Chào anh chị em,

Khi Mamiya, sau này là một giảng sư nổi tiếng, đến gặp thầy để nhận giáo huấn riêng, Mamiya được giao công án giải thích tiếng vỗ của một bàn tay.

Mamiya tập trung suy nghĩ vào điều gì có thể là tiếng vỗ của một bàn tay. “Con không tập luyện chuyên cần đủ,” thầy bảo Mamiya. “Con cứ bị vướng mắc vào thức ăn, tài sản, và cái tiếng đó . Con chết đi còn hơn. Như vậy sẽ giải quyết được vấn đề.”

Lần kế tiếp Mamiya vào gặp thầy và lại bị hỏi chỉ cho thầy tiếng vỗ của một bàn tay. Mamiya tức thì ngã lăn ra như là chết rồi.

“Đúng là con chết rồi,” thầy quan sát. “Nhưng về tiếng vỗ đó thì sao?”

“Con vẫn chưa giải được,” Mamiya trả lời, ngước nhìn lên.

“Người chết không nói,” thầy bảo. “Đi ra!”

Bình:

• Câu chuyện minh họa sự khác biệt giữa việc chỉ thực hành tâm linh một cách hời hợt (trong trường hợp của Mamiya, là giả vờ chết) với việc đạt được sự chứng ngộ sâu sắc, chân chính, vượt qua tư duy logic và chấp trước vào bản ngã. Mamiya vẫn chưa nắm bắt được ý nghĩa thực sự của công án và sự cần thiết phải “chết” hoàn toàn khỏi ý thức tự ngã và chấp trước của mình.

• Đây là vướng mắc đầu tiên của Mamiya: “Mamiya tập trung suy nghĩ vào điều gì có thể là tiếng vỗ của một bàn tay.”

Như chúng ta đã thấy trong bài Tiếng vỗ của một bàn tay, mục đích của công án không phải là để tìm câu trả lời, mà là “để chận tâm trí không đi lang thang”. Cuối cùng là có được tâm trí hoàn toàn tĩnh lặng, hoàn toàn trống không, “Vô tâm”.

Bất kỳ sự lý trí hóa, bất kỳ tư duy khái niệm nào, đều sẽ cản trở khả năng đột phá. Hệ quả của điều này là những trí thức tham thiền công án sẽ là những người ít có khả năng thành công nhất. Do đó, hãy chấm dứt hoàn toàn mọi nỗ lực giải công án và từ bỏ tự phụ rằng những công cụ trí tuệ cho phép hiểu biết. Nỗ lực chủ yếu cần thiết là một nỗ lực tiêu cực, “phi khái niệm hóa.”

Nếu tâm trí ta cứ vướng mắc với câu hỏi “Tiếng vỗ của một bàn tay là gì?” thì tâm trí không bao giờ tĩnh lặng được.

Tâm trí cần tĩnh lặng hoàn toàn, chẳng nghĩ gì cả, như người đã chết, thì Giác Ngộ sẽ đến, vì Giác Ngộ là Tâm rỗng lặng, Tâm Không.

• Vì vậy cho nên thầy nói: “Con cứ bị vướng mắc vào thức ăn, tài sản, mọi thứ, và cái tiếng đó.”

Mọi người thường vướng mắc vào thức ăn, tài sản và mọi thứ khác. Mamiya đang vướng mắc vào “cái tiếng đó” hằng ngày. Vướng mắc vào một câu hỏi Thiền, hay bất kì giáo lý cao siêu nào, thì cũng chẳng khác gì vướng mắc vào vật chất như thức ăn, tài sản, và mọi thứ khác.

Vướng mắc là vướng mắc.

Ý thầy muốn nhắc là đừng vướng mắc vào điều gì cả, kể cả câu hỏi đó.

Ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm – Không trụ vào đâu, không dính cứng vào đâu, thì sanh tâm Giác Ngộ (Kinh Kim Cang).

• Thầy còn hướng dẫn xa hơn: “Con chết đi còn hơn. Như vậy sẽ giải quyết được vấn đề.”

“Chết” tức là không suy nghĩ nữa, không có câu hỏi trong đầu nữa, không còn gì nữa. Nhưng trò vẫn không hiểu được.

Thầy phải nhắc khéo thêm lần nữa: “Người chết không nói” — nghĩa là, không có câu hỏi, không có câu trả lời, không có lý giải, không có thảo luận, không có chữ nghĩa.

• Tâm rỗng lặng, Vô tâm, là đích điểm cuối cùng. Không vướng mắc vào điều gì, vào câu hỏi nào, vào câu trả lời nào. Vô tâm (No-mind) thì Giác Ngộ.

Đối cảnh Vô tâm mạc vấn Thiền
Đối diện mọi cảnh tình, tâm trống rỗng, hỏi chi Thiền
(Trúc Lâm Thiền tổ Trần Nhân Tông)

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

Với yêu thương

Hoành

o0o

Câu trả lời của người chết – The Dead Man’s Answer

Dear Brothers and Sisters,

When Mamiya, who later became a well-known preacher, went to a teacher for personal guidance, he was asked to explain the sound of one hand.

Mamiya concentrated upon what the sound of one hand might be. “You are not working hard enough,” his teacher told him. “You are too attached to food, wealth, things, and that sound. It would be better if you died. That would solve the problem.”

The next time Mamiya appeared before his teacher he was again asked what he had to show regarding the sound of one hand. Mamiya at once fell over as if he were dead.

“You are dead all right,” observed the teacher. “But how about that sound?”

“I haven’t solved that yet,” replied Mamiya, looking up.

“Dead men do not speak,” said the teacher. “Get out!”

Annotation:

• The story illustrates the difference between merely going through the motions of spiritual practice (in Mamiya’s case, pretending to be dead) versus achieving genuine, deep realization that transcends logical thinking and ego attachments. Mamiya had yet to grasp the true meaning of the koan and the necessity of fully “dying” to his self-consciousness and attachments.

• This is Mamiya’s first problem: “Mamiya concentrated his thoughts on what might be the sound of one hand.”

As we saw in the article The Sound of One Hand, the purpose of the koan is not to find an answer, but “to stop the mind from wandering.” Ultimately, the mind is completely still, completely empty, “No-mind.”

Any rationalization, any conceptual thinking, will hinder the possibility of breakthrough. The consequence of this is that intellectuals who meditate on koans will be the ones least likely to succeed. Therefore, completely stop all attempts to solve koans and abandon the conceit that intellectual tools allow understanding. The main effort needed is a negative effort, “non-conceptualization.”

If the mind is always stuck with the question “What is the sound of one hand clapping?” the mind will never be quiet.

The mind needs to be completely quiet, thinking about nothing, like a dead person, then Enlightenment will come, because Enlightenment is the Empty Mind, the Void Mind.

• That is why the teacher says, “You are stuck with food, wealth, everything, and that sound.”

People are usually stuck with food, wealth, and everything else. Mamiya was stuck with “that sound” every day. Getting stuck with a Zen question, or any high teaching, is no different from getting stuck with material things like food, wealth, and everything else.

Getting stuck is getting stuck.

What the teacher means is not to get stuck with anything, not even that Zen question.

Not dwelling on anything, not attaching to anything, the mind of Enlightenment will be born.(Diamond Sutra).

• The teacher further instructed: “It is better for you to die. That will solve the problem.”

“Death” means no more thinking, no more questions in the mind, nothing more. But the student still did not understand.

The teacher had to gently remind again: “The dead do not speak” — that is, no questions, no answers, no explanations, no discussions, no words.

• The mind is empty, No-mind, is the final destination. Not attached to anything, to any questions, to any answers. No-mind (No-mind) is Enlightenment.

Facing any situation, the mind is empty, why ask about Zen?
(Truc Lam Zen master Tran Nhan Tong)

(Translated and commented by Tran Dinh Hoanh)

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
http://www.dotchuoinon.com

#42