Chào các bạn,

Anh em buôn làng rất giỏi săn bắn và cũng rất thích đi săn. Do thích đi săn nên buổi tối các bố thường rủ chừng hai hoặc ba người đi vào rừng để săn thú. Những con thú săn được thường bị thương nên đem về chỉ có ăn thịt chứ không nuôi được, ngoại trừ một loại thỉnh thoảng mình đến thăm vài gia đình thấy có nuôi đó là những con gà trống rừng, với những bộ lông sặc sỡ rất đẹp.

Sở dĩ những con gà trống rừng các bố mẹ nuôi được, là do những con gà trống rừng này bố mẹ có được không phải nhờ tài săn bắn nhưng do đặt lồng bẫy, trong lồng bẫy đã nhốt sẵn một con gà rừng trống làm mồi, khi con gà trống mồi cất tiếng gáy là những con gà trống rừng nghe tiếng gáy sẽ bay đến đá lộn và sa vào bẫy.

Mặc dầu những con chim hoặc những con thú săn bắn được, đa số bị thương nặng hoặc chết không thể nuôi nhưng không phải là tất cả. Bởi một lần mình đến thôn Một vào nhà bố mẹ Thák và ngạc nhiên hết sức khi thấy treo trên hiên nhà một lồng chim, và trong chiếc lồng là một con chim chào mào màu trắng, đây là lần đầu tiên mình nhìn thấy loại chim này. Mình hỏi:

– “Ở đâu mà bố Thák có được con chim chào mào màu trắng đẹp quá vậy, đây là lần đầu tiên yăh thấy con chim chào mào màu này.”

– “Cách đây một tháng mình đi làm cỏ cà-phê thuê ở Đăkmin, mình đặt bẫy và đã bẫy được con chim này.”

– “Rãy cà-phê đó chắc xa lắm mới còn loại chim hiếm này?”

– “Đúng là rất xa, chung quanh còn nhiều rừng cây nên cũng còn nhiều loại chim và có rất nhiều gà rừng, cũng như những con thú nhỏ như thỏ sóc chồn…”

Mình nhìn lồng chim được bố Thák treo trên hiên nhà sát đường nơi mọi người qua lại, cho mình cảm nhận đời sống anh em đồng bào buôn làng thật thanh bình, bởi treo một lồng chim quý hiếm trên hiên nhà không cửa ngõ không cổng rào mà không sợ ai đó xách đi mất.

Một tuần sau mình trở lại nhà bố mẹ Thák, bố Thák đã đi làm xa, mình nhìn không thấy lồng chim chào mào trắng nên hỏi và được mẹ Thák cho biết:

– “Cách đây gần hai tuần có một người Kinh đến mua con chim chào mào trắng, và bố Thák đã đồng ý bán.”

Nghe biết bố Thák bằng lòng bán con chim đó mình cũng mừng cho gia đình, bởi một lần nói chuyện với anh Hoàng ở Tp. Buôn Ma Thuột về con chim chào mào màu trắng, anh Hoàng cho biết con chim chào mào loại này có thể bán từ hai mươi đến ba mươi triệu đồng, làm mình ngạc nhiên vì không ngờ một con chim có giá bằng một con trâu to, mình hỏi:

– “Họ mua con chim đó bao nhiêu tiền?”

– “Họ mua mười sáu triệu đồng, hẹn ngày mai đến bắt con chim thì đêm đó con chim chết do trời mưa lớn quá, nước mưa đã hắt vào chuồng chim làm cho con chim chết vì ướt lạnh.”

– “Con chim chết bố Thák có nói gì không?”

– “Bố Thák nói: ‘Tất cả là của Yàng, Yàng cho thì mình cảm ơn Yàng mà Yàng cất đi mình cũng cảm ơn Yàng!’”

Matta Xuân Lành