Hàng chục chủ đầm nơm nớp lo bị cưỡng chế đất

Không riêng gia đình ông Đoàn Văn Vươn, kế hoạch thu hồi hàng trăm ha đất nuôi trồng thủy sản ở huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) đã được vạch ra. Tuy nhiên, sau vụ nổ súng 5/1 tiến trình này tạm ngừng trong nỗi thấp thỏm của chủ đầm.
> Góc nhìn đối lập về chủ đầm tôm bị cưỡng chế/ ‘Quyết định thu hồi đất ở Hải Phòng là trái luật’

Khác với không khí nhộn nhịp giáp Tết thường thấy ở các vùng quê, những đầm tôm ở Vinh Quang (Tiên Lãng) vắng vẻ, ảm đạm. Ảnh: Nguyễn Hưng.

Khác với không khí nhộn nhịp thường thấy dịp giáp Tết, vùng bãi bồi ven cửa sông Văn Úc (huyện Tiên Lãng, Hải Phòng) năm nay nhuốm màu ảm đạm. Sau vụ cưỡng chế dẫn tới nổ súng ngày 5/1 tại đầm tôm của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, hàng chục chủ hộ nuôi trồng thủy sản cũng đứng ngồi không yên, tất cả đều đã nhận quyết định thu hồi đất của UBND huyện.

Ông Vũ Văn Luân, người cùng khởi kiện quyết định thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng cho biết, nếu không có việc “tày đình” xảy ra ở đầm ông Vươn, ngay chiều cùng ngày, đầm tôm của ông cũng bị cưỡng chế. Cả hai hộ này đều đã nhận quyết định cưỡng chế thu hồi đất và thời điểm thực hiện là ngày 5/1.

Ngoài ra, trong danh sách thu hồi đất (chưa có quyết định cưỡng chế), có khoảng 20 chủ đầm, trong đó tập trung ở các xã Vinh Quang, Đông Hưng, Tây Hưng, như chủ đầm Lương Văn Trong, Hoàng Văn Tin, Vũ Văn Tụy, Lương Văn Ná, Vũ Tiến Dũng… Tổng diện tích thu hồi hàng trăm ha.

“Huyện định bắt đầu từ nhà anh Vươn và tôi. Nếu thuận lợi, họ sẽ tiếp tục thu hồi toàn bộ diện tích nuôi trồng thủy sản của các hộ dân”, ông Luân nói và cho biết thêm, từ sau vụ cưỡng chế dẫn tới nổ súng, huyện chưa có thông báo tiếp theo về việc cưỡng chế đầm tôm của ông.

Theo ông Lương Văn Trong, Phó chủ tịch Liên chi hội nuôi trồng thuỷ sản nước lợ huyện Tiên Lãng, trước đây khi làm ăn ổn định, một năm hộ của ông cũng thu được ít nhất vài trăm triệu đồng từ việc nuôi trồng thuỷ sản trên diện tích 30 ha đầm. “Lúc chưa nhận quyết định thu hồi, dịp gần Tết thế này có hàng chục người làm thuê, đánh bắt từ sáng đến tối. Còn bây gần như chả làm gì, hàng đêm tôi chỉ ra chòi trông coi đầm bãi”, ông Trong nói, giọng rầu rĩ.

Theo ông, những cái “trát” đòi lại đất của UBND huyện bắt đầu đến vào năm 2004, lúc phong trào nuôi trồng thủy sản ở Tiên Lãng vừa khấm khá được vài năm. Ở thời điểm này, các chủ đầm đã đầu tư ít thì vài trăm triệu, nhiều lên tới hàng tỷ để quai đê lấn biển, mở rộng đầm, trồng rừng chắn sóng mà chưa thu hồi được vốn. Kèm theo quyết định thu hồi đất của huyện là thông báo yêu cầu các chủ đầm dừng đầu tư vào đầm bãi.

“Từ khi nhận được thông báo dừng đầu tư, chúng tôi không dám tiếp tục đổ tiền vào đầm bãi vì huyện bảo thu hồi mà không đền bù. Những năm gần đây, các chủ đầm không dám nuôi trồng thủy sản mà chuyển qua chăn nuôi vịt, đánh bắt, khai thác theo kiểu được gì hay nấy…”, ông Trong thở dài.

Ông Lương Văn Trong: “Chủ tịch huyện đình chỉ khiếu nại thì chúng tôi còn biết kêu ai”. Ảnh: Nguyễn Hưng.

Thay mặt Liên chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng, ông Trong khẳng định, các quyết định thu hồi đất của huyện là “quá vô lý”, bởi diện tích đầm bãi sau khi thu hồi vẫn được tiếp tục giữ nguyên mục đích chứ không chuyển đổi sang mục đích khác. Vốn liếng, công sức của người khai phá chưa thu lại được thì đã bị huyện định “lấy không”.

Ông Phó chủ tịch Liên chi hội cho hay, ông cùng các hộ nằm trong diện bị thu hồi đã viết đơn nhưng nhiều năm liền huyện không xem xét giải quyết. Không những thế, Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền còn ký các quyết định “đình chỉ giải quyết khiếu nại”. “Chủ tịch huyện làm thế thì chúng tôi còn biết kêu ai”, ông Trong than.

Trước nghi vấn việc cưỡng chế khu đầm của ông Vươn để giao cho một số người đã được “nhắm” trước, Chánh văn phòng UBND huyện Tiên Lãng Ngô Ngọc Khánh cho biết, hiện tại các hộ dân cứ bàn giao đất cho xã quản lý. Sau đó, các hộ làm đơn xin giao tiếp, cơ quan có thẩm quyền sẽ quyết định có giao nữa hay không.

Theo các chủ đầm tôm ở xã Vinh Quang, phong trào nuôi trồng thuỷ sản tại huyện Tiên Lãng manh nha từ những năm 1970 nhưng chỉ thực sự phát triển khoảng cuối 1990. Đây là thời điểm những hộ tiên phong như Đoàn Văn Vươn, Lương Văn Trong, Vũ Văn Luân sau nhiều năm mò mẫm, thi gan với trời đất đã đứng trụ được trước thử thách khắc nghiệt của bão gió và bắt đầu gặt hái thành quả.

Nhiều gia đình tìm đến các hộ tiên phong học hỏi kinh nghiệm rồi xin huyện cho thuê đất. Vũng bãi bồi bỗng chốc trở nên nhộn nhịp với những đầm thủy sản trù phú rộng lớn. Không chỉ mang lại nguồn thu, rừng chắn sóng cùng những cánh đồng nuôi trồng thủy sản ngoài đê đã trở thành tấm lá chắn vững chắc, giúp người dân nơi đây không còn phải chạy đôn đáo mỗi khi bão về.

Phong trào làm kinh tế này đã làm thay đổi diện mạo cả vùng quê nghèo. Các chủ đầm đã thành lập Liên chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng. Ông Đoàn Văn Vươn được bầu làm Chủ tịch Liên chi hội; ông Lương Văn Trong, phó chủ tịch; ông Vũ Văn Luân, thư ký. Trong tổ chức nghề này, ông Vươn, ông Trong, ông Luân là ba hội viên được đánh giá là xuất sắc về quy mô diện tích, mô hình sản xuất và luôn được các hộ đi sau tìm tới học hỏi.

Nguyễn Hưng

Họp báo về vụ cưỡng chế ở Tiên Lãng (Hải Phòng)

Cán bộ toà án đã có sai sót và sẽ xử lý nghiêm

SGTT.VN – 17 giờ chiều ngày 12.1.2012, UBND thành phố Hải Phòng tổ chức họp báo về vụ cưỡng chế gây đổ máu ở Vinh Quang – Tiên Lãng.

Ngôi nhà 2 tầng này đã bị lực lượng cưỡng chế san phẳng, dù nằm ngoài diện tích bị cưỡng chế! Ảnh: TNO

Tại cuộc họp báo, ông Phạm Văn Phích, phó chánh án TAND thành phố Hải Phòng nói thoả thuận được lập giữa ông Đoàn Văn Vươn và ông Phạm Xuân Hoa, trưởng phòng tài nguyên và môi trường, đại diện theo uỷ quyền của UBND huyện Tiên Lãng lập tại toà hành chính – TAND thành phố Hải Phòng, là có sai sót và nội bộ TAND thành phố Hải Phòng sẽ nghiêm túc xem xét xử lý. Ông Phích cho biết, thẩm phán Ngô Văn Anh – người không được giao phụ trách vụ kiện này – đã lập biên bản thoả thuận giữa các đương sự trong tư cách người được chánh án uỷ quyền.

Trả lời câu hỏi của các cơ quan báo chí về thời hạn giao đất cho các hộ dân ngoài đê biển thuộc khu vực Vinh Quang không thống nhất, thời hạn chỉ từ 5 – 14 năm, ông Bùi Quang Sản, giám đốc sở Tài nguyên và môi trường nói: UBND huyện Tiên Lãng đã căn cứ điều 29 luật Đất đai năm 1987 để giao đất chưa sử dụng cho gia đình ông Vươn là phù hợp. Lý do vì thời điểm ra quyết định giao đất cho ông Vươn (4.10.1993) là trước ngày luật Đất đai 1993 có hiệu lực thi hành (15.10.1993). Mặt khác, theo luật Đất đai 1987 thì “Việc giao đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng vào mục đích nông nghiệp có thời hạn là phù hợp, và luật này cũng chưa quy định chế độ cho thuê đất”, ông Sản nói.

Phần nóng nhất của cuộc họp báo tập trung vào trả lời của ông Lê Văn Hiền, chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng. Ông Hiền khẳng định quy trình, phương án, thủ tục thực hiện cưỡng chế do UBND huyện triển khai là đảm bảo pháp luật đúng, đủ. Đại diện các cơ quan báo chí đặt câu hỏi về việc có hay không việc thực hiện cưỡng chế nhầm, khi khu nhà bị đập phá nằm ngoài khu vực bị cưỡng chế? Ông Hiền nói: Do đường vào khu vực bị cưỡng chế phải đi qua khu vực này, và vừa đến đây thì các đối tượng chống đối đã cho nổ mìn, bắn súng vào lực lượng cưỡng chế nên phải tổ chức vây bắt trong khu vực đó.

Tuy nhiên, khi các phóng viên nhắc lại câu hỏi, tại sao khu nhà bị đập phá nằm trên phần đất khác, không liên quan tới quyết định cưỡng chế lại vẫn bị đập bỏ và giao cho UBND xã Vinh Quang quản lý, ông Hiền lúng túng: “Vì đây là vị trí các đối tượng gây án ẩn nấp để gây án…”.

“Như vậy có phải là phá tài sản công dân hay không, và nếu trong đó có người mà vẫn đập bỏ thì là giết người hay sao?”, đại diện báo Lao Động đặt câu hỏi tiếp, đồng thời đại diện báo Nông Thôn Ngày Nay hỏi: “Nếu như anh nói tức là người dân ở trong khu vực vẫn được sử dụng khu vực này?”. Cả hai câu hỏi trên ông Hiền đều không trả lời, mà chỉ nói: “Đến giờ chúng tôi còn chưa rõ khu vực này còn mìn hay không”.

Quốc Dũng

“Lãnh đạo Hải Phòng và huyện Tiên Lãng đã chỉ đạo vụ cưỡng chế đất nên phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và trả lời cơ quan chức năng liên quan”, Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát Phan Văn Vĩnh cho biết.
> ‘Phá nhà ngoài khu cưỡng chế đất là sai luật’
> ‘Tôi sẵn sàng đối chất về vụ cưỡng chế đất ở Hải Phòng’

Cảnh sát trang bị vũ khí cưỡng chế ngôi nhà. Ảnh: NLĐ.

Chiều 16/1, trao đổi với VnExpress.net, trung tướng Phan Văn Vĩnh, Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát phòng chống tội phạm (Bộ Công an) cho hay, sắp tới lãnh đạo Bộ sẽ có cuộc họp để nghiên cứu vụ cưỡng chế và dùng súng chống trả lực lượng chức năng ở huyện Tiên Lãng (Hải Phòng).

Trước câu hỏi trách nhiệm của huyện Tiên Lãng khi phá nhà dân nằm ngoài khu vực cưỡng chế, tướng Vĩnh cho biết, do chưa được Bộ Công an giao nghiên cứu hồ sơ vụ việc nên chưa thể trả lời, nhưng trước hết địa phương phải lên tiếng. “Lãnh đạo UBND TP Hải Phòng và huyện Tiên Lãng chỉ đạo vụ này nên phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và phải trả lời cơ quan chức năng liên quan”, ông Tổng cục trưởng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Vĩnh, trong tất cả các vụ liên quan đến đất đai đều phải nghiên cứu kỹ Luật đất đai 2003. “Phải vận dụng đầy đủ, chính xác pháp luật và mọi người đều bình đẳng nhưng cũng phải tôn trọng pháp luật”, trung tướng Phan Văn Vĩnh nói.

Trả lời báo Người Lao động, TS Đinh Xuân Thảo, Viện trưởng Nghiên cứu lập pháp Quốc hội khẳng định, do nhận thức không đầy đủ về luật pháp hoặc nghĩ dân không nắm được luật nên chính quyền đã làm ẩu, thu hồi đất sai luật. Trong vụ phá nhà ông Đoàn Văn Vươn, huyện Tiên Lãng phải bồi thường và làm rõ trách nhiệm người ra quyết định.

“Ngôi nhà của người phạm pháp là tài sản của bản thân họ và người thân thì càng không thể san bằng và chẳng pháp luật nào cho phép làm việc này. Vụ cưỡng chế ở Tiên Lãng đang gây xôn xao dư luận, nếu Hải Phòng không có hướng xử lý thỏa đáng có thể bị khiếu kiện”, ông Thảo cho biết.

Theo ông Thảo, việc huyện Tiên Lãng sử dụng lực lượng vũ trang trong quá trình cưỡng chế cần được xem xét để làm rõ tại sao lại có quyết định này bởi pháp luật không cho phép dễ dãi trong việc sử dụng lực lượng vũ trang khi cưỡng chế.

Ngày 5/1/2012, khi hơn 100 cảnh sát, bộ đội cưỡng chế, thu hồi đất của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, một số người đã gài mìn tự chế trong vườn, cầm súng hoa cải chống lại. Bốn cảnh sát và hai cán bộ huyện đội bị thương, trong số này có người đứng đầu công an huyện Tiên Lãng.

Ngày 10/1, 4 bị can gồm: Đoàn Văn Quý (46 tuổi), Đoàn Văn Vươn (49 tuổi), Đoàn Văn Sịnh (55 tuổi) và Đoàn Văn Vệ (38 tuổi) bị khởi tố, bắt tạm giam về tội giết người. Phạm Thị Báu (tức Hiền, vợ ông Quý) và Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) bị khởi tố về tội chống người thi hành công vụ, song được toại ngoại và cho áp dụng biện pháp ngăn chặn là cấm đi khỏi nơi cư trú.

Tiến Dũng