zh. 盤珪國師, ja. bankei kokushi), là một Thiền sư Nhật Bản, thuộc tông Lâm Tế, hệ phái Diệu Tâm tự (妙心寺, ja. myōshin-ji). Sư là một trong những Thiền sư danh tiếng nhất trong lịch sử Phật giáo Nhật Bản với tư cách là người đã phổ biến thiền học đến lớp quần chúng.

Bankei dạy “The Unborn” – tâm Phật trong mỗi chúng ta, bất sinh bất tử – và tâm đó đang hoạt động trong ta thường trực; vậy cần nhận biết là tâm Phật đó đang hoạt động trong ta, để ta luôn luôn sống với tâm Phật đó mỗi giây trong ngày.

• Vậy thì tính nóng đó từ đâu tới?

Nóng giận đến khi có điều gì đó không hợp ý ta, như làm việc gì không được, nói điều gì đó mà người không nghe, người nói điều gì đó ta không thích, người làm điều gì đó ta không ưa, thấy điều gì đó mà ta khó chịu… là phản ứng tự nhiên của con người. Trẻ sơ sinh cũng khóc ré lên khi tã bị ướt, hay đói mà chưa có sữa.

(1) Gặp một điều không thích, (2) ta phản ứng lại bằng cách nổi nóng.

Vậy thì, muốn hết nóng thì phải phá một trong hai vế trên.

1. Hoặc biến điều không thích thành điều trung tính hay điều mình thích. Ví dụ: Ghét người da đen thì tập không ghét người da đen hay tập yêu người da đen.

2. Hoặc điều không thích đến thì cũng không phản ứng bằng cách nổi nóng.

Hệ thần kinh của ta đã quen phản ứng kiểu nổi nóng, không dễ để “đổi đường dây” trong một ngày. Nhưng nếu ta cố gắng luyện tập mỗi ngày thì hệ thần kinh của ta có thể tự “đổi dây” từ từ, vì hệ thần kinh là một hệ thống sống, có thể đâm chồi nẩy mộng, lập thêm lối mới, thay đổi lập trình được.

• Điểm quan trọng ở đây, đúng với tất cả các hiện tượng tâm lý — nóng giận, buồn vui, tự ái, lo lắng, sợ hãi… — là, tất cả các hiện tượng tâm lý đều là phản ứng của ta với một tác nhân nào đó, chứ chúng không phải là bản tính thật – Phật, con Chúa – của ta. Nếu ta luyện tập để tâm ta không còn phản ứng kiểu phản xạ như thế nữa, thì tâm sẽ hoàn toàn tĩnh lặng, đúng bản chất thật của tâm ta là tĩnh lặng.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Tính nóng – Temper

Dear Brothers and Sisters,

A Zen student came to Bankei and complained: “Master, I have an ungovernable temper. How can I cure it?”

“You have something very strange,” replied Bankei. “Let me see what you have.”

“Just now I cannot show it to you,” replied the other.

“When can you show it to me?” asked Bankei.

“It arises unexpectedly,” replied the student.

“Then,” concluded Bankei, “it must not be your own true nature. If it were, you could show it to me at any time. When you were born you did not have it, and your parents did not give it to you. Think that over.”

Annotation:

• Bankei yōtaku (eitaku), Ban Kuei Yongzhu (盤珪永琢), 1622 – 1693, also known as Ban Kuei National Master (zh. 盤珪國師, ja. bankei kokushi), was a Japanese Zen master of the Rinzai sect of Zen. Myōshin-ji (妙心寺, ja. myōshin-ji). He is one of the most famous Zen masters in the history of Japanese Buddhism as the one who popularized Zen to the masses.

Bankei taught “The Unborn” – the Buddha mind in each of us, unborn and undying – and that mind is always active within us; thus, we need to realize that the Buddha-mind is active within us, so that we always live with that Buddha-mind every second of the day.

• So where does that anger come from?

Anger occurs when something does not go our way, such as not doing something, saying something that people do not listen to, people say something we do not like, people do something we do not like, seeing something that makes us uncomfortable… is a natural human reaction. Newborn babies also cry when they have wet diapers, or are hungry but have no milk.

(1) When we encounter something we do not like, (2) we react by getting angry.

So, to stop being angry, we have to break one of the two conditions above.

1. We turn what we do not like into something neutral or something we like. For example: If we hate black people, we practice not hating black people or practicing loving black people; or

2. Or when something we do not like comes, we do not react by getting angry.

Our nervous system is used to reacting by getting angry, it is not easy to “change the nerves” in a day. But if we try to practice every day, our nervous system can slowly “change its wiring” because the nervous system is a living system, it can sprout, create new paths, and change its programming.

• The important point here, which is true for all psychological phenomena — anger, sadness, happiness, pride, anxiety, fear, etc. — is that all psychological phenomena are our reactions to a certain agent, and such reactions are not our true nature — Buddha, God’s child. If we practice so that our mind no longer reacts in such a reflexive way, then our mind will be completely calm, true to the nature of our mind, which is calmness.

(Translated and commented by Tran Dinh Hoanh)

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
http://www.dotchuoinon.com

# 75