Chào anh chị em,

Bất kỳ vị sư hành hương nào có thể thắng một tranh luận về Phật pháp với các sư sống trong một ngôi chùa đều có quyền ngủ lại trong chùa. Nếu thua, vị sư sẽ phải đi tiếp.

Trong một ngôi chùa ở vùng Bắc nước Nhật có hai vị sư anh em đang sống với nhau. Người anh học rộng, nhưng người em thì dốt và chỉ có một mắt.

Một vị sư hành hương đến và xin ngủ nhờ, xin được tranh luận về giáo pháp cao thâm. Sư anh đã mệt vì phải học cả ngày hôm ấy, bảo sư em ra đấu thế. Sư anh cẩn thận dặn dò: “Đi ra và yêu cầu một cuộc đối thoại thầm lặng.”

Sư em và sư khách vào chánh điện và ngồi xuống.

Một lúc sau vị sư hành hương đứng dậy, vào gặp sư anh và nói: “Em của thầy quá hay. Đã thắng tôi.”

“Kể lại cho tôi nghe cuộc đối thoại,” sư anh hỏi.

“Vâng,” vị sư hành hương nói, “trước hết tôi giơ một ngón tay, biểu hiện Phật, người giác ngộ. Em thầy giơ lên 2 ngón, nói về Phật và Phật pháp. Tôi giơ ba ngón tay, biểu hiện Phật, Pháp và Tăng, sống an hòa với nhau. Rồi em thầy đưa nắm đấm vào mặt tôi, ‎ ý nói cả ba đều là một. Cho nên anh ấy thắng và tôi không có quyền ngủ lại đây.” Nói vậy rồi, sư hành hương ra đi.

“Anh chàng đó đâu rồi?” sư em chạy vào hỏi anh.

“Anh nghe là em thắng cuộc tranh luận rồi.”

“Thắng cái gì! Em phải đập cho hắn một trận.”

“Nói cho anh nghe đề tài tranh luận thế nào,” sư anh hỏi.

“Sao, mới thấy em hắn đã giơ lên một ngón tay, sỉ nhục em, ý nói là em chỉ có một mắt. Vì hắn là người lạ, em nghĩ là em nên lịch sự với hắn một tí nên em giơ hai ngón tay, chúc mừng hắn có hai mắt. Nhưng anh chàng bất lịch sự lại giơ ba ngón tay, ‎ ý nói cả hai người chúng ta chỉ có 3 con mắt. Vì vậy em nổi nóng và bắt đầu đấm hắn, nhưng hắn bỏ chạy cho nên hết đối thoại!”

Bình:

• Bài này có vẻ không ổn, không đúng tư tưởng chính thống của nhà Phật. Danh Sắc là một mắt xích rất sớm trong Thập Nhị Nhân Duyên, chuỗi 12 mắt xích từ Vô minh đến Già, Chết, tạo ra khổ và luân hồi lẩn quẩn hết kiếp này đên kiếp kia. Đây là Thập Nhị Nhân Duyên:

1. Vô minh (không ánh sáng, si mê).
2. Vô minh sinh Hành (chuyển động vận hành suy tưởng sơ khai – có lẽ như trong các loài động vật cấp thấp, như giun, dế).
3. Hành sinh Thức (Có thể xem đó là ý thức của con người).
4. Thức sinh Danh sắc (Tên và Hình – con người đặt tên cho mọi thứ với những hinh ảnh khác nhau). Chính Danh sắc làm người ta chộn rộn và rối rắm, vì ngôn ngữ và hình ảnh rất có giới hạn, luôn tạo nhiều sai lạc. Đó cũng là câu chuyện Tháp Babel trong Thánh Kinh Thiên Chúa Giáo, khi mọi người không hiểu tiếng nói của nhau.
5. Danh Sắc sinh Lục Nhập (Danh sắc nhập vào con người ta qua Lục Căn – mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý).
6. Lục Nhập sinh Xúc (Bên trong ta bắt đầu tiếp xúc với bên ngoài).
7. Xúc sinh Thọ (Cảm giác, cảm nhận).
8. Thọ sinh Ái (Ham mê).
10. Ái sinh Thủ (Thủ là nắm lấy, chiếm đoạt, thu góp).
10. Thủ sinh Hữu (Hữu là có – mọi thứ Có mặt trong vũ trụ).
11. Hữu dẫn dến Sinh (mọi thứ Có mặt trong vũ trụ đều được Sinh ra).
12. Sinh dẫn đến Già, Chết.

Chết là luân hồi, đi vào một chu kỳ sống mới với nhiều Khổ, y như chu kỳ cũ. Và cứ thế mà luân hồi lòng vòng vô lượng kiếp, trừ khi người ta thành Bồ-tát, thành Phật, chấm dứt luân hồi.

Chính vì Danh Sắc làm cho đời người rối rắm như vậy, cho nên nhà Phật chủ trương không tranh luận, tranh biện. Không chấp, không bám vào Danh Sắc. Tranh luận thì phải dùng Danh Sắc, mà Danh Sắc thì chỉ làm vấn đề thêm rối rắm và tồi tệ mà thôi.

Bồ Đề Đạt Ma nói chuyện với Lương Vũ Đế, thấy nhà vua ngớ ngẩn quá, nên Đạt Ma vào trong thạch động, ngồi Thiền nhìn vách thạch động 9 năm, chẳng nói câu nào với ai. Dòng Thiền Vô Ngôn Thông trước kia có mặt ở Việt Nam cũng chủ trương “không nói để biết.”

Cho nên truyện Thiền này nói “Đổi tranh luận lấy chỗ ngủ” có vẻ đi ngược lại tinh thần Phật pháp. Và phải “đấu pháp” kiểu stupid như thế mới cho chỗ ngủ, mà hoàn toàn không có trái tim từ bi để luôn mở rộng tay giúp các thầy hành hương đường dài.

• Phật giáo Nhật có những thời kỳ rất tồi tệ, như trong Truyện đời Shunkai các bà vợ của các thiền sư vô chùa ở với chồng mình và ghen tương đủ kiểu, và thầy Mokurai phải đuổi các bà đi như đuổi tà. Shunkai cũng bị tù tội vì bị một bà ghen tương.

Cho nên, truyện Thiền này có lẽ là một truyện xảy ra trong thời tồi tệ đó.

• Ta chỉ nghe và thấy những gì tâm ta nghe và thấy. Một sự việc trước mắt, mỗi người chúng ta vẫn thấy và nghe khác nhau vì tâm người này khác tâm người kia. Một người nói một đường, người kia hiểu một nẻo. Hai người nói chuyện mà “talk past each other” là thường (nói qua mặt nhau, không gặp nhau được, không hiểu nhau được).

Đó là vấn đề cực kì lớn trong communication của con người khắp thế giới. (Đọc Truyền thông – Commnunication).

• Tâm của ta thường thấy điều gì ta say mê hay bị ám ảnh nhiều nhất. Sư có tâm Phật thì thấy gì cũng là Phật pháp. Vị sư chột mắt bị ám ảnh bởi chột mắt nên diễn giải mọi sự là chuyện chột mắt.

Vì vậy, đừng chấp vào điều ta hiểu, vào cái ta nghe thấy, để mà tranh cãi nhau, vì đó chi là ông nói gà bà hiểu vịt.

Cho nên, Phật gia nói đừng chấp vào “Danh Sắc”.

• Chân lý rốt ráo là: Tất cả đều là MỘT.

Phât, Pháp, Tăng là một. Phật pháp và chột mắt là một. Thần phục và đánh nhau cũng là một. Tất cả mọi khác biệt chỉ là những lọn sóng trên bề mặt của đại dương chân lý.

Nhất thiết pháp giai không. Tất cả đều là Không.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Đổi tranh luận lấy chỗ ngủ – Trading dialogue for lodging

Daer Brothers and Sisters,

Provided he makes and wins an argument about Buddhism with those who live there, any wandering monk can remain in a Zen temple. If he is defeated, he has to move on.

In a temple in the Northern part of Japan two brother monks were dwelling together. The elder one was learned, but the younger one was stupid and had but one eye.

A wandering monk came and asked for lodging, properly challenging them to a debate about the sublime teaching. The elder brother, tired that day from much studying, told the younger one to take his place. “Go and request the dialogue in silence,” he cautioned.

So the young monk and the stranger went to the shrine and sat down.

Shortly afterwards the traveler rose and went in to the elder brother and said: “Your young brother is a wonderful fellow. He defeated me.”

“Relate the dialogue to me,” said the elder one.

“Well,” explained the traveler, “first I held up one finger, representing Buddha, the enlightened one. So he held up two fingers, signifying Buddha and his teaching. I held up three fingers, representing Buddha, his teaching, and his followers, living the harmonious life. Then he shook his clenched fist in my face, indicating that all three come from one realization. Thus he won and so I have no right to remain here.” With this, the traveler left.

“Where is that fellow?” asked the younger one, running in to his elder brother.

“I understand you won the debate.”

“Won nothing. I’m going to beat him up.”

“Tell me the subject of the debate,” asked the elder one.

“Why, the minute he saw me he held up one finger, insulting me by insinuating that I have only one eye. Since he was a stranger I thought I would be polite to him, so I held up two fingers, congratulating him that he has two eyes. Then the impolite wretch held up three fingers, suggesting that between us we only have three eyes. So I got mad and started to punch him, but he ran out and that ended it!”

Annotation:

• This article seems to be wrong, not in accordance with the orthodox Buddhist ideology. Name and Form is a very early link (Nidana) in the Twelve Nidanas, 12 links of Dependent Origination from Ignorance to Old Age, Death, creating suffering and the cycle of reincarnation from one life to the next. Here are the Twelve Nidanas:

1. Ignorance (no light, delusion).
2. Ignorance gives rise to Mental Formation (the movement of primitive thinking – perhaps like in lower living beings, such as worms, crickets).
3. Mental Formation gives rise to Consciousness (which can be seen as human consciousness).
4. Consciousness gives rise to Name and Form (Name and Image – humans name everything with different images). It is Name and Form that make people confused and bewildered, because language and images are very limited, always creating many errors. It is also the story of the Tower of Babel in the Christian Bible, when people did not understand each other’s language.
5. Name and Form give birth to Six Entrances (Name and Form enter the human being through the Six Senses – eyes, ears, nose, tongue, body, mind).
6. Six Entrances give birth to Contact (Our inside begins to contact the outside).
7. Contact gives birth to Feeling (Feeling, sensation).
8. Feeling gives birth to Craving (Desire).
10. Craving gives birth to Grasping (Grasping is to grasp, seize, collect).
10. Grasping gives birth to Existence (everything that exists in the universe).
11. Existence leads to Birth (everything that exists in the universe is born).
12. Birth leads to Old Age, Death.

Death is reincarnation, entering a new life cycle with much Suffering, just like the old cycle. And so on, reincarnation goes on and on for countless lifetimes, unless one becomes a Bodhisattva, a Buddha, ending the cycle of reincarnation.

Because Name and Form make human life so complicated, Buddhism advocates not to debate or argue. Do not cling to Name and Form. To debate, one must use Name and Form, but Name and Form only make the problem more complicated and worse.

Bodhidharma talked to Emperor Liang Wu, seeing that the king was so dull in understanding Dharma, Bodhidharma went into a stone cave, sat in meditation looking at the stone cave wall for 9 years, without saying a word to anyone. The Vo Ngon Thong Zen sect that was present in Vietnam before also advocated “not speaking, to know.”

Therefore, this Zen story saying “trading dialogue for lodging” seemed to go against the spirit of Buddhism. (And that was debate, word fight, not dialogue). The monk guest had to “fight” in such a stupid manner in order to have a place to sleep. The abbot of the temple completely lacked loving-kindness and compassion, to open his arms to help monks on long pilgrimages.

• Japanese Buddhism had some very bad times, as in The Story of Shunkai the wives of Zen masters came to live with their husbands in temples and were jealous in all sorts of ways, and Master Mokurai had to chase them away like evil spirits. Shunkai was also imprisoned because a woman was jealous of her.

Therefore, this Zen story was probably a story that happened during those bad times.

• We only hear and see what our minds hear and see. A matter before our eyes, each of us sees and hears differently, because our minds are different from each other. One person says one way, the other person understands a diferent way. Two people “talking past each other” is a common phenomenon.

That is an extremely big problem in human communication around the world. (Read Truyền thông – Communication).

• Our mind often sees what we are most passionate about or obsessed with. The monk with a Buddha-mind saw everything as Buddha Dharma. A one-eyed monk was obsessed with his one eye, so he interpreted everything as a matter of a one-eyed person.

Therefore, do not cling to what you understand, to what you hear, to argue with each other, because that is just one person talks about chicken and the other person understands ducks.

Buddhists say, “Don’t cling to Name and Form.”

• The ultimate truth is: All are ONE.

Buddha, Dharma, Sangha are one. The Dharma and the one-eyed are one. Submission and fighting are also one. All differences are but ripples on the surface of the ocean of truth.

All Dharmas are Void. All is Void.

(Translated & annotated by Tran Dinh Hoanh)

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
http://www.dotchuoinon.com

# 26