Chào anh chị em,

Con người là vốn liếng phát triển đất nước lớn nhất. Mọi lãnh đạo lớn nhỏ đều nói đến đều đó. Nhưng trên thực tế hệ thống giáo dục VN có hàng loạt rào cản để hủy hoại nhân tài. Sao lại ngớ ngẩn đến vậy?

Mình chỉ quote một bài này trên VNExpress để các bạn thấy sự thật, nhưng sự thật thì tràn ngập ai cũng biết rồi. Cái mà các lãnh đạo giáo dục chưa biết hay chưa muốn làm là phổ cập giáo dục đại học cho tất cả mọi người.

Mình nhắc lại “phổ cập giáo dục đại học”, không phải là phổ cập giáo dục tiểu học. Bây giờ là 2025, cả thế giới đều có phổ cập giáo dục đại học.

Chúng ta đang ở mức nào?

Ngày xưa Pháp đô hộ ta, có chính sách tạo ra nhiều rào cản giáo dục từng cấp độ, tiểu học gạt bỏ một số học sinh, cấp hai gạt bỏ một số học sinh, cấp ba gạt bỏ một số học sinh, đại học gạt bỏ một số học sinh, để số nhân tài lên cao được chỉ là con số rất nhỏ, để phục vụ người Pháp cai trị Việt Nam. Đại đa số còn lại là ngu dân để dễ cai trị.

Ngày nay ta nói là đã được “độc lập”, nhưng rào cản giáo dục thì y như, hay có thể tệ hơn, thời Pháp thuộc. Có vẻ như ta chẳng độc lập chút nào, mà có vẻ như còn vẫn đi theo đường mẫu quốc (nước mẹ) ngày xưa. Dân nô lệ nào cũng bị vấn đề đó – có được độc lập chính trị thì vẫn giữ lối tư duy như nô lệ thời bị mẫu quốc cai trị.

Đọc bài này tượng trưng cho vấn đề: Đồng hành cùng con vượt cú sốc thi trượt lớp 10.

Hết lớp 9 là một rào cản vĩ đại. Không vô lớp 10 được là một đại họa vì chỉ có ba lựa chọn cho các em: “(1) Học trung tâm giáo dục thường xuyên, (2) học nghề hoặc năm sau ôn thi lại, (3) trường tư thì quá sức tài chính của gia đình.”

Giáo dục thường xuyên thì các bạn hiểu rồi. Đó là giáo dục không chính quy, thường dành cho người lớn tuổi, và giá trị của nó được được đa số người trong nước xem thường. Các em mà theo hệ giáo dục không chính quy đó thì chẳng có một tương lai đại học nào.

Học trường nghề thì cũng tốt để có nghề. Nhưng học nghề thì không thể học đại học sau này. Có bằng cao đẳng nghề, nhiều khi lại phải học lại lớp 10 chính quy trở lên mới có thể học đại học chính quy. Tại sao học trường nghề xong, không thể học thêm hai năm ngay để có cử nhân đại học chính quy thì mình chịu thua, không hiểu được. Mình chẳng hiểu tại sao, ngoại trừ nghĩ đến tâm lý nô lệ thời Pháp thuộc, còn tồn tại đến ngày nay trong đất nước này. Thật là đau lòng.

Đó chỉ là nói đến lớp 10. Chưa nói đến sau cấp ba thi vô đại học lại là một rào cản lớn.

Vốn liếng lớn nhất là đầu óc con người. Giáo dục phổ cập ngày nay là mọi người đều có thể học đại học dễ dàng, để mọi đầu óc đều có cơ hội phát triển cho đất nước. Tại sao Việt Nam không làm được, và các em có nhiều rào cản đến thế?

Đừng nói thiếu tiền. Ở Việt Nam cứ có vấn đề nào thì cũng la lên “Thiếu tiền.” Thiếu trí tuệ thì có.

Các bạn, vận dụng cái đầu để làm việc. Không phải là tiền, mà là cái đầu của bạn. Come on!

Người Pháp cai trị thì tìm cách ngu dân, không cho dân ta được học hành dễ dàng để tiến lên. Sao ngày nay độc lập rồi mà ta ứng xử với ta như Pháp cai trị là sao?

Chúa ơi!

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Phổ cập giáo dục – Universal education

Dear Brother and Sisters,

Human is the greatest capital for the development of the country. All leaders, big and small, talk about it. But in reality, the Vietnamese education system has a series of barriers to destroy human talent. Why is it so silly?

I am just quoting this one article on VNExpress to show you the truth, but the truth is overwhelming and everyone knows it. What education leaders do not know or do not want to do is to provide universal university education for everyone.

I repeat “universal university education”, not universal primary education. Now it is 2025, the whole world has universal university education.

What level are we at?

In the past, when the French colonized us, they had a policy of creating many educational barriers at each level – primary school excluding some students, secondary school excluding some students, high school excluding some students, university excluding some students, so that only a very small number of talented people could advance to serve the French to rule Vietnam. The vast majority of the remaining of the population were ignorant, to make it easier to govern.

Today, we loudly hat we have achieved “independence”, but the educational barriers are the same as, or maybe worse than, the French colonial period. It seems that we are not independent at all, but still follow the path of the mother country in the past. All slaves have the same problem – having political independence, they still maintain the same mindset as slaves during the time of being ruled by the mother country.

Read this article presenting the problem: Accompanying your child to overcome the shock of failing the 10th grade exam.

Finishing 9th grade is a huge obstacle. Not being able to enter 10th grade is a disaster because there are only three options left for children: “(1) Studying at a continuing education center, (2) learning a trade or retaking the exam next year. (3) Private school is beyond the family’s financial capacity.”

You understand continuing education center. It is non-formal education, a program for the elderly, and its value is not respected by the majority of people in the country. Children who follow that non-formal education system have no future.

Studying at a vocational school is good for having a skillful job. But if you learning in a vocational, you cannot go to university later. With a vocational college degree, you may have to retake the regular 10th grade and higher to be able to go to a regular university. Why after finishing a vocational school, you can’t study for two more years to get a regular university bachelor’s degree, I don’t understand. I don’t understand why, except to think of the slave mentality during the French colonial period that still exists in this country today. It’s really heartbreaking.

That is just talking about grade 10. Not to mention that after high school, taking the university entrance exam is another huge barrier.

The biggest capital is the human mind. Universal education today means that everyone can easily go to university, so that every mind has the opportunity to develop, for the country. Why can’t Vietnam do it, and why we have so many barriers?

Don’t say lack of money. In Vietnam, whenever there is a problem, they shout “Lack of money.” Really, the shortage is the lack of intellgence.

Guys, use your head to work. It’s not money, but your head. Come on!

The French rulers tried to keep the people ignorant, not allowing our people to study easily to advance. Why, now that we are independent, do we still treat ourselves like the French rulers did?

Oh my God!

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
http://www.dotchuoinon.com