Updated Feb. 19, 2025

Đọc các bài cùng chuỗi, xin click vào đây >>

Chào các bạn,

Tiếp theo “Hát Bội/Tuồng Huế”, mình giới thiệu đến các bạn “Nhạc chương – Lễ tế Nam Giao”.

Lễ tế Nam Giao là một quốc lễ được tổ chức hàng năm, nhưng đến năm 1891 thì tổ chức ba năm một lần, vào các năm Tý, Mão, Ngọ và Dậu, đầu mùa Xuân, trong tháng hai âm lịch, một trong những ngày có chữ “Tân”, như Tân Dậu, Tân Hợi… Lễ tế Nam Giao, do chính nhà vua làm chủ tế, có đầy đủ nghi thức triều đình với dàn Đại Nhạc và hệ thống Nhạc chương.

Nhạc chương thuộc về một thể loại hát lễ thuần túy chốn triều đình – Nhã ca, chủ yếu để phục vụ lễ lạc, triều nghi. Trong 7 loại nhạc lễ cung đình triều Nguyễn, thì hơn 5 loại đã là nhạc lễ nghi, mà bản thân tên gọi của chúng đã bao hàm nội dung ý nghĩa, gắn liền với từng cuộc lễ : như Giao nhạc là nhạc dùng trong lễ tế Nam Giao, Miếu nhạc là nhạc dùng trong lễ Tế Miếu v.v…

Khâm Định Đại Nam Hội điển Sử lệ gọi những khúc hát quy định trong các loại nhạc lễ cung đình là Nhạc chương. Mặc dù có dàn nhạc tấu theo, nhưng thực chất, đây là thể nhạc Hát, dàn nhạc chỉ giữ vai trò đệm. Mỗi chương có một số bài bản riêng cho một cuộc lễ đặc biệt

Hệ thống Nhạc chương của Giao nhạc (nhạc tế lễ Nam Giao) được bộ Lễ quy định là Thành chương, các chi chương đều mang chữ Thành. Lễ tế Nam Giao dưới thời vua Minh Mạng, 9 chi chương được diễn tấu trong 9 lễ thức sau:

1. Hiển thành chi chương, tấu trong lễ Phần Sài.
2. Cảnh thành chi chương, tấu trong lễ Thượng hương
3. An thành chi chương, tấu trong lễ Nghinh thần
4. Gia thành chi chương, tấu trong lễ Dâng ngọc, lụa
5. Mỹ thành chi chương, tấu trong lễ Sơ hiến
6. Thụy thành chi chương, tấu trong lễ Á hiến
7. Vĩnh thành chi chương, tấu trong lễ Chung hiến
8. Tuy thành chi chương, tấu trong lễ Tống thần
9. Hựu thành chi chương, tấu trong lễ Vọng liệu

Lễ tế Nam Giao – phần 1

Continue reading Dân ca dân nhạc VN – Nhạc Chương và Lễ Tế Nam Giao →