3:15 phút sáng 22 tháng 6 năm 1941, phát xít Đức bất thần tiến công Liên Xô không hề có tuyên chiến, thậm chí 2 bên còn đang có hiệp ước Không Xâm Phạm Xô Đức.

Cuộc tấn công này là một bất ngờ lớn đối với Liên Xô. Liên Xô và cả thế giới đang chờ đợi 1 cuộc đổ bộ của Đức sẽ kết liễu nước Anh. Hitler thậm chí còn đặt tên cho chiến dịch đổ bộ của nước Anh là Sư Tử Biển và tập trung tàu, phà cũng như tiến hành tập trận chuẩn bị đổ bộ

Hóa ra đó chỉ là 1 đòn nghi binh…

4 triệu 500 ngàn quân Đức và khối Trục đã tập trung tại biên giới Xô Đức cho một chiến dịch lớn nhất trong lịch sử loài người.

Bài diễn văn này công bố cho toàn dân Liên Xô ngay sáng hôm sau nhằm khẳng định ”Đức là kẻ xâm lược, và chính nghĩa thuộc về nhân dân Nga”. Có thể nói đây là một bài diễn văn hay, văn phong rõ ràng và tuyên bố đanh thép

Tuy nhiên, khó mà ước chừng về tác dụng thực của bài diễn văn này, vì sự thực lúc đó đã phơi bày rất rõ ràng (nên cũng chẳng việc gì phải chứng minh), và Hitler cũng chẳng thèm tốn mấy công sức che đậy chuyện này. Không như lúc bắt đầu cuộc chiến, lúc Hitler lằng nhằng “yêu hòa bình và chiến tranh là do bị dồn ép”, hiện giờ Hitler rất rõ ràng với mục tiêu “Xóa sổ nước Nga, bắt toàn bộ dân Nga làm nô lệ” (ngoài ra, đày những người còn lại ra Xibiri và giành “không gian sống” cho chủng tộc Đức ưu việt)

Do đó, (theo ý kiến riêng của người viết) thì tác dụng của bài diễn văn này là rất hạn chế, nó chỉ có tác dụng một thông báo chính thức, và giúp dân Nga tự tin hơn vào chính nghĩa. Còn tác dụng thuyết phục hay kích động, thì hầu như không có, nếu phân tích hoàn cảnh lịch sử bấy giờ

Về tác giả (nguồn Wikipedia)

Vyacheslav Mikhailovich Molotov (9 tháng 3 năm 1890 – 8 tháng 11 năm 1986) là một chính trị gia và nhà ngoại giao Liên xô, một nhân vật nổi bật trong Chính phủ Liên xô từ thập niên 1920, khi ông nổi lên trở thành người được bảo hộ của Joseph Stalin, đến năm 1957, khi ông bị loại khỏi Đoàn chủ tịch (Bộ chính trị) Uỷ ban Trung ương bởi Nikita Khrushchev. Ông là thủ phạm chính của cuộc Đại thanh trừng và người đại diện của Liên xô ký vào Hiệp ước không xâm phạm lẫn nhau giữa Phát xít Đức và Liên xô năm 1939 (cũng được gọi là Hiệp ước Molotov-Ribbentrop) cũng như trong các cuộc đàm phán thời hậu chiến. Cocktail Molotov (bom xăng) được người Phần Lan đặt theo tên ông trong thời gian diễn ra cuộc Chiến tranh mùa Đông.

(Nguyễn Mai Anh Kiệt giới thiệu và bình)

Thưa toàn thể nhân dân Liên Xô:

Chính phủ Xô Viết và người lãnh đạo, Đồng chí Stalin, đã ủy quyền cho tôi để phát biểu những lời sau đây:

Hôm nay lúc 4:00 sáng, không có bất kỳ một khiếu nại nào được bày tỏ đến Liên bang Xô Viết, không có một tuyên bố chiến tranh nào, quân Đức đã tấn công nước ta, tấn công biên giới của chúng ta tại nhiều địa điểm và thả bom từ máy bay của họ xuống thành phố của chúng ta; Zhitomir, Kiev, Sevastopol , Kaunas và một số nơi khác, giết chết và làm bị thương hơn hai trăm người.

Ngoài ra còn có các cuộc không kích và pháo kích từ Rumania và vùng lãnh thổ Phần Lan.

Cuộc tấn công chưa từng nghe thấy này chống lại đất nước chúng ta là sự phản trắc chưa từng có trong lịch sử của những quốc gia văn minh. Cuộc tấn công trên đất nước chúng ta đã xảy ra bất chấp trên thực tế rằng một hiệp ước không xâm lược đã ký kết giữa Liên Xô và Đức và Chính phủ Liên Xô đã một mực trung thành chấp hành các quy định của hiệp ước này.

Cuộc tấn công chống lại đất nước chúng ta đã diễn ra bất kể trên thực tế là trong toàn bộ thời gian thi hành hiệp ước này, Chính phủ Đức không thể tìm thấy một căn cứ gì đối với vấn đề tuân thủ hiệp ước để khiếu nại nhằm chống lại Liên bang Xô Viết.

Toàn thể trách nhiệm về cuộc tấn công tham tàn này giáng xuống Liên bang Xô Viết rơi toàn bộ và hoàn toàn vào các nhà cai trị phát xít Đức.

Lúc 5:30 sáng – đó là, sau khi cuộc tấn công đã diễn ra, Von der Schulenburg, Đại sứ Đức ở Moscow, thay mặt cho chính phủ của ông đã tuyên bố với tôi với tư cách Chính Ủy Ngọai Giao Nhân Dân rằng Chính phủ Đức đã quyết định khởi động cuộc chiến chống lại Liên Xô vì nó liên quan đến việc tập trung các đơn vị Hồng quân gần biên giới phía đông của Đức.

Để trả lời cho điều này tôi đã phát biểu thay mặt cho Chính phủ Liên Xô rằng, cho đến thời điểm cuối cùng, Chính phủ Đức đã không nêu ra bất kỳ khiếu nại nào với Chính phủ Liên Xô, rằng Đức tấn công Liên Xô bất kể lập trường yêu chuông hoà bình của Liên Xô, và vì lý do này phát xít Đức là kẻ xâm lược.

Dưới sự chỉ đạo của chính phủ Liên bang Xô Viết, tôi cũng lên tiếng rằng không có dấu hiệu nào mà quân đội của chúng ta hoặc lực lượng không quân của chúng ta đã xâm phạm biên giới và vì vậy tuyên bố sáng nay của đài phát thanh Rumania đến mức độ là cáo buộc máy bay Liên Xô bắn vào sân bay Rumania tuyệt đối là lời nói dối và hành động khiêu khích.

Tương tự như vậy, nói dối và khiêu khích chính là sự tuyên bố ngày hôm nay của Hitler, người đang cố gắng muộn màng để chế tạo ra cáo tố rằng Liên Xô về tội không tuân thủ hiệp ước Xô-Đức.

Bây giờ cuộc tấn công vào Liên bang Xô Viết đã được diễn ra, Chính phủ Liên Xô đã ra lệnh cho quân đội của chúng ta đẩy lùi các cuộc tấn công tham tàn và đánh đuổi quân Đức ra khỏi lãnh thổ của nước ta.

Cuộc chiến này đã áp đặt lên chúng ta, không phải bởi những người Đức, không phải bởi công nhân Đức, nông dân và trí thức, những người đang đau khổ, chúng ta dư hiểu, nhưng do bọn khát máu cai trị phát xít Đức đã bắt Pháp, Tiệp khắc, Ba Lan, Serbia, Na Uy, Bỉ, Đan Mạch, Hà Lan, Hy Lạp và các nước khác làm nộ lệ.

Chính phủ Liên bang Xô Viết thể hiện sự tự tin không thể lay chuyển rằng quân đội và hải quân dũng cảm của chúng ta và chim ưng can đảm của Không quân Xô Viết sẽ làm bổn phận với danh dự trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình cho tổ quốc và nhân dân Liên Xô, và sẽ giáng một cú đập nghiền nát kẻ thù xâm lược.

Đây không phải là lần đầu tiên nhân dân ta phải đối phó với một cuộc tấn công của kẻ thù kiêu ngạo. Vào thời điểm Napoleon xâm lược nước Nga lời đáp lại của nhân dân chúng ta là chiến đấu cho tổ quốc, và Napoleon đã bị đánh bại và đối diện với số mệnh của chính mình.

Sẽ là cùng với Hitler, người mà trong sự kiêu ngạo đã tuyên bố một tân thánh chiến chống lại nước ta. Hồng quân và toàn dân của chúng ta một lần nữa sẽ tiến hành một cuộc chiến thắng cho tổ quốc, cho đất nước, cho danh dự, cho tự do.

Chính phủ Liên Xô thể hiện niềm tin vững chắc rằng toàn bộ dân số của nước ta, tất cả công nhân, nông dân và trí thức, đàn ông và đàn bà, sẽ tận tâm thực hiện nhiệm vụ và làm công việc của mình. Toàn dân của chúng ta bây giờ phải đứng vững mạnh và đoàn kết hơn bao giờ hết.

Mỗi người chúng ta phải đòi hỏi chính mình và mọi người một kỷ luật, một tổ chức và lòng hy sinh xứng đáng với những người Liên Xô yêu nước thực sự, để cung cấp tất cả những nhu cầu của Hồng quân, Hải quân và Không quân, để bảo đảm sự chiến thắng trước kẻ thù.

Chính phủ kêu gọi các đồng chí, công dân của Liên Xô, để tập hợp chặt chẽ hơn nữa xung quanh đảng Bolshevist vinh quang của chúng ta, xung quanh Chính phủ Liên Xô của chúng ta, xung quanh vị lãnh đạo và đồng chí tuyệt vời của chúng ta, Stalin. Chính nghĩa của chúng ta là chính đáng. Kẻ thù sẽ bị đánh bại. Chiến thắng sẽ thuộc về chúng ta.

Vyacheslav Molotov – 22 Tháng Sáu năm 1941

Citizens of the Soviet Union:

The Soviet Government and its head, Comrade Stalin, have authorized me to make the following statement:
Today at 4 o’clock a.m., without any claims having been presented to the Soviet Union, without a declaration of war, German troops attacked our country, attacked our borders at many points and bombed from their airplanes our cities; Zhitomir, Kiev, Sevastopol, Kaunas and some others, killing and wounding over two hundred persons.

There were also enemy air raids and artillery shelling from Rumanian and Finnish territory.
This unheard of attack upon our country is perfidy unparalleled in the history of civilized nations. The attack on our country was perpetrated despite the fact that a treaty of non-aggression had been signed between the U. S. S. R. and Germany and that the Soviet Government most faithfully abided by all provisions of this treaty.

The attack upon our country was perpetrated despite the fact that during the entire period of operation of this treaty, the German Government could not find grounds for a single complaint against the U.S.S.R. as regards observance of this treaty.

Entire responsibility for this predatory attack upon the Soviet Union falls fully and completely upon the German Fascist rulers.

At 5:30 a.m. — that is, after the attack had already been perpetrated, Von der Schulenburg, the German Ambassador in Moscow, on behalf of his government made the statement to me as People’s Commissar of Foreign Affairs to the effect that the German Government had decided to launch war against the U.S.S.R. in connection with the concentration of Red Army units near the eastern German frontier.
In reply to this I stated on behalf of the Soviet Government that, until the very last moment, the German Government had not presented any claims to the Soviet Government, that Germany attacked the U.S.S.R. despite the peaceable position of the Soviet Union, and that for this reason Fascist Germany is the aggressor.

On instruction of the government of the Soviet Union I also stated that at no point had our troops or our air force committed a violation of the frontier and therefore the statement made this morning by the Rumanian radio to the effect that Soviet aircraft allegedly had fired on Rumanian airdromes is a sheer lie and provocation.

Likewise a lie and provocation is the whole declaration made today by Hitler, who is trying belatedly to concoct accusations charging the Soviet Union with failure to observe the Soviet-German pact.
Now that the attack on the Soviet Union has already been committed, the Soviet Government has ordered our troops to repulse the predatory assault and to drive German troops from the territory of our country.

This war has been forced upon us, not by the German people, not by German workers, peasants and intellectuals, whose sufferings we well understand, but by the clique of bloodthirsty Fascist rulers of Germany who have enslaved Frenchmen, Czechs, Poles, Serbians, Norway, Belgium, Denmark, Holland, Greece and other nations.

The government of the Soviet Union expresses its unshakable confidence that our valiant army and navy and brave falcons of the Soviet Air Force will acquit themselves with honor in performing their duty to the fatherland and to the Soviet people, and will inflict a crushing blow upon the aggressor.

This is not the first time that our people have had to deal with an attack of an arrogant foe. At the time of Napoleon’s invasion of Russia our people’s reply was war for the fatherland, and Napoleon suffered defeat and met his doom.

It will be the same with Hitler, who in his arrogance has proclaimed a new crusade against our country. The Red Army and our whole people will again wage victorious war for the fatherland, for our country, for honor, for liberty.
The government of the Soviet Union expresses the firm conviction that the whole population of our country, all workers, peasants and intellectuals, men and women, will conscientiously perform their duties and do their work. Our entire people must now stand solid and united as never before.
Each one of us must demand of himself and of others discipline, organization and self-denial worthy of real Soviet patriots, in order to provide for all the needs of the Red Army, Navy and Air Force, to insure victory over the enemy.

The government calls upon you, citizens of the Soviet Union, to rally still more closely around our glorious Bolshevist party, around our Soviet Government, around our great leader and comrade, Stalin. Ours is a righteous cause. The enemy shall be defeated. Victory will be ours.
Vyacheslav Molotov – June 22, 1941