Chào anh chị em,

Tình yêu là một đề tài khó vì tình yêu có nhiều xúc cảm lên xuống, đầy đủ thất tình – hỉ nộ ái ố ai lạc dục – hợp, tan, hy sinh, tính toán, tiếng cười, nước mắt. 

I. Nhà Phật cho rằng yêu là khổ. “Ái” (yêu) là một nhân duyên (mắt xích) trong Thập Nhị Nhân Duyên, chuỗi 12 lý do làm cho cuộc dời đau khổ và người ta mãi lận đận trong cõi luân hồi. (Xem Thập Nhị Nhân Duyên ở đây). Trong chuỗi 12 đó:

– “Ái” (yêu) là nhân duyên thứ 8, được hiểu là yêu thích, thèm muốn, ham muốn – loving/liking, desiring, craving.
– “Ái” sinh ra “thủ” (nắm, grasping, attachment). nhân duyên thứ 9.
– “Thủ” sinh ra “hữu” (có, chiếm giữ, hiện hữu  – owning, possessing, existing), nhân duyên thứ 10.
– Ham muốn, nắm giữ và chiếm hữu (ái 8, thủ 9, hữu 10) được cho là những yếu tố mang nghiệp lực của luân hồi (the karmic force of samsara); khi chết, nghiệp lực luân hồi sẽ đưa chúng sanh trở về tái sinh, vì thế sau hữu là sinh – birth – nhân duyên thứ 11.
– Và tất nhiên, “sinh” (birth) mang đến tuổi già, bệnh tật và cái chết (lão, bệnh, tử – old age, sickness, death), và tất cả mọi đau khổ từ đó, nhân duyên thứ 12.

“Ái” tự chính nó cũng đã là khổ:

Ái biệt ly khổ là khổ vì yêu thích mà bị chia lìa.
Oán tằng hội khổ là khổ vì ghét mà gặp.

Hai khổ này đúng với tất cả mọi người và mọi thứ trên đời, nhưng chúng đặc biệt dễ nhận thấy nhất giữa hai người gần gũi nhau như vợ chồng, người yêu, bạn bè…

Nói chung: Yêu là khổ.

II. Tuy nhiên có một loại tình yêu không có khổ. Đó là từ bi. Từ bi là yêu người khác một cách tinh tuyền, mà không có ham muốn, nắm bắt, sở hữu.

Từ (metta, Pali – loving-kindness, Engl.) là yêu người, mang đến cái vui cho người.
Bi (karuna, Pali – compassion, Engl.) là yêu người, làm cho người bớt khổ.
Nói ngắn gọn: Từ bi là ban vui, bớt khổ.

Nếu chúng ta yêu nhau với trái tim từ bi (trái tim bồ đề), thì yêu không còn là khổ, mà là bình an, hạnh phúc, an nhiên tự tại.

III. Đằng khác, thánh Paul có viết trong Thánh kinh Kitô giáo:

Nếu tôi nói được mọi ngôn ngữ của loài người và của các thiên thần, nhưng không có tình yêu, tôi chỉ là cái cồng vang dội hay cái chiêng ồn ào.
Nếu tôi có tài tiên tri và có thể quán thông mọi huyền nhiệm và mọi tri thức, và nếu tôi có đức tin có thể chuyển dời núi non, nhưng không có tình yêu, tôi chẳng là gì cả.
Nếu tôi tặng hết tài sản cho người nghèo và xả thân trên dàn hỏa, nhưng không có tình yêu, tôi chẳng được gì cả.
Tình yêu là kiên nhẫn, tình yêu là dịu dàng.
Tình yêu không ghen tị không khoe khoang, không kiêu hãnh.
Tình yêu không khiếm nhã, không vị kỷ, không nhạy giận, không chấp trước.
Tình yêu không vui sướng trong tội lỗi, nhưng hân hoan với sự thật.
Tình yêu luôn luôn bảo vệ, luôn luôn tin tưởng, luôn luôn hy vọng, luôn luôn kiên trì.
Tình yêu không bao giờ thất bại.
(1 Corinthians 13: 1-8)
(Trần Đình Hoành dịch)

Bài này thường được đọc trong các buổi Lễ Hôn Phối trong các nhà thờ.

Tình yêu chân thật thánh hóa hôn nhân và thánh hóa con người.

Các bạn, tình yêu có thể làm ta thành thánh, hay làm ta thành quỷ. Đó chẳng là vì tình yêu, mà vì lòng ta đang là thánh hay là quỷ.

Với yêu thương,

Hoành

o0o

Yêu – Love

Dear Brothers and Sisters,

Love is a difficult topic because love has many ups and downs, full of the seven emotions – joy, anger, love, hate, sadness, pleasure, desire – togetherness, separation, sacrifice, calculation, laughter, tears.

I. Buddhism believes that love is suffering. “Love” is a cause (link) in the Twelve Causes and Conditions, a chain of 12 causes that make life miserable and people forever struggling in the cycle of reincarnation. (See Twelve Causes and Conditions here). In that chain of 12:

• “Love” is the 8th cause, understood as loving/liking, desiring, craving.
• “Love” gives birth to “grasping, attachment” – the 9th causal condition.
• “Grasping” gives birth to “hữu” – owning, possessing, existing – the 10th causal condition.
• Desire, grasping and possession (love 8, grasping 9, owning/existing 10) are said to be the karmic force of samsara; when one dies, the karmic force of samsara will bring one back to rebirth, so after existence comes birth – the 11th causal condition.
• And of course, “birth” (sinh) brings old age, sickness and death (lão, bệnh, tử – old age, sickness, death), and all the sufferings that come from them, the 12th causal condition.

“Love” itself is also suffering:

Ái biệt ly khổ is the suffering of being separated from loved ones.

Oán tằng hội khổ is the suffering of meeting what or who one hates.

These two sufferings are true for everyone and everything in the world, but they are especially noticeable between two people who are close to each other, such as husband and wife, lovers, friends, etc.

In general: Love is suffering.

II. However, there is a kind of love that is not suffering. That is từ bi (loving-kindness and compassion. Từ bi is pure love for ohers, without desire (ái), grasping (thủ), possessing (hữu).

Metta (Pali – loving-kindness, Engl.) is loving people, bringing joy to them.
Karuna (Pali – compassion, Engl.) is loving people, making them less miserable.

In short: Từ bi (Metta karuna, loving-kindness, and compassion) is giving joy, reducing misery.

If we love each other with a từ bi heart (a bodhi heart), then love is no longer suffering, but is peace, happiness, and freedom.

III. On the other hand, St. Paul wrote in the Christian Bible:

 If I speak in the tongues of men or of angels, but do not have love, I am only a resounding gong or a clanging cymbal. 

If I have the gift of prophecy and can fathom all mysteries and all knowledge, and if I have a faith that can move mountains, but do not have love, I am nothing. 

 If I give all I possess to the poor and give over my body to hardship that I may boast, but do not have love, I gain nothing.

Love is patient, love is kind. It does not envy, it does not boast, it is not proud. 

It does not dishonor others, it is not self-seeking, it is not easily angered, it keeps no record of wrongs. 

Love does not delight in evil but rejoices with the truth.

It always protects, always trusts, always hopes, always perseveres.

Love never fails.

(1 Corinthians 13: 1-8)
(Translated by Tran Dinh Hoanh)

This is often read in the Wedding Ceremonies in churches.

True love sanctifies marriage and sanctifies people.

My friends, love can make us saints or devils. It is not because of love, but because our hearts are saintly or devilish.

With compassion,

Hoành

o0o

© copyright 2025
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
http://www.dotchuoinon.com