Chào các bạn,

Các bạn thấy chiến tranh, thiên tai, lụt lội, động đất… khắp nơi trên thế giới và hàng trăm triệu người đang cực khổ, màn trời chiếu đất, chết chóc, thương tích, đói lạnh… và bạn bình an vô sự, nằm ngủ yên lành qua đêm, thì hãy tạ ơn trời đất đã ban cho bạn bình an đêm nay, và dành một vài giây để cầu nguyện cho bình an cho hàng trăm triệu người khác trên thế giới.

Chúng ta hãy nên quan tâm hơn về những chuyện xa xôi trong làng toàn cầu (xa đến cuối xóm là cùng). Quan tâm đó sẽ giúp ta thực sự nối kết ta với loài người, và mở rộng trái tim cùng đầu óc chúng ta lên một tầng cao hơn, để chúng ta có thể nhìn xuống thấy toàn cảnh thế giới và thấy thế giới nhiều bi thương như thế nào.

Cái nhìn tổng thế như thế thường xuyên sẽ giúp bạn người hơn và mở rộng trí tuệ hơn rất nhiều.

Có một điều nhà Phật thường nói mà ít người nắm vững. Nhà Phật nói căn bản nhất là khổ và con đường diệt khổ. Tứ Diệu Đế (4 chân lý vi diệu) có Khổ, Tập (nguyên nhân khổ), Diệt (khổ có thể bị diệt), Đạo (con đường diệt khổ).

Con đường diệt khổ (Đạo) có tám nhánh nên gọi là Bát Thánh Đạo (8 nhánh đường thánh): 1) Chánh kiến (nhìn đúng), 2) Chánh tư duy (suy nghĩ đúng), 3. Chánh ngữ (nói đúng), 4. Chánh mạng (nghề đúng), 5. Chánh nghiệp (Nghiệp – Karma – đúng), 6. Chánh tinh tấn (cố gắng đúng), 7. Chánh niệm (tỉnh giác, luôn quan sát điều mình đang làm), 8. Chánh định (Thiền định).

Tám nhánh đường này, bắt đầu bằng 2 đường có lẽ là quan trọng nhất, là cái nhìn đúng (Chánh kiến) và suy nghĩ đúng (Chánh tư duy). Đó chính là điều mà chúng ta gọi là trí tuệ. Bạn phải có cái nhìn đúng về một vấn đề, và cách suy nghĩ và phân tích hợp lý và chính xác, thì mới có thể lần dò tìm ra giải pháp cho vấn đề.

Chính vì thế mà Phật triết thường xuyên nói đến trí tuệ, trí huệ, Bát Nhã (pragna), thức tỉnh, tỉnh giác, ngộ, giác ngộ… Rất ít dòng triết lý nào của thế giới kim cổ mà nhắc đến “trí tuệ” thường xuyên như thế.

Cho nên Phật giáo ở VN có nhiều mê tín vàng mã và lạc hậu thì đó không là lỗi ở Phật triết, mà là lỗi của một nền văn hóa Phật học bị xuống cấp đã quá lâu, cho nên từ thầy cô cho đến tín đồ đều không nắm được trí tuệ của Phật gia.

Vòng lại điều mình nói, “Cái nhìn tổng thể như thế thường xuyên sẽ giúp bạn người hơn và mở rộng trí tuệ hơn rất nhiều.” Chúng ta cần mở rộng trí tuệ, trước hết là để chính mình thông thái hơn cho chính mình, thay vì ù ù cạc cạc, lảm nhảm lắp bắp cả đời. Sau đó, trí tuệ của mình đương nhiên là sẽ giúp cho thành phố mình, đất nước mình và thế giới mình khá hơn một chút.

Chúng ta cần học tư duy: “Tôi là một phần của thế giới. Tôi khá thì thế giới khá. Tôi ngu thì thế giới ngu.” Chúng ta phải thấy được liên hệ trực tiếp và mật thiết giữa cá nhân ta và bầy đàn của ta như thế. Chỉ có như vậy chúng ta mới thực sự sống một cuộc đời có ý nghĩa. Chẳng chỉ là lục bình trôi sông.

Bạn sẽ không biết được sau khi bạn chết có thiên đàng hay địa ngục hay có gì không. Nhưng bạn luôn luôn biết bạn đã sống như thế nào – nồng nhiệt với cuộc đời và con người, hay là một thế giới tối tăm, cô đơn và lạnh lẽo của những linh hồn rụt rè nhút nhát.

Các bạn đừng bao giờ nói: “Tôi nhỏ bé quá, làm được gì cho ai.”

Hãy làm đi thì sẽ biết mình làm đượcgì cho ai. Chưa làm mà đã tìm cách nói để không làm, thì đó là chưa đánh đã thua. Đến giờ lên võ đài rồi, thì nói: “Em chẳng thể thắng anh được. Em xin chịu thua, anh khỏi mất công đấu.” Come on, man. Bạn không thể đi qua cuộc đời kiểu sứa biển như thế được. What life is that? Sống là tranh đấu (La vie, c’est la lutte), tức là sống là lăn xả vào cuộc sống để đôi khi được vài cái đấm.

Đó là cuộc sống, các bạn. Quan tâm đến cuộc đời, đến loài người, và sống để làm cho mình khá hơn, để cuộc đời và loài người được khá hơn một chút.

Hãy yêu thương chính mình và yêu thương loài người nhiều đau khổ.

Chúa và Phật đã đến thế gian vì loài người đau khổ.

Chúng ta cũng hãy đến thế gian vì loài người đau khổ.

Chúc các bạn nồng nhiệt tình yêu trong lòng.

Mến,

Hoành

© copyright 2023
Trần Đình Hoành
Permitted for non-commercial use
www.dotchuoinon.com